Meta'nın Türkiye'deki Yeni Uygulaması ve Rekabet Soruşturması
2023 yılı Temmuz ayında Meta Platforms, Inc., Threads adında yeni bir sosyal medya uygulamasını global pazarda kullanıma sundu. Bu uygulama, özellikle Instagram ile entegre şekilde çalışarak, kullanıcı verilerinin paylaşılmasını sağlıyordu. Rekabet Kurumu, bu yeni uygulamanın Türkiye pazarına girişi üzerine, Meta'nın veri birleştirme stratejilerini ve bunun rekabet üzerindeki potansiyel etkilerini incelemeye aldı.
Threads ve Instagram'ın Entegrasyonu
Threads, kullanıcıların Instagram hesapları üzerinden doğrudan profil oluşturabilmelerine olanak tanıyan bir platform olarak tasarlandı. Bu işlem sırasında, kullanıcıların Instagram'daki bilgileri (isim, kullanıcı adı, profil fotoğrafı, biyografi, takipçi bilgileri, takip edilen hesaplar ve yaş gibi bilgiler) Threads tarafından da kullanılabiliyor. Bu durum, Meta'nın veri işleme ve kişisel verileri çapraz kullanımı açısından önemli bir adım olarak değerlendirildi.
Rekabet Kurulunun İncelemesi ve İlk Bulgular
Rekabet Kurulu, Meta'nın bu yeni uygulamasının rekabet hukuku açısından olası ihlallerini değerlendirmek için derinlemesine bir ön soruşturma başlattı. Kurul, Meta'nın pazar üzerindeki hakimiyetini kullanarak rakiplerin önüne geçme potansiyeli ve tüketiciler üzerindeki olası baskılarını analiz etti. İncelemeler, özellikle verilerin birleştirilmesi ve bu birleşimin kullanıcıların veri üzerindeki kontrolünü nasıl etkileyebileceği üzerine yoğunlaştı.
Meta'nın Veri Politikaları ve Rekabet Üzerindeki Etkileri
Meta'nın veri politikaları, kullanıcı bilgilerini geniş bir yelpazede toplaması ve bu bilgileri reklamcılık faaliyetleri başta olmak üzere çeşitli iş süreçlerinde kullanmasıyla biliniyor. Rekabet Kurulu, Meta'nın bu geniş veri tabanını kullanarak rekabeti engelleyici stratejiler geliştirebileceği ve pazarın tekelleşme riski taşıdığı konusunda uyarılarda bulundu.
Geçici Önlemler1 ve Hukuki Temeller
Kurul, soruşturma sürecinde geçici önlemler alınması kararını verdi. Bu kararın hukuki dayanağı, Rekabet Kanunu'nun 9(4) maddesi olup, söz konusu önlemler, Meta'nın Threads ve Instagram arasındaki veri aktarımını durdurması yönündeydi. Meta'nın rekabet ihlallerini önlemek amacıyla tasarlanan bu geçici tedbirlerin, nihai karar verilinceye kadar yürürlükte kalacağı belirtildi. Rekabet Kurumundan yapılan açıklamada "Instagram ve Threads arasındaki veri aktarım mekanizması neticesinde oluşabilecek veri birleştirme davranışının engellenmesi yönünde geçici tedbir uygulanmasına karar verilmiştir" denildi.
Threads'in Kısa Süren Yolculuğu: Türkiye Pazarından Çekildi
Threads, Temmuz 2023'te tüm dünyada kullanıma sunulduğunda büyük bir ilgiyle karşılaştı. Açılışından sadece iki saat sonra 2 milyon kullanıcıya ulaşan uygulama, beşinci günün sonunda ise 100 milyon kullanıcı sayısını aştı. Bu hızlı başlangıç, uygulamanın potansiyelini gözler önüne serdi. Ancak, başlangıçtaki bu hızlı büyüme ivmesi zamanla yavaşladı ve şu anda dünya genelinde Threads'in yaklaşık 150 milyon aylık aktif kullanıcısı bulunmaktadır. Ancak küreseldeki bu ilgi, uygulamanın Türkiye pazarında kalıcı olmasını sağlamaya yetmedi. Türkiye'deki rekabet hukuku çerçevesindeki "sorunlar" nedeniyle Meta, Threads'i 29 Nisan 2024 itibarıyla Türkiye pazarından çekme kararı aldı. Böylece uygulama, Türkiye'de birinci yılını dolduramadan erişime kapanmış oldu.
