Özet

Uluslararasi Ticaret Odasi (ICC) tarafindan ilk kez 1936 yilinda olusturulan ve günümüzde, her 10 yilda bir yenilenen International Commercial Terms (Uluslararasi Ticari Terimler), kisa adiyla Incoterms; uluslararasi dis ticarette farkli uygulamalarin mevcut olmasi sebebiyle, ortaya çikmasi muhtemel hukuki uyusmazliklarin önlenmesi amaciyla gelistirilmis, uygulanmasi zorunlu olmayan ancak satici ve alicinin anlasmasiyla baglayici kilinabilen, mallarin teslimine iliskin kurallardir. Ticari hayatin degisen kosullarina uyum saglanmasi amaciyla kurallar revize edilmis ve 1 Ocak 2020'de Incoterms 2020 yürürlüge girmistir.

Abstract

The International Commercial Terms (Incoterms) are the set of rules which are not obligatory but can be made binding by the agreement of the seller and the buyer; which were created by the International Chamber of Commerce, firstly in 1936 to prevent possible legal disputes due to the existence of different practices in international foreign trade and are renewed every 10 years. In order to adapt to the changing conditions of the commercial life, the rules were revised and Incoterms 2020 entered into force on January 1, 2020.

  1. Giris

Uluslararasi ticarette, farkli hukuk kurallarinin uygulanmasi noktasinda ihtilaflarin önüne geçmek ve uygulamada birlik saglamak amaciyla ticari örf ve adetler esas alinmistir. Zaman içerisinde gelisen bu kurallar; 1919'da, Paris merkezli Uluslararasi Ticaret Odasi'nin (International Chamber of Commerce-ICC) kurulmasiyla, yazili hale getirilmeye baslanmistir. Uluslararasi ticaret kurallarini, "brosür" adi altinda yaziya dökerek paylasan Uluslararasi Ticaret Odasi, 1936 yilinda, uluslararasi ticarette teslim sekillerinde birlik saglanmasi amaciyla Incoterms'ü (International Commercial Terms-Uluslararasi Ticari Terimler) yayimlamistir. Zaman içerisinde degisen ve gelisen örf ve adet kurallari ile ihtiyaçlar dogrultusunda her 10 yilda bir revize edilen kurallar, ihtiyari niteliktedir. Taraflarin, aralarindaki ticari sartlari Incoterms'den faydalanmaksizin belirlemesi mümkündür. Ancak Incoterms; ticari örf ve adetlerden dogmakla, siklikla kullanilan kurallar olmasi neticesinde öngörülebilirlik ve güvenlik saglamasi sebebiyle tercih edilmektedir. Taraflarin, aralarindaki hukuki iliskiye uygun kurallari seçerek, dogmasi muhtemel uyusmazliklari bertaraf etmesi mümkündür. Zira kurallar, malin aliciya gönderim sürecinde taraflarin yükümlülüklerini, rizikonun üstlenilmesini ve masraflara kimin katlanacagini düzenlemektedir. 10 yillik periyodun sonunda, 1 Ocak 2020 tarihinde, Incoterms 2020 yürürlüge girmistir.

  1. Incoterms 2020

2.1. Incoterms, E- Departure, F- Main Carriage Unpaid, C- Main Carriage Paid, D- Arrival olmak üzere 4 ana kategoriye bölünmüs durumdadir.

E grubu: EXW (Exworks/Is Yerinde Teslim),

F Grubu: FCA (Free carrier/ Tasiyiciya Masrafsiz Teslim),

FAS (Free alongside ship/Gemi Dogrultusunda Masrafsiz Teslim),

FOB (Free on board/ Gemide Masrafsiz Teslim),

C Grubu: CFR (Cost and freight/Masraflar ve Navlun Dahil Teslim),

CIF (Cost, insurance and freight/Masraflar, Sigorta ve Navlun Dahil Teslim),

CPT (Carriage paid to/Tasima Ücreti Ödenmis Olarak Teslim),

CIP (Carriage and insurance paid to/ Tasima Ücreti ve Sigorta Ödenmis Teslim),

D grubu: DAP (Delivered at place/ Belirtilen Yerde [Adreste] Teslim),

DPU (Delivered at place unloaded/Belirtilen Yerde Esya Bosaltilmis Teslim),

DDP (Delivered duty paid/Gümrük Resmi Ödenmis Olarak Teslim)

olmak üzere, 4 grup içerisinde 11 adet Incoterm kurali bulunmaktadir.

