Inleiding
Zakelijke partijen kiezen er in internationale verhoudingen geregeld voor om een forumkeuzebeding op te nemen in hun overeenkomsten of algemene voorwaarden. Daarmee kunnen partijen overeenkomen welke rechter exclusief bevoegd is om van eventuele geschillen tussen hen kennis te nemen, bijvoorbeeld de Nederlandse rechter. Vanwege dit ingrijpende gevolg van exclusiviteit vereist een forumkeuze een overeenkomst tussen partijen, hetgeen betekent dat partijen daadwerkelijk wilsovereenstemming moeten bereiken over de forumkeuze. Over de rechtsgeldigheid van een forumkeuze ontstaan regelmatig conflicten, met name wanneer een forumkeuzebeding is opgenomen in algemene voorwaarden. Deze bijdrage bevat een overzicht van de vereisten voor het overeenkomen van een forumkeuze in algemene voorwaarden. Afgesloten wordt met enkele tips voor de praktijk om de rechtsgeldigheid van forumkeuzes in algemene voorwaarden – zoveel mogelijk – te garanderen.
Forumkeuze in algemene voorwaarden
Als gezegd ontstaan in de praktijk geregeld conflicten over de rechtsgeldigheid van forumkeuzes in algemene voorwaarden. Als een partij een forumkeuzebeding opneemt in haar algemene voorwaarden, is namelijk niet altijd duidelijk of de wederpartij die heeft aanvaard.
Uit de rechtspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie blijkt dat een forumkeuzebeding in algemene voorwaarden in ieder geval rechtsgeldig gesloten is indien in de tekst van de door partijen gesloten overeenkomst uitdrukkelijk wordt verwezen naar de algemene voorwaarden die de forumkeuze bevatten. Dit geldt evenwel enkel indien die verwijzing bij betrachting van een normale zorgvuldigheid kan worden gecontroleerd en indien de algemene voorwaarden aan de wederpartij zijn medegedeeld.
Mededeling kan geschieden door de algemene voorwaarden – vóór of bij het sluiten van de overeenkomst – toe te sturen aan de wederpartij. Als mededeling kwalificeert eveneens het – in de overeenkomst – opnemen van een werkende hyperlink van een website waar de wederpartij kennis kan nemen van de algemene voorwaarden. Voorwaarde daarvoor is wel dat de wederpartij deze kan downloaden en afdrukken. Verder dient de aanvaarding van de algemene voorwaarden plaats te vinden voorafgaand aan of bij het overeenkomen van de overeenkomst.
Overigens staat de vraag of een forumkeuzebeding rechtsgeldig is overeengekomen los van de vraag of de algemene voorwaarden van toepassing zijn. Op grond van het separabiliteitsbeginsel dient apart te worden bezien of de forumkeuze rechtsgeldig is én of de algemene voorwaarden van toepassing zijn. Het enkele feit dat de algemene voorwaarden van toepassing zijn betekent dus niet dat het daarin opgenomen forumkeuzebeding ook rechtsgeldig is gesloten.
Tips
Neemt u een forumkeuzebeding op in uw algemene voorwaarden, zorg er dan voor dat u:
- in de tekst zelf van de overeenkomst een uitdrukkelijke verwijzing opneemt naar de toepasselijke algemene voorwaarden;
- bij de verwijzing naar de algemene voorwaarden opneemt dat de wederpartij de algemene voorwaarden aanvaardt met het ondertekenen van de overeenkomst;
- de overeenkomst laat ondertekenen door de wederpartij; en
- de wederpartij in staat stelt – vóór de
ondertekening van de overeenkomst – kennis te nemen van de
algemene voorwaarden, door:
- de algemene voorwaarden vóór of bij het sluiten van de overeenkomst toe te sturen;of
- de algemene voorwaarden via een in de overeenkomst opgenomen werkende hyperlink ter beschikking te stellen waarbij deze kunnen worden gedownload en afgedrukt.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
