Türkiye'nin en güney şehri olan, olağanüstü tarihi, çok kültürlü kimliği ve zengin gastronomi varlıklarıyla dünya çapında tanınan Antakya, geçtiğimiz aylarda yıkıcı bir depremle sarsıldı. Antakya halkı elbirliğiyle yaralarını sarmaya ve bu kadim şehri tekrar ayağa kaldırmaya çalışırken, sevindirici bir haber Avrupa Komisyonu'ndan geldi. Avrupa Komisyonu, Antakya Ticaret ve Sanayi Odası'nın başvurusunu kabul ederek “Antakya Künefesi”ni Avrupa Birliği'nde tescilli coğrafi işaret olarak koruma altına aldı.
Türkiye'nin peynir içeren az sayıdaki tatlılarından birisi olan Antakya Künefesi, Antakya künefelik kadayıfı, taze Antakya künefelik peyniri, tereyağı ve şerbetten üretilmektedir. Hatay ile ve ilçelerinde, usta-çırak ilişkisiyle nesilden nesile aktarılan bir tarifle yüzyıllardır üretilen Antakya Künefesi'nin üretimi sırasında düz bir tepsi üzerinde tereyağı ile karıştırılan iki kat kadayıf arasında peynir pişirilmekte ve tüketilmeden önce üzerinde şerbet gezdirilmektedir.
Coğrafi işaretler, nitelikleri özel olarak üretildikleri coğrafi alan ile bağlantılı olan belirli ürünler için fikri mülkiyet hakları yaratmaktadır. Ülkemizde olduğu gibi Avrupa Birliği'nde de belirli bir kalite, itibar veya diğer özelliklerin ürünün coğrafi kökenine atfedilebildiği yerlerde, coğrafi işaretler belirli bir coğrafi bölge ile ürünün adı arasındaki ilişkiyi vurgulamaktadır. Coğrafi işaretler, ürünü yanlış kullanımlara ve taklitlerine karşı koruyarak tüketicilere ürünün gerçek menşeini garanti etmektedir. Coğrafi işaret tescil belgesinde ve ilgili mevzuatta belirtilen gereklilikler karşılandığı sürece, belirli bir coğrafi alandaki tüm üreticiler korunan ürün üzerinde toplu haklara sahip olmaktadır.
Antakya Künefesi, Türkiye'den Avrupa Birliği'nde tescilli coğrafi işaret statüsü alan dokuzuncu üründür. Avrupa Birliği nezdinde tescil edilen diğer ürünler ise Antep Baklavası, Aydın İnciri, Aydın Kestanesi, Bayramiç Beyazı, Malatya Kayısısı, Milas Zeytinyağı, Taşköprü Sarımsağı ve Giresun Tombul Fındığı'dır. Tescilli coğrafi işaret statüsü, Avrupa Birliği'nde artık yalnızca Hatay ili ve ilçelerinde, geleneksel tarif ve malzemeler kullanılarak üretilen ürünlerin Antakya Künefesi olan pazarlanabilmesine olanak tanıyacaktır. Avrupa Birliği'nde halihazırda toplam 1.614 tarım ürünü coğrafi işaret ile korunmaktadır.
Antakya Künefesi'ne ilişkin coğrafi işaret tescil başvurusu Avrupa Birliği Resmi Gazetesi'nin 15.11.2022 tarih ve C 433/64 sayılı nüshasında yayınlanmış (ilgili Resmi Gazete'ye buradan ulaşabilirsiniz) ve Avrupa Komisyonu tarafından başvurunun onaylandığına ilişkin duyuru 13.03.2023 tarihinde ilan edilmiştir (ilgili duyuruya buradan ulaşabilirsiniz).
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.