2.2. E grubunda; mallarin tasinmasi, sigortasi gibi tüm masraflar aliciya aittir.

2.2.1. EXW teslim seklinde satici, mallari tasiyici araca yüklemeden, gümrükten geçirmeden, alici emrine hazir tutmak suretiyle, isletmesinde veya fabrika, depo gibi belirlenen diger bir yerde teslim edecektir. Teslim yerinin belirlenmesi önemlidir. Zira bu noktaya kadar hasar saticiya aitken saticinin, belirlenen teslim yerinde mallari alici emrine hazir tutmasiyla, malin teslim alinmasina iliskin tüm risk ve masraf aliciya geçmektedir. Satici açisindan riskin en düsük oldugu teslim seklidir.

2.3. F grubunda; satici, mallari alici tarafindan seçilen tasiyiciya teslim edecektir. Tasimaya iliskin masraflar alici tarafindan karsilanacaktir. Saticinin mallari sigorta ettirme yükümlülügü bulunmamaktadir. Alicinin kendi nam ve hesabina mallari sigorta ettirmesi mümkündür.

2.3.1 FCA teslim seklinde satici, mallari gümrükten geçirerek, alici tarafindan seçilen tasiciya, belirlenen yerde teslim edecektir. Mallarin tasiyicinin aracina tasinmasina kadar tüm risk ve masraflar saticiya aitken, mallarin tasiyiciya tesliminden sonra risk ve masraflar aliciya geçmektedir. FCA teslim sekli tüm tasima türlerinde kullanilabilmektedir.

2.3.2. FAS teslim seklinde satici, mallari belirlenen yükleme limaninda gemi dogrultusuna yerlestirmekle teslim etmektedir. Mallarin gümrüklenmesi saticiya aittir. Gemi dogrultusunda yerlestirilmesine kadar risk ve masraflar saticiya aitken, bu andan itibaren risk ve masraflar aliciya geçmektedir.

2.3.3. FOB teslim seklinde satici, mallari belirlenen yükleme limaninda, alici tarafindan seçilen gemide teslim etmektedir. Mallarin gümrüklenmesi saticiya aittir. Mallarin geminin güvertesine yüklenmesine kadar risk ve masraflar saticiya ait olup mallarin güverteye indigi andan itibaren risk ve masraflar aliciya geçmektedir.

2.4. C grubunda; satici, tasima masraflarina katlanarak tasiciyla anlasacaktir. Satici, mallari sözlesme akdettigi tasiyiciya teslim edecektir. Bu halde risk ve masraflar, mallar tasiyiciya teslim edildiginde aliciya geçmektedir.

2.4.1. CFR teslim sekli deniz veya iç su tasimalarinda kullanilmaktadir. Satici, mallarin belirlenen varis limanina götürülmesi için tasima sözlesmesi yapacak, masraflar ile navlunu ödeyecektir. Saticinin sigorta yapma yükümlülügü olmamakla beraber, alicinin sigorta yaptirmasi için gerekli tüm bilgileri aliciya saglamakla yükümlüdür.

2.4.2. CIF teslim sekli deniz ve iç su tasimaciliklarinda kullanilmaktadir. Satici, mallarin belirlenen varis limanina götürülmesi için tasima sözlesmesi yapacak, masraflar ile navlunu ödeyecektir. Mallarin gümrüklenmesi saticinin sorumlulugundadir. CIF teslim seklinin, CFR teslim seklinden farki ise saticinin sigorta yaptirma yükümlülügü bulunmasidir.

