Yeni Vergi Affı Yürürlüğe Girdi - Withholding Tax

Vergi alacaklari da dahil olmak üzere çesitli kamu alacaklarinin yeniden yapilandirilmasi, matrah artirimi, isletme kayitlarinin düzeltilmesi ve bazi kurumlar vergisi mükelleflerine ek vergi ihdas edilmesine dair hükümleri içeren 7440 sayili Bazi Alacaklarin Yeniden Yapilandirilmasi ile Bazi Kanunlarda Degisiklik Yapilmasina Iliskin Kanun ("7440 sayili Kanun") 12 Mart 2023 tarihli Resmi Gazete'de yayimlanarak yürürlüge girdi.

Yeni Gelismeler

Uzun zamandir yürürlüge girmesi beklenen, bazi alacaklarin yeniden yapilandirilmasi, matrah artirimi ve isletme kayitlarinin düzeltilmesine iliskin düzenlemeler içeren ve sürpriz bir gelisme ile bazi kurumlar vergisi mükelleflerine ek vergi ihdas eden 7440 sayili Kanun, 12 Mart 2023 tarihli Resmi Gazete'de yayimlanarak yürürlüge girdi.

Yeniden yapilandirma genel olarak 31 Aralik 2022 ve öncesindeki dönemlere iliskin vergiler ile buna bagli vergi cezalari, gecikme faizleri ve vergi aslina bagli olmayan diger vergi cezalarini kapsiyor.
Matrah artirimi ise kanun teklifinde her ne kadar 2018-2021 yillari için kurumlar vergisi ve katma deger vergisi basta olmak üzere diger bazi vergi türleri için öngörülse de; TBMM Genel Kurulu'nda eklenen geçici maddeyle 2022 yili kurumlar vergisi matrah artirimi ile KDV ve stopaj artirimi da kapsama alindi.

Bazi kurumlar vergisi mükellefleri için ihdas edilen ek vergiye dair detaylari ayrica ele aldigimiz bültenimize buradan ulasabilirsiniz. Bu bültenimizde ise yalnizca 7440 sayili Kanun'un kamu alacaklarinin yeniden yapilandirilmasi, matrah artirimi ve isletme kayitlarinin düzeltilmesine iliskin önemli hususlara yer verilmistir.

Kanun Neler Getiriyor?

1. Kesinlesmis Alacaklar

Kanun'un yayim tarihi olan 12 Mart 2023 tarihi itibariyla vadesi geldigi halde ödenmemis ya da ödeme süresi henüz geçmemis olan

vergilerin ödenmemis kisminin tamaminin ve gecikme faizi/zammi yerine 12 Mart 2023'e kadar YI-ÜFE aylik degisim oranlari esas alinarak belirlenecek tutarin Kanun'da belirtilen süre ve sekilde ödenmesi sartiyla, vergi cezalarin ve bu cezalara bagli gecikme faizi/zamlarinin tamaminin,
bir vergi aslina bagli olmaksizin kesilmis vergi cezalari ile istirak nedeniyle kesilmis vergi cezalarinin %50'sinin ve gecikme zammi yerine 12 Mart 2023'e kadar YI-ÜFE aylik degisim oranlari esas alinarak belirlenecek tutarin Kanun'da belirtilen süre ve sekilde ödenmesi sartiyla, vergi cezasinin kalan %50'sinin ve bu cezalara bagli gecikme zamlarinin tamaminin

tahsilinden vazgeçilecek.

2. Kesinlesmemis veya dava safhasinda bulunan vergi alacaklari

a. 12 Mart 2023 itibariyla ilk derece mahkemeleri nezdinde dava açilmis ya da dava açma süresi henüz geçmemis olan vergi tarhiyatlari

Vergi aslinin %50'sinin ve gecikme faizi/zammi yerine vergi aslinin %50'si üzerinden 12 Mart 2023'e kadar YI-ÜFE aylik degisim oranlari esas alinarak belirlenecek tutarin Kanun'da belirtilen süre ve sekilde ödenmesi sartiyla, vergi aslinin kalan %50'si ve vergi cezalarinin tamaminin (gecikme zammi/faizi ve aslina bagli olarak kesilen diger cezalar ve bunlara ait gecikme zamlari dahil) tahsilinden vazgeçilecek.

