Atıkların Türkiye'ye ithaline ilişkin 27 Aralık 2020 tarihinden itibaren yayımlanan yasaklar ve denetimlerle atıkların çevreye verdiği zararın önüne geçerek, Dünyamızı daha yaşanılabilir kılmak hedeflenmektedir.

2021 yılında söz konusu atıklara ilişkin Türkiye'de birçok düzenlemeler ve değişiklikler yapılmıştır Şöyle ki;

  • Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Atıkların İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2020/3) ile Türkiye Gümrük Bölgesine girecek atıklara ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiş olup söz konusu tebliğ 31 Aralık 2020 tarihinde 31351 (4.Mükerrer) sayı ile Resmi Gazete de yayımlanarak 1 Ocak 2021 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 31 Aralık 2020 tarihinde ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü tarafından Atık İthali konulu ve 2020/29 sayılı Genelgesi yayımlanmış olup, bu Genelge 1 Ocak 2021 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Söz konusu yeni düzenlemeler ile Türkiye'ye "İthali Uygunluk Denetimine Tabi" atıklar listelenmiş olup her birine GTİP (HS Code) adı altında kodlar verilmiştir, böylece her bir atık; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'ndan "Geçici Faaliyet Belgesi veya Çevre ve İzin Belgesi" alan Geri Dönüşüm tesislerine sahip Sanayiciler tarafından yine Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca belirlenecek usul ve esaslar dahilinde Türkiye'ye ithal edilebilecektir.

Yeni düzenlemelere göre, Türkiye'ye ithal edilen atıkların geri dönüştürülmesi ve/veya imha edilmesi koşulları denetlenerek, Türkiye'nin de taraf olduğu "Tehlikeli Atıkların Sınır Ötesi Hareketlerinin Kontrolü ve Bertarafına İlişkin Basel Konvansiyonu" uyarınca, çevreye verilen zararın önüne geçilmesi amaçlanmaktadır.

  • Atık ithaline ilişkin 10 Temmuz 2021 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe giren 31537 numaralı Tebliğ'e göre; GTİP kodu 3915.10.00.00.00 olan ve "Etilen Polimerlerinden olanlar" olarak açıklanan atıklara ilişkin daha önce 31 Aralık 2020 tarihli ve 31351 (4. Mükerrer) sayılı Tebliğ ile Türkiye'ye ithal edilmesine ilişkin getirilen yasak kaldırılmıştır. Ancak söz konusu yasağın kaldırılması Çevre ve Doğa savunucuları tarafından eleştirilirmiştir.
  • Atık İthalatı ile ilgili yapılan son yasal düzenleme 16.07.2021 tarihinde yayınlanan 2021/16 sayılı Atık İthalat Genelgesi'dir. Bu genelge, 3915.10.00.00.00 GTİP'li etilen polimerlerinden olan plastik atıkların ithalatıyla ilgili yapılması gereken süreçleri içermektedir. Bu plastik atıkları ithal edecek olan tesislerin;
    • Tesisleriyle ilgili teknik şartları sağlaması,
    • Atık ithalatçı kayıt belgelerini yenilemesi,
    • Atık ithalat işlemlerine yönelik ilave düzenlemeler yapmaları gerekmektedir.

2021/16 sayılı Genelgede belirtilen plastik atıklar 3915.10 GTİP'li plastik atıklar olup, 12 01 05 GTİP (plastik talaş ve çapaklar), 15 01 02 (plastik ambalaj atıkları) ve 20 01 39 (plastik atıklar) atık kodları ile tanımlı plastik atıklarından olması durumunda ithaline izin verilmektedir. Atık Yönetimi Yönetmeliğinde belirtilmiştir. Bu durum genelgenin EK-2 Plastik Atık Tanımlama tablosunda detaylı olarak açıklanmıştır.

İthalatçılar, 31 Aralık 2020 tarihinde yayınlanan 2020/29 sayılı Genelge ve 18 Mayıs 2021 tarihinde yayınlanan 2021/9 sayılı Genelge ile 2021/16 sayılı genelge hükümlerine uymak zorundadır. 2020/29 sayılı genelgede atık ithalatçı kayıt belgesi ve kota işlemleri ile ilgili yapılması gerekenleri içeren süreçler bulunmaktadır. 2021/9 sayılı genelgede ise plastik atık ithal eden tesislerin bu genelge kapsamında mevcut atık ithalatçı kayıt belgelerini yenilemeleri için gerekli şartları içermektedir.

Yukarıda açıklanan düzenlemelere göre, "Mevcut atık ithalatçı kayıt belgeleri olan tesislerin 45 gün içerisinde yeni belge başvurusu yapması gerektiği, banka teminat mektubu, mobil cihaz takılı araçlarla taşıma yapması, Atık verilerinin MoTAT'a (Mobil Atık Takip Sistemi) girilmesi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan 2021/16 Sayılı Genelge'nin Ek/1 listesindeki bilgi ve belgeleri temin etmesi Gerektiği belirtilmektedir.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.