Yargıtay Kararları Işığında Ayırt Edici Niteliği Düşük İbareleri İçeren Marka Başvurularında Benzerlik Değerlendirmesi

Marka hukukunda tescil edilebilir bir marka için, ayırt edici niteliğin varlığı temel gerekliliklerden bir tanesi olup, markalar arasındaki karıştırılma ihtimalinin değerlendirilmesinde markaların bütünsel izlenimi ve ihtiva ettiği unsurlar detaylıca incelenmelidir. Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi ("EUIPO") tarafından yapılan değerlendirmelerde de markalarda yer alan ayırt edici unsurların yanı sıra ayırt edici niteliği düşük ibarelerin de dikkate alınması gerektiği, markalar arasındaki benzerliğin bütünsel olarak incelenmesi gerektiğinden bahsedilmiştir.

EUIPO tarafından hazırlanan Kılavuz'da¹ yer alan bazı örneklere aşağıda yer verilmiştir:

• T-277/11 sayılı ve 13.06.2012 tarihli kararda " " ile "iHotel" markaları arasında;
• T-642/13 sayılı ve 15.10.2015 tarihli karar kararda "SHE" ile " " markaları arasında;

benzerlik olduğuna ve kapsamlarında yer alan ortak mal ve hizmetler bakımından karıştırılma ihtimalinin olduğuna karar verilmiştir.

Yargıtay'ın çeşitli kararlarında, ayırt edici niteliği düşük ibareleri ortak olarak içeren markaların benzerliği aşağıdaki şekilde değerlendirilmiştir. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin:

• 07.02.2024 tarihli kararında (2022/4637 E., 2024/848 K.): "FİT" ibareli markalar ile "MOM'S FİT" ibareli marka başvurusu arasında "FİT" ibaresinin ortak ve baskın unsur olduğu belirtilmek suretiyle markalar arasında benzerlik olduğuna karar verilmiştir.
• 28.05.2024 tarihli kararında (2023/923 E., 2024/4382 K.): "COOK" ve "COOKSHOP" markaları ile "COOKS" ibaresini içeren marka arasında "COOK" ibaresinin asli unsur olması nedeniyle benzerlik olduğuna ve markalar arasında karıştırılma ihtimali olduğuna karar verilmiştir.
• 18.09.2023 tarihli kararında (2022/1197 E., 2023/5059 K.): "AKLEZİZ", "LEZİZ" ve "LEZİZBEY" markalarında "LEZİZ" ibaresinin baskın unsur olması nedeniyle markalar arasında karıştırılma ihtimali olduğuna karar verilmiştir. Ayrıca, "Leziz – Lezizim" ve "Leziz – Lebleziz" markalarına ilişkin benzer içtihatlar olduğu vurgulanmıştır.
• 02.12.2019 tarihli kararında (2019/1049 E., 2019/7730 K.): "FİT", "FİT X" ve "FİT İNDEKS" markaları ile "ÇOKOFİT" markası arasında benzerlik olduğu belirtilmiş, "ÇOKO" ibaresinin ayırt edici olmadığı ve çikolata ürünlerine işaret ettiği gerekçesiyle markalar arasında karıştırılma ihtimali bulunduğuna hükmedilmiştir.
• 13.02.2024 tarihli kararında (2022/4766 E., 2024/986 K.): "DENTA" ibareli markalar ile "DENTAMİN" marka arasında ilgili mallar bakımından karıştırılma ihtimali olduğu belirtilmiş, "DENTA" ibaresinin baskın olduğu ve "MIN" ekinin yeterli ayırt edicilik sağlamadığına karar verilmiştir.
• 18.11.2020 tarihli kararında (2020/942 E., 2020/5185 K.): "FRUTTİ" esas unsurlu markalar ile "TAMEK FRUITY" markalarının benzer olduğuna, "TAMEK" ibaresinin benzerliğe etki etmediğine karar verilmiştir.
• 03.02.2021 tarihli kararında (2020/1410 E., 2021/800 K.): "ETİ ÇAY KEYFİ" markası ile "YENİ ÇAY KEYFİNİZ" markası arasında benzerlik olduğuna, zira ortak unsurun "ÇAY KEYFİ" olduğuna ve ortalama tüketicinin markaları ilişkilendireceğine karar verilmiştir.
• 10.03.2022 tarihli kararında (2020/7041 E., 2022/1724 K.): "MACRO&MORE", "MACROCENTER", "MACRONEWS" markaları ile "MAKRO TEKNİK GLASS WOOL" markası arasında görsel, işitsel ve anlamsal benzerlik olduğuna karar verilmiştir.
• 07.05.2024 tarihli kararında (2023/223 E., 2024/3634 K.): "MOBİL" ve "MOBİL İLAÇLAMA & PEYZAJ" markaları arasında benzerlik olduğu, ortalama tüketicilerin bu markalar arasında ilişki kurabileceği belirtilmiştir.

Görüldüğü üzere, ayırt edici niteliği düşük ibarelerin ortak olduğu markalar arasındaki benzerlik, markaların tescil edilmek istendiği mal ve hizmetler ile tüketicilerin dikkate seviyesi de göz önünde bulundurularak kabul edilmiştir. Yargıtay'ın yukarıda yer verilen kararları ile çelişen bir karar gibi gözükse de esasen dikkat ettiği hususlar bakımından benimsediği prensibinden uzaklaşmayan Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin güncel bir kararında², ortak olarak ihtiva edilen "HÜP" ibaresinin içme sesi olarak nitelendirilse de markalar arasında benzerlik yaratmayacağına hükmedilmiştir. Davacı, "HÜP" ibaresini içeren çeşitli markalara sahip olup, "DANONE KIDS HÜPPER" marka başvurusunun tüketiciler açısından karıştırılma ihtimali taşıdığını savunmuştur. Davalı ise "HÜPPER"in "SÜPPER" kelimesinden türetildiğini ve "HÜP" ibaresinin gıda sektöründe tanımlayıcı olduğunu ileri sürmüştür. İlk Derece ve Bölge Adliye Mahkemeleri, "HÜP" kelimesinin ayırt ediciliğinin düşük olduğunu, bu tür kelimelerin marka koruma düzeyinin sınırlı olması gerektiğini belirtmiştir.

Sonuç

Sonuç olarak, markaların baskın ve ortak unsurunun zayıf bir ibare olması halinde dahi üzerinde tescil edilmek istenen mal ve hizmetler bakımından bir değerlendirme yapılarak markaların benzer olduğunun kabul edilebileceği, diğer yandan işbu unsurun tescil edilmek istendiği mal ve hizmetler bakımından ayırt edici niteliği düşük ve hatta tanımlayıcı nitelikte olduğunun tespit edilmesi halinde ise markaların birbirinden farklılaştığına karar verilebileceğini söylemek mümkündür. Gerçekten de ikincil kelime unsurunun ayırt edici gücünün zayıf olduğu veya ayırt edici olmadığı durumlarda markaların bütünsel algısı üzerinden değerlendirme yapılabileceği ve markalar arasında benzerlik bulunmayabileceği öngörülebilir. Ancak verilen her emsal kararın bu genel kurala uymadığı da gözlemlenmektedir.³

Footnotes

1 EUIPO, "Guidelines for Examination in the Office", Part C, Opposition, 2020, s. 932.

2 Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin 02.05.2024 tarihli ve 2022/7256 Esas, 2024/3452 Karar sayılı kararı.

3 Ibid.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.