Uzlasma hükümlerinden yararlanilmak üzere basvuruda bulunulmus, uzlasma günü verilmemis veya uzlasma günü gelmemis ya da uzlasma saglanamamis ancak dava açma süresi geçmemis olanlar vergiler de bu kapsamdadir.

b. Itiraz/istinaf veya temyiz süreleri geçmemis ya da itiraz veya temyiz yoluna basvurulmus ya da karar düzeltme talep süresi geçmemis veya bu yola basvurulmus olan vergi tarhiyatlari

Bu hallerde tahsilinden vazgeçilecek tutar 12 Mart 2023'den önce verilen en son mahkeme kararinin tarhiyata iliskin terkin, tasdik veya bozma karari olmasina göre degisiyor. Buna göre en son kararin:

Terkine iliskin olmasi halinde, ilk tarhiyata esas verginin %10'unun ve gecikme faizi yerine vergi aslinin %10'u üzerinden 12 Mart 2023'e kadar YI-ÜFE aylik degisim oranlari esas alinarak belirlenecek tutarin Kanun'da belirtilen süre ve sekilde ödenmesi sartiyla, vergi aslinin kalan %90'inin ve vergi cezalarinin tamaminin (asla bagli olmayan cezalar için %10'unun ödenmesi sartiyla kalan %90'inin) tahsilinden vazgeçilecek.
Tasdik veya tadilen tasdike iliskin olmasi halinde, tasdik edilen vergilerin tamaminin, terkin edilen vergilerin %10'unun ve bu tutarlara iliskin gecikme faizi yerine 12 Mart 2023'e kadar YI-ÜFE aylik degisim oranlari esas alinarak belirlenecek tutarin Kanun'da belirtilen süre ve sekilde ödenmesi sartiyla, vergi aslinin kalan %90'inin ve vergi cezalarinin tamaminin (asla bagli olmayan cezalar için %50'sinin ödenmesi sartiyla kalan kisminin) tahsilinden vazgeçilecek.
Bozma karari olmasi halinde, vergi aslinin %50'sinin ve gecikme faizi yerine vergi aslinin %50'si üzerinden 12 Mart 2023'e kadar YI-ÜFE aylik degisim oranlari esas alinarak belirlenecek tutarin Kanun'da belirtilen süre ve sekilde ödenmesi sartiyla, vergi aslinin kalan %50'si ve vergi cezalarinin tamaminin (asla bagli olmayan cezalar için %25'inin ödenmesi sartiyla kalan %75'inin) tahsilinden vazgeçilecek.
Kismen onama kismen bozma karari olmasi halinde,
- onanan kisim için onanan vergilerin tamaminin, terkin edilen vergilerin %10'unun ve bu tutarlara iliskin gecikme faizi yerine 12 Mart 2023'e kadar YI-ÜFE aylik degisim oranlari esas alinarak belirlenecek tutarin Kanun'da belirtilen süre ve sekilde ödenmesi sartiyla, vergi aslinin kalan %90'inin ve vergi cezalarinin tamaminin (asla bagli olmayan cezalar için %50'sinin ödenmesi sartiyla kalan kisminin) tahsilinden vazgeçilecek.
- bozulan kisim için vergi aslinin %50'sinin ve gecikme faizi yerine vergi aslinin %50'si üzerinden 12 Mart 2023'e kadar YI-ÜFE aylik degisim oranlari esas alinarak belirlenecek tutarin Kanun'da belirtilen süre ve sekilde ödenmesi sartiyla, vergi aslinin kalan %50'si ve vergi cezalarinin tamaminin (asla bagli olmayan cezalar için %25'inin ödenmesi sartiyla kalan %75'inin) tahsilinden vazgeçilecek.

Kesinlesmemis veya dava asamasinda olan alacaklarin yapilandirilmasi imkanindan yararlanabilmek için kapsama giren alacaklara karsi dava açilmamasi, açilmis davalardan vazgeçilmesi ve kanun yollarina basvurulmamasi sarttir.

3. Inceleme ve tarhiyat safhasinda bulunan vergi alacaklari

12 Mart 2023'den önce baslanilmis ve 12 Mart 2023 itibariyle tamamlanamamis vergi incelemeleri sonucunda tarh edilecek vergi asillarinin %50'sinin ve gecikme faizi yerine vergi aslinin %50'si üzerinden 12 Mart 2023'e kadar YI-ÜFE aylik degisim oranlari esas alinarak belirlenecek tutarin Kanun'da belirtilen süre ve sekilde ödenmesi sartiyla, vergi aslinin kalan %50'si ve vergi cezalarinin tamaminin (asla bagli olmayan cezalarin %25'inin ödenmesi sartiyla kalan %75'inin) tahsilinden vazgeçilecek.

