Voor het bepalen van de koopprijs van een onderneming bestaan verschillende mechanismes. In de internationale overnamepraktijk worden de mechanismes van "Closing Accounts", "Locked Box" en (in mindere mate) "Earn-Out" het meeste gebruikt en deze hebben we in een aparte bijdrage toegelicht. In deze bijdrage bespreken we de voor-en nadelen van elk van de koopprijsmechanismes voor kopers.
Closing Accounts
Voordelen
Een groot voordeel van het Closing Accounts mechanisme is dat de mogelijkheid bestaat om de geschatte koopprijs op een "Euro-voor-Euro" basis aan te passen. Het Closing Accounts mechanisme wordt doorgaans als kopervriendelijk beschouwd, omdat de verkoper het risico van eventuele mindere prestaties van de doelvennootschap in de periode voorafgaand aan de overdracht draagt. Daarnaast heeft de koper vaak de controle over het opstellen van de definitieve overnamebalans waardoor de koper de mogelijkheid heeft om de koopprijsaanpassingen in zijn voordeel te benutten. Een koper is er bovendien bij gebaat dat een verkoper gemotiveerd is een goed draaiende doelvennootschap te leveren. Het Closing Accounts mechanisme leent zich namelijk in principe voor iedere soort transactie.
Nadelen
Bij het Closing Accounts mechanisme bestaat de mogelijkheid tot koopprijsaanpassing en dit kan partijen bewegen om balansposten te manipuleren. Voor de koper bestaat het risico dat hij niet over de benodigde middelen beschikt om de koopprijs te betalen als de koopprijsaanpassing hoger uitvalt dan verwacht. Een ander nadeel van dit mechanisme is dat belangrijke aanpassingen op de geschatte koopprijs vaak aanleiding geven tot tijdrovende discussies tussen koper en verkoper. Dit kan tot onzekerheid leiden omtrent het slagen van de overname en de koopprijs. Het afhandelen van eventuele geschillen, alsmede het opstellen van de overnamebalans vergt kostbare tijd van bestuurders – tijd die ook bijvoorbeeld aan integratie van de doelvennootschap in de groep van de koper zou kunnen worden besteed. Daarnaast geldt ook dat doordat de definitieve koopprijs nog vastgesteld moet worden, partijen niet direct na de transactie afscheid van elkaar kunnen nemen.
Door het Closing Accounts mechanisme is de koopovereenkomst vaak complex en wordt er geregeld langdurig over onderhandeld, met dientengevolge kosten voor advocaten en accountants. Een en ander heeft een vertragende werking op het overnameproces.
Locked Box
Voordelen
Het Locked Box mechanisme wordt over het algemeen als een verkopersvriendelijk mechanisme beschouwd
De prijszekerheid en risico-overgang per de effectieve datum van de transactie zijn in het voordeel van de koper wanneer de doelvennootschap goed presteert in de interim-periode (de periode tussen de effectieve datum van de transactie en de overdracht van de aandelen), aangezien de resultaten vanaf de effectieve datum aan de koper toekomen. Wanneer koper geen of slechts een lage vergoeding voor de interim-periode aan de verkoper hoeft te betalen, is de koper juist meer gebaat bij de prijszekerheid die dit mechanisme biedt.
Het voordeel van dit mechanisme is dat door het ontbreken van koopprijsaanpassingen de koopprijs vanaf ondertekening van de koopovereenkomst vaststaat en er geen geschillen zijn met betrekking tot de koopprijsaanpassing. Partijen weten waar ze aan toe zijn. Daarnaast kan het management vanaf de datum van levering de aandacht volledig op de onderneming richten. Een ander voordeel is dat dit mechanisme door de eenvoud van het systeem partijen doorgaans tijd en kosten bespaart. Ook na levering is het mechanisme simpel omdat er geen ingewikkelde audits en berekeningen ter aanpassing van de koopprijs in verband met werkkapitaal en netto schuld hoeven plaats te vinden. Dat laatste verkleint ook de mogelijkheid op geschillen na afronding van de transactie (post-closing).
Nadelen
Voor de koper is de risicoovergang vanaf de effectieve datum van de transactie nadelig wanneer de doelvennootschap onder verwachting presteert. De koper heeft bovendien (door het ontbreken van een koopprijsaanpassingsmogelijkheid) minder kennis van de doelvennootschap en zal dus een uitgebreid due diligence onderzoek moeten doen om haar uitgangspunten te controleren en de onderhandelingen over de definitief te bepalen koopprijs goed te kunnen voeren. Een dergelijk due diligence onderzoek kost veel tijd en geld. Daarnaast zijn betrouwbare financiële stukken bij dit mechanisme erg belangrijk. Daardoor is dit mechanisme niet voor alle transacties geschikt en derhalve minder flexibel toepasbaar dan het Closing Accounts mechanisme.
Een laatste nadeel kan zijn dat dit mechanisme internationaal minder bekend is. Partijen in bijvoorbeeld de Verenigde Staten van Amerika zijn er minder bekend mee en zullen daarom minder snel over gaan tot het accepteren van dit mechanisme in een deal.
Earn-Out
Voordelen
Een Earn-Out biedt voordelen voor zowel de koper als de verkoper. Voor de koper wordt de financiering van de koopprijs gespreid over een aantal jaren, waardoor het gemakkelijker wordt om de verkoop te betalen. Aangezien de earn-out vergoeding pas betaald wordt na afloop van de earn-out periode (en ook alleen maar betaald dient te worden als de doelen zijn gehaald) kan de earn-out vergoeding vaak gefinancierd worden uit de cashflow van de gekochte onderneming zelf.
Nadelen
Een nadeel van het Earn-Out mechanisme is dat het complex is. Aangezien de koopprijs afhankelijk is van toekomstige prestaties, dient goed beschreven te worden hoe de koopprijs berekend wordt, welke factoren van belang zijn en hoe die worden samengesteld. Dit kan tevens tot geschillen tussen partijen leiden.
Bent u benieuwd naar de voor- en nadelen vanuit het perspectief
van een verkoper? Lees dan deze bijdrage:
Voor- en nadelen koopprijsmechanismes voor
verkoper
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
