Halk dilinde vergi kaçakçiligi olarak bilinen suç Türk Hukuku'nda vergi usul kanunu kapsaminda kaçakçilik suçlari olarak adlandirilmaktandir.
Vergi Kaçakçiligi Nedir?
Kamu ihtiyaçlarinin finanse edilmesi için devletin özel yetkisini kullanarak kisilerden mali durumlarina göre aldigi ekonomik degere vergi denmektedir. Devletin yetkisini kullanarak zorunlu aldigi vergilerin ödenememesinde pek çok sorun meydana gelmektedir.
Bunlardan biri kanunda tanimi olmayan vergi suçudur. Vergi suçunun tanimi kanunda düzenlenmemistir. Ancak yasalarla yükümlülükleri bulunan vergi yükümlüsünün ya da vergilendirme islemlerindeki görevliler tarafindan kanunlarda gösterilen maddi ve sekilsel düzenlemelere aykiri gerçeklesen fiiller vergi suçunu olusturmaktadir diyebiliriz.
Vergi kaçakçiligi suçlari Vergi Usul Kanunu madde 359 da düzenlenmistir. Dört bent halinde suçu olusturan eylemler ve yaptirimlari belirlenmistir. Suçlari anlamamiz için öncelikle genel bir inceleme yapmamiz gerekmektedir. Vergi Usul Kanunu madde 359 söyle düzenlenmistir:
- Vergi kanunlarina göre tutulan veya düzenlenen ve saklanma ve ibraz mecburiyeti bulunan,
- Defter ve kayitlarda hesap ve muhasebe hileleri yapanlar, gerçek olmayan veya kayda konu islemlerle ilgisi bulunmayan kisiler adina hesap açanlar veya defterlere kaydi gereken hesap ve islemleri vergi matrahinin azalmasi sonucunu doguracak sekilde tamamen veya kismen baska defter, belge veya diger kayit ortamlarina kaydedenler,
- Defter, kayit ve belgeleri tahrif edenler veya gizleyenler veya muhteviyati itibariyle yaniltici belge düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar,
Hakkinda on sekiz aydan üç yila kadar hapis cezasina hükmolunur. Varligi noter tasdik kayitlari veya sair suretlerle sabit oldugu halde, inceleme sirasinda vergi incelemesine yetkili kimselere defter ve belgelerin ibraz edilmemesi, bu fikra hükmünün uygulanmasinda gizleme olarak kabul edilmektedir. Gerçek bir muamele veya duruma dayanmakla birlikte bu muamele veya durumu mahiyet veya miktar itibariyle gerçege aykiri sekilde yansitan belge ise, muhteviyati itibariyle yaniltici belgedir.
Vergi kanunlari uyarinca tutulan veya düzenlenen ve saklama ve ibraz mecburiyeti bulunan defter, kayit ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine baska yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asil veya suretlerini tamamen veya kismen sahte olarak düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar, üç yildan bes yila kadar hapis cezasi ile cezalandirilmaktadir. Gerçek bir muamele veya durum olmadigi halde bunlar varmis gibi düzenlenen belge, sahte belgedir.
Bu Kanun hükümlerine göre ancak Maliye Bakanligi ile anlasmasi bulunan kisilerin basabilecegi belgeleri, Bakanlik ile anlasmasi olmadigi halde basanlar veya bilerek kullananlar iki yildan bes yila kadar hapis cezasi ile cezalandirilir.
(Ek: 29/4/2021-7318/4 md.) Hazine ve Maliye Bakanligi'nca yetkilendirilmedigi halde, ödeme kaydedici cihaz mührünü kaldiran, donanim veya yazilimini degistiren veya yetkilendirilmis olsun ya da olmasin ödeme kaydedici cihazin hafiza birimlerine, elektronik devre elemanlarina veya harici donanim veya yazilimlarla olan baglanti sistemine ya da kayit disi satisin önlenmesi için kurulan elektronik kontrol ve denetim sistemleri veya ilgili diger sistemlere fiziksel veya bilisim yoluyla müdahale ederek; gerçeklestirilen satislara ait mali belge veya bilgilerin cihazda kayit altina alinmasini engelleyen, cihazda kayit altina alinan bilgileri degistiren veya silen, ödeme kaydedici cihaz veya baglantili diger donanim ve sistemler ya da kayit disi satisin önlenmesi için kurulan elektronik kontrol ve denetim sistemleri veya ilgili diger sistemler tarafindan Hazine ve Maliye Bakanligi veya diger kamu kurum ve kuruluslarina elektronik ortamda iletilmesi gereken belge, bilgi veya verilerin iletilmesini önleyen veya bunlarin gerçege uygun olmayan sekilde iletilmesine sebebiyet verenler üç yildan bes yila kadar hapis cezasi ile cezalandirilmakta olup, ayrica 371'inci maddedeki pismanlik sartlarina uygun olarak durumu ilgili makamlara bildirenler hakkinda bu madde hükmü uygulanmayacaktir.
