Verbis Kayıt Ve Bildirim Yükümlülüğü Ve Güncel İstisnalar Hakkında Bilgi Notu

1. VERBİS'e Güncel Kayıt ve Bildirim

Kişisel Verileri Koruma Kurulu (Kurul), daha önce ana faaliyet konusu özel nitelikli kişisel veri işleme olan veri sorumluları için VERBİS'e (Veri Sorumluları Sicil Bilgi Sistemi) kayıt ve bildirim yükümlülüğünden istisna şartlarını yıllık çalışan sayısının 50'den az ve yıllık mali bilanço toplamının 100 milyon TL'den az olması şeklinde belirlemişti.

Ancak Kurul, 04.09.2025 tarihli ve 2025/1572 sayılı Kararı ile bu istisna şartlarında değişikliğe gitmiştir. Söz konusu Karar, 01.10.2025 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Yeni düzenlemeye göre, ana faaliyet konusu özel nitelikli kişisel veri işleme olmakla birlikte:

• Yıllık çalışan sayısı 10'dan az ve
• Yıllık mali bilanço toplamı 10 milyon Türk lirasından az

olan gerçek veya tüzel kişi veri sorumluları, VERBİS'e kayıt ve bildirim yükümlülüğünden istisna tutulmuştur.

Bu kapsamda, VERBİS'e kayıt ve bildirim yükümlüsü olan veri sorumlularının güncel kriterleri ile tüm istisnalarını kapsayacak şekilde aşağıdaki bilgilendirmenin yapılması gerekli hale gelmiştir.

2. İstisnalarda Yer Alan Kavramların Açıklaması

• Özel Nitelikli Kişisel Veri Nedir? Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'nun (“KVKK”) 6. maddesinde sınırlı sayıda sayılmıştır:
  • Kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları,
  • Kılık ve kıyafeti,
  • Dernek, vakıf ya da sendika üyeliği,
  • Sağlığı, cinsel hayatı,
  • Ceza mahkûmiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri,
  • Biyometrik ve genetik verileri.

• “Ana Faaliyet Konusu” Nasıl Belirlenir? Bu, bir işletmenin varlık sebebini oluşturan, gelir modelinin dayandığı asıl iştir. Bir şirketin operasyonları sırasında tesadüfen veya dolaylı olarak özel nitelikli veri işlemesi, ana faaliyet konusunun bu olduğu anlamına gelmez. Örneğin; bir hastane veya doktor muayenehanesinin ana faaliyeti sağlık verisi işlemektir. Ancak çalışanının sendika üyeliği bilgisini sadece bordro için tutan bir perakende şirketinin ana faaliyeti özel nitelikli veri işlemek değildir. Bu kapsamda; ana faaliyet konusu belirlendikten sonra aşağıdaki maddelerde yer alan diğer gerekliliklerin veya istisnaların sağlanıp sağlanmadığı tespit edilmelidir.

3. VERBİS Kayıt Yükümlülüğündeki Güncel İstisnalar

VERBİS istisnaları temelde iki ana başlıkta incelenebilir:

3.1. Faaliyet Konusuna ve Ekonomik Büyüklüğe Dayalı İstisnalar

Bu istisnalar, Kurul'un en son 04.09.2025 tarihli kararıyla güncellenen ve işletmelerin büyük çoğunluğunu ilgilendiren muafiyetlerdir.

3.2. Meslek Gruplarına ve Kurum Türlerine Yönelik Diğer İstisnalar

Ekonomik büyüklükten bağımsız olarak, faaliyetlerinin niteliği gereği Kurul tarafından VERBİS kaydından istisna tutulan bazı kurum ve meslek grupları da bulunmaktadır:

• Avukatlar (sadece avukatlık faaliyetleri ile sınırlı olmak üzere)
• Noterler
• Arabulucular
• Gümrük Müşavirleri
• Yeminli Mali Müşavirler ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler (sadece kendi mesleki faaliyetleri ile sınırlı olmak üzere)
• Siyasi Partiler, Dernekler, Vakıflar ve Sendikalar (sadece kendi üyelerine, mensuplarına ve bağışçılarına yönelik ve faaliyet alanlarıyla sınırlı, üçüncü kişilere veri aktarmayan faaliyetleri bakımından)
• Köy tüzel kişilikleri
• Herhangi bir veri kayıt sisteminin parçası olmak kaydıyla yalnızca otomatik olmayan yollarla kişisel veri işleyenler

