Kelime anlamı itibariyle "anlaşmalı iflas" anlamını taşıyan konkordato, hukuken kanunun öngördüğü şartların yerine getirilmesi halinde, vadesi gelmiş veya vadesinin geldiği sırada ödeyememe tehlikesi altında bulunan borçları için borçlunun, söz konusu borçların ödenmesi yahut olası iflastan kurtulabilmesi amacıyla bir proje kapsamında alacaklılarıyla anlaştığı kendine özgü bir cebri icra kurumudur. Bahse konu proje, yeni bir vade verilmek veya borç miktarında indirim yapılmak ya da her ikisinin birden yapılması suretiyle gerçekleştirilir. Bu yazımızda konkordato ne demek sorusu yanıtlanacak, konkordato şartları incelenecek, genel hatlarıyla konkordato süreci nasıl ilerler hususları açıklanacak ve konuya ilişkin sıkça sorulan sorular cevaplanacaktır.
Konkordato Ne Demek?
İtalyanca kökenli konkordatonun sözcük anlamı "anlaşmalı iflas" olarak geçmektedir. İcra İflas Kanunu içerisinde düzenlenen ilgili hukuki kurum sayesinde borçlunun, vadesi gelip de ödenemeyen veya vadesi henüz dolmamasına rağmen vade tarihinde ödememe riski mevcut olan borçları için borçlarını ödeyebilmesi yahut muhtemel iflastan kaçınması mümkün kılınmıştır. Nitekim konkordato yoluna başvuran borçlu, bir proje kapsamında borçlarının miktarında indirim yapılması veya yeni bir vade tarihi kararlaştırılması konusunda alacaklılar ile anlaşmaktadır. Konkordatoya iflas etmeden önce başvurulabileceği gibi iflas ettikten sonra da konkordato talebinde bulunulması mümkündür.
Konkordato Şartları
Borçlunun konkordato talebinde bulunabilmesi ve mahkeme tarafından tasdik edilebilmesi (onaylanabilmesi) için birtakım koşulların bir arada bulunması gerekmektedir. Genel bir ifadeyle aranan şartlar: borçlunun zor durumda bulunması, konkordato başvurusunda bulunulması, alacaklılar ile anlaşılması, geçici mühlet verilmesi, konkordato komiseri atanması sonucunda talebin olumlu değerlendirilmesi ve konkordatonun onaylanması şeklindedir.
Borçlu kişi veya şirket, borçlarını ödemede güçlük çekiyorsa yani borçlarını vade gününde ödeyemiyorsa borçlunun, zor durumda olduğu kabul edilir. Böylece alacaklar, alacaklarını borçludan tahsil edemeyecek durumda olmaktadırlar.
Borçlu yahut borçlunun iflası talebinde bulanabilecek alacaklısı tarafından bir başvuru dilekçesi ile konkordato teklifinde bulunulabilir. Söz konusu başvuru borçlu iflasa tabi ise borçlunun işlem merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesine; eğer borçlu iflasa tabi değilse yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesine yapılır. Başvuru yapılırken İcra İflâs Kanunu uyarınca aranan belgeler başvuru dilekçesine eklenir.
Borçlu veya başvuruda bulunabilecek alacaklı, karşı tarafa borçların yeniden yapılandırılmasına yönelik bir teklif sunar. Söz konusu teklif, borçların indirilmesini veya ileri bir tarihte ödenmek üzere vadenin ertelenmesini içerebilir. Borçlu ile alacaklıların nitelikli çoğunluğu arasındaki borçların konkordato projesi kapsamında ödeneceği konusunda mutabık kılınırsa konkordato sürecine başlanılır. Anlaşma sağlanması için alacaklıların nitelikli çoğunluğunun arandığı dikkatten kaçmamalıdır.
