Makale Içerigi

MGC Legal ekibinin hazirladigi isbu "2b Arazilerinin Alinmasi ve Tescil Edilmesi" baslikli makalesi yayimlandi, okumaniza sunariz.

2/b arazisi 6831 sayili Orman Kanunu'nda tanimlandigi üzere bilim ve fen bakimindan orman vasfini yitirdigi, orman alanlari disarisina çikartilmis ve bir daha islah edilemeyen, hazine arazilerine verilen isimdir. Bu arazilerin 2/b arazisi olarak tanimlanmasinin nedeni taniminin 6831 sayili Orman Kanunu'n 2. maddesinin b bendinde düzenlenmesidir.

Madde 2- (Degisik: 5/6/1986 - 3302/1 md.)

Orman sayilan yerlerden:

  1. B) 31/12/1981 tarihinden önce bilim ve fen bakimindan orman niteligini tam olarak kaybetmis yerlerden; tarla, bag, bahçe, meyvelik, zeytinlik, findiklik, fistiklik (antep fistigi, çam fistigi) gibi çesitli tarim alanlari veya otlak, kislak, yaylak gibi hayvancilikta kullanilmasinda yarar oldugu tespit edilen araziler ile sehir, kasaba ve köy yapilarinin toplu olarak bulundugu yerlesim alanlari, Orman sinirlari disina çikartilir.

Orman sinirlari disina çikartilan bu yerler Devlete ait ise Hazine adina, hükmi sahsiyeti haiz amme müesseselerine ait ise bu müesseseler adina, hususi orman ise sahipleri adina orman sinirlari disina çikartilir. Uygulama kesinlestikten sonra tapuda kesin tashih ve tescil islemi yapilir. Bu yerler disinda orman sinirlarinda hiçbir suretle daraltma yapilamaz.

1945 yilinda Türkiye'deki tüm ormanlar devletlestirildi. Orman vasfini kaybetmis arazilerin, orman köylüsü disindaki üçüncü sahislara satisi Anayasa'nin 169. ve 170. maddeleri geregi yasaktir.

Ayrica 2/b arazilerin satisi 2009 yilina kadar yasaklanmisti fakat 2009 yilinda satislarina tekrar onay verildi. Halk arasinda "2/b Yasasi" olarak bilinen 6292 sayili kanun ile orman vasfini yitiren arazilerin belirlenmesi, satis yönteminin ne olacagi, kimlere satilacagi gibi hususlar düzenlenmistir.

Bu kanun ile, hazine adina orman siniri disina çikarilan yerlerin, bir baska ifadeyle orman kadastro komisyonlarinca belirlenen 2/b alanlarinin kanun kapsaminda degerlendirilmesi Maliye Bakanligi'nin tasarrufuna birakilmistir.

6292 sayili kanunun 6. maddesinde hak sahiplerinin kimler oldugu belirlenmis ve satis usulüne iliskin esaslar düzenlenmistir.

2/B arazisi üzerinde bir kisinin hak sahibi olabilmesi için 6292 sayili Orman Köylülerinin Kalkinmalarinin Desteklenmesi ve Hazine Adina Orman Sinirlari Disina Çikarilan Yerlerin Degerlendirilmesi ile Hazineye Ait Tarim Arazilerinin Satisi Hakkinda Kanun'un 6. maddesinin 1. veya 2. fikralarinda düzenlenen sartlarin saglanmis olmasi gerekmektedir.

Degerlendirme Islemleri

Basvuru Nasil Yapilir, Hak Sahipligi Nasil Olunur? Dogrudan Satis Yapilabilir mi?

MADDE 6 - (1) 2/B alanlarinda bulunan tasinmazlar hakkinda bu Kanunun yürürlüge girdigi tarihten önce düzenlenen güncelleme listelerine veya kadastro tutanaklarina ya da kesinlesmis mahkeme kararlarina göre olusturulan tapu kütüklerinin beyanlar hanesine göre; bu tasinmazlarin 31/12/2011 tarihinden önce kullanicisi ve/veya üzerindeki muhdesatin sahibi olarak gösterilen kisilerden bu tasinmazlari satin almak için süresi içerisinde idareye basvuran ve idarece tespit edilen satis bedelini itiraz ve dava konusu etmeksizin kabul edenler bu Kanuna göre hak sahibi sayilir.

