KONKORDATO KOMISERININ GÖREV VE YETKILERI
Konkordato komiseri, konkordato anlasmalarinin
yapilabilmesinden, mahkemelerdeki islemlerin
yürütülmesinden ve konkordato sürecinde
borçlunun fiillerinden sorumlu kisidir.
Iflasin ertelenmesi kurumundaki "kayyum" ile benzerlik
gösterdigi noktalar olsa da konkordato komiserinin
yükümlülükleri kanunda daha yogun ve agir
olarak belirlenmistir.
A. Geçici Mühlet Sürecinde Konkordato Komiserinin Görevleri
2004 Sayili Kanun, Madde 286'da belirtilen gerekli evraklar ve ön proje mahkemeye sunuldugunda mahkemece re'sen ve derhal geçici mühlet karari verilmektedir.
Bu asamada mahkeme borçlunun mal varliginin muhafazasi
için gerekli gördügü bütün
tedbirleri de almaktadir.
Mahkeme, geçici mühlet karari verdiginde konkordatonun
basariya ulasmasinin mümkün olup olmadiginin yakindan
incelenmesi amaciyla bir "geçici konkordato
komiseri" atamaktadir.
Konkordato komiseri atanirken is yüküne, alacakli
sayisina ve alacak miktarina da dikkat edilmelidir.
Mahkeme gerektigi takdirde üç konkordato komiseri
atayabilir ve konkordato komiserlerinin ücretlerini mahkeme
tayin etmektedir.
2004 Sayili Kanun,Madde 290'da komiserin görev ve
sorumluluklari açik bir sekilde belirlenmistir fakat madde
290 genel olarak kesin mühlet sürecindeki sorumluluklari
çerçevelemektedir.
Mahkeme geçici mühlet için öncelikle
üç aylik bir süre vermektedir.
Bu üç aylik süre dolmadan borçlunun oldugu
kadar geçici komiserin de yapacagi talep üzerine
geçici mühlet en az iki ay kadar daha
uzatilabilmektedir.
Uzatma talebi borçlu tarafindan yapilsa dahi geçici
komiserin görüsü alinmak zorundadir.
Buradan varilacak en önemli sonuç konkordato
komiserinin konkordato sürecinde çok önemli bir
rol oynadigidir. Henüz baslangiç asamasi olan
geçici mühlet sürecinde dahi yetki ve söz
sahibidir.
Ayni zamanda geçici mühlet sürecinde
geçici komiser görevlendirilmesine iliskin kararlara
karsi kanun koyucu kanun yolunu kapamistir.
Taraflar geçici komiser görevlendirilmesine iliskin
kararlara karsi kanun yolun basvuramamaktadir.
Mahkemelerin kesin mühlete iliskin kararlarini geçici
mühlet içerisinde vermeleri sebebiyle geçici
konkordato komiseri mühletler arasindaki geçiskenligi
saglayan ve kesin mühlet kararina iliskin olan durusmadan
önce mahkemeye yazili bir rapor sunmaktadir.
Mahkeme gördügü takdirde beyani alinmak üzere
geçici komiserleri de durusmaya davet
edilebilmektedir.
"7101 Sayili Kanun madde 15/3, (2004 Sayili Kanun madde 287)
– (...) Mahkeme, geçici mühlet karariyla birlikte
konkordatonun basariya ulasmasinin mümkün olup
olmadiginin yakindan incelenmesi amaciyla bir geçici
konkordato komiseri görevlendirir. Alacakli sayisi ve alacak
miktari dikkate alinarak gerektiginde üç komiser de
görevlendirilebilir. 290. madde bu konuda kiyasen
uygulanir."
B. Kesin Mühlet Sürecinde Konkordato Komiserinin Görevleri
Mahkeme konkordatonun basariya ulasacagi kanaatine vardiginda kesin mühlet karari vermektedir.
Yeni bir görevlendirme yapilmasina gerek olmayan durumlarda geçici mühlet esnasinda atanan geçici konkordato komiseri veya komiserleri kesin mühlet sürecinde de görevine devam etmektedir. Mahkemenin bu kararindan sonra dosya komisere tevdi edilmektedir.
Kesin mühlet karari ile birlikte bir Alacaklilar Kurulu olusturulmaktadir.
Bu kurul ayda en az bir kez toplanip oy çoklugu ile konkordatoya iliskin hususlarda kararlar almaktadir fakat bu kurulun olusum sürecinde dikkat edilmesi gereken konular bulunmakta ve bu konularla ilgili olarak komiserin görüsü alinmaktadir.
Alacaklilar kurulunda her bir alacaklinin hakkaniyete uygun bir sekilde temsil edilebilmesi için farkli hukuki nitelige sahip alacaklari olan alacaklilardan seçim yapilir ve komiserin konuyla alakali görüsü alinir.
Her ayda en az bir kez yapilmasi planlanan toplantilarda ise konkordato komiseri hazir bulunmali, alinan kararlari toplantiya katilanlarin imzalarini da almak suretiyle tutanaga geçirmelidir.
