Türkiye Yeşil Taksonomi Yönetmeliği Taslağı ("Taslak Yönetmelik"), Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına bağlı bir kuruluş olarak kurulan İklim Değişikliği Başkanlığı ("Başkanlık") tarafından geçtiğimiz günlerde duyuruldu ve kamuoyu görüşüne açıldı.
Sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle uyumlu ekonomik faaliyetlerin desteklenmesi, sürdürülebilir yatırımlara finansman akışının teşvik edilmesi ve piyasada yeşile boyamanın önlenmesi amacıyla hazırlanan Taslak Yönetmelik; hangi yatırımların çevresel açıdan sürdürülebilir olduğuna yönelik ortak bir dil ve net tanımlar getirmektedir. Bir başka hedef ise AB Taksonomisinin sağladığı koşulları Türkiye'ye uyarlamaktır.
A. Taksonomi Nedir?
Türkiye Yeşil Taksonomisi ("Taksonomi"), iklim finansmanının harekete geçirilmesine katkıda bulunmak ve belirlenen çevresel hedefler doğrultusunda iklim değişikliği ile mücadeleye fayda sağlamak amacıyla ekonomik faaliyetlere ilişkin ilkeler ve kriterler belirleyen sınıflandırma sistemini ifade etmektedir.
Net iklim finansmanı sınıflandırmaları herkesin neyin gerçekten "yeşil" bir yatırım olduğu konusunda hemfikir olmasını sağlarlar. Bu kurallar, yatırımcıları çekmek ve iklim finansmanının büyümesini sağlamak için adil bir zemin oluşturmak açısından kritik öneme sahiptir ve sürdürülebilir bir geleceğe ilerlemeyi hızlandırır.
B. Kapsam
Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları kapsamında sürdürülebilirlik raporlaması yapmak zorunda olan kurum ve kuruluşların Türkiye Yeşil Taksonomi kapsamındaki ekonomik faaliyetleri Taslak Yönetmelik kapsamındadır. Türkiye Yeşil Taksonomisinin uygulama şartları, teknik tarama kriterleri, raporlama ve doğrulama işlemleri, idari/teknik usul ve esasları ile Türkiye Yeşil Taksonomi kapsamına giren kurum ve kuruluşların kullanacakları çevrimiçi taksonomi sistemine ("sistem") ilişkin diğer hususlarda Taslak Yönetmelikte düzenlemektedir.
C. Yeni Tanımlar
Taslak Yönetmelik birçok kavrama bir tanım getirmiştir. Aşağıdaki kavramlar Taslak Yönetmelikte tanımlanan kavramlardan bazılarıdır:
- Biyoçeşitliliğin ve ekosistemlerin korunması ile restorasyonu
- Çevresel hedef
- Döngüsel ekonomiye geçiş
- İklim değişikliğine uyum
- Kirliliğin önlenmesi ve kontrolü
- Kolaylaştırıcı faaliyet
- Net sıfır emisyon
- Sera gazı emisyonlarının azaltılması
- Yeşil boyama
- Türkiye yeşil taksonomi
D. Uygun Ekonomik Faaliyet
Taslak Yönetmeliğin Ek-1'inde Türkiye Yeşil Taksonomi kapsamında olan ekonomik faaliyet türleri yayımlanmıştır. İlgili faaliyet türleri aşağıdaki gibidir:
- Ormancılık faaliyetleri,
- Çevre koruma ve restorasyon faaliyetleri,
- İmalat faaliyetleri,
- Enerji faaliyetleri,
- Su temini, kanalizasyon, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri,
- Ulaştırma faaliyetleri,
- İnşaat ve emlak faaliyetleri,
- Bilgi ve iletişim faaliyetleri,
- Tarım faaliyetleri,
- Turizm faaliyetleri,
- Sanat, eğlence ve rekreasyon faaliyetleri,
- Finans ve sigorta faaliyetleri,
- İnsan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri,
- Eğitim faaliyetleri,
- Hizmet faaliyetleri,
- Konaklama faaliyetleri
Uygun ekonomik faaliyetin uyumlu ekonomik faaliyet olarak nitelendirilebilmesi için çevresel hedeflerden en az birine önemli ölçüde katkı sağlamak, başka hiçbir çevresel hedefe önemli zarar vermemek, asgari sosyal güvenlik önlemlerine uymak ve teknik tarama kriterlerini aynı anda sağlaması gerekecektir.
Uyumlu ekonomik faaliyetin kriterlerinin belirlenmesi hangi ekonomik faaliyetlerin çevresel açıdan sürdürülebilir olduğunu belirlemekte önemli bir araç olacaktır.
E. Yeni Yükümlülük: Raporlama
Taslak Yönetmelikte Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları kapsamında sürdürülebilirlik raporlaması yapmak zorunda olan kurum ve kuruluşlar[1] her yıl Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları kapsamında hazırlanacak Sürdürülebilirlik Raporuna ek olarak bir önceki yılda yürüttükleri uygun ekonomik faaliyetlerine dair doğrulanmış bilgilerini, Başkanlığın sistemine kaydetmekle yükümlüdür. Raporlama Yükümlülüğünü yerine getirmeyenlere 2872 sayılı Çevre Kanunu'nun ilgili hükümleri doğrultusunda idari para cezası verilecektir.
F. Sonuç
İklim değişikliği probleminin çağımızın en önemli sorunlarından biri olması; sürdürülebilir ekonominin oluşturulması ve faaliyetlerin çevresel bütünlüğünün sağlanmasını her geçen gün daha da önemli hale getirmektedir. Başkanlık Yönetmelik Taslağı yayınlayarak bu konu hakkında önemli bir adım atmıştır.
Her ne kadar Taslak Yönetmeliğin pratikte nasıl sonuçlar doğuracağı henüz belirsizliğini korusa da ilgili konu hakkında birçok yasal düzenlemenin gelecekte yürürlüğe konulacağı yorumu yapılabilir. Taksonominin sürdürülebilir finans ve çevre dostu yatırımların teşvik edilmesi için oluşturulmuş bir sınıflandırma sistemi olduğu göze alındığında yatırımcılar hangi projelerin sürdürülebilir olduğunu daha kolay değerlendirebilecektir. Ayrıca bu kriterlerin belirlenmesi, kişilerin iklime duyarlı ve çevreci bir imaj oluşturmak adına yürüttükleri ekonomik faaliyetlerle ilgili olarak kamuoyunu yanıltıcı/yanlış bilgilerle yanıltmasının önüne geçebilecektir.
Söz konusu duyuru ve ilgili eklere buradan[2] ulaşabilir ve görüşlerinizi iletebilirsiniz.
Footnotes
2 https://iklim.gov.tr/taslaklar-i-2124
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
