Teknopark, akademi, sanayi ve devlet arasında dinamik bir köprü işlevi görerek, yenilikçilik ve teknolojik gelişmeler için verimli bir ortam yaratır. Bu özel bölgeler, teknoloji tabanlı şirketlerin gelişimini teşvik etmek amacıyla destekleyici altyapılar, araştırma imkanları ve sektör uzmanlarıyla ağ kurma fırsatları sunacak şekilde tasarlanmıştır. Bu makalede, Türkiye'deki teknoparkların kavramı ele alınmakta, sundukları temel avantajlar ve ülkenin ekonomik ve teknolojik ilerlemesindeki rolleri vurgulanmaktadır.
Teknopark Nedir?
Teknoparklar ya da diğer adıyla teknoloji geliştirme bölgeleri, özellikle araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) yapan yüksek teknoloji şirketlerini ve girişimleri desteklemek amacıyla kurulan özel bölgelerdir. Genellikle üniversiteler ve araştırma kurumları yakınında yer alan bu alanlar, şirketlere akademik kaynaklara, yetenekli iş gücüne ve son teknolojiye erişim imkanı sunar. Teknoparklar, Türkiye'nin bilgi temelli ekonomiye geçişinde kritik bir rol oynar.
Teknoparkların Avantajları
Vergi ve SGK Prim Teşvikleri
Türkiye'deki teknoparklarda faaliyet gösteren firmalar, çeşitli vergi teşviklerinden yararlanır:
- Gelir Vergisi Muafiyeti: Ar-Ge, tasarım ve destek personelinin ücretlerinden hesaplanan gelir vergisi muaf tutulur. Destek personel sayısı Ar-Ge/tasarım personelinin %10'unu, 15 kişilik küçük ekiplerde ise %20'sini geçemez.
- Damga Vergisi Muafiyeti: Teknoparkta çalışan Ar-Ge ve destek personelinin maaş bordroları damga vergisinden muaftır.
- Kurumlar Vergisi Muafiyeti: Kurumlar vergisine tabi teknopark firmalarının Ar-Ge, yazılım ve tasarım faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar kurumlar vergisinden muaftır.
- KDV Muafiyeti: Yazılım, sistem yönetimi, veri yönetimi, iş ve sektör uygulamaları, oyun ve mobil uygulamalar gibi hizmetler KDV'den muaftır. Ayrıca, teknopark firmalarının makina ve teçhizat alımları da KDV'den muaftır.
- Gümrük Vergisi Muafiyeti: Ar-Ge, inovasyon, yazılım ve tasarım projeleri kapsamında ithal edilen eşyalar gümrük vergisi ve damga vergisinden muaftır.
- SGK İşveren Payı Desteği: Teknoparkta çalışan personelin maaşı üzerinden hesaplanan işveren priminin %50'si devlet tarafından karşılanır.
- İstihdam Teşvikleri: Matematik, fizik, kimya, biyoloji gibi alanlarda lisans veya doktora derecesi olan Ar-Ge personeline ödenen maaşlar için 2 yıl boyunca asgari ücret tutarında teşvik verilir.
Nitelikli İş Gücüne Erişim
Üniversitelere yakın konumlanan teknoparklar, şirketlerin akademik kurumlarla yakın iş birliği yapmalarını sağlar. Bu sayede, şirketler yetenekli mezunlara ve araştırmacılara kolayca ulaşabilir.
Altyapı ve Ofis Olanakları
Teknokentlerde, modern altyapıya sahip ofis alanları, laboratuvarlar, test merkezleri ve ortak kullanım alanları yer alır. Bu da işletme maliyetlerini düşürür ve verimliliği artırır.
Ağ Kurma ve İş Birliği Fırsatları
Teknoparklar, şirketler, araştırma kurumları ve kamu kuruluşları arasında iş birliğini teşvik edecek şekilde yapılandırılmıştır. Etkinlikler, seminerler ve çalıştaylar sayesinde bilgi paylaşımı, ortak projeler ve inovasyon kültürü teşvik edilir.
Fon ve Hibe İmkanları
Teknopark firmaları, Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla devlet desteklerinden, hibelerden ve diğer finansman araçlarından yararlanabilir.