4. Matrah ve vergi artirimi

7440 sayili Kanun ile mükelleflere kurumlar vergisi, gelir vergisi, KDV ve bazi gelir ve kurumlar vergisi stopajlari için matrah ve vergi artirimi imkâni getirilmistir. Her ne kadar kanun teklifi asamasinda 2022 yili matrah artirimi kapsaminda olmasa da TBMM Genel Kurulu'nda eklenen geçici maddeyle 2022 yili kurumlar vergisi matrah artirimi ile 2022 yili ilgili vergilendirme dönemlerine iliskin KDV ve stopaj artirimi da kapsama alindi.

Matrah veya vergi artiriminda bulunulmasi, 12 Mart 2023 önce baslanilmis olan vergi incelemeleri ile takdir islemlerine engel teskil etmemektedir. Ancak, artirimda bulunan mükellefler hakkinda baslanilan vergi incelemeleri ve takdir islemlerinin, Kanun'un yayimini izleyen 7 is günü içinde sonuçlandirilamamasi hâlinde bu islemlere devam edilmez.

a. Kurumlar vergisi matrah artirimi

2018,2019,2020 ve 2021 yillari

Kurumlar vergisi mükelleflerinin yillik kurumlar vergisi matrahlarini 31 Mayis 2023'e kadar 2018 yili için %35, 2019 yili için %30, 2020 yili için %25 ve 2021 yili için %20 oranindan az olmamak üzere artirmalari halinde, artirimda bulunulan yillar için yillik kurumlar vergisi incelemesi ve bu yillara iliskin olarak daha sonra baska bir kurumlar vergisi tarhiyati yapilamaz.

Artirilan matrahlar %20 oraninda kurumlar vergisine tabi olur. Ancak, kurumlar vergisi mükelleflerinin artirimda bulunmak istedikleri yila ait beyannamelerini kanuni sürelerinde vermis, tahakkuk eden kurumlar vergisi ile ilgili beyannameler üzerinden tahakkuk eden damga vergisini süresinde ödemis ve kurumlar vergisi için bu Kanun'da öngörülen kesinlesmis alacaklar ve kesinlesmemis veya dava safhasinda bulunan alacaklara iliskin hükümlerden yararlanmamis olmalari sartiyla Kanun'a göre artirilan matrahlari %15 oraninda vergilendirilecektir.

Kurumlar vergisi mükelleflerinin, artirimda bulunmak istedikleri yil ile ilgili olarak vermis olduklari beyannamelerinde, zarar beyan edilmis olmasi veya indirim ve istisnalar nedeniyle matrah olusmamasi ya da hiç beyanname verilmemis olmasi halinde, vergilendirmeye esas alinacak artirilan matrahlar, 2018 yili için 200.000 TL'den, 2019 yili için 215.000 TL'den, 2020 yili için 230.000 TL'den ve 2021 yili için 260.000 TL'den az olamaz.

2022 yili

Kurumlar vergisi mükelleflerinin 2022 yili kurumlar vergisi matrah artirimindan yararlanmalari için kurumlar vergisi matrahlarini 31 Mayis 2023'e kadar %25 oranindan az olmamak üzere artirmalari gerekir. Artirilan matrah %20 oraninda kurumlar vergisine tabi olur.

Kurumlar vergisi mükelleflerinin, 2022 yilina iliskin olarak vermis olduklari beyannamelerinde matrah bulunmamasi veya beyanname verilmemis olmasi durumunda, artirilacak matrah tutari 500.000 TL'den az olamaz.

Ayrica, 2022 yilina iliskin matrah artirimindan yararlanilabilmesi için bu yila iliskin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmis olmasi ve bu beyannamede beyan edilen vergiye esas matrahin, 2021 takvim yilinda beyan edilen matrahin %122,93 oraninda artirilmasi suretiyle bulunan tutar ile 2022 takvim yili üçüncü geçici vergilendirme döneminde beyan edilen matrahin %40 oraninda artirilmasi suretiyle bulunan tutarin yüksek olanindan az olmamasi sarttir.

