Ulusal İstihdam Stratejisi (2025-2028)
Karar Yayımlanma Tarihi: 1 Şubat 2025
Özet
Ulusal İstihdam Stratejisi (2025-2028)'nin Onaylanması Hakkında Cumhurbaşkanı Kararı (“Karar”) 1 Şubat 2025 tarihli ve 32800 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. Buna göre, 2025-2028 yılları arasında ilgili kurumlar tarafından istihdama ilişkin yürütülecek temel politika alanları ve eylem planları belirlenmiştir.
Önemli Detaylar
- Karar'da (i) kayıt dışı istihdamın önlenmesine yönelik çalışmaların ve tedbirlerin artırılması, (ii) esnek çalışma biçimlerinde istihdamın artırılması, (iii) işyerlerinde psikolojik taciz (mobbing) ile ilgili mevzuat altya pısının güçlendirilmesi ve (iv) yabancı çalışanların ağırlıklı olarak çalıştığı sektörlerde denetimlerin etkinliğinin artırılması hedefleri yer almaktadır.
Sosyal Güvenlik Düzenlemeleri
Kanun Yayımlanma Tarihi: 4 Şubat 2025
Özet
4 Şubat 2025 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 7539 sayılı “Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” (“Kanun”) ile sosyal güvenlik alanında düzenlemeler yapılmıştır.
Önemli Detaylar
A. Asgari Ücret Desteği
- Kanun ile prime esas günlük kazancı 1.000 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısının, Ocak ila Aralık dönemi için günlük 33,33 TL ile çarpımı sonucu bulunacak tutarın, işverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumu'na ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edileceği ve bu tutarın İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanacağı öngörülmüştür
- Kanun ile bu desteğin, 2025 yılı içinde ilk defa 5510 Sayılı Kanun kapsamına alınan işyerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin olarak da uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
B. Asgari Emekli Aylığı
- Kanun ile yaşlılık, malullük, ölüm aylığı almakta olan emekli ve hak sahipleri bakımından 12.500 TL olarak öngörülen aylık asgari ödeme tutarı 2025 yılı Ocak ayı itibariyle artırılarak 14.469 TL'ye yükseltilmiştir.
Sigorta Primi İşveren Hissesinde Yapılacak İndirim Oranına İlişkin Sosyal Güvenlik Kurumu Genelgesi
Genelge Yayımlanma Tarihi: 13 Şubat 2025
Özet
15 Ocak 2025 tarihli ve 32783 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7538 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile, imalat sektörü dışındaki işyerleri için sigorta primi işveren hissesinde yapılacak 5 puanlık hazine indirimi oranı 4 puana indirilmiş, imalat sektörü için ise 5 puanlık hazine indiriminin 31 Aralık 2026 tarihine kadar uygulanmaya devam edeceği öngörülmüştü. Bu değişikliğe ilişkin usul ve esaslar, 13 Şubat 2025 tarihli ve 2025/6 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Genelgesi (“Genelge”) ile açıklanmıştır.
Önemli Detaylar
- Özel sektör işverenlerinin çalıştırdıkları sigortalılara ilişkin malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi işveren hissesinin 4 puanlık kısmı Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından karşılanacaktır.
- İmalat sektöründe faaliyet gösteren özel sektör işverenlerinin çalıştırdıkları sigortalılara ilişkin malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi işveren hissesinin; 2025/ Şubat ila 2026/Aralık aylarında 5 puanlık kısmı, 2027/Ocak ayından itibaren 4 puanlık kısmı Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından karşılanacaktır. Ancak, Cumhurbaşkanı, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının karşılanma süresini 31 Aralık 2027 tarihine kadar uzatmaya yetkilidir.
- İndirim oranı, işyerinin Nace koduna göre Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (“SGK”) sistemi tarafından otomatik belirlenecektir. 5 puanlık indirimden yararlanmaya devam edecek imalat sektörünün kapsamı belirlenirken, Nace Rev.2 Ekonomik Faaliyet Sınıflamasında “C (İmalat)” kısmında yer alan iş kolları dikkate alınacaktır.
- Eğer işyerinin iş kolu kodu gerçeğe aykırı şekilde beyan edilerek tescil edilmiş ve bu durum sonradan tespit edilmiş ise, işverenin sigorta primi işveren hissesinden yapılan indirim oranından yersiz faydalandığı tutar, gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte işverenden geri alınacaktır.
