Η Απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην Αίτηση Certiorari αρ. 104/2023 της Δικηγορικής Εταιρείας DEMETRIOS A. DEMETRIADES LLC - Εκτίμηση των συνεπειών της Απόφασης για τους Δικηγόρους

Στις 24/02/205, το Ανώτατο Δικαστήριο, με μονομελή σύνθεση, εξέδωσε την απόφασή του στην Πολιτική Αίτηση με αριθμό 104/2023, για έκδοση εντάλματος Certiorari. Την εν λόγω Αίτηση, καταχώρησε η Δικηγορική Εταιρεία, DEMETRIOS A. DEMETRIADES LLC,  («η Απόφαση»), κατά της απόφασης του Συμβουλίου του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου  («Το Συμβούλιο του ΠΔΣ») με την οποία της επέβαλε χρηματικό πρόστιμο για ισχυριζόμενες παραβιάσεις του Περί της Παρεμπόδισης και Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες Νόμου του 2007, (188(I)/2007)», «ο Νόμος 188(Ι)/2007».  Η Απόφαση δύναται να ανευρεθεί  «εδώ» .

Η εν λόγω Απόφαση, με μια εμπεριστατωμένη ανάλυση του νόμου και της νομολογίας για το θέμα, συμπλέει στο σύνολό της με την απόφαση στην Πολιτική Αίτηση Certiorari αρ. 70/2024 της Δικηγορικής Εταιρείας ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΖΑΧΑΡΙΑ ΔΕΠΕ που ασχολείται με πανομοιότυπο φύσης θέμα, (η απόφαση ΠΑΠΑΖΑΧΑΡΙΑ ανευρίσκεται  «εδώ»), κατοχύρωσε και επαναβεβαίωσε, μεταξύ άλλων, τα πιο κάτω που επηρεάζουν θετικά το σύνολο του δικηγορικού κόσμου:

1. Οι δικηγόροι είναι λειτουργοί της δικαιοσύνης, και συνιστούν τον έτερο βραχίονα στην απονομή της δικαιοσύνης μαζί με τους δικαστές. 
2. Πειθαρχικά διαβήματα εναντίον δικηγόρων, οι οποίοι είναι λειτουργοί της δικαιοσύνης,  αποτελούν δικαστικής φύσης πράξεις και προσομοιάζουν ουσιαστικά με ποινική δίκη.
3. Το Συμβούλιο του ΠΔΣ με σχετική δεσμευτική Οδηγία την οποία είχε εκδώσει με βάση το Νόμο 188(Ι)/2007, κατέστησε εαυτό Πειθαρχικό Όργανο στα πλαίσια του εν λόγω Νόμου και δικάζει με βάση την εν λόγω πειθαρχική διαδικασία τους δικηγόρους επιβάλλοντας σχετικές ποινές εφόσον τους κρίνει ένοχους.
4. Τα Πειθαρχικά διαβήματα κατά δικηγόρων λειτουργών της δικαιοσύνης, τα οποία διεξάγονται από το Συμβούλιο του ΠΔΣ στα πλαίσια του Νόμου 188(Ι)/2007, είναι δικαστικής φύσης και ως εκ τούτου, το Ανώτατο Δικαστήριο έχει εξουσία να εκδικάσει αίτηση Certiorari στα πλαίσια του άρθρου 155.4 του Συντάγματος.
5. Στα πλαίσια της υπό εκδίκασης υπόθεσης, (104/2023), το Συμβούλιο του ΠΔΣ, ενήργησε ως κατήγορος και ταυτόχρονα ως κριτής κατά παράβαση της αρχής της αμεροληψίας και της δίκαιης δίκης. Επιπρόσθετα, η άρνηση του Συμβουλίου να προμηθεύσει την Αιτήτρια με το μαρτυρικό υλικό, στέρησε στην Αιτήτρια την ευκαιρία να ακουσθεί και επιπλέον, η άρνηση του Συμβουλίου να επιτρέψει στην Αιτήτρια να αντεξετάσει τους λειτουργούς που προέβησαν στην έρευνα, συνιστά ουσιώδη παραβίαση των αρχών της φυσικής δικαιοσύνης.
6. Πειθαρχικές διαδικασίες στις οποίες το Συμβούλιο του ΠΔΣ, ενσωματώνει ταυτόχρονα τις ιδιότητες του κατήγορου και του κριτή, δεν είναι αποδεκτές στην εκδίκαση πειθαρχικών παραπτωμάτων κατά δικηγόρων, γιατί γίνεται κατάφορη παραβίαση θεμελιωδών αρχών της Φυσικής Δικαιοσύνης.
7. Ο Νόμος 188(Ι)/2007 δεν παρέχει τη δυνατότητα έφεσης κατά των αποφάσεων του Συμβουλίου του ΠΔΣ. Η έφεση δεν είναι δικαίωμα, εκτός αν προβλέπεται ρητά στον σχετικό νόμο. Η έλλειψη της δυνατότητας έφεσης ως συμβαίνει στην παρούσα περίπτωση με δεδομένη τη δικαστική φύση της πράξης, οδήγησε το Δικαστήριο στο εύρημα: « … τούτο αποτελεί επαρκή ειδική περίσταση ώστε να δικαιολογείται η έκδοση του εν λόγω διατάγματος». (Σελ. 19 της Απόφασης).