Başvuruları inceleyen mahkemenin, borçlunun konkordato teklifinde iyiniyetli olduğuna dair kanaate ulaşması gerekmektedir. Aksi halde taraflar proje konusunda anlaşmış olsa dahi mahkemece proje tasdiklenmediğinden (onaylanmadığından) konkordato sürecine yasal olarak başlanamayacaktır.
Mahkemece, proje üzerinde anlaşma sağlanması için borçluya geçici mühlet verilen zaman diliminde sürecin denetlenmesi amacıyla bir konkordato komiseri atanmaktadır. Atanan konkordato komiserinin, projenin başarıya ulaşacağı ihtimalini değerlendirerek uygun bulması gerekmektedir.
Öte yandan borçlu, süreç boyunca malvarlığını koruyacak tedbirlerde bulunmak zorundadır. Konkordato komiseri tarafından kendisine izin verilmeyen işlemleri yapmaktan kaçınmalıdır.
Son olarak elbette ki mahkemenin, tarafların üzerinde anlaşmış olduğu konkordato projesini onaylaması gerekmektedir. Projenin onaylanması için de yargılama giderleri ve bu kapsamdaki harçların yatırılmış olması gerekmektedir. Ayrıca imtiyazlı alacaklıların, alacakları için teminat istenilmesi hâlinde teminat bedelinin mahkeme veznesine depo edilmesi beklenir. Aksi takdirde onaylama işlemi usulden reddedilecektir.
Konkordato Nasıl İlan Edilir?
Mahkemece, konkordato projesinin başarılı olabileceğinin kanaatine varılması halinde konkordato projesi onaylanır. Tasdiklenen konkordato kararı, İcra İflâs Kanunu uyarınca belirlenen hukuki prosedür kapsamında ilan edilir. Karar, ticaret sicili gazetesinde ve Basın-İlan Kurumunun resmi ilan portalında ilan olunur. Aynı zamanda tapu müdürlüğüne, ticaret sicili müdürlüğüne, gümrük ve posta idarelerine, vergi dairesine, Türkiye Bankalar Birliğine, Türkiye Katılım Bankaları Birliğine, yerel ticaret odalarına, sanayi odalarına, taşınır kıymet borsalarına, Sermaye Piyasası Kurulana ve başkaca lazım gelen diğer kurum ve kuruluşlara bildirilir.
Konkordato Alan Firmaların Öğrenilmesi
Konkordato, borçlarını ödemede güçlük çeken firmanın, borçlarının yeniden yapılandırılması amacıyla alacaklılarla anlaşma sağladığı bir çeşit hukuki çözüm yoludur. Türk hukuk sistemine göre konkordato kararı verilen firmaların durumu her şeyden önce ticaret sicilinde ilan olunur. Konkordato kararı ayrıca İcra İflâs Kanunu uyarınca belirlenen yerlerde de ilan edilmektedir. Diğer yandan, bazı haber kaynakları veya mali raporlarla da konkordato ilan eden firmaların güncel durumlarının öğrenilmesi mümkündür.
İlginizi çekebilir: Unvan Sorgulama ile Şirket Bilgisi Sorgulama Yöntemleri
Konkordato alan firmaların öğrenilmesinin bir diğer yolu ise online platformlardır. Günümüzde artan teknolojik gelişmeler sonucunda konkordato ilan eden firmaların belirtildiği ve listelendiği online platformlar da mevcuttur.
Konkordato İlan Eden Firmadan Alacak Tahsili
Konkordato ilan eden firmadan alacak tahsili yapılabilmesi için borçlu firmanın, ödeme planına uygun hareket etmesi gerekmektedir. Zira bu süreçte istisnai haller dışında doğrudan icra takip işlemlerin devam edilmesi mümkün değildir. Fakat borçlu firma ödeme planına uygun davranmayıp borçlarını ödeyemezse alacaklılar konkordatonun feshi talebinde bunup mahkemece fesih kararı verilmesi halinde icra takibi başlatabilirler.