- İşyerinin Nace kodu değiştiğinde, değişiklik tarihini takip eden aydan itibaren yeni kod dikkate alınacaktır
- Belirtilen hükümler, 1 Şubat 2025 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir
Yeni Sosyal Güvenlik Kurumu Genelgesi ile Sigortalılık İşlemlerinde Değişiklikler
Genelge Yayımlanma Tarihi: 19 Şubat 2025
Özet
19 Şubat 2025 tarihli ve 2025/07 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Genelgesi (“Genelge”) ile, 2013/11 sayılı “Sigortalılık İşlemleri” konulu ana genelgede değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklikler, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun (“Kanun”) 4-1 (a) ve (b) bentlerine tabi olarak aynı anda prim ödenmiş hizmetlerin değerlendirilmesi ve kısmi süreli olarak 30 günden az çalışmalardaki hizmet sürelerinin çakışmasına dair hususları kapsamaktadır.
Önemli Detaylar
- Genelge'ye göre, 4 (a) kapsamında ay içerisinde 30 günden az çalışanların aynı anda 4 (b) sigortalılık hallerinin bulunması durumunda, eksik gün nedenine bakılmaksızın çakışan süredeki 4 (b) sigortalılıkları iptal edilerek, 4 (a) kapsamındaki 30 günden az çalışmaları 4 (b) kapsamında 30 güne tamamlanacaktır.
- Genelge'ye göre sigortalıların ay içindeki 4 (a) ve 4 (b)'ye tabi gün sayılarının hesabında ay 30 gün kabul edilecek ve 4 (b) kapsamındaki gün sayısı 4 (a) kapsamındaki gün sayısına ilave edilerek hesaplanacaktır.
- 4 (a) kısmi süreli çalışanlar, bu süreleri dışında kalan günleri 4 (b) bendine tabi zorunlu çalışmaları ile tamamladıklarından kalan sürelerinde kısmi süreli olarak 4 (a) bendi kapsamında isteğe bağlı sigortalı olamayacaklar, genel sağlık sigortalısı olarak bu süreleri ayrıca tamamlamayacaklar ve kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalılar kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik süreleri borçlanamayacaklardır.
Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Değişiklikler
Yönetmelik Yayımlanma Tarihi: 5 Mart 2025
Özet
5 Mart 2025 tarihli ve 32832 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Yönetmelik”) ile çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine ilişkin yeni düzenlemeler getirilmiştir.
Önemli Detaylar
- 10'dan az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ilk defa verilecek temel eğitimler ve tekrar verilecek temel eğitimler uzaktan eğitim yöntemi kullanılarak verilebilecektir.
- 10 ve üzeri çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan özel işyerleri ile tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ilk defa verilecek temel eğitimler hariç, çalışanlara tekrar verilecek temel eğitimler işveren tarafından işe ve işyerine özgü içeriğin hazırlanması ve gerekli uzaktan eğitim yönetim sisteminin sağlanması halinde uzaktan eğitim yöntemi kullanılarak verilebilecektir
- Uzaktan eğitim yönetim sistemi ile verilen eğitimler, 10'dan az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde eşzamanlı veya eşzamanlı olmadan; 10 ve üzeri çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan özel işyerleri ile tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise eşzamanlı yapıda verilecektir.
İşyerlerinde İşveren veya İşveren Vekili Tarafından Yürütülecek İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerine İlişkin Yönetmelik
Yönetmelik Yayımlanma Tarihi: 5 Mart 2025
Özet
5 Mart 2025 tarihli ve 32832 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan “İşyerlerinde İşveren veya İşveren Vekili Tarafından Yürütülecek İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” (“Yönetmelik”) ile iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.
Önemli Detaylar
- “İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Yürütümüne İlişkin İşveren veya İşveren Vekili Eğitimi Tamamlama Belgesi” bulunan işverenler, toplam çalışan sayısının 50'den az olması şartıyla kendilerine ait az tehlikeli sınıfta yer alan aynı il sınırları içerisindeki birden fazla işyerinin iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini üstlenebilecektir. İlgili belgeye sahip işveren vekilleri ise, tam süreli hizmet akdi ile çalıştıkları yalnızca tek bir işyerinin iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini üstlenebilecektir.
- İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin işveren veya işveren vekillerince yürütülmesine ilişkin olarak alınması gereken eğitimin sonundaki sınav ve sınavda başarılı olma zorunluluğu kaldırılmış olup, sadece ilgili kurumlarca verilen eğitimlerin tamamlanması yeterli olacaktır.
- İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Yürütümüne İlişkin İşveren veya İşveren Vekili Eğitimi Tamamlama Belgesine sahip olunması için gereken eğitimler; üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları veya işçi ve işveren kuruluşları tarafından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile protokol yapmak suretiyle verilebilecektir.
- 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanun'u kapsamında alınması gereken sağlık raporları, 50'den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli işyerleri için çalışan sağlığı merkezinden (ÇASMER), aile hekimlerinden veya diğer kamu sağlık hizmeti sunucularından da alınabilecektir
İş Yerlerinde Psikolojik Tacizin (Mobbing) Önlenmesi ile İlgili Cumhurbaşkanlığı Genelgesi
Genelge Yayımlanma Tarihi: 6 Mart 2025
Özet
2025/3 numaralı, İş Yerlerinde Psikolojik Tacizin (Mobbing) Önlenmesi Genelgesi (“Genelge”) 6 Mart 2025 tarihli ve 32833 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Genelge'de psikolojik tacizin önlenmesi amacıyla atılacak adımlar ve yapılacak düzenlemeler belirlenmiştir. Genelge, çalışanların motivasyonunu artırmayı, sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı oluşturmayı ve toplumsal refahı artırmayı amaçlamaktadır
Önemli Detaylar
- Genelge ile, ülke genelinde politikaların belirlenmesine katkı sağlamak amacıyla Psikolojik Tacizle Mücadele Kurulu yeniden oluşturulmuştur.
- İşverenlerin önleyici ve koruyucu politikalar geliştirmeleri ve psikolojik taciz olarak değerlendirilebilecek her türlü eylemden kaçınmaları gerektiği vurgulanmıştır.
- İş yerlerinde psikolojik tacize yönelik farkındalığı artırmak amacıyla eğitim ve bilgilendirme faaliyetleri düzenlenmesi, psikolojik taciz iddialarının soruşturulması sürecinde gizliliğin korunması ve toplu iş sözleşmelerine psikolojik tacizi önleyici ve koruyucu nitelikte hükümler eklenmesi hususlarına da dikkat çekilmiştir.
İşten Ayrılış Nedeninin Düzeltilmesine ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu Genelgesi
Genelge Yayımlanma Tarihi: 11 Mart 2025
Özet
11 Mart 2025 tarihli ve 2025/08 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Genelgesi ile (“Genelge”), 2013/11 sayılı “Sigortalılık İşlemleri” konulu ana genelgenin “3-İşten ayrılış bildirgesi düzeltme/silme işlemleri” başlığının dördüncü paragrafı değiştirilmiş; belirli hallerde işten ayrılış nedeninin düzeltilmesine ilişkin düzenleme getirilmiştir.
Önemli Detaylar
- Genelge ile, sigortalılığın kıdem tazminatı veya ihbar tazminatı ödenmeyecek şekilde işten ayrılış nedeni bildirilerek sona ermesi akabinde, arabuluculuk anlaşma belgesi veya mahkeme kararı ile çalışana kıdem tazminatı veya ihbar tazminatı ödenmesine yönelik karar verilmesi durumunda, işten ayrılış nedeninin düzeltilmesi yönünde işlem yapılabilecektir.
- Çalışan veya işveren, ilam niteliğindeki arabuluculuk anlaşma belgesi veya mahkeme kararı ile ilgili Sosyal Güvenlik Kurumu müdürlüğüne müracaat ederek, işten ayrılış nedeninin ilgili arabuluculuk anlaşma belgesine yahut mahkeme kararına uygun olarak değiştirilmesini talep edebilir.
Kadın İstihdamı İçin Pozitif Ayrımcılık Projesinin Koşulları Güncellendi
Güncelleme Tarihi: 10 Mart 2025
Özet
2024 yılında sadece imalat sektöründe yürütülen Kadın İstihdamı İçin Pozitif Ayrımcılık Projesi'nin (“KİPAP”), 2025 yılında sektörel kapsamı genişletilmiş ve destek tutarı arttırılmıştır.
Önemli Detaylar
- İşverenlerin KİPAP'tan yararlanabilmesi için; (i) işyerinin imalat, bilgi ve iletişim veya insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri sektöründe faaliyet göstermesi, (ii) en az iki sigortalı çalışana sahip olması, (iii) İŞKUR'a kayıtlı olması, ve (iv) destek ödemesinin yapılacağı sürenin en az iki katı kadar süreyle istihdam etmeyi taahhüt etmesi gerekmektedir.
