- within Government and Public Sector topic(s)
- with readers working within the Construction & Engineering industries
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (“BDDK”), Banka Kartları ve Kredi Kartları Hakkında Yönetmelik'te (“Yönetmelik”) değişiklik yapılmasına dair Yönetmelik Taslağı'nı (“Yönetmelik Taslağı”) geçtiğimiz günlerde sektörün görüşüne açtı.
Yönetmelik Taslağı'nın mevcut şekliyle yürürlüğe girmesi halinde en önemli değişikliklerin,
- Türkiye'de faaliyet izni almamış kartlı sistem kuruluşlarının markalarının tek başına kartlarda yer alması mümkün olmayacağını,
- Kart çıkaran kuruluşların müşteriye kartın hangi kart şeması ile çıkarılacağına ilişkin tercih hakkı sunmak zorunda olacacağını
söyleyebiliriz.
Yönetmelik Taslağı ile getirilen yükümlülüklerin aslen kart çıkaran kuruluşlara (“issuer”) getirilmektedir. Ancak issuer kuruluşların bu yükümlülükleri yerine getirmesinin gerçek etkisi kartlı sistem kuruluşları üzerinde olacağı için kartlı sistem kuruluşlarının ödemeler dünyasındaki işbirliği ve anlaşmalarını yeniden gözden geçirmesi gerekebilecektir.
Kart Şeması Tanımı Getirilmektedir
Bilindiği üzere “Banka kartı veya kredi kartı sistemi kuran ve bu sisteme göre kart çıkarma veya üye işyeri anlaşması yapma yetkisi veren kuruluşlar”, Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanun'unda “kartlı sistem kuruluşu” olarak adlandırılmaktadır.
Sektörde bu kuruluşlar her ne kadar “kart şeması” olarak anılsa da, Kanun'da buna ilişkin bir düzenleme yoktu.
BDDK, getirdiği yeni düzenleme ile kart şemasını Avrupa Birliği'nin 2015/751 sayılı düzenlemesi ile uyumlu biçimde aşağıdaki gibi tanımlamak istemektedir.
“Bir kartlı sistem kuruluşunun işleyişini destekleyen altyapı ve ödeme sisteminden bağımsız olarak, bu işleyişin yürütülmesinden sorumlu yönetim ve karar organları ile organizasyon yapısı da dâhil olmak üzere, kartlı ödeme işlemlerinin gerçekleştirilmesini sağlayan kurallar, uygulamalar, rehberler ve standartlar bütünü”
Sektördeki üye işyeri anlaşması yapma yetkisi olan kuruluşlar (“acquirer”) bugün yürüttüğü kart operasyonlarını temel olarak yukarıda bahsi geçen kartlı sistem kuruluşları ile yaptıkları lisans sözleşmeleri ile yürütmekte ve bu faaliyetlerini yürütürken ilgili kuruluşların program yani şemalarının bir takım kurallarına tabi olmaktadır.
BDDK'nın tanımını dikkate aldığımızda, kartlı sistem kuruluşlarının acquirer'lara yönelttiği kurallar, uygulamalar, rehber ve standartlar bütünün “kart şeması” olarak adlandırıldığını görmekteyiz.
Dolayısıyla, kart şeması tanımının -sektördeki genel kullanımdan farklı olarak- ilgili şirketlerin yani kartlı sistem kuruluşlarının kendisini değil, bu şirketlerin uygulamalarını tanımlamak için kullanıldığını söyleyebiliriz.
Türkiye'de Faaliyet İzni Almamış Kartlı Sistem Kuruluşlarına Co-Badge Kart Zorunluluğu
BDDK, Yönetmelik Taslağı ile birlikte,
- Issuer kuruluşların, müşterilerine yurt içinde kullandıracakları kartları, Türkiye'de faaliyet izni almamış bir kartlı sistem kuruluşunun kart şemasına tek başına tanımlı olacak şekilde çıkartamayacağı;
- Türkiye'de faaliyet izni almamış kartlı sistem kuruluşlarının kart şemalarının yurt içinde kullanılacak bir kartta tanımlı olmasının, ancak söz konusu kartlarda Türkiye'de faaliyet izni almış bir kartlı sistem kuruluşunun kart şemasının da tanımlı olması halinde mümkün olabileceği
kuralı getirmektedir.
Türkiye'de halihazırda kartlı sistem kuruluşu olarak BDDK'dan faaliyet izni almış tek bir kuruluş bulunmakta olup, merkezi yurt dışında bulunan kartlı sistem kuruluşları ise faaliyetlerini Yönetmeliğin sağladığı “şube” veya “temsilcilik” mekanizması üzerinden yürütmektedir.