2.4.3. CPT teslim seklinde satici, mallarin gümrüklenmesi akabinde, mallari kendi tayin ettigi tasiyiciya teslim ettikten sonra, yükleme ile ilgili bilgileri ve evraklari aliciya iletecektir. Mallarin tasiyiciya teslim edilmesinden sonra risk ve masraflar aliciya geçmektedir. CPT teslim sekli, tüm tasima yollarinda kullanilabilmektedir.

2.4.4. CIP teslim seklinde satici, mallari kendi seçtigi bir tasiyiciya belirlenen yerde teslim etmektedir. Sigorta satici tarafindan yaptirilmaktadir. Mallarin, tasiyiciya teslim edilmesiyle risk ve masraflar, aliciya geçmektedir. CIF teslim sekline benzemekle beraber CIP teslim sekli, tüm tasima yollarinda kullanilabilmektedir.

2.5. D grubunda; mallarin varma yerine ulasmasina iliskin tüm masraf ve riskler saticiya aittir.

2.5.1. DAP teslim seklinde satici, mallari gümrüklemek, tasima sözlesmesi yaparak mallari belirlenen varma yerine götürmek, mallari tasima aracindan bosaltmaksizin alicinin emrine hazir tutmakla yükümlülügünü tamamlamaktadir. Mallarin, alicinin emrine hazir tutulmasina kadar risk ve masraflar saticiya ait olup belirlenen varma yerinde mallarin alicinin emrine hazir bulundurulmasiyla, risk ve masraflar, aliciya geçmektedir. Bu teslim seklinde sigortanin satici tarafindan yaptirilmasi beklenmektedir.

2.5.2. DPU teslim seklinde satici, mallarin belirlenen varma yerine götürülmesi akabinde tasima aracindan mallari bosaltarak alicinin emrine hazir birakmakla teslim yükümlülügünü yerine getirmektedir. Tasima aracindan mallarin bosaltilarak alicinin emrine hazir birakilmasina kadar tüm risk ve masraflar saticiya aittir, bu andan itibaren aliciya geçmektedir. Bu teslim seklinde sigortanin satici tarafindan yaptirilmasi beklenmektedir.

2.5.3. DDP teslim sekli, saticiya en çok sorumluluk yüklenen teslim seklidir. Satici, mallari belirlenen varis yerinde gümrüklemek, tasimak ve belirlenen varis yerine götürmekle yükümlüdür. Yalnizca belirlenen varis yerinde mallari bosaltmak alicinin sorumlulugundadir. Tasima masrafi ve gümrük vergileri saticiya aittir. DDP teslim seklinde sigortayi saticinin yaptirilmasi beklenmektedir. Alici açisindan riskin en düsük oldugu teslim seklidir.

  1. Incoterms 2020 Ile Yapilan Degisiklikler

3.1. Incoterms 2010'da bulunan DAT (Delivered At Terminal/Terminalde Teslim) teslim sekli, Incoterms 2020 ile DAP (Delivered at place/ Belirtilen Yerde [Adreste] Teslim) teslim sekline dönüstürülmüstür. Zira DAT teslim seklinde, tasima sözlesmesi yapmak suretiyle mali belirlenen bir terminale götürmek ve bosaltmak saticinin sorumlulugundadir. Bosaltma islemi yapildiktan sonra risk ve masraflar aliciya geçmektedir. Incoterms 2010'da yer alan "Terminal" ifadesinin karisikliklara yol açtigi yönünde geri bildirimler yapilmis olmasi sebebiyle "Adres" ifadesi kullanilmistir.

3.2. Incoterms 2010'da CIP ve CIF teslim sekillerinde saticinin dar kapsamli sigorta yaptirmasi yeterliyken, Incoterms 2020 uyarinca genis kapsamli sigorta yaptirmasi gerekmektedir. Taraflarin, aralarinda anlasarak farkli teminatlari da sigorta kapsamina almasi mümkündür.