Meta'nın Rekabet Kurumuna Yanıtı Gecikmedi
Meta, internet sayfasından yaptığı açıklamada şu hususları dile getirdi2:
"Rekabet Kurumu, yakın zamanda Threads ile Instagram arasındaki veri paylaşımını engelleyen geçici bir tedbir kararı aldı. Meta olarak bu kararı kabul etmememize rağmen, Türkiye Cumhuriyeti'nin hukuki şartlarına uyduğumuzu düşünüyoruz ve bu karara itiraz edeceğiz. Ancak, Rekabet Kurumu'nun bu geçici tedbir kararı nedeniyle, Threads'i Türkiye'de geçici olarak durdurmak dışında başka bir seçeneğimiz kalmadı. Rekabet Kurumu ile yapıcı diyaloglarımıza devam edeceğiz ve Threads'i Türkiye'deki kullanıcılara mümkün olan en kısa sürede yeniden sunmayı hedefliyoruz."
Threads'in Türkiye piyasasından çekilmesi ile sonuçlanan bu sürecin, Threads'in Türkiye'deki rakibi X'e rekabetçi avantaj sağladığı düşünülüyor.
Küresel ve Yerel Rekabet Hukuku Bağlamında Değerlendirme
Rekabet Kurulunun bu kararı, Meta'nın global operasyonları ve diğer ülkelerdeki benzer davalarla paralellik gösteriyor. Örneğin, Almanya'da Bundeskartellamt, Meta'nın Oculus ürünlerini Facebook hesabı ile zorunlu bir şekilde bağlamasını soruşturdu ve bu durumun rekabet üzerinde olumsuz etkiler yarattığını buldu. Rekabet Kurulu da benzer bir yaklaşım sergileyerek, Meta'nın diğer hizmetleriyle veri birleştirme politikalarını sorgulamaya devam ediyor.
Dijital Pazarlarda Rekabetin Korunması ve Önemi
Rekabet Kurulunun Threads ve Instagram arasındaki veri birleşimine yönelik aldığı önlemler, dijital pazarlarda adil rekabetin korunması adına atılmış önemli adımlar. Bu adımlar, Meta'nın pazar hakimiyetini sürdürme stratejilerine kısıtlamalar getiriyor ve yeni girişimlerin pazarda yer bulabilmesi için zemin hazırlıyor. Aynı zamanda, tüketicilerin veri üzerindeki kontrolünün korunması ve seçim özgürlüğünün artırılması yönünde de önemli bir işlev görüyor.
Küresel Etkiler ve Uyum Sorunları
Rekabet Kurulunun bu kararı, Meta'nın global stratejilerine de meydan okuyor. Özellikle Avrupa Birliği gibi sıkı veri koruma yasalarına sahip bölgelerde Threads uygulamasını uyumlu hale getirmek için yapılan düzenlemeler, diğer ülkeler için de bir örnek teşkil edebilir. Bu durum, Meta'nın yerel yasalara uyum sağlama konusunda daha fazla çaba sarf etmesini gerektirebilir ve global pazar stratejilerinde önemli değişikliklere yol açabilir.
Teknoloji ve Rekabet Hukukunun Kesişimi
Bu olay, teknoloji şirketlerinin faaliyetlerinin rekabet hukuku çerçevesinde nasıl değerlendirilmesi gerektiğine dair daha geniş bir tartışmayı da beraberinde getiriyor. Dijital pazarlar hızla gelişirken, bu tür pazarlara özgü düzenlemelerin ve denetim mekanizmalarının da evrim geçirmesi gerekiyor. Meta'nın veri işleme ve entegrasyon pratikleri, diğer teknoloji devlerinin benzer faaliyetlerinin de mercek altına alınmasına neden olabilir.
Dijital Piyasalarda Rekabet Hukuku ve Geleceği
Rekabet Kurulu'nun bu kararı, Türkiye'deki rekabet hukukunun veri temelli dijital pazarlarda uygulanması açısından bir dönüm noktası olabilir. Kurulun proaktif yaklaşımı ve dijital pazarları düzenleme konusundaki kararlılığı, gelecekte benzer durumlarla karşılaşılması halinde referans alınacak bir örnek olarak değerlendirilebilir.
Sonuç
Sonuç olarak, Rekabet Kurulunun Meta'ya yönelik aldığı geçici önlemler, dijital pazarlardaki rekabetin korunması ve tüketici haklarının savunulması adına büyük önem taşıyor. Bu kararlar, dijital ekosistemde faaliyet gösteren büyük teknoloji şirketlerinin pazar davranışlarını şekillendirirken, rekabet hukukunun güncel sorunlara nasıl uyum sağladığını ve etkili çözümler üretebildiğini ya da nasıl uyum sağlayamadığını ve piyasadan çekildiğini gösteriyor. Bu süreç, hem hukuk profesyonelleri hem de pazar oyuncuları için değerli dersler içeriyor ve dijital çağda rekabet politikalarının nasıl evrilebileceğine dair yol gösterici nitelik taşıyor.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.