Kesin mühlette borçluya taninan bir yillik süre kesin süre degildir. Güçlük arz eden özel durumlarda veya mesakat gerektiren ön projeler söz konusu oldugunda kesin mühlet, komiserin durumu açiklayan gerekçeli raporu ve talebi ile alti aya kadar daha uzatilabilmektedir. Eger süre uzatimi talebinde bulunan borçlu ise konkordato komiserinin görüsü de alinmalidir.
Konkordato komiserinin görevlerine iliskin hükümler 7101 Sayili Kanun,Madde 18'de (2004 Sayili Kanun,Madde 290) açikça belirtilmistir fakat "Kesin Mühlet" üst baslikli 7101 Sayili Kanun,Madde 17 (2004 Sayili Kanun,Madde 289) ile yukarida açiklanan gerekçeler somutlastirilabilir.
"7101 Sayili Kanun madde 17, (2004 Sayili Kanun madde 289) – Mahkeme, kesin mühlet hakkindaki kararini geçici mühlet içinde verir.
Kesin mühlet hakkinda bir karar verilebilmesi için, mahkeme borçluyu ve varsa konkordato talep eden alacakliyi durusmaya davet eder. Geçici komiser, durusmadan önce yazili raporunu sunar ve mahkemece gerekli görülürse, beyani alinmak üzere durusmada hazir bulunur. Mahkeme yapacagi degerlendirmede, itiraz eden alacaklilarin dilekçelerinde ileri sürdükleri itiraz sebeplerini de dikkate alir.
Konkordatonun basariya ulasmasinin mümkün oldugunun anlasilmasi halinde borçluya bir yillik kesin mühlet verilir. Bu kararla birlikte mahkeme, yeni bir görevlendirme yapilmasini gerektiren bir durum olmadigi takdirde geçici komiser veya komiserlerin görevine devam etmesine karar verir ve dosyayi komisere tevdi eder.
(...) Alacaklilar kurulu olusturulurken komiserin de görüsü alinir. Alacaklilar kurulu her ay en az bir kere toplanir ve hazir bulunanlarin oy çokluguyla karar alir. Komiser bu toplantida hazir bulunarak alinan kararlari toplantiya katilanlarin imzasini almak suretiyle tutanaga baglar.(...)
Güçlük arz eden özel durumlarda kesin mühlet, komiserin bu durumu açiklayan gerekçeli raporu ve talebi üzerine mahkemece alti aya kadar uzatilabilir. Borçlu da bu fikra uyarinca uzatma talebinde bulunabilir; bu takdirde komiserin de görüsü alinir. Her iki halde de uzatma talebi kesin mühletin sonra ermesinden önce yapilir ve uzatma karari vermeden önce, varsa alacaklilar kurulunun da görüsü alinir. (...)"
C. Konkordato Komiseri'nin madde 290'da Belirtilen Yapisi ve Görevleri
"7101 Sayili Kanun madde 18, (2004 Sayili Kanun madde 290) - Dosyayi teslim alan komiser kesin mühlet içinde, konkordatonun tasdikine yönelik islemleri tamamlayarak dosyayi raporuyla birlikte mahkemeye iade eder.
Komiserin görevleri sunlardir:
a) Konkordato projesinin tamamlanmasina katkida bulunmak.
b) Borçlunun faaliyetlerine nezaret etmek.
c) Bu kanunda verilen görevleri yapmak.
d) Mahkemenin istedigi konularda ve uygun görecegi sürelerde ara raporlar sunmak.
e) Alacaklilar kurulunu konkordatonun seyri hakkinda düzenli araliklarla bilgilendirmek.
f) Talepte bulunan diger alacaklilara konkordatonun seyri ve borçlunun güncel mali durumu hakkinda bilgi vermek.
g) Mahkeme tarafindan verilen diger görevleri yerine getirmek.
8., 10., 11., 16., 21. ve 359. maddeler hükümleri
kiyas yoluyla komiserler hakkinda da uygulanir.
Komiserin konkordatoya iliskin islemleri ile ilgili
sikâyetler, Asliye Ticaret Mahkemesi tarafindan kesin olarak
karara baglanir.
Mahkemece atanan geçici komiser ve komiserler, özel
sicilinde kaydedilmek üzere mahkemenin bagli bulundugu
bölge adliye mahkemesi bilirkisilik bölge kuruluna
bildirilir.
Bir kisi es zamanli olarak besten fazla dosyada geçici
komiser ve komiser olarak görev yapamaz. Komiserin
sorumluluklari hakkinda 227. maddenin dördüncü ve
besinci fikrasi hükümleri uygulanir.
Konkordato komiserinin nitelikleri Adalet Bakanliginca
yürürlüge konulan yönetmelikle
belirlenir.
Alacaklilar kurulu, komiserin faaliyetlerine nezaret eder;
komisere tavsiyelerde bulunabilir ve kanunun
öngördügü hallerde mahkemeye görüs
bildirir. Alacaklilar kurulu komiserin faaliyetlerini yeterli
bulmazsa, mahkemeden komiserin degistirilmesini gerekçeli
bir raporla isteyebilir. Mahkeme bu talep hakkinda borçluyu
ve komiseri dinledikten sonra kesin olarak karar verir."