Ar-Ge Altyapısı
Teknoparklar, ileri düzey laboratuvarlar ve araştırma merkezleri gibi altyapılar sunarak Ar-Ge çalışmalarına ideal bir zemin sağlar.
Uluslararası İş Birliği
Birçok teknopark, uluslararası kuruluşlarla ortaklık içindedir. Bu da firmalara küresel bilgi ve teknoloji alışverişi yapma ve yurt dışı pazarlara açılma fırsatı verir.
Kuluçka ve Hızlandırma Programları
Teknoparklar, erken aşama girişimler için mentorluk, kaynak sağlama ve stratejik yönlendirme hizmetleri sunar.
Yabancı Yatırımcılar İçin Avantajlar
Teknoparklardaki bürokrasi minimuma indirgenmiş ve yabancı yatırımcılar için daha esnek yatırım koşulları sağlanmıştır.
Hangi Sektörler İçin Uygundur?
Teknoparklar, yenilikçi ve teknoloji odaklı projeleri destekleyen özel ekosistemlerdir. Peki hangi sektörler teknoparklarda faaliyet gösterebilir? İşte teknoparklara uygun sektörler ve bu alanlardaki öne çıkan çalışmalar:
1. Yazılım ve Bilişim Teknolojileri
✔ Yapay Zeka (AI) ve Makine
Öğrenmesi
✔ Bulut Bilişim ve Büyük Veri (Big
Data) Analitiği
✔ Blockchain ve Kripto Teknolojileri
✔ Finansal Teknolojiler (FinTech)
✔ Siber Güvenlik
Yazılımları
Örnek Projeler: Akıllı asistanlar, ödeme sistemleri, siber güvenlik çözümleri.
2. Savunma Sanayi ve Havacılık
✔ İnsansız Hava Araçları
(İHA / SİHA)
✔ Sensör ve Radar Sistemleri
✔ Siber Savunma Teknolojileri
✔ Askeri Yazılım ve Simülasyon
Sistemleri
Örnek Projeler: ASELSAN, ROKETSAN ve TUSAŞ gibi firmaların Ar-Ge projeleri.
3. Biyoteknoloji ve Sağlık Teknolojileri
✔ Tıbbi Cihaz Geliştirme
✔ Farmasötik (İlaç) Ar-Ge
Çalışmaları
✔ Genetik Mühendisliği ve Moleküler
Biyoloji
✔ Dijital Sağlık ve Tele-Tıp
Uygulamaları
Örnek Projeler: Yapay organlar, kişiye özel ilaç üretimi, sağlık takip sistemleri.
4. Enerji ve Çevre Teknolojileri
✔ Yenilenebilir Enerji Sistemleri
(Güneş, Rüzgar, Hidrojen)
✔ Akıllı Şebeke (Smart Grid)
Çözümleri
✔ Enerji Depolama Teknolojileri
5. Elektronik ve Otomasyon Sistemleri
Akıllı Fabrika Sistemleri (Industry
4.0)
✔ PLC ve SCADA Tabanlı Kontrol
Sistemleri
✔ Kolaboratif Robotlar (Cobotlar)
✔ Üretim Hattı Optimizasyonu
Türkiye'deki Önemli Teknoparklar
Türkiye'de 100'e yakın teknopark bulunmaktadır. İşte en öne çıkanlar:
1. İTÜ ARI Teknokent (İstanbul)
- Türkiye'nin ilk teknoparkı
- Yazılım, savunma sanayi ve enerji teknolojilerinde öncü
2. ODTÜ Teknokent (Ankara)
- 400'den fazla şirket ve 10.000'e yakın Ar-Ge personeli
- Savunma, yazılım ve biyoteknoloji alanında lider
3. Bilkent Cyberpark (Ankara)
- Siber güvenlik ve yapay zeka odaklı
- Uluslararası firmaların Türkiye üssü
4. İzmir Teknopark
- Ege Bölgesi'nin en büyük teknoloji merkezi
- Tarım teknolojileri ve sağlık alanında güçlü
5. ASELSAN Teknopark (Ankara)
- Savunma sanayi ve elektronik teknolojileri
- ASELSAN'ın Ar-Ge projelerine ev sahipliği yapıyor
Teknoparkta Şirket Kuruluşu
Teknoparklarda şirket kurmak, teknoloji tabanlı girişimciler ve Ar-Ge odaklı firmalar için önemli fırsatlar sunmaktadır. İşte detaylı kuruluş rehberi:
A- Temel Şartlar:
- Ar-Ge veya yazılım odaklı faaliyet göstermek
- Teknoloji tabanlı ürün/hizmet geliştirmek
- En az 1 tam zamanlı Ar-Ge personeli istihdam etmek
