ARTICLE
14 January 2025

Europees modellenrecht: Voorbereidingen op een digitaal tijdperk

NG
Novagraaf Group

Contributor

Novagraaf has been helping iconic brands and innovative organisations drive competitive advantage through intellectual property (IP) for more than 130 years. One of Europe’s leading IP consulting groups, Novagraaf specialises in the protection and global management of IP rights, including trademarks, patents, designs, domain names and copyright. Part of the Questel group, Novagraaf has 18 offices worldwide and a network of more than 330 IP attorneys and support specialists.
Op 8 December 2024, is het EU-wetgevingspakket voor hervorming van het modellenrecht van kracht geworden (EU Design Reform Package). Volha Parfenchyk legt uit wat de veranderingen betekenen in de EU.
European Union Intellectual Property

Op 8 December 2024, is het EU-wetgevingspakket voor hervorming van het modellenrecht van kracht geworden (EU Design Reform Package). Volha Parfenchyk legt uit wat de veranderingen betekenen in de EU.

Het modelrecht bestaat om het uiterlijk van een product, met name vormen, kleuren of materialen, te beschermen tegen ongeoorloofd gebruik. Naarmate modellen en technologie zich ontwikkelen, is het belangrijk dat ook het wettelijk kader daarmee in pas loopt, inclusief het beschermen van de modelrechten in een nieuwe digitale omgeving.

Nieuwe wetgeving eindelijk van kracht

Na een traject van 10 jaar is het nieuwe Europese modellenrecht gepubliceerd in het publicatieblad van de Europese Unie en van kracht geworden op 8 december 2024. Het omvat twee teksten;

Het EU-modelrecht: De basis

Modelrecht is van groot belang voor bedrijven die speciaal ontworpen producten op de markt brengen. Onder het modelrecht genieten modellen een bepaalde beschermingsduur binnen de EU:

  • Niet-geregistreerde modellen hebben een beschermingsduur van maximaal drie jaar;
  • Geregistreerde modellen hebben een maximale beschermingsduur van 25 jaar.

Op basis van het modelrecht kan opgetreden worden tegen (her)productie en verkoop van modellen met (bijna) dezelfde uitstraling.

Een model komt in aanmerking voor bescherming binnen de EU als het nieuws is en een eigen karakter heeft. Bij eigen karakter moet de algemene indruk die het model op de geïnformeerde gebruiker wekt, verschillen van de algemene indruk die bestaande modellen wekken. Om dit te beoordelen, moet rekening worden gehouden met de aard van het model en de mate van vrijheid van de ontwerper. Dit komt doordat sommige elementen technisch bepaald zijn en de ontwerper dus geen vrijheid heeft om in dat opzicht creatieve prestaties te leveren.

Europees modelrecht: Wat is er veranderd?

De nieuwe wetgeving omvat vele wijzigingen, waaronder aanpassingen die bedoeld zijn om het modelrecht af te stemmen op huidige en toekomstige ontwikkelingen. De belangrijkste aandachtspunten zijn:

Naamswijziging

Het 'Gemeenschapsmodel' heet nu het 'Uniemodel'

Houders van modelrechten kunnen nu gebruikmaken van het nieuwe symbool Ⓓ. Dit symbool informeert het publiek over de bescherming die het model geniet. Hoewel het symbool al onofficieel in gebruikt was, wordt het nu officieel in gebruik genomen door het Europese Merkenbureau (EUIPO) en kan het ook worden vergezeld door een registratienummer of een link naar de registratie.

Nieuwe definities voor 'model' en 'voortbrengsels'

Begrippen en definities van het Europees modellenrecht zijn bijgewerkt om ze beter toepasbaar te maken op huidige en toekomstige omstandigheden. Hiermee wil de Europese Commissie innovatie en marktactiviteit vergroten en inspelen op huidige ontwikkelingen. Zo zal de nieuwe definitie van 'voortbrengsels' zowel fysieke als digitale vormen van expressie toestaan. Bovendien vallen niet alleen verpakkingen, maar ook bewegingen, transitie of enige vorm van animatie van een 'voortbrengsel' nu onder de term 'model' (Art. 3 Verordening, Art. 2 Richtlijn).

3D-printen als een vorm van gebruik

Het 3D-printen van een model is toegevoegd als vorm van gebruik, waarbij eerst toestemming van de houder van het model vereist is om het model rechtmatig in 3D te printen (art. 19(2) Verordening, art. 16(2) Richtlijn).

Zichtbaarheidsvereiste  

De nieuwe wetgeving verduidelijkt dat vormkenmerken van modellen niet zichtbaar hoeven te zijn om bescherming te genieten (Overweging 13 van de Verordening, Overweging 16 van de Richtlijn). Een uitzondering geldt voor onderdelen van een samengesteld voortbrengsel; deze moeten zichtbaar zijn tijdens het normale gebruik van een voortbrengsel om bescherming te genieten.

Reserveonderdelen bescherming

Er wordt een zogenaamde reparatieclausule geïntroduceerd (Art. 20bis Verordening, Art. 19 Richtlijn). Volgens deze bepaling wordt geen bescherming verleend aan onderdelen van modellen als deze nodig zijn om het oorspronkelijke uiterlijk van het model te behouden of te herstellen ("must match" onderdelen).

Meerdere gebruiksvoorwerpen mogelijk

Het is mogelijk om meerdere modelaanvragen in te dienen met betrekking tot modellen die tot verschillende Locarno-klassen behoren.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.

Mondaq uses cookies on this website. By using our website you agree to our use of cookies as set out in our Privacy Policy.

Learn More