İlginizi çekebilir: Türkiye'de Alacak Tahsili, Alacak Davası ve İcra Takibi
Alacakların tahsil edilebilmesi amacıyla komiser tarafından defter tutulup malların kıymet takdiri yapılır. Alacak sırası düzenlendikten sonra imtiyaz sırasına göre ödemeler yapılır.
Alacaklılar, alacaklarının tahsili amacıyla mahkemeye başvuruda bulunabilirler. Ödeme planı çerçevesinde borçlar, taksitler halinde tahsil edilir.
Konkordato Süreci
Borçlu yahut iflas alacaklısı tarafından konkordato teklifinde bulunulduktan ve başvuru aşaması tamamlandıktan sonra konkordato süreci belli aşamalar halinde ilerleyecektir. Genel itibariyle söz konusu aşamalar; geçici mühlet süreci, kesin mühlet süreci, alacaklıların toplanması ve mahkemenin onaylaması şeklinde özetlenebilir.
Mahkeme tarafından verilen geçici mühlet kararı mahiyeti itibariyle bir koruma tedbiridir. Bu süreçte borçlunun malvarlıkları korunması amacıyla icra takipleri durdurulur ve yeni icra takiplerine başlanılamaz. Ayrıca borçlu bu süreçte komiserin izni olmaksızın rehin tesis edemez, kefil olamaz yahut malvarlığını azaltıcı işlemlerde bulunamaz. Mühlet süreleri içerisinde zamanaşımı ve hak düşürücü süreler de işlemez. Mahkeme geçici mühlet kararının verilmesiyle birlikte konkordato projesinin başarıya ulaşma ihtimalinin incelenmesi adına konkordato komiseri atanmaktadır. Geçici mühlet kararı 3 aylığına verilmektedir. Fakat talep halinde bu süreni 2 ay daha uzatılması mümkündür.
Kesin mühlet hakkında karar verilmek üzere mahkemece, borçlu ve varsa konkordato talebinde bulunan alacaklı duruşmaya davet edilir. Ardından duruşma öncesinde konkordato komiseri tarafından sunulan raporla birlikte duruşma sırasındaki taraf beyanları ile varsa alacaklı itirazları değerlendirilir. Değerlendirme sonucunda konkordato projesinin başarıya ulaşacağına dair kanaate varılırsa mahkeme tarafından 1 yıllık kesin mühlet kararı verilir. Bu süre zor durumlarda 6 ay daha uzatılabilir. Karar, kanunen belirtilen prosedürlerde ilan olunur.
Kesin mühlet kararının verilmesi ile birlikte en fazla yedi kişi olacak şekilde alacaklıların temsili amacıyla alacaklılar kurulu toplanması da mümkündür. Kurul her ay toplanarak sürece dair kararlar alır. Aynı zamanda konkordato komiseri de toplantılara katılarak alınan kararları tutanağa bağlar.
Eğer borçlunun mali durumunun iyileştiği, kesin mühlet süreci içerisinde tespit edilirse konkordato komiserinin yazılı raporuyla bu durum izah edilerek mahkemeye sunulur. Mahkemece, borçlunun mali durumunun düzeldiğinin anlaşması halinde sürecin tamamlanması beklenmeksizin konkordato talebinin reddine karar verilir. Çünkü konkordatonun tasdiklenmesinin en önemli şartı, borçlunun ödeme güçlüğü içerisinde olmasıdır. Konkordato talebinin reddi ile borçlu, iflasa tabi ise mahkemece kendiliğinden iflas kararı verilir.
Konkordato Süresi Bitince Ne Olur?
Kanunda belirtilen kesin mühlet süresinin bitmesi ile konkordatonun onaylanmasına yahut reddine dair mahkemece karar verilir. Eğer konkordatonun onaylanması için gereken şartlar sağlanıyorsa mahkeme, konkordato projesini onaylar. Fakat aranan koşullar gerçekleşmemişse konkordatonun reddine karar verilerek borçlu iflasa tabi ise iflas kararı verilir. Borçlu iflasa tabi değilse de konkordato ile sağlanan koruma tedbirleri sona ererek duran icra takiplerine devam edilir. Verilen ret kararına karşı kanun yollarına başvurmak mümkündür.