(2) 2/B alanlarinda bulunan tasinmazlar hakkinda bu Kanunun yürürlüge girdigi tarihten sonra düzenlenecek güncelleme listelerine veya kadastro tutanaklarina ya da kesinlesmis mahkeme kararlarina göre olusturulacak tapu kütüklerinin beyanlar hanesine göre; bu tasinmazlarin 31/12/2011 tarihinden önce kullanicisi ve/veya üzerindeki muhdesatin sahibi olarak gösterilecek kisilerden bu tasinmazlari satin almak için süresi içerisinde idareye basvuran ve idarece tespit edilen satis bedelini itiraz ve dava konusu etmeksizin kabul edenler de hak sahibi sayilir.

(3) Hak sahiplerinden birinci fikra kapsaminda olanlar bu Kanunun yürürlüge girdigi tarihten itibaren alti ay içinde, ikinci fikra kapsaminda olanlar ise, güncelleme listelerinin tescil edildigi veya kadastro tutanaklarinin kesinlestigi tarihten itibaren sekiz ay içinde idareye basvurarak, bu tasinmazlarin bedeli karsiliginda kendilerine dogrudan satilmasini isteyebilirler.

(4) (Degisik: 30/1/2013-6412/1) Hak sahiplerine dogrudan satilacak olan tasinmazlarin satis bedeli; dört yüz metrekareye kadar olan kismi için rayiç bedelin yüzde ellisi, fazlasi için rayiç bedelin yüzde yetmisi üzerinden hesaplanir. Birden fazla tasinmazda hak sahibi olunmasi hâlinde yüzde elli satis bedeli hesaplamasi, hak sahibinin tercih edecegi sadece bir tasinmaz için uygulanir. Bir tasinmazdaki hak sahipliginin devredilmesi hâlinde yüzde elli satis bedeli hesaplamasi, tasinmazin sadece dört yüz metre karesi için ve hak sahiplerinin hisselerine oranlanarak uygulanir. (Ek cümle: 6/3/2013-6444/1) Ancak, tamamen ve münhasiran bilfiil tarimsal amaçli olarak kullanilan ve üzerinde tarimsal amaçli yapilar (mandira, sera, agil, kümes vb.) ile sürekli ikamet amaciyla kullanilan konut hariç yapi bulunmayan yerler için satis bedeli, rayiç bedelin yüzde ellisi üzerinden hesaplanir, bu sekilde satilan tasinmazlarin sonradan farkli amaçla kullanilmasi hâlinde, tasinmazin satis tarihi itibariyla rayiç bedelinin yüzde yetmisi üzerinden hesaplanacak bedel esas alinarak aradaki fark kanuni faiziyle birlikte ecrimisilin tarh, tahakkuk ve tahsiline iliskin hükümler uyarinca kayit malikinden tahsil edilir.

(5) Basvuru sahiplerinden satis bedellerine mahsup edilmek üzere; belediye ve mücavir alan sinirlari içinde olan yerler için iki bin Türk lirasi, disinda olan yerler için bin Türk Lirasi basvuru bedeli alinarak ilgilileri adina emanet hesabina kaydedilir. (Ek cümle: 30/1/2013-6412/1) Daha önce basvuru bedeli yatirmadan yapilan basvurular ile bundan sonra yapilacak basvurular basvuru bedeli alinmaksizin geçerli kabul edilir.

(6) Hak sahiplerine satis islemleri idarece, basvuru süresinin bittigi tarihten itibaren en geç alti ay içinde sonuçlandirilir.

(7) Bu Kanunun yürürlüge girdigi tarihten önce düzenlenen güncelleme listeleri veya kadastro tutanaklari kapsaminda kalan tasinmazlarin satis islemleri, 1/5/2010 tarihinden itibaren tespit edilen rayiç bedeller üzerinden yapilir.