Συμπερασματικά , η δικαστική φύση της διαδικασίας των πειθαρχικών διαβημάτων κατά δικηγόρων ως λειτουργών της δικαιοσύνης, επιτρέπει την καταχώρηση αίτησης εντάλματος  Certiorari, και ταυτόχρονα αποκλείει την δυνατότητα καταχώρησης προσφυγής στο διοικητικό δικαστήριο γιατί δεν έχουμε εκτελεστή διοικητική πράξη εκδιδόμενη από διοικητικό όργανο. Επιπρόσθετα, η αδυναμία καταχώρησης έφεσης, δημιουργεί θέματα αντισυνταγματικότητας του Νόμου 188(Ι)/2007 για τους δικηγόρους αφού δεν τους παρέχεται αποτελεσματική δικαστική προστασία για προσβολή των αποφάσεων του Συμβουλίου του ΠΔΣ που εκδίδονται με βάση τον εν λόγω Νόμο. Με το ένταλμα  Certiorari όμως, που επί του παρόντος είναι η μόνη επιλογή, δεν προσβάλλεται η ορθότητα της πράξης αλλά μόνο η νομιμότητα.

Η δικαστική φύση της πράξης, από τη μια, διακρίνει το σώμα των δικηγόρων, από τους άλλους εποπτευόμενους με βάση τον Νόμο 188(Ι)/2007 και από την άλλη θέτει τέρμα στις προσπάθειες της κυβέρνησης να επιβάλει στους δικηγόρους άλλην εποπτική αρχή από το Συμβούλιο του ΠΔΣ.  Δεν είναι δυνατόν να ενοποιούνται και να ρυθμίζονται με τις ίδιες διαδικασίες δύο παντελώς ανόμοια πράγματα όταν προπαντός η φύση της διαδικασίας κατά δικηγόρων είναι δικαστική ενώ για τους άλλους εποπτευόμενους δεν είναι.

Εν όψει των όσων έχουν αποφασιστεί στις ανωτέρω αναφερόμενες αποφάσεις, έχουμε την άποψη ότι το Συμβούλιο του ΠΔΣ θα πρέπει:

1. Να προχωρήσει σε άμεσες ενέργειες ώστε να πετύχει τροποποίηση του Νόμου 188(Ι)/2007 για διαχωρισμό των δικηγόρων από τους υπόλοιπους εποπτευόμενους σε θέματα προσβολής των αποφάσεων των εποπτικών αρχών ώστε οι αποφάσεις του Συμβουλίου του ΠΔΣ να υπόκεινται έφεση όπως υπόκεινται σε έφεση οι αποφάσεις του Πειθαρχικού Συμβουλίου των Δικηγόρων με βάση το Κεφ. 2. Η καταχώρηση προσφυγής δεν είναι επιλογή για τους δικηγόρους γιατί πάσχει νομικά.
   