Üçüncü geçici vergilendirme dönemi gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmemis olmasi halinde; ikinci geçici vergilendirme dönemi beyannamesinde beyan edilen matrahin %100 oraninda artirilmasi suretiyle bulunan tutar; sadece birinci geçici vergilendirme dönemi beyannamesinin verilmis olmasi halinde bu beyannamede beyan edilen matrahin %300 oraninda artirilmasi suretiyle bulunan tutar yapilacak kiyaslamada dikkate alinir. Ancak, 2021 yili ve 2022 yilinin üçüncü geçici vergilendirme dönemine iliskin kurumlar vergisi beyannamesinde zarar beyan edilmis olmasi veya indirim ve istisnalar nedeniyle matrah olusmamasi ya da hiç beyanname verilmemis olmasi durumunda, 2022 yili kurumlar vergisi beyannamesi için bu sart aranmaz. Bu durumda 2022 yili kurumlar vergisi matrah artirimina esas tutarin belirlenmesinde, 500.000 TL'den az olmamak üzere belirlenen tutarin %25'i dikkate alinir.

Matrah artirimindan yararlanilmasi durumunda 2022 yilina ait zararlarin tamami 2023 yilindan itibaren izleyen yil kârlarindan mahsup edilmez. 2022 yilina iliskin matrah artiriminda bulunan kurumlar vergisi mükelleflerinin, bu yila iliskin yillik beyannamelerinde hesaplanan vergilerinden mahsup edilemeyen geçici vergiler iade edilmez.

Son olarak, 2022 yilina iliskin kurumlar vergisi matrah artiriminda bulunulmasi, bazi kurumlar vergisi mükellefleri için ihdas edilen ek vergiye iliskin inceleme ve tarhiyat yapilmasina engel teskil etmez.

b. KDV artirimi

KDV mükelleflerinin, her bir vergilendirme dönemine iliskin olarak verdikleri beyannamelerindeki hesaplanan KDV'nin yillik toplami üzerinden 2018 yili için %3, 2019 yili için %3, 2020 yili için %2,5, 2021 yili için %2 ve 2022 yili için %2 oranindan az olmamak üzere belirlenecek KDV'yi vergi artirimi olarak 31 Mayis 2023'e kadar beyan etmeleri halinde, kendileri nezdinde söz konusu vergilendirme dönemleri ile ilgili olarak KDV incelemesi ve tarhiyati yapilamaz.

Ilgili takvim yili içindeki islemlerin tamaminin istisnalar kapsamindaki teslim ve hizmetlerden olusmasi, ihraç kayitli satislardan olusmasi veya diger nedenlerle takvim yilinin bütün dönemlerinde hesaplanan katma deger vergisi bulunmamasi hâlinde ise mükellefler ilgili yil için gelir veya kurumlar vergisi matrah artiriminda bulunmus olmalari sartiyla KDV artirimindan faydalanabilirler. Bu mükelleflerin, KDV artirim talepleri nedeniyle ödeyecekleri vergi, gelir veya kurumlar vergisi bakimindan artirilan matrahlara %18 orani uygulanmak suretiyle hesaplanir.

c. Kar dagitimina bagli stopaj

Önceki af kanunlarinda kurumlar vergisi ve gelir vergisinin ayrilmaz bir parçasi olan kâr dagitimina bagli stopaj vergi artirimi kapsaminda degildi ve bu durum uygulamada büyük bir çeliski yaratiyordu.

Ancak bu kez 7440 sayili Kanun ile kar payi dagitimlarina bagli stopajlar için vergi artirimi mekanizmasindan yararlanma imkani söz konusu olacak.

Söz konusu ödeme üzerinden vergi tevkifati yapmaya mecbur olanlar, ilgili yil içinde verdikleri (ihtirazi kayitla verilenler dâhil) muhtasar beyannamelerinde yer alan söz konusu ödemelerine iliskin gayrisafi tutarlarin yillik toplami üzerinden 2018 yili için %6, 2019 yili için %5, 2020 yili için %4, 2021 yili için %3 ve 2022 yili için %2 oraninda vergi artirimi yapabilirler.

Vergi artiriminda bulunulan yil içinde hiç muhtasar beyanname verilmemis olmasi veya muhtasar beyanname verilmekle birlikte artirilmasi istenen ödeme türünün beyannamede bulunmamasi hâlinde ise kurumlar vergisi mükellefleri tarafindan ilgili yillar için artirilan kurumlar vergisi matrahinin %80'inden az olmamak üzere belirlenen tutarlar üzerinden %15 oraninda hesaplanan verginin ödenmesi gerekir.

