Turkey: Portföy Yönetim Şirketleri Ve Bu Şirketlerin Faaliyetlerine İlişkin Esaslar Tebliği'nde Gerçekleşen Değişiklikler Hakkında

Sermaye Piyasası Kurulu ("SPK") tarafından, 18 Şubat 2023 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan III-55.1.d seri numaralı tebliğ ile, Portföy Yönetim Şirketleri ve Bu Şirketlerin Faaliyetlerine İlişkin Esaslar Tebliği (III-55.1 seri numaralı) ("PYŞ Tebliği") kapsamındaki çeşitli maddelerde değişiklikler gerçekleştirilmiştir. Değişiklikler kapsamında, özellikle Portföy Yönetim Şirketlerinin ("Şirketler") organizasyonel ve personel yapılarında ve asgari sermaye şartları üzerinde genel olarak Şirketler için şartların ağırlaştığı çeşitli düzenlemelerin gerçekleştirildiği tespit edilmektedir. Bu doğrultuda aşağıda PYŞ Tebliği kapsamında gerçekleşen temel değişiklikler ile ilgili çeşitli açıklamalar yer almaktadır.

1. Asgari Sermaye Şartları

PYŞ Tebliği'nin 28. maddesi, Şirketlerin sermaye yeterliliğine ilişkin yükümlülükleri düzenlemektedir. Söz konusu maddede Şirket tarafından yönetilen fon büyüklüğüne bağlı olarak artacak şekilde Şirketler için asgari esas sermaye şartları getirilmiştir. Söz konusu maddede daha önceden yer alan en az asgari sermaye miktarı, yönetilen portföy büyüklüğünün 200.000.000 TL'ye kadar olması halinde Şirketin esas sermayesinin asgari 6.000.000 TL olması gerektiği şeklinde belirlenmişken, PYS Tebliğinde gerçekleşen değişiklik sonrasında yönetilen portföy büyüklüğünün 1.000.000.000 TL'ye kadar olması halinde Şirketin asgari olarak 30.000.000 TL esas sermayesinin bulunmasını gerektirecek şekilde artırılmıştır. Yönetilen portföy büyüklüğüne göre gerekli asgari sermaye şartlarını aşağıdaki tablodan bulabilirsiniz.

2. Şirketin İstihdam Edeceği Portföy Yöneticisi Sayısı

PYŞ Tebliği kapsamında değişiklik öncesinde 8. maddenin 2. fıkrasının (e) bendinde, Şirketin, faaliyet izni alabilmesi için SPK tarafından öngörülen nitelikleri sağlayan ikiden az olmamak üzere yeterli sayıda portföy yöneticisini istihdam etmiş olmasının gerekli olduğu düzenlemekteydi. Ancak PYŞ tebliğinde gerçekleşen değişiklik sonrasında Şirketler tarafından istihdam edilecek Portföy Yöneticilerinin sayısında çeşitli belirlemelere gidilmiştir. Bu doğrultuda, Şirketler tarafından istihdam edilecek Portföy Yöneticilerinin sayısının tespitinde, yukarıdaki tabloda yer alan yönetilen portföy büyüklükleri dikkate alınacak ve

Şirketlerin bünyesinde her durumda en az 3 portföy yöneticisi istihdam edilmesi gerekecektir.

PYŞ Tebliği'nin 20. maddesine eklenen 6. fıkra kapsamında

• md. 28/1(a) bendi kapsamında kalan yönetilen portföy büyüklüğü ≤ 1.000.000.000 TL olan Şirketler için en az 3,
• md. 28/1(b) bendi kapsamında kalan yönetilen portföy büyüklüğü ≤ 4.000.000.000 TL olan Şirketler için en az 4,
• md. 28/1(c) bendi kapsamında kalan yönetilen portföy büyüklüğü ≤ 36.000.000.000 TL olan Şirketler için en az 5 ve
• md. 28/1(ç) bendi kapsamında kalan yönetilen portföy büyüklüğü > 36.000.000.000 TL olan Şirketler için en az 6

Portföy Yöneticisinin Şirket bünyesinde istihdam edilmesi gerektiği düzenlenmiştir.