(8) Satis bedeli pesin veya taksitle ödenebilir. Satis bedelinin tamaminin pesin ödenmesi hâlinde yüzde yirmi, en az yarisinin ödenmesi hâlinde yüzde on oraninda indirim uygulanir ve bu bedeller idarece yapilan yazili tebligat tarihinden itibaren en geç üç ay içinde ödenir. Teblig edilen satis bedeline itiraz edilemez ve dava açilamaz. Pesinat alinmadan yapilan taksitle satislarda ise satis bedelinin tamamen ve münhasiran bilfiil tarimsal amaçli olarak kullanilan ve üzerinde tarimsal amaçli yapilar (mandira, sera, agil, kümes vb.) ile sürekli ikamet amaciyla kullanilan konut hariç yapi bulunmayan yerler için yüzde onu, diger yerler için yüzde yirmisi, yapilan yazili tebligat tarihinden itibaren en geç üç ay içinde, kalani ise belediye ve mücavir alan sinirlari içinde en fazla bes yilda on esit taksitte, belediye ve mücavir alan sinirlari disinda ise en fazla alti yilda on iki esit taksitte faizsiz olarak ödenir. Taksitli satislarda kalan miktari karsilayacak tutarda kesin ve taksitlendirmeye uygun süreli banka teminat mektubu verilmesi veya satisi yapilan tasinmazin üzerinde 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayili Türk Medenî Kanunu hükümleri uyarinca Hazine lehine kanuni ipotek tesis edilmesi hâlinde; tasinmaz, tapuda hak sahibi adina devredilir. Idare tarafindan yapilan tasinmaz mülkiyetinin devrini amaçlayan tasinmaz satis sözlesmeleri ile kanuni ipotek sözlesmelerinde resmî sekil sarti aranmaz. Hak sahipligi belgesi; hak sahibinin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasi, imzasi, fotografi ve nüfus bilgilerini içerecek sekilde idarece düzenlenir. Düzenlenen hak sahipligi belgelerinin idarece yazili olarak tapu idaresine bildirilmesi üzerine, devir ve kanuni ipotek tapu siciline resen tescil edilir. Ipotek tesis edilerek devredilen tasinmazlarin üçüncü kisilere satilmasi hâlinde borcun kalan tutarindan alicilar sorumludur. Bu hususta tapu kütügünde gerekli belirtme yapilir. Hak sahibi adina mülkiyet devredilmeden yapilan taksitli satislarda, hak sahibi tarafindan yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda, tahsil edilen tutar hak sahibine aynen ve faizsiz olarak iade edilir.

(9) Pesin satislarda satis bedelinin tamamini, taksitli satislarda ise pesinati veya taksitleri vadesinde ödememek suretiyle yükümlülüklerini yerine getirmeyenlerin dogrudan satin alma haklari düser. Ancak, taksitli satislarda, taksit süresinin sonuna kadar ödenmek kaydiyla taksitlerden ikisinin vadesinde ödenmemesi yükümlülüklerin ihlali anlamina gelmez. Vadesinde ödenmeyen taksit tutarlarina 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayili Amme Alacaklarinin Tahsil Usulü Hakkinda Kanunun 51'inci maddesine göre belirlenen oranda gecikme zammi uygulanir.

(10) Hak sahibi olunmasinda kanuni halefiyet, hak sahibinin veya mirasçilarinin bu Kanunun yürürlüge girdigi tarihten sonra noter tarafindan düzenlenecek muvafakatname vermeleri hâlinde ise akdî halefiyet hükümleri geçerlidir. Bu fikraya göre noter tarafindan düzenlenecek muvafakatnamelerden 2/7/1964 tarihli ve 492 sayili Harçlar Kanunu hükümlerine göre elli Türk Lirasi maktu noter harci alinir.

(11) Hak sahibi olmadigi belirlenen basvuru sahiplerine, bu Kanundan yararlanamayacaklari gerekçeleriyle birlikte bildirilerek basvuru bedeli aynen ve faizsiz olarak iade edilir.

(12) Bu maddeye göre hak sahiplerine dogrudan satilmasi gereken tasinmazlardan agaçlandirilmak üzere Orman Genel Müdürlügüne tahsis edilen, kamu hizmetlerine ayrilan veya bu amaçla kullanilan ya da Maliye Bakanliginca belirlenen tasinmazlar ile ilgili idarelerce bu Kanunun yürürlüge girdigi tarihten itibaren en geç üç ay içerisinde idareye bildirilmesi sartiyla özel kanunlar geregince degerlendirilmesi gerekenler ile içme ve kullanma suyu havzalarinda maksimum su seviyesinden itibaren üç yüz metrelik bant içerisinde kalan yerler hak sahiplerine satilmaz. Bu tasinmazlarin yerine istenilmesi hâlinde hak sahiplerine, hak sahibi olduklari tasinmazin rayiç degerine esdeger öncelikle ayni il sinirlari içerisinde bulunan 2/B alanlarindaki tasinmaz, bu maddenin dördüncü fikrasina göre hesaplanacak satis bedeli karsiliginda dogrudan satilabilir.

