Ortaklığın Giderilmesi Davası Nedir?
Paylı veya elbirliği mülkiyet, diğer bir deyişle birlikte mülkiyetin mevcut olduğu durumlarda, paydaşlar (ortaklar) arasında yapılacak bir anlaşma ile bu mülkiyet ilişkisinin sona erdirilmesi ve bireysel mülkiyete geçilmesi mümkündür. Bu yöntem, rızai paylaşım olarak adlandırılır ve tüm paydaşların oybirliğini gerektirir. Ancak, paydaşlardan birinin dahi anlaşmaya rıza göstermemesi durumunda, ortaklığın giderilmesi davası açılması zorunlu hale gelir.
Ortaklığın Giderilmesi Davasında Şartı Arabuluculuk Zorunlu mu?
1 Eylül 2023'ten itibaren ortaklığın giderilmesi davalarında mahkemeye başvurmadan önce arabulucuya gitmek zorunlu hale getirilmiştir. Bu tarihten sonra açılacak davalarda, mahkemeye başvurmadan önce arabulucuya müracaat edilmesi gerekmektedir. Aksi halde, arabuluculuk başvurusu yapılmadan açılan davalar, dava şartı eksikliği nedeniyle reddedilecektir. Arabuluculuk sürecinde anlaşılmaması durumunda, başvurucu, arabuluculuk son tutanağı ile birlikte sulh hukuk mahkemesinde dava açabilir. Arabuluculuk sürecinde anlaşılan hususlar bağlayıcıdır ve mahkemede tekrar ileri sürülemez.
Ortaklığın Giderilmesi Davasında Tüm Paydaşların Yer Alması Zorunlu mu?
Yukarıda açıklandığı üzere, ortaklığın giderilmesi davası, paydaşlar arasındaki birlikte mülkiyet ilişkisinin sona erdirilmesini sağlayan bir dava türüdür. Bu davaların konusu, taşınmazlar, taşınır mallar veya haklar olabilir. Her paydaş, herhangi bir gerekçe göstermeksizin ortaklığın sona erdirilmesini talep etme hakkına sahiptir. Ancak, davada tüm paydaşların yer alması zorunludur; aksi takdirde taraf teşkili sağlanamayacağı için dava reddedilecektir.
Ortaklığın Giderilmesi Ne Şekilde Olur?
Bu davanın açılması halinde, paydaşların sulh hukuk mahkemesinden şu talepleri olabilir:
- Aynen Taksim (Fiili Paylaşım): Mahkeme, malın fiziksel olarak bölünebilir olup olmadığını pay miktarı, taşınmazın niteliği ve paydaş sayısı gibi unsurlara göre değerlendirir. Eğer bölünmesi mümkünse, aynen taksim yoluyla paydaşlara hisseleri oranında tahsis edilir.
- Satış Yoluyla Paylaşım: Malın maddi olarak bölünememesi ya da bölünmesi durumunda önemli bir değer kaybı yaşanacaksa, satış yoluyla ortaklık sona erdirilir. Eğer tüm paydaşlar anlaşırsa, taşınmaz yalnızca paydaşlar arasında artırma yöntemiyle satılabilir. Eğer paydaşlardan biri bile anlaşmazsa, taşınmaz mahkeme tarafından açık artırma yoluyla satılır ve geliri paylaştırılır.
Satış sonucunda elde edilecek para, tüm paydaşlara, payları ile orantılı olacak şekilde paylaştırılır.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Masrafları Kime Aittir?
Ortaklığın giderilmesi davaları, tarafların mülkiyet hakkını ve malvarlıklarını doğrudan etkileyen önemli davalardır. Bu davalarda "kazanan" ya da "kaybeden" taraf bulunmamaktadır. Diğer bir deyişle, Ortaklığın giderilmesi davalarında mahkeme taraflardan herhangi birini haksız bulmaz. Ancak, yargılama sürecinde oluşan harçlar, masraflar ve vekâlet ücretleri, paydaşlar arasında hisseleri oranında paylaştırılır.
Ortaklığın Giderilmesi Kararına İtiraz Edilebilir mi?
Sulh hukuk mahkemesi tarafından verilen kararlara karşı istinaf yoluna başvurma hakkı bulunmaktadır.
Originally published 09.02.2025
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