Ayrıca bu doğrultuda SPK, Şirketlerin insan kaynağı açısından güçlendirilmesinin fonların performansına da olumlu şekilde etki edebileceğini değerlendirdiğini açıklamış ihtisas personelinin bazı istisnalar saklı kalmak kaydıyla Şirketler tarafından tam zamanlı ve münhasıran bu görevleri yerine getirmek üzere istihdam edilmesinin öngörüldüğünü açıklamıştır.

3. Dışarıdan Hizmet Alımına İlişkin Esaslar

Şirketler tarafından bazı hizmetlerin dışarıdan alınmasına ilişkin esaslar PYŞ Tebliği'nin 19. maddesinde düzenlenmiştir. Bu doğrultuda Şirketlerin faaliyetleri sırasında teftiş hizmetlerini, iç kontrol hizmetlerini, araştırma hizmetlerini, fon hizmet birimi hizmetlerini ve risk yönetimi sistemi ve bilgi sistemlerine ilişkin hizmetleri SPK'dan izin alarak dışarıdan temin edebilecekleri düzenlenmişti. Ancak PYŞ Tebliğinde gerçekleştirilen değişiklik kapsamında, 19. maddede Şirketlerin dışarıdan alabilecekleri hizmetler olarak yalnızca fon hizmet birimi hizmeti ve bilgi sistemlerine ilişkin hizmetler sayılmış ve bu iki tip hizmetin SPK'dan izin alınmak şartıyla yatırım kuruluşlarından ve uzmanlaşmış diğer kuruluşlardan temin edebileceği düzenlenmiştir.

Bunun yanında PYŞ Tebliği'nin 9. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendinde, kontrolü ve takibi Şirketin yönetim kurulu tarafından gerçekleştirilmek şartıyla risk yönetim sistemi ile fon hizmet birimi hizmetini de söz konusu kuruluşlardan alabileceği ve eğer Şirket md. 28/1(a) ve md. 28/1(b) hükümleri kapsamında kalıyorsa, iç kontrol ve teftiş hizmetlerini de dışarıdan hizmet alma yoluyla yatırım kuruluşlarından veya Şirketin kendi bünyesinde oluşturmuş Şirketlerden alabileceği düzenlenmiştir. Dolayısıyla, yönettikleri fon miktarı 36.000.000.000 TL'den fazla olan Şirketler tarafından, SPK'dan izin alınarak dışarıdan hizmet alımı şeklinde sağlanabilen iç kontrol ve teftiş hizmetlerinin değişiklik sonrasında dışarıdan hizmet alımı yoluyla yapılması mümkün olmayacak, bu hizmetlere ilişkin işlemlerin, doğrudan Şirket bünyesinde gerçekleştirilmesi gerekecektir. Bunun yanında dışarıdan hizmet alımına ilişkin düzenlemelerde başkaca değişiklikler de gerçekleşmiş olduğundan konu hakkında detaylı bilgi alınması istendiğinde söz konusu düzenlemelerin bir bütün olarak incelenmesi uygun olacaktır.

4. Başlıca Diğer Değişiklikler

Yukarıda sayılan üç başlık dışında, PYŞ Tebliğinde diğer hususlarda da çeşitli değişiklikler gerçekleştirilmiştir. Bu doğrultuda işbu paragrafta söz konusu başlıca değişikliklere kısaca değinilecektir.

PYŞ Tebliğinde yer alan Portföy Yönetim Şirketinin şubeleri ve acenteleri başlıklı 15. maddede, acente ve şubelerin yanına, irtibat bürolarının da eklenebilmesi amacıyla değişiklikler yapılmış ve söz konusu madde Portföy Yönetim Şirketinin merkez dışı örgütleri şeklinde değiştirilmiştir. Bu doğrultuda Şirketlerin yurt içinde veya yurt dışında şube ve irtibat büroları açabileceği, irtibat bürolarının, Şirketin ve Şirket faaliyetlerinin tanıtımı ile görevli hizmet birimleri olduğu düzenlenmiştir.

Şirketlerin merkez dışı örgütlerinden olduğu düzenlenen acentelerin, Şirketin yetkili olduğu faaliyetlere ilişkin sözleşmelerin müşteri ve Şirket arasında imzalanmasını sağlayabileceği ve söz konusu sözleşmelerin III-42.1 seri numaralı Aracı Kurumlar ve Portföy Yönetim Şirketleri Tarafından Kullanılacak Uzaktan Kimlik Tespiti Yöntemlerine ve Elektronik Ortamda Sözleşme İlişkisinin Kurulmasına İlişkin Tebliğ'de yer alan esaslara uygun olarak elektronik ortamda da yapılabileceği düzenlenmiştir.