(13) Hak sahiplerinden idarenin teklifini kabul etmeyenler dogrudan satis hakkindan yararlanamazlar, baskaca talepte bulunamazlar, hak ve tazminat talep edemezler ve dava açamazlar.

(14) Bu maddeye göre hak sahibi bulunmayan veya dogrudan satin almaya iliskin hak sahipligi kalmayan tasinmazlarin tapu kütüklerinde yer alan 2/B, kullanici ve muhdesat belirtmeleri Maliye Bakanliginin talebi
üzerine tapu idaresince terkin edilir ve bu tasinmazlar Maliye Bakanligi'nca satis dâhil genel hükümlere göre degerlendirilir.

(15) Hak sahipligi kalmayan tasinmazlarin degerlendirilmesi amaciyla, 4706 sayili Kanunun 5'inci maddesinin son fikrasi kapsaminda kalanlar hariç olmak üzere, üzerlerinde bulunan kisilere ait yapi ve eklentiler; o yila ait Çevre ve Sehircilik Bakanligiyapi birim fiyatlarindan eksik imalat bedelleri ve yipranma payi düsüldükten sonra kalan bedeli ilgililerine ödenmek suretiyle yiktirilir veya bu sekilde belirlenen bedel, tasinmazin degerine eklenerek son müracaat tarihinden itibaren üç yil içinde satilarak satistan elde edilen gelirden yapi ve eklenti sahiplerine ödenir ve idare tarafindan yapilarin tahliyesi saglandiktan sonra ferag islemleri gerçeklestirilir.

(16) Bu maddenin üçüncü ve altinci fikralarinda belirtilen süreleri iki katina kadar artirmaya Cumhurbaskani yetkilidir"

Hak Sahiplerinin Belirlenmesi ve Satis Usulü

6292 sayili yasanin 6. maddesinde hak sahiplerinin kimler oldugu belirlenmis ve satis usulüne iliskin esaslar düzenlenmistir. Buna göre 2/B alanlarinda bulunan tasinmazlar hakkinda 6292 sayili yasanin yürürlüge girdigi tarihten önce veya sonra düzenlenen güncelleme listelerine veya kadastro tutanaklarina ya da kesinlesmis mahkeme kararlarina göre olusturulan tapu kütüklerinin beyanlar hanesine göre; bu tasinmazlarin 31/12/2011 tarihinden önce kullanicisi ve/veya üzerindeki muhdesatin sahibi olarak gösterilen kisilerden bu tasinmazlari satin almak için süresi içerisinde idareye basvuran ve idarece tespit edilen satis bedelini itiraz ve dava konusu etmeksizin kabul edenler kanuna göre hak sahibi sayilmistir.

2/B alanlarinda bulunan tasinmazlar hakkinda 6292 sayili yasanin yürürlüge girdigi tarihten (26.04.2012 tarihinde Resmi Gazete'de yayinlanarak yürürlüge girmistir) önce düzenlenen güncelleme listelerine veya kadastro tutanaklarina göre olusturulan tapu kütüklerinin beyanlar hanesine göre hak sahibi sayilanlar 6292 sayili yasanin yürürlüge girdigi tarihten itibarenalti ay içindeidareye basvurarak, bu tasinmazlarin bedeli karsiliginda kendilerine dogrudan satilmasini isteyebilme hakki taninmisti.

2/B alanlarinda bulunan tasinmazlar hakkinda 6292 sayili yasanin yürürlüge girdigi tarihten sonra düzenlenecek güncelleme listelerine veya kadastro tutanaklarina göre olusturulacak tapu kütüklerinin beyanlar hanesine göre hak sahibi sayilanlar güncelleme listelerinin tescil edildigi veya kadastro tutanaklarinin kesinlestigi tarihten itibaren sekiz ay içinde idareye basvurarak, bu tasinmazlarin bedeli karsiliginda kendilerine dogrudan satilmasini isteyebileceklerdir.

Kanun uyarinca hak sahiplerine satis isleminin gerçeklestirilebilmesi için öncelikle orman disina çikartilma isleminin gerçeklesmis olmasi gerekmektedir.