4. Pratik Yol Haritası

Adım 1: Ana Faaliyetin Tespiti

1. Sunduğum hizmet veya ürün doğrudan özel nitelikli kişisel veri işlemeye mi dayanıyor? (Bkz. Bölüm 2)
2. Yıllık ortalama çalışan sayım nedir?
3. Son mali yılıma ait bilanço toplamım ne kadar?
4. Yukarıda (Bölüm 3.2'de) sayılan istisna meslek gruplarından birine dahil miyim?

Adım 2: Kayıt ve Bildirim Gerekliliği

• Eğer Bölüm 3.2'deki meslek gruplarından birindeyseniz ve faaliyetiniz bu mesleki sınırları aşmıyorsa, VERBİS'e kayıt yükümlülüğünüz bulunmamaktadır.
• Eğer Bölüm 3.1'deki kriterlere göre bir değerlendirme yapmanız gerekiyorsa:
  • Ana faaliyetiniz özel nitelikli veri işlemek DEĞİLSE ve çalışan sayınız 50'den az VE bilanço toplamınız 100 Milyon TL'den az ise, İSTİSNA KAPSAMINDASINIZ.
  • Ana faaliyetiniz özel nitelikli veri işlemek ise ve çalışan sayınız 10'dan az VE bilanço toplamınız 10 Milyon TL'den az ise, İSTİSNA KAPSAMINDASINIZ.
  • Bu şartlardan herhangi birini aşıyorsanız, VERBİS'E KAYIT OLMAK ZORUNDASINIZ.

Adım 3: Yükümlülüklerin Yerine Getirilmesi

• İstisna Kapsamındaysanız: Bu durum sizi KVKK'dan muaf kılmaz. Aydınlatma Metinlerinizi oluşturmalı, veri güvenliği tedbirlerinizi almalı ve Kanun'a uygun kişisel veri işlemeye devam etmelisiniz. Sadece VERBİS'e bildirim yükümlülüğünüz yoktur.
• Kayıt Olmak Zorundaysanız: Derhal VERBİS sistemine girerek bir irtibat kişisi atamalı, veri envanterinize dayalı olarak işlediğiniz verileri, amaçları, alıcı gruplarını, saklama sürelerini ve aldığınız tedbirleri Sicil'e bildirmeli ve KVKK'den kaynaklanan diğer uyum yükümlülüklerinizi yerine getirmelisiniz.

5. Yükümlülüklere Uymamanın Yaptırımları

KVKK, yükümlülüklere uyulmaması halinde ciddi idari para cezaları öngörmektedir. Özellikle VERBİS'e kayıt ve bildirim yükümlülüğünü süresi içinde yerine getirmeyen veri sorumluları hakkında, her yıl yeniden değerleme oranına göre güncellenen idari para cezaları uygulanabilmektedir. 2025 yılı için VERBİS kayıt ve bildirim yükümlülüğüne aykırı hareket etmenin müeyyidesi 272.380 TL-13.620.402 TL olarak belirlenmiştir.

Sonuç

VERBİS'e kayıt ve bildirim yükümlülüğü, veri sorumluları için kritik bir uyum adımıdır. Kurul tarafından getirilen istisnalar, özellikle küçük ve mikro ölçekli işletmeler için önemli bir idari kolaylık sağlamaktadır. Ancak her veri sorumlusunun kendi durumunu bu bilgi notu ışığında dikkatle değerlendirmesi, istisna kapsamında olup olmadığını net bir şekilde tespit etmesi ve Kanun'un diğer tüm gereklerini eksiksiz yerine getirmesi, olası yaptırımlardan korunmak için hayati önem taşımaktadır. Tereddüt halinde bir KVKK uzmanından veya hukuk danışmanından destek alınması tavsiye edilir.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.