PYŞ Tebliği'nin 24. maddesinde, Şirketlerin esas sözleşme ve ortaklık yapısı değişiklikleri ile pay devirleri düzenlenmiş, ve söz konusu maddenin 2. fıkrasının (e) bendinde yalnızca pay devirleri kapsamında şirket pay sahibi olan kişilerin değil, sermaye artırımlarında sermaye taahhüdü yoluyla Şirket pay sahibi olan kişiler hakkında da PYŞ Tebliği'nin 5. maddesinde yer alan kuruculara ilişkin şartları taşıması gerektiği düzenlenmiştir.

5. Tutarların Yeniden Belirlenmesi

PYŞ Tebliği'nin 41. maddesinde Tebliğ'in 5. ve 28. maddelerinde belirtilen tutarların, her yıl SPK tarafından yeniden belirlenebileceği; bu durumda Şirketlerin, yeniden belirlenmiş tutarlara, en geç ilgili yılın altıncı ayının sonu itibarıyla uyum sağlamalarının zorunlu olduğu düzenlenmiştir. Bu doğrultuda gelecek yıllarda SPK tarafından 28. maddede yer alan asgari sermaye şartları ve yönetilen portföy büyüklüklerine ilişkin tutarların yeniden düzenlenmesi mümkündür. Bu kapsamda SPK'ya sağlanan yetkinin yeniden değerleme oranı ile sınırlı olmadığı dikkate alınmalıdır.

6. PYŞ Tebliği'ne Aykırılıklar

Şirketler bünyesinde portföy yönetimi faaliyetlerinin yürütülebilmesi için PYŞ Tebliğinde SPK'dan faaliyet izni alınması gerektiği düzenlenmiştir. Bu kapsamda SPK'dan faaliyet izni veya yetki belgesi almış olan Şirketlerin süreç içerisinde PYŞ Tebliğinde yer alan hükümlerdeki şartları sağlayamamaları halinde, yine SPK'nın bazı hallerde, olayın mahiyetini ve önemini de göz önüne alarak, Şirketin faaliyet iznini ve/veya yetki belgesini iptal edebileceği, Şirketin faaliyetini sınırlandırabileceği veya geçici olarak durdurabileceği düzenlenmiştir. Bu doğrultuda Resmi Gazete'de yayımlanan söz konusu değişiklikler ile ilgili olarak Şirketlerin organizasyon yapılarını süresi içerisinde PYŞ Tebliği'ne uygun hale getirememeleri halinde SPK'nın söz konusu Şirketin faaliyet izni ya da yetki belgesi hakkında iptal, sınırlandırma veya geçici olarak durdurma şeklinde karar vermesi mümkün olacaktır.

7. Geçiş Hükümleri ve Yürürlük

PYŞ Tebliği kapsamında getirilen değişikliklerin Resmi Gazete'de yayımlandığı tarihte yürürlüğe girmesi öngörülmüştür. Bununla birlikte Geçici Madde 1'de yer alan geçiş hükmü kapsamında, değişiklikten önce SPK tarafından kuruluş veya faaliyet izni almış olan Şirketlerin, en geç 30/6/2023 tarihine kadar organizasyon yapılarını PYŞ Tebliği ile uygun hale getirmek ve PYŞ Tebliği'nin md. 5/1.(ç) hükmü ile md. 28/1, md. 28/2, md. 28/4 hükümlerine uyum sağlamak zorunda oldukları düzenlenmiştir. Ayrıca SPK'nın uygun göreceği makul gerekçelerin varlığı halinde geçiş hükmü olarak belirtilen sürenin, altı aya kadar uzatılabileceği öngörülmüştür.

Mevcut başvuruların SPK tarafından sonuçlandırılması ile ilgili olarak ise Geçici Madde 2/4 hükmünde, değişiklikten önce SPK tarafından karara bağlanmamış olan kuruluş başvurularının sonuçlandırılmasında değiştirilmiş PYŞ Tebliği hükümlerinin bu kapsamda değişikliklerin uygulanacağı düzenlenmiştir.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.