Σε έναν κόσμο που αλλάζει με ραγδαίους ρυθμούς, η δικαιοσύνη παραμένει ένας από τους πιο κρίσιμους, αλλά και από τους λιγότερο γρήγορους πυλώνες της κοινωνίας. Οι εμπορικές διαφορές, που μπορούν να καθορίσουν την τύχη επιχειρήσεων και επενδύσεων, συσσωρεύονται και βρίσκονται σε εκκρεμότητα σε δικαστικές αίθουσες που λειτουργούν συχνά με ρυθμούς που δεν συμβαδίζουν με την εποχή μας. Η ανάγκη για ταχύτητα, αποτελεσματικότητα και διαφάνεια δεν ήταν ποτέ πιο επιτακτική από ό,τι σήμερα.
Μέσα σε αυτό το σκηνικό, η τεχνητή νοημοσύνη αναδύεται όχι απλώς ως μια τεχνολογική καινοτομία, αλλά ως καταλύτης που μπορεί να αναμορφώσει τη δικαιοσύνη και να απελευθερώσει το δυναμικό της για γρήγορη και δίκαιη επίλυση διαφορών.
Το πιο φωτεινό παράδειγμα αυτής της αλλαγής λειτουργεί ήδη και βρίσκεται στην Κίνα.
Στην καρδιά της χώρας, στην πόλη Hangzhou, λειτουργεί ήδη από το 2017 το πρώτο στον κόσμο Internet Court. Ένα δικαστήριο χωρίς φυσική αίθουσα ή γραφείο, που λειτουργεί εξ ολοκλήρου ψηφιακά. Οι διάδικοι καταθέτουν τις υποθέσεις τους μέσω διαδικτύου, συμμετέχουν σε ακροάσεις εξ αποστάσεως και βλέπουν την τεχνητή νοημοσύνη να αναλαμβάνει κρίσιμες λειτουργίες, από την ανάλυση εγγράφων και τη σύγκριση νομικών επιχειρημάτων μέχρι την προετοιμασία προσχεδίων τελικών αποφάσεων.
Πρωτοποριακά, η τεχνολογία blockchain διασφαλίζει την αυθεντικότητα και ακεραιότητα των αποδεικτικών στοιχείων, εξαλείφοντας κάθε αμφιβολία. Με αυτόν τον τρόπο, η Κίνα κατάφερε να μειώσει δραστικά το χρόνο επίλυσης υποθέσεων, δημιουργώντας ένα μοντέλο δικαιοσύνης που συνδυάζει ταχύτητα, διαφάνεια και αξιοπιστία.
Ωστόσο, το κλειδί της επιτυχίας δεν ήταν μόνο η τεχνολογία. Ήταν οι άνθρωποι και συγκεκριμένα ειδικοί δικαστές, εκπαιδευμένοι νομικοί και τεχνολόγοι, που εργάστηκαν αδιάκοπα, χωρίς προχειρότητες, με όραμα και επαγγελματισμό. Η Κίνα απέδειξε ότι η πραγματική καινοτομία στη δικαιοσύνη απαιτεί στρατηγικό σχεδιασμό, γνώση και θεσμική βούληση.
Στην Κύπρο, το νομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον διαθέτει όλα τα εχέγγυα για να γίνει ο επόμενος παίκτης σε αυτό το ψηφιακό πεδίο. Με ένα κυρίως αγγλοσαξονικό νομικό σύστημα, έμπειρους νομικούς και ως αναγνωρισμένο διεθνές επενδυτικό και επιχειρηματικό κέντρο, η χώρα αποτελεί πόλο έλξης για επιχειρήσεις από την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Ασία.
Εάν διασφαλίσουμε ότι η απονομή της δικαιοσύνης στην Κύπρο θα είναι αποτελεσματική, θα ενισχύσουμε ακόμα περισσότερο τη διεθνή μας θέση, καθιστώντας τη χώρα έναν ακόμα πιο ελκυστικό προορισμό για ξένες επενδύσεις και επιχειρήσεις που αναζητούν ασφάλεια και γρήγορη επίλυση των διαφορών που θα προκύπτουν.
Όμως, παρά το μεγάλο δυναμικό της, η Κύπρος δεν έχει ακόμα υιοθετήσει ένα ολοκληρωμένο, ψηφιακό σύστημα επίλυσης διαφορών βασισμένο στην τεχνητή νοημοσύνη. Η υπερφόρτωση των δικαστηρίων παραμένει πρόκληση, και η ανάγκη για καινοτομία είναι επιτακτική.