Kaçakçilik Suçlarini Isleyenler Hakkinda Ne Yapilir?
Kaçakçilik suçlarini isleyenler hakkinda bu maddede yazili cezalarin uygulanmasi 344'üncü maddede yazili vergi ziyai cezasinin ayrica uygulanmasina engel teskil etmez.
Kanun maddesinden de anlasilacagi üzere;
Suçla Korunan Hukuki Deger
Bu eylemlerin yaptirima tabi tutulmasindaki amaç kamu düzeni ve hazinenin menfaatinin korunmasidir. Bu nedenle Yargitay birçok kararinda hazinede para kaybi olmasa bile suç islenmis saymaktadir.
Suçu Olusturan Fiiller
Vergi Usul Kanununda düzenlenen bu fiiller söyledir: Muhasebe ve hesap hileleri yapmak, defter ve kayitlari tahrif etmek, yaniltici belge düzenleme ve kullanma, defter, kayit ve belgeleri gizleme, gerçege aykiri hesap açmak, defter belge ve kayitlarda sahteciliktir. Bu fiiller kanunda yari ayri düzenlenerek ayri yaptirimlara tabi tutulmustur.
Hukuka Uygunluk Sebepleri
Doktrinde izdrar halinin hukuka uygunluk teskil ettigi kabul edilmistir.
Suça Istirak
Istirak hali ayni kanunun 360. maddesinde düzenlenmistir.
Suça Tesebbüs
Tesebbüs eski kanunda yarica düzenlenmisken, yeni kanunda tesebbüs hükümleri kaldirilmistir. Bu nedenle kaçakçilik suçlarinda TCK baglaminda tesebbüs hükümleri dikkate alinmalidir.
Etkin Pismanlik
VUK madde 359'a göre 371. maddedeki sartlari saglayanlar pismanliktan yararlanacaklar ve yaptirim uygulanmayacaktir.
Kaçakçilik Suçlarinda Yaptirimlar Nelerdir?
Vergi kaçakçiligi suçlari sikâyete bagli suçlar degildir . Bu nedenle re'sen sorusturulmaktadir. 8 yillik zamanasimina tabidir. Uzlasma kapsaminda olmayan bu suçlar için kanunda hapis cezasi öngörülmüstür.
Hapis Cezasi
VUK madde 359 suç teskil eden fiiller için üç farkli miktarda hapis cezasi öngörmüstür. Hesap ve muhasebe hilesi yapma suretiyle, yasal olmayan defter (çift defter tutma) ve belgelere kayit suretiyle, gerçek olmayan veya kayda konu islemlerle ilgisi bulunmayan kisiler adina sahte hesap açma suretiyle, defter, belge ve kayitlari tahrif etme veya tahrif edilen belgeyi kullanma suretiyle, usulüne uygun istendigi halde vergi incelemesine yetkili kimselere defter ve belgelerin ibraz edilmemesi (defterlerin gizlenmesi) suretiyle, muhteviyati itibari ile yaniltici belge düzenleme ve kullanma suretiyle bu suçun meydana gelmesine sebep olan kisilere 18 aydan 3 yila kadar hapis cezasi verilir (VUK 359/a).
Defter ve belgeleri yok etme suretiyle, defter sayfalarini degistirme veya yok etme suretiyle, sahte belge düzenleme ve kullanma suretiyle bu suçun olusmasina sebep olan kisilere 3 yildan 5 yila kadar hapis cezasi öngörülmüstür (VUK 359/b).
Son olarak ise maliye Bakanligi ile anlasmasi bulunan kisilerin basabilecegi belgeleri, böyle bir anlasmasi olmadigi halde basmak suretiyle islenen vergi kaçakçiligi suçu, yetkisiz kisilerin bastigi ve Vergi Usul Kanunu uygulamasina esas olan bu belgeleri bilerek kullanmak seklindeki vergi kaçakçiligi suçu için ise 2 yildan 5 yila kadar hapis cezasi düzenlenmistir (VUK 359/c).
Hakkinda sorusturma baslatilan kisiler hakkinda dogrudan hapis cezasinin yaninda beraat karari da verilmektedir.
Detayli bilgi için ekibimizle görüsebilirsiniz veya iletisim sayfamizdan bize ulasabilirsiniz.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