- Yenilikçi proje sunabilmek
Şirket Türleri:
- Anonim Şirket (A.Ş.) (En
yaygın)
- En az 1 ve üzeri (sınır yok) ortakla kurulur
- Yönetici olma zorunluluğu yok (profesyonel CEO atanabilir)
- Asgari sermaye: 250.000 TL
- 62.500 TL başlangıç sermayesi (bankaya bloke edilir)
- Kalan sermaye (187.500 TL) 24 ay içinde tamamlanmalı
- Büyük ölçekli ve çok hissedarlı işletmeler için uygun
- Halka açılmayı planlayan start-up'lar
- Yatırımcı çekmek isteyen firmalar için en iyisi
- %25 sabit oranlı Kurumlar Vergisine tabi
- Tam sınırlı sorumluluk (ortaklar hiçbir borçtan sorumlu değil)
- Kolay hisse devri (kayıt zorunluluğu yok)
- Borsada işlem görme imkanı (halka açılabilir)
- Yabancı ortaklık mümkün
- Kurumsal itibar avantajı vardır
- Kuruluş ve yönetim süreci daha karmaşık
- Muhasebe maliyetleri yüksek
- Avukat istihdamı zorunlu(Sermayesi 1,25 Milyon ve fazlası)
- Limited Şirket (LTD)
- Orta ölçekli işletmeler için uygun
- Ortak sayısı: 1-50 arası
- En az 1 yönetici (müdür) zorunluluğu
- Sıfır sermaye ile kurulabilir (taahhüt edilen sermaye 24 ay içinde ödenmeli)
- Taahhüt edilmesi gereken asgari sermaye tutarı: 50.000 TL
- Tasfiye işlemleri belirli prosedürlere tabi
- Sınırlı sorumluluk (ortaklar yalnızca sermaye kadar sorumlu)
- Kuruluş ve yönetimi kolay
- Avukat zorunluluğu yok
- %100 yabancı ortaklık mümkün
- Hisse devri, noter onaylı olmalı ve tescili zorunlu
- Hisse devir kazancı vergiye tabi
- Hisseler borsada işlem görmez (halka açılamaz)
- Kurumlar Vergisi (%25 sabit oran)
- Şahıs Şirketi (A.Ş.)
(Bazı teknoparklarda)
- Bireysel girişimciler ve küçük işletmeler için uygun
- Düşük bütçeyle hızlı başlangıç yapmak isteyenler tercih eder
- Tek kişi tarafından hızlıca kurulabilir
- Basit yönetim ve düşük muhasebe maliyetleri vardır
- Kapanışı kolay bir prosedürü
- Gelir Vergisine tabi (%15-%40 arası artan oranlı)
- Hızlı ve ekonomik kurulum ve esnek yönetim avantajı
- Sınırsız sorumluluk (kişisel mal varlığı risk altında)
- Yüksek vergi dilimine girme riski
- Büyüme ve yatırım çekme potansiyeli sınırlı
B. Başvuru Öncesi Hazırlık:
- İş planı hazırlama
- Proje dokümantasyonu
- Fizibilite raporu
C- Teknopark Başvurusu:
- Online başvuru formu
- Gerekli belgelerin teslimi:
- Şirket sözleşmesi
- Proje özeti
- CV'ler
- Vergi levhası
D. Değerlendirme Süreci:
- Ön inceleme
- Teknik komite sunumu
- Yönetim kurulu onayı
E. Resmi İşlemler:
- Teknopark kira sözleşmesi
- Oda kaydı
- Teknopark üyelik işlemleri
F. Gerekli Belgeler
- Ticaret Sicil Gazetesi
- Vergi Kayıt Belgesi
- İmza Sirküleri
- Teknik proje özeti
- Ar-Ge personeli listesi
- Üniversite işbirliği belgesi (varsa)
Türkiye'deki Başlıca Teknoparklar
Türkiye'deki başlıca teknoparklar, ülkenin Ar-Ge ve teknoloji altyapısını güçlendiren, üniversitelerle sanayi arasında köprü kuran inovasyon merkezleridir. İşte Türkiye'nin önde gelen teknoparklarından bazıları:
📍 1. İTÜ ARI Teknokent (İstanbul)
- Konum: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Odak Alanları: Yazılım, enerji, savunma sanayi, yapay zeka
- Öne Çıkan Özellik: Türkiye'nin en büyük ve prestijli teknoparklarından biridir.
