Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) yemek yardımlarının sigorta primine esas kazanca dahil edilmesi yönündeki düzenlemelerini iptal etti. Bu karar, işverenler ve çalışanlar açısından önemli sonuçlar doğuruyor.
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu ("Danıştay") Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'nin, 1. maddesi ile değiştirilen 97. maddesinin 7. fıkrasının (a) bendi ve Sosyal Güvenlik Kurumu Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan 02/12/2022 tarih ve 2022/22 sayılı, "Yemek Bedeli" konulu Genelge'nin 2.1.2 ve 2.1.4. maddelerinin iptaline yönelik davada karar verdi.
Kararla, SGK'nın yemek kartı yardımlarını "nakdi yardım" sayarak prime tabi tutan uygulaması iptal edilmiştir. Böylelikle, yalnızca yemek ödemesinde kullanılabilen kartlarla yapılan yardımlar "ayni yardım" sayılacak ve SGK primine dahil edilmeyecektir.
1. SGK'nın Önceki Uygulaması Nasıldı?
Yemek yardımı, işveren tarafından nakit olarak ya da yemek kartı/çeki/kuponu gibi araçlarla sağlanıyorsa, bu yardımın yalnızca belirli bir kısmı (örneğin günlük brüt asgari ücretin %23,65'i) SGK priminden istisna tutuluyordu.
Kalan tutar hem işveren hem çalışan için prim matrahına dahil ediliyordu. Ayrıca, yemek kartı yardımı işyeri dışında sağlanıyorsa, bu da nakdi yardım gibi değerlendirilip prime tabi tutuluyordu.
Bu uygulama işverene prim maliyeti yüklerken işçilerin net gelirinde de azalmaya neden oluyordu.
2. Danıştay Kararıyla Ne Değişti?
i. Yemek kartı yardımları artık "ayni yardım" sayılabilecek
SGK'nın, yemek kartı/çeki/kuponu gibi araçlarla yapılan yardımları genellikle "nakdi yardım" olarak değerlendirmeye yönelik yaklaşımının iptaliyle bu tür yardımlar, sadece yemek ödemesinde kullanılıyorsa "ayni yardım" sayılacak ve tamamı SGK priminden muaf olacaktır.
ii. İşyeri dışı yemek yardımları da "ayni yardım" sayılabilecek
SGK, yemek işyerinde verilmediğinde veya dışarıdan hizmet alındığında bu yardımı nakdi sayıyordu. Danıştay, yemeğin nerede verildiğinin değil, bu hakkın nasıl kullanıldığının önemli olduğuna karar verdi. Kısaca, işveren dışarıdan yemek hizmeti alsa bile, ayni yardım olarak değerlendirilecek ve SGK priminden muaf olacak.
iii. İşverenler Bundan Sonra Ne yapılmalı?
Danıştayın bu kararıyla, hem maliyet avantajı hem de uygulama netliği sağlanıyor. İşverenler bu kararla birlikte aşağıdaki konularda çalışma yapmalılar:
- Yemek yardımı uygulamaları ve varsa yemek kartlarının kullanım alanları gözden geçirilmeli,
- Yalnızca yemek ödemesinde kullanılan yardımlar bordroda "ayni yardım" olarak tanımlanmalı,
- Yemek kartı, kupon ve çeklerin sadece yemek ödemesinde kullanılabildiği sözleşmelerle güvence altına alınmalı,
- Ödenen SGK primlerinin prim iadesi için değerlendirme yapılmalı.
SONUÇ: Danıştay kararıyla yalnızca yemek ödemesinde kullanılabilen kartlarla yapılan yardımlar "ayni yardım" sayılacak ve SGK primine dahil edilmeyecektir. Böylelikle, işverenlerin prim yükünü azalacak ve çalışanların da net geliri artabilecektir.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
