Turkey: Tüketici Mevzuatında Yapılan Değişiklikler

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'da önemli değişiklikler öngören kanun teklifi, 8 Mart 2022 tarihinde TBMM Başkanlığı'nın dikkatine sunulmuş, Mart 2022 tarihinde ilgili komisyonca kabul edilmiştir. 01.04.2022 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanarak yasalaşmıştır. Kanun değişikliği ile beraber özellikle yaptırım olarak birçok farklı hüküm getirilmiştir.

Değişiklik ile; aracı hizmet sağlayıcıları, ticari reklamlar, yenilenerek tekrar satışa sunulmuş ürünler ve satış sonrası hizmet kapsamındaki yetkili servis ve özel servisler hakkında önemli değişiklikler yapılmıştır. Söz konusu değişiklikler 01.10.2022 tarihinden itibaren yürürlüğe gireceklerdir. Tarafımızca belirtilen kapsamda değişen hükümleri aşağıda özetlemek gerekirse;

1. Aracı Hizmet Sağlayıcıları

E-ticaret sektöründe yaşanan gelişmeler dikkate alınarak tüketicilerin taraf olduğu mesafeli satış sözleşmelerinde aracı hizmet sağlayıcılara sorumluluklar getirilmektedir. Aracı hizmet sağlayıcıları;

1. tüketicilerin bildirim ve taleplerini iletebilecekleri ve bunları takip edebilecekleri kesintisiz bir sistemi kurmaktan,
2. tüketiciye ön bilgilendirmenin yapılmasından, teyidinden ve ispatından satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen,
3. veri girişinin satıcı veya sağlayıcı tarafından yapıldığı durumlar hariç olmak üzere, yönetmelikle belirlenen ön bilgilendirmede bulunması zorunlu hususlardaki eksikliklerden,
4. tüketicilerin satıcı veya sağlayıcılar ile yaptıkları işlemlere ilişkin kayıtların tutulmasından ve istenilmesi hâlinde bu bilgilerin ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile tüketicilere verilmesinden,
5. satıcı veya sağlayıcı ile yaptıkları aracılık hizmetine ilişkin sözleşmeye aykırı uygulamalarıyla satıcı ve sağlayıcıların yükümlülüklerine aykırı davranmasına sebep oldukları işlemlerden,
6. satıcı veya sağlayıcı adına bedel tahsil etmesi halinde, mal veya hizmetin tüketiciye teslim veya ifası sonrası bedelin satıcıya veya sağlayıcıya aktarıldığı durumlar ve tüketiciye ayıplı mal ve hizmetlerle ilgili olarak tanınan seçimlik hakların kullanıldığı haller hariç olmak üzere, teslim veya ifa ile cayma hakkına ilişkin yükümlülüklerden satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen,
7. satıcı veya sağlayıcı onayı olmaksızın düzenledikleri kampanyalı, promosyonlu veya indirimli satışlarda, sözleşmenin hiç ya da gereği gibi ifa edilmemesinden,
8. ön bilgilendirmede yer alan hususlar ile reklamlarında yer alan bilgilerin uyumlu olması ve ispatından,

sorumlu olacaktır.

Mal satışlarında satıcı veya sağlayıcının, siparişinin kendisine ulaştığı andan itibaren malı teslim etme süresinin otuz günü geçememesi hükmü, tüketicinin isteği veya kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan mallara ilişkin sözleşmelerde artık uygulama alanı bulmayacaktır.

2. Yenilenmiş Ürünler

Özellikle elektronik sektöründe yenilenmiş ürünlerin tekrar ekonomiye kazandırılması hedeflendiği için bu alanda birtakım düzenlemeler öngörülmüştür. Yenilenmiş ürünler; donanım, yazılım veya fiziki özelliklerinde iyileştirme yapılarak tekrar satışa sunulan kullanılmış mallardır. Bu ürünlerin tüketiciye teslim tarihinden itibaren asgari bir yıl garanti verilmesi zorunlu tutulmuştur. Yönetmelikle belirlenecek mallar ancak Ticaret Bakanlığınca yetkilendirilen merkezlerde yenilenmesi şartı ile yenilenmiş ürün olarak satılabilecektir. Yenileme merkezlerinin Ticaret Bakanlığından yetki belgesi alması zorunlu olacaktır. Yenileme işlemi yapılacak kullanılmış cep telefonu gibi ürünlerin Merkezi Cihaz Kayıt Sistemine kayıtlı olduğuna ilişkin doğrulama yapılması gerektiğinde, Bakanlık bu doğrulamayı Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu kayıtlarından yapacaktır.

3. Satış Sonrası Hizmetler:

Tüketicilerin, firmaların doğru ve güncel yetkili servis istasyonu bilgilerine ulaşabilmeleri, herhangi bir aldatıcı uygulama nedeniyle mağdur olmamaları amacıyla, yetkili servis istasyonlarına ilişkin bilgilerin güncel olarak Ticaret Bakanlığınca oluşturulan sisteme kaydedilmesi zorunlu hale gelmiştir. Herhangi bir üretici veya ithalatçıya bağlı olmaksızın faaliyette bulunan servis istasyonlarının, her türlü mecrada ve faaliyetlerinde kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde "özel servis" ibaresini kullanması zorunlu tutulmuştur. Garanti süresi bittikten sonra Bakanlıkça belirlenen kullanım ömrü süresince mala ilişkin satış sonrası hizmetin üretici veya ithalatçı tarafından sağlanmaması halinde tüketici zararın tazminini talep edebilecektir. Satış sonrası hizmet sunulması zorunlu olan mallar, oluşturulması gereken asgari yetkili servis istasyonu sayıları, azami tamir süreleri, servis istasyonlarının sorumlulukları ile diğer uygulama usul ve esasları yönetmelikle belirlenecektir.

4. Ticari Reklamlar

Ticari Reklamlar Tüketicinin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 61.maddesinde düzenlenmiştir. 61. Madde hükmüne aykırılık halinde, Reklam Kurulu'nun yetkileri oldukça genişletilmiştir. Şöyle ki, Reklam Kurulu'na İnternet ortamında gerçekleşen Kanuna aykırı bir ticari reklamda erişimin engellenmesi yetkisi tanınmıştır. Eğer erişimin engellemesi yetkisi Reklam Kurulu tarafından uygulanamadığı takdirde, bu kararın uygulanması için 5651 sayılı Kanun gereğince Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderilebileceği ve bu şekilde uygulanabileceği Kanun ile tanımlanmıştır. Açıkçası bu husus Reklam Kurulu kararlarının da özellikle internet reklamlarında sıkı bir denetim getireceği konusunu gündeme getirmektedir.

5. Tüketici Hakem Heyetleri

Tüketici Hakem Heyetlerinin kapsamı genişletilmiş ve 30.000 TL üst limit olarak belirlenmiştir. Tüketici hakem heyetlerine elektronik tebligat yolu sağlanmıştır.

6. Yaptırımlar

Yaptırımları özetlemek gerekirse tabloya göre;

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.