Dosyaya Giriş Hakkının Düzenlenmesine İlişkin Tebliğde Değişiklik Yapıldı

A. Giriş

4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (“RKHK”) m. 44/2'de soruşturma taraflarına Rekabet Kurumu (“Kurum”) bünyesinde kendileri ile ilgili düzenlenmiş her türlü evrakın ve mümkünse elde edilmiş olan her türlü delilin bir nüshasının kendilerine verilmesini isteme hakkı tanınmıştır. Rekabet Kurulu (“Kurul”), bu hükme dayalı olarak çıkardığı 2010/3 sayılı Dosyaya Giriş Hakkının Düzenlenmesine ve Ticari Sırların Korunmasına İlişkin Tebliğ (“2010/3 sayılı Tebliğ”) ile söz konusu hakkın kullanılmasına ilişkin usul ve esasları düzenlenmiştir. 

Kurul, 04.10.2025 tarihli ve 33037 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 2025/3 sayılı Tebliğ (“Değişiklik Tebliği”) ile 2010/3 sayılı Tebliğ'de birtakım değişiklikler yapmıştır. Bu değişikliklerin başlıcaları aşağıda açıklanmıştır. 

B. Değişiklikler

a. Nihai İnceleme Aşaması Bakımından Yapılan Sistematik Değişiklikler

2010/3 sayılı Tebliğ'de dosyaya giriş hakkının kullanılmasına ilişkin usul ve esaslar, soruşturma süreci temel olarak düzenlenmiş, Tebliğin 16/1'inci maddesinde bu hükümlerin nihai incelemeye alınan birleşme ve devralma işlemleri ile muafiyetin geri alınmasında da kıyasen uygulanacağı ifade edilmişti. Değişiklik Tebliği ile birlikte, nihai inceleme süreci de dosyaya giriş hakkını düzenleyen hükümlere eklenmiş, böylece söz konusu hükümlerin nihai inceleme sürecinde kıyasen değil, doğrudan uygulanması sağlanmıştır. Bununla birlikte Kurulun, değişiklikten önce de 2010/3 sayılı Tebliğ hükümlerini, birleşme ve devralmalara ilişkin nihai inceleme süreci bakımından da etkin bir şekilde uyguladığını belirtmek gerekir. Bu nedenle söz konusu değişikliğin, sistematikle ilgili olduğu, esası çok etkilemediği söylenebilir. 

Değişiklik Tebliği, muafiyetin geri alınması süreci bakımından ise açık bir düzenleme getirmemiştir. Dosyaya girişe hakkına ilişkin düzenlemeler, söz konusu süreç bakımından da 2010/3 sayılı Tebliğ m. 16/1 uyarınca uygulanmaya devam edecektir. 

b. Hakkın Kullanım Süresine İlişkin Değişiklikler 

Değişiklik Tebliği, en önemli değişikliği dosyaya giriş hakkının kullanılabileceği sürelere ilişkin getirmiştir. 2010/3 sayılı Tebliğ'in 8'inci maddesinin ilk halinde, RKHK m. 44/2 ile uyumlu biçimde, dosyaya giriş hakkının, soruşturmaya başlandığı bildiriminden tarafların son yazılı savunma sürelerinin dolmasına kadar kullanabileceği düzenlenmişti. Söz konusu Tebliğin 8'inci maddesinin 2'nci fıkrasında ise soruşturmanın sağlıklı bir şekilde yürütülmesi ve muhtemel delillerin karartılması tehlikesinin önlenmesi amacıyla soruşturma raporu tebliğ edilene kadar dosyaya giriş hakkının kullanılması talebinin ertelenebileceği ifade edilmişti. Kurul, bazı kararlarında soruşturma raporu tebliğ edilmeden önce yapılan dosyaya giriş taleplerini söz konusu hüküm çerçevesinde reddetmiştir.¹

Değişiklik Tebliği ile m. 8'de yapılan değişiklikle dosyaya giriş hakkının soruşturma raporunun tebliğinden sonra kullanılabileceği öngörülmüş, Kuruma talebin yerine getirilmesini erteleme yetkisi veren hüküm de kaldırılmıştır. Yeni düzenlemeye göre dosyaya giriş hakkı, en geç ilk yazılı savunma süresinin veya soruşturma heyetinin ek yazılı görüş göndermesi durumunda ikinci yazılı savunma sürelerinin dolmasına kadar kullanılmalıdır. RKHK m. 44/2'de soruşturma bildiriminden sonra dosyaya erişim hakkı verildiği dikkate alındığında, hakkın kullanımını soruşturma raporunun tebliğine bağlayan hükmün geçerliliği tartışmalı olabilir.

c. Kurum İçi Yazışmaların Kapsamına İlişkin Değişiklikler

Tebliğin 7'nci maddesi yeniden düzenlenerek “kurum içi yazışma” olarak açıkça sayılan bilgi ve belgelerin kapsamı genişletilmiştir. 