3.3. FCA teslim seklinde, saticinin, mallari tasicinin aracina yüklemekle sorumlulugunu tamamlamasi sebebiyle deniz yolu tasimalarinda akreditifli ödemelerde sorunlar yasanmaktaydi. Zira bankalar saticidan, malin gemiye yüklendigine iliskin yükleme bildirimi içeren konismento talep etmekteydi. Incoterms 2020 uyarinca taraflarin anlasmasi halinde, satici, mallarin yüklendigini bildiren konismentoyu alicidan talep etmesi mümkündür. Tasiyici, alicinin talimati uyarinca saticiya, "on board" ifadesi tasiyan bir konismento düzenleyebilmektedir.

3.4. Incoterms 2020 uyarinca, DPU, DAP, DDP ve FCA teslim sekillerinde, taraflarin tasimayi kendi araçlariyla gerçeklestirmeleri mümkün kilinmistir.

3.5. Incoterms 2020'de, güvenlik önlemlerine iliskin yükümlülükler de teslim sekilleri altinda daha detayli düzenlenmektedir.

  1. Sonuç

4.1. Incoterms 2020 degisiklikleri incelendiginde, Incoterms 2010'dan bu yana degisen ticari gereklilikler dogrultusunda, ihtilaflari en aza indirmek amaciyla netlestirici düzenlemeler yapildigi görülmektedir. Süreçler ve kullanici yönergeleri daha açiklayici hale getirilmis, karisikliklara yol açan hususlar çikarilmistir. Kanaatimizce en önemli degisikliklerden biri; Incoterms 2010, mallarin tasinmasinin 3. Kisi tasiyicilar araciligiyla gerçeklestirilecegi varsayimina göre düzenlenmisken, Incoterms 2020'de, DPU, DAP, DDP ve FCA teslim sekillerinde, taraflarin tasima isini kendi tasima araçlariyla gerçeklestirmesinin mümkün kilinmasidir. Bu kapsamda Incoterms 2020 karsimiza baglayici olmayan, taraflarca ihtiyari olarak, uluslararasi ticari iliskilerde hukuki ihtilaflarin en aza indirgenmesi için netlik saglanmasi amaciyla tayin edilen ve her 10 yilda bir yenilenen, siklikla kullanilan teslim kurallari olarak karsimiza çikmaktadir.

Kaynakça

  1. Incoterms 2020 ve Getirdigi Degisiklikler. Globelink Ünimar. (2021, June 21). Retrieved March 16, 2022, from https://globelink-unimar.com/incoterms-2020-ve-getirdigi-degisiklikler/
  2. Uluslararasi Teslim Sekilleri Incoterms - 2020. Basartan Ege, N. (2020). Retrieved March 16, 2022, from https://egitim.oaib.org.tr/Eklenti/79,2020-incotermspdf.pdf?0/
  3. Incoterms ® 2020 Türkiye Milletlerarasi Ticaret Odasi. Tobb.org.tr.(2022).

Retrieved March 16, 2022, from https://tobb.org.tr/BilgiErisimMudurlugu/Kampanyalar/incoterms/

  1. Uluslararasi Ticaret Odasi Tarafindan Olusturulan Incoterms (International Contract Terms) Uluslararasi Teslim Sekilleri 2000 ve 2010 Kurallarina Göre Teslim Sekilleri. Kiliç, B. (2019). Retrieved March 16, 2022, from https://ugm.com.tr/upload/mevzuatpdf/21-%20Uluslararas%C4%B1%20T
    icaret%20Odas%C4%B1%20taraf%C4%B1ndan%20olu%C5%9Fturulan%20Incoterms%20
    (Internat%C4%B1onal%20Contract%20Terms)%20Uluslararas%C4%B1%20Teslim%20%C5%9Eekilleri%
    202000%20ve%202010%20kurallar%C4%B1na%20g%C3%B6re%20teslim%20%C5%9Fekilleri;.pdf/

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.