Een (grootschalige) reorganisatie van een onderneming kan behoorlijk stressvol zijn. Er zijn vaak veel betrokkenen, zoals werknemers, de ondernemingsraad, vakbonden, de directie, aandeelhouders en externe (juridisch en financieel) adviseurs. Dat vergt van een GC niet alleen inhoudelijke kennis van zaken, maar ook een goede voorbereiding, planning en communicatie zijn van groot belang.
Reorganisatie – de juridische
spelregels
Het is doorgaans niet een alledaagse gebeurtenis: het reorganiseren
van een onderneming. Zeker als veel medewerkers hun baan dreigen te
verliezen zal de impact groot zijn en kunnen de emoties hoog
oplopen. Vooral als sprake is van een collectief ontslag heb je als
GC te maken met diverse wet- en regelgeving. Van collectief ontslag
is, kort gezegd, sprake als het voornemen bestaat 20 of meer
werknemers te ontslaan. De Wet melding collectief ontslag (WMCO),
de Wet op de ondernemingsraden (WOR), de UWV-uitvoeringsregels en
uiteraard (Boek 7, Titel 10 van) het Burgerlijk Wetboek en mogelijk
een CAO kunnen relevant zijn. Je zult moeten bepalen welke
werknemers voor ontslag in aanmerking komen, mede op basis van het
afspiegelingsbeginsel. Ontslagvergoedingen moeten worden berekend,
welk budget is beschikbaar? Check of er opzegverboden van
toepassing zijn, bijvoorbeeld vanwege ziekte of zwangerschap. Er
moet een adviesaanvraag bij de ondernemingsraad worden ingediend.
Er dient een Sociaal Plan te komen, etc.
Het managen van betrokkenen en belangen
Het voldoen aan wet- en regelgeving vormt slechts een onderdeel van
het totaalplaatje. Net zo belangrijk is het managen van alle
betrokkenen en hun (verschillende) belangen. Er zijn veel spelers:
werknemers, al dan niet vertegenwoordigd door de vakbond(en) of
advocaten, de ondernemingsraad en mogelijke adviseurs, de directie,
een of meerdere aandeelhouders en het UWV en/of de rechter. De
praktijk wijst uit dat de belangen en verwachtingen vaak
uiteenlopen, zeker als er een buitenlandse (groot)aandeelhouder is
betrokken. Het Nederlandse ontslagrecht is namelijk uniek in zijn
soort, vanwege de preventieve ontslagtoets. Dit systeem is in de
optiek van buitenlandse partijen vaak bijzonder
werknemersvriendelijk en stroperig.
Daarnaast moet je schakelen met externe (juridisch en financieel) adviseurs en kunnen zakelijke relaties, zoals leveranciers en klanten een rol spelen. Ook de reputatie van de onderneming en mogelijke interesse van de media zijn voorname aandachtspunten. Dat vergt nogal wat: stressbestendigheid, flexibiliteit, communicatievermogen, vooruitdenken, onderhandelingsvaardigheden, risico-inschatting, vermogen tot coördineren en delegeren, maar ook begrip en inlevingsvermogen. Een goede voorbereiding, inclusief stappenplan, timing en onderlinge taakverdeling, is uitermate belangrijk en kan maanden in beslag nemen.
En hoe zit het met de werknemers die
aanblijven?
Verder is het van belang om (positieve) aandacht te besteden aan de
werknemers die niet voor ontslag in aanmerking komen. Vaak ontstaat
er als gevolg van een reorganisatie onrust op de werkvloer, mede
vanwege baanonzekerheid. Dit kan leiden tot een toename van
(ziekte)verzuim, minder productiviteit, minder loyaliteit, etc. Dat
kan dan weer impact hebben op de continuïteit en succes van de
onderneming. Duidelijke communicatie en begeleiding van niet
boventallige werknemers is dan ook key.
Kortom, een reorganisatie kan behoorlijk stressvol zijn. Er komt ontzettend veel bij kijken. Een goede planning en een GC als spreekwoordelijke 'spin in het web' zijn cruciaal.
Tijdens het General Counsel NL Najaarscongres 2024 op 10 oktober met het thema "Stressmanagement & Teambuilding" zullen Epke Spijkerman, partner bij BUREN, en Matthijs Onder de Linden, General Counsel bij House of Redmore, een ronde tafel modereren rondom dit onderwerp met de titel "Reorganiseren, een stressvol proces? De rol van General Counsel.".
Dit artikel is eerder verschenen op de website van GCN General Counsel Netherlands
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