📍 2. ODTÜ Teknokent (Ankara)
- Konum: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Odak Alanları: Bilişim, savunma, enerji, sağlık teknolojileri
- Öne Çıkan Özellik: Türkiye'nin ilk teknoparkı, çok sayıda yerli unicorn'a ev sahipliği yaptı.
📍 3. Teknopark İstanbul
- Konum: İstanbul Pendik (Sabiha Gökçen Havalimanı yakınında)
- Odak Alanları: Savunma, havacılık, denizcilik, biyoteknoloji, enerji
- Öne Çıkan Özellik: Stratejik sektörlere odaklanan tematik bir teknoparktır.
📍 4. TÜBİTAK Marmara Teknokent (Kocaeli)
- Konum: Gebze / Kocaeli
- Odak Alanları: Kimya, otomotiv, elektronik, bilişim
- Öne Çıkan Özellik: TÜBİTAK destekli güçlü altyapıya sahiptir.
📍 5. Bilkent Cyberpark (Ankara)
- Konum: Bilkent Üniversitesi
- Odak Alanları: Yazılım, elektronik, sağlık teknolojileri
- Öne Çıkan Özellik: Girişimcilik programları ve uluslararası iş birlikleriyle bilinir.
📍 6. Ege Teknopark (İzmir)
- Konum: Ege Üniversitesi
- Odak Alanları: Tarım teknolojileri, biyoteknoloji, gıda, sağlık
- Öne Çıkan Özellik: Gıda ve tarım alanlarında uzmanlaşmıştır.
📍 7. Hacettepe Teknokent (Ankara)
- Konum: Hacettepe Üniversitesi
- Odak Alanları: Sağlık, biyoteknoloji, yazılım, mühendislik
- Öne Çıkan Özellik: Sağlık teknolojilerinde güçlü Ar-Ge altyapısı sunar.
📍 8. Dokuz Eylül DEPARK (İzmir)
- Konum: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Odak Alanları: Medikal teknolojiler, yazılım, denizcilik
- Öne Çıkan Özellik: İzmir'de sağlık teknolojileriyle öne çıkan bir merkezdir.
Bu teknoparklar, girişimciler, KOBİ'ler ve büyük şirketler için Ar-Ge odaklı büyüme fırsatları sunar. Ayrıca devlet teşvikleri, vergi avantajları ve üniversite iş birlikleri ile teknolojik girişimleri destekleyen güçlü ekosistemlerdir.
Teknopark Şirket Kuruluşu İçin Bizimle İletişime Geçin
Teknoparklar, teknoloji ve inovasyon odaklı girişimler için büyük fırsatlar sunar. Vergi avantajları, Ar-Ge destekleri ve üniversite iş birlikleri sayesinde projelerinizi hızla büyütebilirsiniz.
İster bir teknoloji girişimcisi olun, ya da yazılımcı veya Ar-Ge uzmanı olun, size en uygun teknoparkı seçerek pek çok avantajlardan yararlanabilirsiniz.
