Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), 22 Mayıs 2025 tarihli ve 13529 sayılı Kurul Kararı ile “Talep Tarafı Katılım Hizmeti Kapsamında Temel Tüketim Değerinden Sapma Tutarının Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esasları” 27 Mayıs 2025 tarihinde yürürlüğe girdi. Bu yeni düzenleme ile birlikte, 12/08/2021 tarihli 10358-1 Kurul Kararı ile kabul edilen “Talep Tarafı Yedeği Hizmeti Kapsamında Temel Tüketim Değerinden Sapma Tutarının Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar" ile “Talep Tarafı Yedeği Hizmeti Kapsamında Tüketim Tesislerinin Belgelendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar” yürürlükten kaldırıldı.
Yeni kurallar, talep tarafı katılım hizmetlerinin daha şeffaf, hesap verebilir ve ölçülebilir şekilde uygulanmasını amaçlamaktadır. Özellikle yük azaltma hizmetlerinin değerlendirilmesi artık tamamen veriye dayalı hale getirilmiş olup katılımcıların beyanları ile Otomatik Sayaç Okuma Sistemi (“OSOS”) üzerinden elde edilen veriler karşılaştırılarak farklar objektif ölçütlere göre değerlendirilecektir.
Bu düzenlemenin amacının talep tarafı katılım hizmeti kapsamında toplayıcılar tarafından TEİAŞ'a sağlanan hizmetler sırasında gerçekleşecek yük değişim miktarlarının ve temel tüketim değerlerinden sapma tutarlarının nasıl hesaplanacağını belirlemek olduğunu görüyoruz.
Düzenleme kapsamında bu hizmetlerin izlenmesi, sapma tutarlarının hesaplanmasına yönelik metodoloji, tarafların görev ve sorumlulukları ile itiraz ve düzeltme süreçleri yer almaktadır.
Düzenleme kapsamında temel tüketim değeri, gerçekleşen tüketim, kritik saat, aktivasyon talimatı ve sapma tutarı gibi kavramlar teknik olarak tanımlanmıştır. Yeni yapı, taraflar arasında ortak teknik zemin oluşturarak veri temelli bir ortam sağlamaktadır.
Temel Tüketim Değerinin Belirlenmesi
Toplayıcılar, kritik aylar içinde aktivasyon talimatlarının verilebileceği saatleri içeren tüketim programlarını TEİAŞ'a iletmekle yükümlüdür. Bu veriler; saatlik bazda, Pazar ve resmî tatil günleri hariç olacak şekilde iletilecek ve TEİAŞ, her bir toplayıcının verilerini toplayarak temel tüketim değerlerini belirleyecektir.
Sapma Tutarının Hesaplanması
Toplayıcının bildirdiği tüketim programı ile OSOS verileri karşılaştırılacak, toplayıcının yaptığı tüketim programı bildirimi ile yan hizmetler anlaşmasına kayıtlı tüketim tesislerine ait bütün sayaçların toplam OSOS verisi arasında %15'ten fazla fark olması durumunda ve aktivasyon talimatı kapsamında tüketim tesislerinden yük düşülmesi gereken saat/saatlerden bir önceki ve bir sonraki saatler için ise %20'den fazla fark olması durumunda sapma tutarı toplayıcıya yansıtılacaktır.
Ayrıca dakika bazlı yük değişim profili talimata uygun değilse, ilgili saat için sapma değeri sıfır kabul edilecek, ancak aktivasyon tedariki veya emreamadelik testleri kapsamındaki sapmalar hesaba katılmayacaktır. Sapma tutarı belirli formüller ile MWh cinsinden hesaplanacak ve bu hesaplamada aktivasyon kapsamı, bildirilen program ve gerçekleşen tüketim gibi çok sayıda teknik değişken dikkate alınacaktır.
Görev ve Sorumluluklar
TEİAŞ, hizmetin verilme durumunu analiz eder, temel tüketim değerini belirler ve performans takibini yapar. Talep üzerine, belirli tesislere ilişkin sapma tutarlarını ilgili taraflara bildirecek ve gerekli gördüğü durumlarda SCADA, OSOS veya YTBS sistemlerden destek alabilecektir.
Toplayıcılar, doğru bildirim yapmakla ve TEİAŞ'a zamanında bilgi sunmakla yükümlü olup izleme faaliyetlerinin sağlıklı yürütülebilmesi için talep edilen tüm verileri sağlamak zorundadırlar.
İtiraz ve Düzeltme Süreçleri
Sapma tutarına dair hesaplamalara yapılacak itirazlar, ilgili uzlaştırma dönemine ilişkin olmak üzere TEİAŞ'a iletilecek ve bu itirazlar Elektrik Piyasası Yan Hizmetler Yönetmeliği'nde belirlenen usuller çerçevesinde değerlendirilecektir.
Yürürlük ve Yürütme
“Talep Tarafı Katılım Hizmeti Kapsamında Temel Tüketim Değerinden Sapma Tutarının Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esasları” Resmî Gazete ‘de yayımlandığı 27.05.2025 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Hükümleri Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanı tarafından yürütülecektir.
Sonuç
Yayımlanan yeni usul ve esasların talep tarafı katılım hizmetlerinde veri temelli denetim ve performans ölçümünü merkeze alarak piyasa işleyişinde şeffaflığı pekiştireceği kanaatindeyiz. Yan hizmet ödemeleri somut ölçüm kriterlerine dayandığından, piyasa katılımcılarıyla TEİAŞ arasında daha güçlü ve güvenilir bir ilişki zemini kurulması beklenmektedir. Sapma tutarının hesaplanmasında kullanılan net metodolojinin talep esnekliği piyasasının kurumsal gelişimine katkı sağlayacağı inancındayız.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
