7 Nisan 2019 tarih ve 30971 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Dijital Hizmet Vergisi İle Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun" ile 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu'na ("Kanun") eklenen yeni maddeler ile daha önce söz konusu olmayan ve ilk defa uygulamaya başlanan "Değerli Konut Vergisi" yasal mevzuatta düzenlenmiştir.

Değerli Konut Vergisine Hangi Taşınmazlar Tabidir?

Kanun'un 42. maddesi değerli konut vergisine konu taşınmazları tanımlamıştır. Buna göre;

- Türkiye sınırları içinde bulunan,

- Mesken nitelikli,

- Bina vergi değeri veya Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce belirlenen değeri 5.000.000 Türk Lirası ve üzerinde olanlar taşınmazlar değerli konut vergisine tabi olacaktır.

Bir taşınmazın değerli konut vergisine tabi olması için mesken niteliğinde olması ve değeri 5.000.000 Türk Lirası ve üzerinde olmalıdır. Bir mükellefin birden fazla mesken niteliğinde taşınmazı olması ve bu taşınmazların toplam değerinin 5.000.000 Türk Lirası üzerinde olması halinde her bir taşınmazın değeri 5.000.000 Türk Lirası'nın altında ise işbu taşınmazlar değerli konut vergisine tabi olmayacaktır.

Kimler Değerli Konut Vergisine Ödemekle Mükelleftir?

Kanun'un 45. maddesi uyarınca taşınmazın;

- Maliki,

- Varsa intifa hakkı sahibi,

- Malik veyahut intifa sahibi bulunmaması halinde ise malik gibi tasarrufta bulunan kişi değerli konut vergisini ödemekle yükümlüdür.

Değerli konut vergine konu taşınmaza paylı mülkiyet halinde malik olan kişiler taşınmazdaki payları oranında mükellef iken elbirliği ile mülkiyet halinde ise her bir malik verginin tamamından sorumludur.

Paylı veyahut elbirliği mülkiyet halinde malik olunan mesken niteliğinde bir taşınmaza sahip olunması halinde ilgili pay oranının bir önemi olmaksızın değerli konut vergisi ödemekle yükümlü olacaktır. Özellikle elbirliği ile mülkiyet halinde söz konusu vergiden müteselsilen sorumlu olmak ilgili kişiyi zor durumda bırakabilir.

Ancak;

- Türkiye sınırları içinde mesken nitelikli tek taşınmazı olan, hiçbir geliri olmayan veyahut gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret olanlar,

- Esas faaliyet konusu bina inşası olanların işletmelerine kayıtlı bulunan ve henüz ilk satışa, devir ve temlike konu edilmemiş yeni inşa edilen mesken nitelikli taşınmazların malikleri işbu vergiden muaftır.

Taşınmazın Değeri Nasıl Tespit Edilecektir?

Kanun'un 43. maddesine göre vergiye konu taşınmazın değeri Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından belirlenebileceği gibi Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü değer tespitini bir üçüncü kişiye yaptırabilecektir.

Taşınmazın değeri belirlenirken Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen bir değer bulunmamakta ise bina vergi değeri esas alınarak vergilendirme işlemi yapılacaktır.

Bina vergi değerinin belirlenmesinde madde 43/f.3 Kanun'un 29. Maddesine atıf yaparken, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce taşınmazın değerinin ne şekilde belirleneceği, hangi kriterlerin dikkate alınacağı hususu belirsizdir.

Belirlenen Taşınmaz Değerine İtiraz ve Değerin Kesinleşmesi

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce yapılan ve yaptırılan değerleme sonucunda belirlenen tutarlar Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün internet sitesinde ilan edilir. Ancak ilgilisi tarafından hüküm ifade etmesi için Tebligat Kanunu hükümleri uyarınca ilgilisine tebliğ edilir.

İlgili, tebliğ tarihinden itibaren 15 (onbeş) gün içinde Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğüne başvurarak belirlenen bedele itiraz edebilir. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü yapılan itirazı 15 (onbeş) gün içinde değerlendirerek sonuçlandırır. İtiraz sonucu belirlenen değer, kesin değer olup Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından konut vergisi uygulamasına esas alınır. Kesinleşen değer ilan ve ilgilisine tebliğ edilir. İşbu süre içinde değere itiraz edilmediği takdirde kesinleşir.

Hangi Oranda Değerli Konut Vergisine Ödenecektir?

Kanun'un 44. maddesi uyarınca mesken nitelikli taşınmazının değeri;

- 5.000.000 TL -7.500.000 TL arasında olanlar taşınmazının değerinin binde 3'ü

- 7.500.001 TL - 10.000.000 TL arasında olanlar taşınmazının değerinin binde 6'sı

- 10.000.001 TL üstünde olanlar taşınmazının değerinin binde 10'u oranında vergilendirilir.

Paylı ya da elbirliği ile mülkiyet halinde ise mesken nitelikli taşınmazın toplam değeri esas alınacaktır.

Verginin Beyan Usulü

Taşınmazın değerinin yukarıda belirlenen tutarları aştığı yılı takip eden yılın şubat ayında ilgili tarafından beyanname ile beyan edilir ve taşınmazın bulunduğu yerdeki Vergi Dairesine ödenir.

İlgili taşınmazın değerine itiraz etmediği veyahut itiraz etmesi rağmen belirlenen değeri kabul etmediği takdirde beyannameyi verirken ihtirazi kayıt koyarak yasal süre içinde dava yoluna başvurabilir, taşınmazın belirlenen değere ve ödenen vergiye itiraz edebilir.

Taşınmazın değerinin belirlenmesi ve bu değerin hangi ölçütlerle yapılacağı, objektif olup olmadığı gibi hususlar belirsiz olduğundan ve Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğüne yapılan itirazlar sonucun belirlenen değerin kesinleşmesi sebebiyle uygulamada ilgililer tarafından sıklıkla dava yoluna başvurulacağı öngörülmektedir.

Kanun'da yapılan değişiklik ile eklenen işbu vergi Anayasanın 73. Maddesinde belirtildiği şekilde adaletli ve dengeli olmadığından Anayasa aykırı olduğu, çifte vergilendirmeye olarak değerlendirebileceği, değerin tespitindeki uyuşmazlık gibi sebeplerle oldukça tartışmalı olup, uygulamada pek çok uyuşmazlığa yol açabilecek niteliktedir.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.