Yeni maddede, ilk inceleme ve önaraştırma raporları dâhil olmak üzere ilgili tüm Kurum raporlarının kurum içi yazışma niteliğinde olduğu açıkça ifade edilmiştir. Değişiklikten önceki dönemde de Kurulun, söz konusu raporları kurum içi yazışma saydığı dikkate alındığında, bu eklemenin Kurulun mevcut uygulamasıyla uyumlu olduğu söylenebilir.²   

Yeni maddede, Uzlaşma Yönetmeliği³  kapsamındaki uzlaşma tutanağı ile uzlaşma metninin da kurum içi yazışma olduğu düzenlenmiştir. Yine yerinde inceleme sırasında düzenlenen tutanak ve eklerinin de kurum içi yazışma olduğu, maddeye eklenmiştir. Kurulun değişiklikten önceki uygulamasının da uzlaşma belgeleri ile yerinde inceleme tutanaklarını kurum içi yazışma olarak kabul edilme yönünde olduğunu belirtmek gerekir.⁴  

d. Üçüncü Kişilerin Erişim Hakkına İlişkin Değişiklikler

2010/3 sayılı Tebliğ m. 5/3'ün ilk halinde şikayetçi ve üçüncü kişi taleplerinin genel hükümler çerçevesinde değerlendirileceği düzenlenmişti. Kurul da geçmişte dosyaya giriş hakkının sadece soruşturma veya nihai incelemeye taraf teşebbüslere tanındığı gerekçesiyle, şikayetçilerin dosyaya giriş taleplerini reddetmiştir.⁵

Değişiklik Tebliği ile şikayetçi ve üçüncü kişi taleplerinin genel hükümler çerçevesinde değerlendirileceğini belirten hüküm ve şikayetçi tanımı Tebliğden çıkarılmıştır. Ancak önceki dönemde devam eden şikayetçi ve diğer üçüncü kişilerin 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kapsamında dosyaya erişim hakkının söz konusu olup olmadığı tartışmasının, değişiklik sonrasında da devam etmesi mümkündür.

e.  Geçiş Hükmü Öngörülmüştür.

2010/3 sayılı Tebliğ geçici birinci maddesine eklenen fıkra ile, Değişiklik Tebliği ile getirilen değişikliklerin devam eden soruşturmalar bakımından uygulanmayacağı açıkça ifade edilmiştir.

C. Sonuç

Değişiklik Tebliği ile dosyaya giriş hakkına ilişkin usul ve esasların daha açık ve sistematik hâle getirildiği söylenilebilir. Bu Tebliğ ile yapılan en esaslı değişiklik ise hakkın kullanımının, soruşturma raporunun tebliğinden sonraya alınmasıdır. Bunun dışında Kurulun mevcut uygulamasını yansıtacak şekilde ilk inceleme ve ön araştırma raporları ile Kurum tarafından hazırlanan diğer raporların, uzlaşma sürecinde veya yerinde inceleme sırasında oluşturulan tutamak ve belgelerin açıkça kurum içi yazışma sayılması, göze çarpan bir diğer değişikliği oluşturmaktadır. 

Footnotes

1. Rekabet Kurulunun 17.06.2021 tarih ve 21-31/397-200 sayılı kararı; Rekabet Kurulunun 08.07.2021 tarih ve 21-34/478-240 sayılı kararı; Rekabet Kurulunun 09.04.2020 tarihli v e 20-19/256-123 sayılı kararı.

2. Rekabet Kurulunun 16.01.2025 tarih ve 25-02/52-33 sayılı kararında önaraştırma ve ilk inceleme raporu kurum içi yazışma olarak kabul edilmiş ve başvurucunun erişim talebi reddedilmiştir. Kurulun 19.11.2020 tarih ve 20-50/693-304 sayılı kararında ise önaraştırma raporunun kurum içi yazışma olduğu ve Kurul içtihadı uyarınca aklayıcı ya da suçlayıcı delil niteliğinde kabul edilmediği belirtilmiştir.

3. Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar ile Hâkim Durumun Kötüye Kullanılmasına Yönelik Soruşturmalarda Uygulanabilecek Uzlaşma Usulüne İlişkin Yönetmelik. https://www.rekabet.gov.tr/Dosya/yonetmelikler/uzlasma-yonetmeligi-20220321153851711-pdf  (Erişim Tarihi: 06.10.2025)

4. Rekabet Kurulunun 13.10.2022 tarih ve 22-47/681-291 sayılı kararı; Rekabet Kurulunun 27.06.2024 tarih 24-27/650-270 sayılı kararı. 

5. Rekabet Kurulunun 03.05.2016 tarih ve 16-15/246-108 sayılı kararı.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.