Bu bilgiler ışığında okuma yapıldığında, Yönetmelik Taslağı'ndaki bu düzenlemenin yürürlüğe girmesi halinde issuer kuruluşların, Türkiye'de faaliyet izni almamış kartlı sistem kuruluşların kart şemalarına ilişkin kartları co-badge kart olarak çıkartması gerektiğini söyleyebiliriz.
Konunun teknik boyutuna dair yapılması gerekenlere dair Yönetmelik Taslağı her ne kadar detay vermese de, söz konusu değişiklik taslağının yürürlüğe girmesi halinde ülkemizde faaliyet izni almamış kartlı sistem kuruluşlarının önünde iki seçenek olacağı görülmektedir;
* Türkiye'de kartlı sistem kuruluşu olmak için faaliyet izni almak VEYA
* Türkiye'de çıkartılacak kartlarda kendi şemasına ait markanın yanında halihazırda faaliyet izni almış bir diğer kart kuruluşunun markası ile birlikte yer almak.
Issuer Kuruluşların Pazarlama Esnasında Tercih Sunma Zorunluluğu
Yönetmelik Taslağı ile getirilen diğer önemli düzenleme de kart çıkaran kuruluşların kart başvurusu sırasında müşteriye kartın hangi kartlı sistem kuruluşunun kart şeması ile çıkarılacağına ilişkin tercih hakkı sunması yükümlülüğü getirilmesidir.
Getirilen yükümlülük ile birlikte, issuer kuruluşlar, Türkiye'de şube ya da temsilcilik açan merkezi yurt dışında bulunan kartlı sistem kuruluşlarının kart şeması markaları da dâhil olmak üzere, müşteriye kartın hangi kart şeması ile çıkarılacağına ilişkin tercih hakkı sunmak ve müşteriyi, kartın yurt içi ve yurt dışı kullanım durumları da dâhil olmak üzere, tüm kart şeması seçeneklerinin işlevleri, maliyetleri, müşteri hakları ve güvenlik özellikleri hakkında açık ve objektif bir şekilde bilgilendirmekle yükümlü kılınmaktadır.
Yönetmelik Taslağı aynı zamanda kart tahsisinden önce müşterinin birden fazla kart şemasını aynı anda kullanmayı tercih etmesi halinde kartına öncelikli olarak hangi şemanın uygulanacağını belirleyebilmesinin sağlanmasını da yükümlülükler arasına eklemiştir.
Sektördeki genel uygulamanın, issuer firmaların kartlı sistem kuruluşları ile yaptığı lisans sözleşmelerinde kendisine sunulan menfaat kapsamında ihraç edilecek karta ilişkin kart şemasını belirlediğini ve bu yönde müşterilere seçenek sunulmadığını bilmekteyiz.
Bu durum ve ilgili düzenlemeler birlikte okunduğunda, BDDK'nın pazara yeni giriş yapan kart şemalarının müşteri karşısına çıkmasına ilişkin bir rekabet avantajı yaratmayı ve kartlı sistem kuruluşları bakımından faaliyet izni alımının teşvik edilmesini hedeflediğini ve söyleyebiliriz.
Yönetmelik taslağı son olarak acquirer'lara da yukarıdaki değişikliklerle uyum amacıyla kural getirmektedir. Bu kapsamda acquirer kuruluşlar,
- Üye işyerlerine kullandıracakları POS'lar üzerinde Türkiye'de faaliyet izni almış tüm kartlı sistem kuruluşlarının kart şemalarının tanımlı olmasını sağlamakla;
- kabul edilen kart üzerinde birden fazla kartlı sistem kuruluşunun kart şemasının tanımlı olması ve bu kart şemalarının hepsinin POS üzerinde de tanımlı olması halinde, kart hamili aksini belirtmediği sürece otomatik olarak kart hamilinin tercih ettiği öncelikli kart şemasını kullandırmakla,
- kart hamilinin aksi yönde tercihte bulunması halinde ise kart hamilinin tercihine uygun olarak kart üzerinde tanımlı olan diğer kart şemalarını kullandırmakla yükümlü kılınmıştır.
Geçiş Süresi 3 Ay Olarak Belirlenmiştir
Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren üç ay sonra yürürlüğe girmesi düzenlenmiştir. bunun yanında Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce issuer kuruluşlar tarafından çıkarılan kartlar yukarıdaki hükümlerden muaf tutulmuştur.
Kartlı ödemeler ekosistemindeki oyuncuların Yönetmelik ile uyum için yeni bir yapılanma sürecine girmesi halinde -bu oyuncuların global kuruluşlar olması nedeniyle- 3 aylık bir sürenin az olduğu değerlendirilmektedir.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
