İş Kanunu uyarınca bir özel sektör işvereni en az 501 çalışanı bulunan işyerinde2 % 3 engelli çalışan istihdam etmelidir. Bu yazımızda, bu yükümlülüğün yerine getirilmesinde dikkate alınması gereken ana konulara değineceğiz.

  1. Yükümlülüğün Doğması ile Yapılması Gerekenler:
    • İşverenlerin, anılan yükümlülüklerinin doğmasından itibaren 5 iş günü içinde niteliklerini de belirterek Türkiye İş Kurumundan ("Kurum") talep etmeleri ve engelli istihdamını 30 gün içinde sağlamları gerekmektedir.
    • İşverenler (i) Kurum aracılığı veya (ii) kendi imkânları ile bu yükümlülüğü yerine getirebilmektedir.
    • İşverenlerin bu taleplerini takiben Kurum, engelli talep tarihinden itibaren en geç 10 gün içinde, başvuranlardan nitelikleri uygun engelli çalışan adaylarını, durumlarını ve niteliklerini belirten belgelerle birlikte işverenle görüştürür. İşveren bu görüşmeden itibaren engelli çalışan açığını, en geç 15 gün içinde, Kurum tarafından görüştürülenler ya da Kurum portalında kayıtlı diğer engelli iş arayanları bizzat seçerek veya kendi imkânlarıyla temin edeceği engelli çalışan adayları arasından karşılar. İşveren, işe alınanları ve alınmayanları, alınmayış nedenlerini de belirterek Kuruma bildirmekle yükümlüdür.
    • Kurum aracılığı olmadan engelli istihdam edilecekse, engelli çalışanın işe başlama tarihinden itibaren bu durumu en geç 15 iş günü içinde Kurum'a bildirmesi ve tescil ettirmesi zorunludur. Kurum tarafından tescili yapılmayan çalışan engelli statüsünde değerlendirilmeyecektir.
  1. Ek Hususlar:
    • Engelli çalışanlar, Sağlık Kurulu raporlarında belirtilen ve çalıştırılmaları yasak olan işlerde çalıştırılamazlar.
    • İşverenler, engellilerin çalışmalarını kolaylaştıracak ve engelli çalışana uygunluğunu sağlayacak şekilde hazırlamak, sağlıkları için gerekli tedbirleri almak, mesleklerinde veya mesleklerine yakın işlerde çalıştırmak, işleriyle ilgili bilgi ve yeteneklerini geliştirmek, çalışmaları için gerekli araç ve gereçleri sağlamak zorundadırlar.
    • İşverenin engelli çalışan çalıştırma yükümlülüğü olduğu halde, çalıştırmadığı her engelli çalışan ve çalıştırılmayan her ay için, özel sektöre tabii işverenlere 13.190TL idari para cezası tahakkuk ettirilebilecektir. Bu ceza tutar her sene güncellenmektedir.

Footnotes

1 Çalışan sayısının tespitinde belirli ve belirsiz süreli iş sözleşmesine göre çalıştırılan çalışanlar esas alınır. Kısmi süreli iş sözleşmesine göre çalışanlar, çalışma süreleri dikkate alınarak tam süreli çalışmaya dönüştürülür. Hâlihazırda çalıştırılan engelli çalışanlar, toplam çalışan sayısının hesabında dikkate alınmaz.

2 Aynı il sınırları içinde birden fazla işyeri bulunan şirketin bu kapsamda çalıştırmakla yükümlü olduğu engelli çalışan sayısı, toplam çalışan sayısına göre hesaplanır.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.