   Η μη δυνατότητα προσβολής της οιονεί δικαστικής απόφασης που εκδίδεται από το Συμβούλιο του ΠΔΣ με έφεση ή άλλο πρόσφορο ένδικο μέσο, έχει ως αποτέλεσμα, ο Νόμος 188(Ι)/2007 να μην παρέχει αποτελεσματική δικαστική προστασία στους δικηγόρους, γεγονός που καθιστά το Νόμο(Ι)/2007 αντισυνταγματικό, αφού παραβιάζεται το άρθρο 30 του Συντάγματος, τα άρθρα 6(1) και 13 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το άρθρο 47 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το άρθρο 19(1) της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
   
   Θα πρέπει να γίνει ξεκάθαρο ότι η πρόνοια του Κεφ. 2 στο άρθρο 32Α η οποία προβλέπει για καταχώριση αγωγής ή αίτησης κατά αποφάσεων του Συμβουλίου του ΠΔΣ με βάση το Κεφ.2, για πολλούς λόγους δεν αφορά τις οιονεί δικαστικές αποφάσεις που εκδίδονται με βάση το Νόμο 188(Ι)/2007, ωστόσο η θέση αυτή δεν είναι του παρόντος να αναλυθεί περαιτέρω. Εξ άλλου, ούτε καν σχολιάστηκε ο ανάλογος ισχυρισμός στις δύο αναφερόμενες αποφάσεις, παρόλο που τέθηκε ενώπιων των δύο Δικαστών.
   
   Περαιτέρω, σημειώνεται ως έχει ήδη αναφερθεί, το ένταλμα Certiorari δεν παρέχει αποτελεσματική δικαστική προστασία γιατί με αυτό προσβάλλεται μόνο η νομιμότητα της πράξης και όχι και η ορθότητά της.
2. Να τροποποιήσει την πειθαρχική διαδικασία που σήμερα εφαρμόζει και στη βάση αυτής δικάζει τους δικηγόρους για θέματα παράβασης του Νόμου 188(Ι)/2007 και να προβλέψει διαδικασία συνοπτικής ποινικής δίκης. Γρήγορη και σωστή λύση επιτυγχάνεται με την υιοθέτηση της πειθαρχικής διαδικασίας του Πειθαρχικού Συμβουλίου των Δικηγόρων με βάση το Κεφ. 2 άρθρα 15 - 17 και τα σχετικά άρθρα των Κ.Δ.Π. 299/2005 και 159/2008.
   
   
3. Να προχωρήσει σε άμεσες ενέργειες ώστε να πετύχει τροποποίηση του Νόμου 188(Ι)/2007 ώστε για θέματα παράβασης του εν λόγω Νόμου να μπορεί να συνέρχεται σε τριμελή σύνθεση στα πρότυπα του άρθρου 16(3) του Κεφ. 2.
   
   
4. Να ανακαλέσει και να ακυρώσει  ΟΛΕΣ τις αποφάσεις που έχουν εκδοθεί μέχρι σήμερα, είτε από το παρόν είτε από προηγούμενα Συμβούλια του ΠΔΣ με βάση το Νόμο 188(Ι)/2007 για ισχυριζόμενες παραβάσεις αυτού, κατά δικηγόρων, δικηγορικών εταιρειών και θυγατρικών αυτών, οι οποίες  στηρίχθηκαν στην διαδικασία που με δύο δικαστικές αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου, κηρύχθηκε ότι παράβηκαν τα συνταγματικά δικαιώματα των δικηγόρων. Επιπρόσθετα, οιαδήποτε χρήματα εισπράχθηκαν με βάση τις αντισυνταγματικές διαδικασίες που εφαρμόστηκαν, θα πρέπει να επιστραφούν στους δικαιούχους τους.

Καθυστέρηση στην υλοποίηση των ανωτέρω εκ μέρους του Συμβουλίου του ΠΔΣ, συνιστούν, κατά την άποψη του γράφοντος, πράξεις κατά παράβαση του άρθρου 24 του Κεφ. 2 και εις βάρος των καλώς νοουμένων συμφερόντων του δικηγορικού κόσμου.

Ο γράφων / Kinanis LLC, αντιπροσώπευαν τους Αιτητές στις δύο αναφερόμενες υποθέσεις.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.