6292 sayili yasanin 6. maddesinin 4. fikrasi uyarinca hak sahiplerine dogrudan satilacak olan tasinmazlarin satis bedeli; dört yüz metrekareye kadar olan kismi için rayiç bedelin yüzde ellisi, fazlasi için rayiç bedelin yüzde yetmisi üzerinden hesaplanacaktir. Birden fazla tasinmazda hak sahibi olunmasi hâlinde yüzde elli satis bedeli hesaplamasi, hak sahibinin tercih edecegi sadece bir tasinmaz için uygulanacaktir. Bir tasinmazdaki hak sahipliginin devredilmesi hâlinde yüzde elli satis bedeli hesaplamasi, tasinmazin sadece dört yüz metrekaresi için ve hak sahiplerinin hisselerine oranlanarak uygulanacaktir. Ancak, tamamen ve münhasiran bilfiil tarimsal amaçli olarak kullanilan ve üzerinde tarimsal amaçli yapilar (mandira, sera, agil, kümes vb.) ile sürekli ikamet amaciyla kullanilan konut hariç yapi bulunmayan yerler için satis bedeli, rayiç bedelin yüzde ellisi üzerinden hesaplanacak ve bu sekilde satilan tasinmazlarin sonradan farkli amaçla kullanilmasi hâlinde, tasinmazin satis tarihi itibariyla rayiç bedelinin yüzde yetmisi üzerinden hesaplanacak bedel esas alinarak aradaki fark kanuni faiziyle birlikte ecrimisilin tarh, tahakkuk ve tahsiline iliskin hükümler uyarinca kayit malikinden tahsil edilecektir.

6292 sayili yasanin 6. maddesinin 8. fikrasinda satis bedelinin pesin veya taksitle ödenebilecegi belirtilmis ve satis bedelinin tamaminin pesin ödenmesi hâlinde yüzde yirmi, en az yarisinin ödenmesi hâlinde yüzde on oraninda indirim uygulanacagi hüküm altina alinmistir. Ancak bu bedellerin idarece yapilan yazili tebligat tarihinden itibaren en geç üç ay içinde ödenmesi gerekmektedir. Ayni fikrada teblig edilen satis bedeline itiraz edilemeyecegi ve satis bedeline karsi dava açilamayacagi da ifade edilmistir.

Taksitli satislarda tasinmazin tapuda hak sahibi adina devredilebilmesi için kalan miktari karsilayacak tutarda kesin ve taksitlendirmeye uygun süreli banka teminat mektubu verilmesi veya satisi yapilan tasinmazin üzerinde 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayili Türk Medenî Kanunuhükümleri uyarinca Hazine lehine kanuni ipotek tesis edilmesi gerekmektedir. Idare tarafindan yapilan tasinmaz mülkiyetinin devrini amaçlayan tasinmaz satis sözlesmeleri ile kanuni ipotek sözlesmelerinde resmî sekil sarti aranmaz. Hak sahibi adina mülkiyet devredilmeden yapilan taksitli satislarda ise, hak sahibi tarafindan yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda, tahsil edilen tutar hak sahibine aynen ve faizsiz olarak iade edilir.

Idarenin Belirledigi Bedele Karsi Yargi Yolu Kapatilmis Olmasi

6292 sayili yasanin 6. maddesinin 13. fikrasi uyarinca hak sahiplerinden idarenin teklifini kabul etmeyenler dogrudan satis hakkindan yararlanamayacak, baskaca talepte bulunamayacak, hak ve tazminat talep edemeyecek ve dava açamayacaklardir.

Hak sahiplerinin bu sekilde idarenin teklifini kabul etmemesi, basvuruda bulunmamasi ya da tasinmazi satin almamasi durumunda idare (Maliye Bakanligi) bu tasinmazlari satis dahil genel hükümlere göre degerlendirecek, tasinmazlarin üzerindeki yapi ve tesisatlar da hazineye intikal edecektir. Ayrica, idarenin teklifini kabul etmeyen hak sahiplerinden ecrimisil bedelleri de tahsil edilecektir.

Kaynakça

  • 6292 sayili Orman Köylülerinin Kalkinmalarinin Desteklenmesi ve Hazine Adina Orman Sinirlari Disina Çikarilan Yerlerin Degerlendirilmesi ile Hazineye Ait Tarim Arazilerinin Satisi Hakkindaki Kanun.
  • Mehmet Maksut KAYA,2B Arazileri, 2021.
  • Basak Hukuk, Orman Sinirlari Disina Çikarilan (2b) Arazilerin Hukuki Statüsü, 2017.

Ilginizi çekebilir: "Orman Vasifli Arazi Sebebiyle Tapu Iptal Tescil Davalari ve Orman Nedeniyle Kamulastirmasiz El Atma Islemleri" adli yazimizi okuyabilirsini

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.