Konkordato komiserinin baslica görevi kanun maddesinden de
anlasilacagi üzere konkordato projesinin tamamlanmasina
katkida bulunmak ve konkordato sürecini
yürütmektir.
Komiser borçlunun faaliyetlerine nezaret eder.
Bununla beraber gerekli görüldügü takdirde
mühlet karari içerisinde veya mühlet kararini
verirken mahkeme, bazi islemlerin geçerli olarak ancak
komiserin izni ile yapilmasina veya borçlunun yerine
komiserin isletmenin faaliyetini devam ettirmesine karar
verebilmektedir. Borçlu bu süreçte komiserin
ihtar ve uyarilarina uymadigi takdirde mahkeme borçlunun
mallari üzerindeki tasarruf yetkisini kaldirabilir ve
konkordato talebinin reddine karar verebilir.
Komiser belirli araliklarla alacaklilara konkordato süreci
ile ilgili bilgilendirme yapmakla
yükümlüdür.
Alacaklilar talep ettigi takdirde ise konkordato komiseri
borçlunun mali durumu hakkinda da rapor hazirlar ve
alacaklilara iletir.
D. Konkordato Projesi Sürecinde Komiserin Görevleri
7101 Sayili Kanun,Madde 26-30, 2004 Sayili Kanun,Madde 298-302 2004 Sayili Kanun madde 298 uyarinca komiser görevlendirildikten sonra borçlunun mevcudunun bir defterini yapmaktadir.
Mallarin kiymet takdirini yapma görevi de konkordato komiserine yüklenmistir.
Fakat söz konusu rehinli mallar oldugunda komiser rehinli
mallarin kiymet takdirine iliskin kararlarini alacaklilarin
incelemesine hazir bulundurmalidir. Kiymet takdirine iliskin
kararlar alacaklilar toplantisindan önce yazili olarak rehinli
alacaklilara ve borçluya komiser tarafindan bildirilmek
zorundadir. Ilgililer komiserin takdir ettigi bedelleri
begenmedikleri takdirde yedi gün içinde ve masrafi
önceden yatirmak sureti ile mahkemeden yeni bir kiymet takdiri
talep edebilmektedir.
Konkordato sürecinde tüm alacaklar somut olarak
gözle görülür, seçilir olmayabilir veya
alacaklilarin hepsi gerekli bildirimi yapmamis olabilir.
Bu sebeple 2004 Sayili Kanun, Madde 299'da belirtildigi
üzere komiser alacaklilari alacaklarini bildirmeye davet
etmektedir.
Bu bildirim 2004 Sayili Kanun, Madde 288
çerçevesinde yapilmaktadir. Komiser ilanina
bilançoda kayitli olmayan alacaklilar için,
alacaklarini bildirmeyen alacaklilarin konkordato projesi
müzakerelerine de katilamayacaklari ihtarini da eklemek
zorundadir.
Bu süreçten sonra komiser borçluyu iddia edilen
alacaklara iliskin açiklamada bulunmaya davet
etmektedir.
Ayni zamanda komiser, borçlunun defterleri ve belgeleri
üzerinde gerekli inceleme yaparak alacaklarin varit olup,
olmadigi hakkinda rapor hazirlamakla
yükümlüdür.
Proje hazirlandiktan sonra alacaklilara bildirilmekte ve tahkik
islemleri tamamlanmaktadir.
Komiser bu asamadan sonra alacaklilari 2004 Sayili Kanun,Madde 288
uyarinca yapacagi bir ilanla konkordato projesini müzakere
etmek üzere toplantiya çagirmaktadir.
Takvimi komiser belirler ve ilk toplanti günü ilandan en
az bir ay sonra yapilmak zorundadir.
Komiser bu ilanda alacaklilarin toplantidan on bes gün
önce her türlü belgeyi inceleyebileceklerini de
bildirmektedir.
Ilanin birer sureti adresi belli olan alacaklilara posta yolu ile
bildirilmektedir.
Yapilacak toplantiya komiser baskanlik etmektedir ve
süreç onun nezaretinde islemektedir.
Toplanti esnasinda borçlunun durumu hakkinda alacaklilara
komiser tarafindan detayli rapor verilmekte ve alacaklilar
bilinçlendirilmektedir, bununla beraber müzakereler
sonucu komiser tarafindan olusturulan konkordato tutanagi kabul ve
ret oylari ile beraber derhal imza olunmaktadir.
Alacaklilar toplantilarinin tamamlanmasindan itibaren en
geç üç gün içinde konkordatoya
iliskin bütün belgeler, alacaklilarin projeyi kabul edip
etmedigi ve tasdike uygun olup olmadigina dair gerekçeli
rapor komiser tarafindan hazirlanmakta ve mahkemeye tevdi
edilmektedir.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.