Son olarak, kar dagitimina bagli stopaj için matrah artiriminda bulunulmasi durumunda kurumlar vergisi yönünden de matrah artiriminda bulunulmasi sarttir.

5. Isletme Kayitlarinin Düzeltilmesi

7440 sayili Kanun ile mükelleflere, herhangi bir vergi cezasi veya gecikme faizine maruz kalmadan asagidaki sekillerde isletme kayitlarini düzeltme imkâni getirilmistir.

a. Isletmede mevcut oldugu halde kayitlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaslar

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, isletmede mevcut oldugu halde kayitlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaslari kendilerince veya bagli olduklari meslek kurulusunca tespit edilecek rayiç bedel üzerinden 31 Mayis 2023'e kadar bir envanter listesi ile vergi dairelerine bildirmek suretiyle defterlerine kaydedebilirler. Bildirime dahil edilen kiymetler için amortisman ayrilmaz.

Beyan edilen makine, teçhizat ve demirbaslarin bedeli üzerinden tabi oldugu oranlarin yarisi esas alinarak KDV hesaplanir ve ayri bir beyanname ile sorumlu sifatiyla beyan edilerek, beyanname verme süresi içinde ödenir. Mükellefler tarafindan emtia üzerinden ödenen vergi genel esaslara göre indirilir ancak iadeye konu edilemez.

b. Kayitlarda yer aldigi halde isletmede bulunmayan mallar

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, kayitlarinda yer aldigi halde isletmede bulunmayan emtialarini, 31 Mayis 2023'e kadar, ayni neviden emtialara iliskin cari yil kayitlarina göre tespit edilen gayrisafi kar oranini ve makine, teçhizat ve demirbaslara iliskin belirlenen rayiç bedelleri dikkate alarak fatura düzenlemek ve her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle kayit ve beyanlarina intikal ettirebilirler.
c. Kayitlarda yer aldigi halde isletmede bulunmayan kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar

Bilanço esasina göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri, 31 Aralik 2022 tarihi itibariyla düzenledikleri bilançolarda görülmekle birlikte isletmelerinde bulunmayan kasa mevcutlari ve ortaklardan alacaklari 31 Mayis 2023'e kadar vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayitlarini düzeltebilirler. Beyan edilen tutarlar %3 oraninda vergiye tabi tutulur.

6. Ödeme sekilleri

Yeniden yapilandirma imkânindan yararlanmak isteyen mükellefler, 31 Mayis 2023'e kadar vergi dairelerine basvurmalilar. Mükellefler, Kanun hükümlerine göre hesaplanan tutarlari pesin olarak veya taksitler halinde ödeyebilecekler.

Taksitle ödeme yapacak mükelleflerin, ilk taksiti Haziran ayi sonuna kadar ödemek üzere aylik dönemler halinde azami 48 esit taksitte ödemeleri gerekiyor. Bu durumda, mükelleflerin basvuru sirasinda 12, 18, 24, 36 ve 48 esit taksitte ödeme seçeneklerinden birini tercih etmeleri gerekiyor. Hesaplanan tutarlar (i) 12 esit taksit için 1,09; (ii)18 esit taksit için 1,135; (iii) 24 esit taksit için 1,18, (iv) 36 esit taksit için 1,27, (v) 48 esit taksit için 1,36 katsayisi ile çarpilacak.

Hesaplanan tutarlarin tamaminin ilk taksit ödeme süresi içinde pesin olarak ödenmesi halinde katsayi uygulanmayacak ve fer'i alacaklar yerine YI-ÜFE aylik degisim oranlari esas alinarak hesaplanan tutarlarin %90'inin tahsilinden vazgeçilecek.

Sonuç

7440 sayili Kanun ile yürürlüge giren vergi affi, bir yandan mükelleflere büyük bir mali avantaj saglarken diger yandan da Kahramanmaras ve Hatay merkezli 10 ili kapsayan deprem felaketi nedeniyle ihtiyaç duyulan mali kaynagin saglanmasini hedefliyor. Kapsama giren mükelleflerin mevcut durumlarini gözden geçirerek gerekli aksiyonlari almasinda fayda görüyoruz.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.

Turkey: Yeni Vergi Affı Yürürlüğe Girdi