Για να γίνει όμως αυτή η μετάβαση πραγματικότητα, δεν αρκούν οι τεχνολογικές επενδύσεις. Η Κύπρος χρειάζεται τους κατάλληλους ανθρώπους, νομικούς και τεχνολόγους που θα αφιερωθούν σοβαρά και υπεύθυνα σε αυτή την προσπάθεια. Η αλλαγή απαιτεί γνώση, επαγγελματισμό και απελευθέρωση από παρωχημένες νοοτροπίες και προχειρότητες. Χρειάζεται ηγεσία που δεν θα φοβηθεί να επενδύσει σε εκπαίδευση, σε θεσμικές μεταρρυθμίσεις και σε μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχεδιασμό.
Με αυτά τα εργαλεία, η Κύπρος μπορεί να μετατραπεί σε ένα παγκόσμιο πρότυπο ταχείας και αξιόπιστης δικαστικής δικαιοσύνης. Μια χώρα που θα συνδυάζει την παράδοση με την τεχνολογική καινοτομία, όπου οι επιχειρήσεις και οι πολίτες της, θα βρίσκουν ασφάλεια, ταχεία και ορθή απονομή δικαιοσύνης και διαφάνεια.
Δεν πρόκειται για μια μακρινή ουτοπία. Η τεχνολογία, όπως αποδεικνύεται από την Κίνα, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Εσθονία και άλλες πρωτοπόρες χώρες, είναι ήδη εδώ. Η πρόκληση είναι αν η Κύπρος θα επιλέξει να πρωτοπορήσει ή αν θα παραμείνει θεατής.
Η τεχνητή νοημοσύνη δεν θα αντικαταστήσει τον δικαστή, αλλά μπορεί να του προσφέρει τα εργαλεία για να λειτουργήσει πιο γρήγορα, πιο δίκαια, πιο αποτελεσματικά.
Με την πρόσφατη έγκριση του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 2024/1689 για την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI Act), ανοίγει μια πραγματική πόρτα ευκαιρίας. Μπορούμε να δημιουργήσουμε ψηφιακά εργαλεία που θα μειώσουν τις καθυστερήσεις και θα προσφέρουν γρήγορη, διαφανή δικαιοσύνη.
Πολλοί φοβούνται πως η τεχνητή νοημοσύνη θα αντικαταστήσει τους δικαστές. Η αλήθεια; Η ΤΝ δεν έρχεται να πάρει τη θέση τους. Έρχεται να τους δώσει τα εργαλεία για να αποφασίζουν καλύτερα και ταχύτερα. Να τους ξεφορτώσει από μηχανικές και χρονοβόρες εργασίες, ώστε να εστιάσουν εκεί που χρειάζεται η ανθρώπινη κρίση.
Είναι σαν να δίνουμε στον δικαστή ένα πανίσχυρο εργαλείο, που του επιτρέπει να δει γρήγορα το δάσος πίσω από τα δέντρα. Όμως, για να γίνει αυτό, πρέπει να διασφαλίσουμε πως η τεχνολογία θα λειτουργεί με διαφάνεια, χωρίς προκαταλήψεις και με πλήρη σεβασμό στα δικαιώματα όλων.
Η Κύπρος έχει τη γεωπολιτική θέση, το νομικό υπόβαθρο και την ευελιξία να πετύχει αυτή τη μεταμόρφωση. Το μόνο που μένει είναι η βούληση να τολμήσει, η αποφασιστικότητα να εφαρμόσει και η εμπλοκή των ανθρώπων που θα το κάνουν πραγματικότητα, χωρίς προχειρότητες και με πλήρη αφοσίωση.
Ήρθε η ώρα η δικαιοσύνη να ξεφύγει από τα στενά όρια των παραδοσιακών διαδικασιών και να υποδεχθεί και να αγκαλιάσει την τεχνολογία, το όραμα και το ανθρώπινο πνεύμα. Η Κύπρος διαθέτει όλα τα απαραίτητα εφόδια για να ηγηθεί αυτής της μεγάλης αλλαγής, αντλώντας δύναμη και έμπνευση από την Κίνα, μια παγκόσμια υπερδύναμη που, με την τεχνολογική της μετάβασή, έχει ήδη αφήσει πίσω πολλές αναπτυγμένες χώρες, με την τόλμη και τη στρατηγική της στην τεχνολογία.
Η στιγμή της επιλογής είναι τώρα: θα προχωρήσουμε με καινοτομία ή θα μείνουμε θεατές στην αδράνεια; Η απόφαση που θα πάρουμε σήμερα θα καθορίσει το μέλλον της δικαιοσύνης και της επιχειρηματικότητας στην Κύπρο για δεκαετίες.
Originally published by Philenews
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