Sıkça Sorulan Sorular
Hukuken konkordato ne demek?
Konkordato hukuken, ödeme güçlüğü içerisinde bulunan borçlu kişi veya şirketin, borçlarını ödeyebilmesi veya iflas etmemesi amacıyla alacaklıları ile bir proje kapsamında anlaşarak borçlarını yeniden yapılandırdığı cebri icra çözüm yöntemidir.
Konkordato ilan edilince ne olur?
Konkordato ilan edilirse borçlunun, ödeme güçlüğünde olduğu ve borçlarının yapılandırılacağı resmi olarak tanınır ve alacaklılar için konkordato projesi bağlayıcı hale gelir. Mahkeme tarafından koruma süreci başlatılır ve borçluya karşı doğrudan icra takibi yapılamaz.
Konkordato ilan etmek nedir?
Konkordato ilan etmek, borçlu kişi veya şirketin borçlarını ödeyemeyecek veya iflasa tabi ise iflasın eşiğinde olduğunun bu sebeple de borçlarının vadesinin ertelenmesi veya miktarının indirilmesi suretiyle yeniden yapılandıracağının göstergesi olarak kabul edilir.
Konkordato neden ilan edilir?
Konkordato ilan edilmesinin amacı, faaliyetlerine devam etmek isteyen borçlunun, borçlarının ödeyememesi durumunda, borçlarını ödemesi veya iflasın engellenmesi hususlarında yapıcı bir çözüm bulunması amacıyla alacaklılarla anlaşma sağlanabilinmesidir.
Kimler konkordato ilan edemez?
Konkordato ilan edebilmek için aranan en önemli şartın ödeme güçlüğü içerisinde bulunulması olduğu gözetildiğinden borçlarını ödeme kapasitesine sahip olan borçlular konkordato ilan edemeyecektir. Ayrıca 6183 sayılı yasa gereği vergi mükellefinin, vergi borçları için konkordato talep etme hakkı yoktur.
Konkordato en fazla kaç ay sürer?
İcra İflâs Kanunu uyarınca geçici mühlet süresi en fazla 5 ay kesin mühlet süresi de en fazla 18 ay olabileceğinden tüm süreç en fazla 23 ay sürebilir.
SONUÇ
Konkordato, ödeme güçlüğüne düşen ancak faaliyetlerine devam etme niyetinde olan borçlular için iflasa alternatif hukuki bir çözüm yoludur. 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu çerçevesinde düzenlenen bu müessese, borçlunun alacaklılarıyla anlaşarak borçlarını yeniden yapılandırmasına olanak tanır. Süreç boyunca borçluya tanınan mühlet süresi, malvarlığını koruması ve icra takiplerinden geçici olarak muaf tutulması, ekonomik toparlanma fırsatı sunar.
Ancak konkordato ilan etmek, yalnızca bir dilekçeyle başvurulan basit bir prosedür değil; mali analiz, nitelikli çoğunlukla anlaşma, mahkeme denetimi ve konkordato komiserinin gözetimi gibi çok sayıda aşamayı içeren ciddi bir yargı sürecidir. Her aşamasında dikkatli ve hukuki yönlendirmeye dayalı adımlar atılması gerekir. Bu nedenle gerek başvuru öncesinde gerekse süreç boyunca uzman bir hukukçudan destek alınması, konkordatonun başarılı sonuçlanması bakımından kritik önemdedir.
Konkordato yoluna başvurmak bir zafiyet değil, doğru yönetildiğinde hem borçlu hem de alacaklılar açısından çözüm üreten bir yeniden yapılanma modelidir. Özellikle ekonomik dalgalanmaların yaşandığı dönemlerde, iş dünyasında sürdürülebilirliği sağlamanın hukuki araçlarından biri haline gelmiştir.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