- İşverenler, işyerlerinde çalıştırdıkları sigortalı sayısının %10'una kadar katılımcı talep edebilmektedir.
- İşverenlere, proje kapsamında çalıştırdıkları her kadın çalışan için aylık 32.500 TL'ye kadar prim, vergi ve ücret desteği sağlanmaktadır
- KİPAP başvuru şartlarını sağlayan tüm işverenler, İŞKUR e-şube üzerinden başvuruda bulunabilmektedir.
- Projeden yararlanma süresi en fazla 3 ay olarak belirlenmiştir
İş Sağlığı ve Güvenliği İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliğinde Değişiklik
Tebliğ Değişikliği'nin Yayımlanma Tarihi: 13 Mart 2025
Özet
13 Mart 2025 tarihli ve 32840 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğ değişikliği (“Tebliğ Değişikliği”) ile işyerlerinin iş sağlığı ve güvenliği açısından yer aldığı tehlike sınıfları değiştirilmiştir.
Önemli Detaylar
- 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun 9. maddesi uyarınca işyerlerinin iş sağlığı ve güvenliği açısından yer aldığı tehlike sınıfları, işyerinin asıl faaliyet konusuna göre, Sosyal Güvenlik Kurumu işyeri sicil numarasında belirtilen NACE kodu dikkate alınarak belirlenmektedir.
- Tebliğ Değişikliği ile bazı NACE kodları bakımından tehlike sınıfları değişikliğe uğramıştır.
Anayasa Mahkemesi'nden İş Sözleşmelerine İlişkin Karar
Karar Yayımlanma Tarihi: 10 Mart 2025
Özet
Anayasa Mahkemesi (“AYM”), 10 Mart 2025 tarihli ve 32837 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2023/158 E. ve 2024/187 K. sayılı kararında (“Karar”), iş sözleşmelerinde uygulanacak hukuka ilişkin Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un (“MÖHUK”) 27. maddesinin 1. fıkrasını anayasaya aykırı bularak iptal etmiştir.
Önemli Detaylar
- MÖHUK'un 27. maddesinin 1. fıkrası uyarınca, iş sözleşmelerinin, işçinin mutad işyeri hukukunun emredici hükümleri uyarınca sahip olacağı asgari koruma saklı kalmak şartıyla tarafların seçtikleri hukuka tabi olacağı öngörülmektedir.
- MÖHUK'un 27. maddesinin 2., 3. ve 4. fıkrası uyarınca, herhangi bir hukuk seçiminin yapılmadığı durumlarda, iş sözleşmesine, işçinin işini mutad olarak yaptığı işyeri hukukunun uygulanacağı; işçinin işini belirli bir ülkede mutad olarak yapmayıp devamlı olarak birden fazla ülkede yapması hâlinde iş sözleşmesinin, işverenin esas işyerinin bulunduğu ülke hukukuna tabi olacağı; ancak hâlin bütün şartlarına göre iş sözleşmesiyle daha sıkı ilişkili bir hukukun bulunması hâlinde bu hukukun sözleşmeye uygulanabileceği öngörülmektedir.
- AYM iş sözleşmelerinin tarafların seçtikleri hukuka tabi olacağını düzenleyen MÖHUK'un 27. maddesinin 1. fıkra hükmünü iptal etmiştir. İptal hükmü, 10 Eylül 2025 tarihi itibariyle yürürlüğe girecektir.
- AYM, ilgili hukuk seçimine ilişkin tanınan imkânın işçinin aleyhine sonuç doğurmasını engelleyecek güvenceleri içermediğini, ve bu durumun devletin çalışanların korunmasına ilişkin pozitif yükümlülükleriyle bağdaşmadığını vurgulamıştır.
- Bununla birlikte, AYM, hukuk seçiminin olmadığı durumlarda uygulanacak 2. fıkra hükmü bakımından yaptığı değerlendirmede, hükmün hakime takdir yetkisi verdiğini, bu kapsamda daha sıkı ilişkili hukukun uygulanmasına engel teşkil etmediği ve bu bakımdan iş sözleşmelerinde zayıf taraf olan işçinin aleyhine bir sonuç doğurmayacağını belirtmiştir. Bu kapsamda ilgili hükmün iptaline ilişkin talep reddedilmiştir.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
