Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliği'nin Ek maddesi gereğince uygulanan "Çalışma İzni Değerlendirme Kriterleri", aynı Yönetmeliğin 22'nci maddesi gereğince güncellenmiş olup yeni çalışma izni değerlendirme kriterleri 1 Ekim 2024 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. Yeni düzenleme ile çalışma izni değerlendirme kriterlerinde yer alan istihdam, mali yeterlilik ve ücret kriterleri revize edilmiş olup sektör, meslek veya iş temelinde yeni düzenlemeler yapılmıştır.
A. Genel Değerlendirme Kriterleri
1. İstihdam Kriteri
Bilanço esası usulüne tabi, son yıl net satış tutarı en az 50.000.000 TL olan işyerinde beş yabancıya kadar Türk istihdam etme şartı uygulanmayacaktır. Beşinci yabancıdan sonra istihdam kriteri aranmaya başlanacaktır.
Bu kriteri karşılamayan işyerleri için istisna sağlanmayacak olup adına çalışma izni başvurusu yapılan yabancının çalışacağı işyerinde, istihdam edilmek istenilen her bir yabancı için en az beş Türk vatandaşının istihdamı esas olmayı sürdürecektir.
* Eski düzenlemede her yabancı için beş Türk istihdamı zorunluluğu mevcuttu; yeni uygulamada belli şartlar altında istisna getirilmiştir.
2. Mali Yeterlilik Kriteri
01.10.2024 tarihinde yürürlüğe giren yeni mali yeterlilik kriterlerine göre;
- Yeni kurulan işyerlerinde (henüz yılsonu bilançosu ve gelir tablosu olmayan), ödenmiş sermaye en az 500.000 TL olmalıdır.
- Faaliyette olan işyerlerinde (en az bir yılsonu bilançosu olan), ödenmiş sermaye en az 000 TL veya net satışlar en az 8.000.000 TL veya ihracat en az 150.000 Amerikan Doları olmalıdır.
- Bilanço esası usulüne tabi işyerlerinin kurmuş oldukları adi ortaklıklar için, ortaklardan en az birinin ödenmiş sermayesinin en az 500.000 TL, net satışlarının en az 8.000.000 TL veya ihracatının en az 000 Amerikan Doları olması gerekir.
3. Ücret Kriteri
Yabancıya ödenecek ücret;
- Üst düzey yöneticiler ve pilotlar için asgari ücretin 5 katından,
- Mühendis ve mimarlar için asgari ücretin 4 katından,
- Diğer yöneticiler için asgari ücretin 3 katından,
- Uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerde çalışacaklar için asgari ücretin 2 katından,
- Ev hizmetleri ve diğer mesleklerde/işlerde çalışacak yabancılar için asgari ücret düzeyinden,
az olamaz.
4. İstihdam ve Mali Yeterlilik Kriteri İstisnası
Son beş yılda en az üç yıl Türkiye'de öğrenci ikameti hariç, yasal ikamet, çalışma izni veya uluslararası koruma kapsamında bulunan yabancılar için yapılan yurt içi çalışma izni başvurularında, en fazla üç yabancı için istihdam ve mali yeterlilik kriterleri aranmaz. Bu istisna kapsamsında işyerinde çalışma izni ile çalışan sayısının Türk vatandaşı çalışan sayısını aşmaması gerekmektedir.
Uluslararası koruma kapsamında bulunan yabancılarda ise, bir işyerinde üçten fazla yabancı çalışacaksa, dördüncü ve sonraki yabancılar için her bir yabancıya beş Türk vatandaşı istihdamı ve mali yeterlilik kriteri sağlanmalıdır.
B. Şirket Ortağı Yabancı İçin Mali Yeterlilik ve İstihdam Kriterleri
Bilanço esası usulüne tabi işyerlerinde, yeni işyeri açan veya bir işyerine ortak olan yabancı için çalışma izni başvurularında:
a. Yabancının işyerindeki ortaklık payının en az %20 ve sermayesinin en az 500.000 TL olması gerekmektedir.
b. İşyeri, en az beş Türk vatandaşı istihdam etmelidir. İlk çalışma izni şerhli olarak düzenlenir ve yedinci ayın başından itibaren her ay en az beş Türk vatandaşı çalıştırılması zorunludur.
100.000 Amerikan Doları ve üzerinde sermaye payı olan yabancı ortak adına yapılacak çalışma izni başvurusunun değerlendirilmesinde birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde düzenlenen kriterler uygulanmaz.
SONUÇ
Yapılan değişiklikler ve getirilen istisnalar doğrultusunda, şirketlerin bilanço esasına göre faaliyet gösterip göstermemesi, yeni kurulmuş veya hâlihazırda faaliyette olan bir şirket olması, adi ortaklık yapısının mevcut bulunup bulunmaması ve yabancı kişinin daha önce Türkiye'de yasal olarak ikamet edip etmediği gibi unsurlar dikkate alınmaktadır. Çalışma izni başvurusu yapılmadan önce, güncel kriterlerin dikkate alınması ve yürürlük tarihlerinin incelenmesi önem taşımaktadır.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