A&M Consulting Co. olarak, girişiminizi teknoparkta sorunsuz ve hızlı bir şekilde kurmanız, vergi ve muhasebe sisteminizi teknopark mevzuatına tam uyumlu hale getirerek vergi ve sosyal güvenlik desteklerine erişiminizi kolaylaştırmak için uygun maliyetli çözümler sunmaya devam ediyoruz.
Deneyimli danışmanlarımıza e-posta yoluyla veya web sitenizin iletişim sayfasında yer alan İletişim Formunu doldurarak ulaşabilirsiniz.
Teknopark İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Teknopark Nedir?
Cevap: Teknopark (Teknoloji Geliştirme Bölgesi), üniversiteler, araştırma kurumları ve sanayi iş birliğiyle teknoloji tabanlı Ar-Ge ve inovasyon projelerinin geliştirildiği merkezlerdir. Girişimcilere ofis alanı, laboratuvar imkanları ve devlet destekleri sunar.
Teknoparklara Kimler Başvurabilir?
Cevap:
✔ Yazılım ve teknoloji
şirketleri
✔ Ar-Ge yapan firmalar
✔ Akademik projelerini ticarileştirmek isteyen
girişimciler
✔ Start-up'lar ve KOBİ'ler
Teknoparklarda Hangi Sektörler Desteklenir?
Cevap:
- Bilişim ve yazılım
- Savunma sanayi
- Biyoteknoloji ve sağlık teknolojileri
- Enerji ve çevre teknolojileri
- Nanoteknoloji ve ileri malzemeler
- Yapay zeka ve robotik
Teknoparklarda Vergi Avantajları Nelerdir?
Cevap:
✔ Gelir vergisi muafiyeti
✔ Sigorta primi desteği
✔ KDV istisnası
✔ Vergi indirimli Ar-Ge personel
istihdamı
Teknoparklara Nasıl Kabul Edilirim
Cevap:
- Başvuru: Hedeflenen teknoparkın web sitesinden başvuru yapılır.
- Proje Değerlendirme: Ar-Ge odaklı bir proje sunmanız gerekir.
- Kabul ve Yerleşme: Kabul sonrası ofis tahsisi yapılır.
Teknoparklarda Ofis Kiraları Ne Kadar?
Cevap:
- Üniversite ve lokasyona göre değişir.
- Genellikle metrekare başına aylık $5-$20 arasıdır.
- Bazı teknoparklar kuluçka merkezlerinde ücretsiz ofis sunar.
Teknoparklarda TÜBİTAK ve KOSGEB Desteği Var mı?
Cevap:
✔ Evet! Teknopark şirketleri,
TÜBİTAK 1512 (BİGG) ve
KOSGEB Ar-Ge İnovasyon Destekleri gibi
programlardan yararlanabilir.
Teknoparklarda Yabancı Şirketler Çalışabilir mi?
Cevap:
✔ Evet, ancak şirketin
Türkiye'de kayıtlı olması ve Ar-Ge projesi
sunması gerekir.
Teknoparklarda Ne Kadar Süre Kalınabilir?
Cevap:
- Maksimum 10 yıl kalınabilir.
- Kuluçka merkezlerinde ise genellikle 2-3 yıl sınırı vardır.
Teknopark ile Kuluçka Merkezi Arasındaki Fark Nedir?
Cevap:
| Özellik | Teknopark | Kuluçka Merkezi |
|---|---|---|
| Süre | 10 yıla kadar | 2-3 yıl |
| Hedef Kitle | Kurulu şirketler, Ar-Ge firmaları | Yeni girişimler, start-up'lar |
| Destekler | Vergi avantajları, laboratuvarlar | Mentorluk, hızlandırma programla |
Teknoparklardan Çıkış Şartları Nelerdir?
Cevap:
- 10 yıl dolunca otomatik çıkış yapılır.
- Ar-Ge faaliyeti sona ererse çıkılabilir.
- Kurallara uymayan firmalar çıkarılabilir.
Türkiye'de En Çok Tercih Edilen Teknoparklar Hangileri?
Cevap:
✅ İTÜ ARI Teknokent
(İstanbul)
✅ ODTÜ Teknokent (Ankara)
✅ Bilkent Cyberpark (Ankara)
✅ İzmir Teknopark
✅ Bursa Teknopark
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
