Η Απόφαση Του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου Στην Υπόθεση Π.Ν. ΚΟΥΡΤΕΛΛΟΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΔΕΠΕ Αρ. 2/2025

Εισαγωγή

Το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, αναφερόμενο επιπρόσθετα και ως «το Δικαστήριο», την 21/05/2025 εξέδωσε την επιφυλαχθείσα απόφασή του, αναφερόμενη ως, «η Απόφαση», στην υπόθεση, Π.Ν. ΚΟΥΡΤΕΛΛΟΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΔΕΠΕ και του ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ του ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΥ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ, αναφερόμενου ως «το Συμβούλιο του ΠΔΣ», αρ. 2/2025, και κατέληξε, μεταξύ άλλων, στα πιο κάτω ευρήματα:

1. Το Συμβούλιο του ΠΔΣ, όταν ενεργεί ως εποπτική αρχή των Δικηγόρων με βάση τον «Περί της Παρεμπόδισης και Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες Νόμος του 2007, 188(I)/2007)», αναφερόμενου ως, ο «Νόμος 188(Ι)/2007», ενεργεί ως διοικητικό όργανο και δεν ταυτίζεται με το Συμβούλιο του ΠΔΣ που είναι το επαγγελματικό σώμα των δικηγόρων που θεσμοθετείται στο Κεφ. 2.
   
   Άξονας του επιχειρήματος αυτού ήταν το κύριο εύρημα του Δικαστηρίου ότι με βάση το άρθρο 59(6)(β) του Νόμου 188(Ι)/2007 το Συμβούλιο του ΠΔΣ δύναται να παραπέμπει τους εποπτευόμενους του Δικηγόρους, στο Πειθαρχικό Συμβούλιο των Δικηγόρων με βάση το Κεφ. 2 ενώ το Συμβούλιο του ΠΔΣ θεσμοθετημένο με βάση το Κεφ. 2, διαθέτει ήδη τέτοια εξουσία με βάση το άρθρο 17(3)(γ) του Κεφ. 2.
   
   Συνεπώς, ως καταλήγει η Απόφαση, αν επρόκειτο για το ίδιο σώμα, δεν θα χρειαζόταν την ειδική αναφορά του άρθρου 59(6)(β).
   
   
2. Το Συμβούλιο του ΠΔΣ στα πλαίσια του Νόμου 188(Ι)/2007 ενεργεί ως διοικητικό και όχι ως πειθαρχικό σώμα και η διαδικασία που ακολουθεί στην επιβολή των ποινών δεν είναι πειθαρχική αλλά συνιστά διοικητικό έλεγχο και κατά συνέπεια εκτελεστή διοικητική πράξη. Καταλήγει στο εύρημα ότι «...ο έλεγχος που ασκεί το Συμβούλιο του ΠΔΣ είναι διοικητικός και επ' ουδενί πειθαρχικός» και τούτο συνάγεται από το συνδυασμό των άρθρων 59(6)(α) και 2 του Νόμου 188(Ι)/2007.
   
   Δεν αποδέχεται επίσης, την απόφαση του Εφετείου, να θεωρήσει έστω και έμμεσα, πως η πράξη του Συμβουλίου του ΠΔΣ είναι «οιονεί δικαστική», «...(αν και χωρίς ευθέως να αναφέρεται)..».
   
   Στην ουσία, δεν αποδέχεται ότι η διαδικασία που ακολουθήθηκε είναι δικαστικής φύσης και γενικά αρνείται ότι εφαρμόζονται οι προηγούμενες αποφάσεις για το θέμα χωρίς να αναφέρεται σε οιανδήποτε από αυτές ή να τις σχολιάζει.
   
   Περαιτέρω, το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο δεν αποδέχεται ότι υπάρχει διάκριση στις αποφάσεις των άλλων εποπτικών αρχών από αυτές της εποπτικής αρχής των Δικηγόρων εξισώνοντας κατ' αυτόν τον τρόπο τους Δικηγόρους, όσον αφορά το είδος και τη φύση της εργασίας τους, με τους άλλους εποπτευόμενους.
   
   Γ. Θώρησε ότι με βάση τον ειδικό Νόμο 188(Ι)/2007, το Συμβούλιο του ΠΔΣ είναι διοικητικό όργανο επειδή επιλαμβάνεται δημοσίων θεμάτων που αφορούν Δικηγόρους.
   
   Ο προσδιορισμός του Συμβουλίου του ΠΔΣ ως διοίκηση, κατά την άποψη του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου ενισχύεται και από το γεγονός ότι ο Νόμος 188(Ι)/2007 προβλέπει για τη δυνατότητα επιβολής «διοικητικών προστίμων» που είναι προνόμιο της διοίκησης.

Σχολιασμός – Θέση μας

Για τους λόγους που επιγραμματικά εξηγούμε πιο κάτω, δεν συμφωνούμε με την Απόφαση η οποία θεωρούμε ότι πάσχει νομικά.

Οι Λόγοι:

1. Θέση Δικαστηρίου ότι το Συμβούλιο του ΠΔΣ ως εποπτική αρχή δεν ταυτίζεται με το Συμβούλιο του ΠΔΣ θεσμοθετημένο με το Κεφ 2.
   
   Το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο υιοθετεί ως κύριο άξονα της επιχειρηματολογίας του για την ανωτέρω θέση, το άρθρο 59(6)(β)¹ του Νόμου 188(Ι)/2007 για να στοιχειοθετήσει το επιχείρημα ότι η εποπτική αρχή των Δικηγόρων «δεν ταυτίζεται» και είναι διαφορετικό σώμα από το Συμβούλιο του ΠΔΣ που καθιερώνει το Κεφ. 2.
   
   Η επίκληση του άρθρου 59(6)(β) και η όλη επιχειρηματολογία, ότι το εν του Κεφ.2, γίνεται προς ενίσχυση του επιχειρήματος ότι το Συμβούλιο του ΠΔΣ ως εποπτική αρχή είναι διοικητικό όργανο κάτι άλλο από το Συμβούλιο του ΠΔΣ με βάση το Κεφ. 2 που εξυπηρετεί τα συμφέροντα των μελών του που με σωρεία αποφάσεων έχει αποφασιστεί ότι δεν είναι διοικητικό όργανο.
   
   Η επίκληση του άρθρου 59(6)(β) και η όλη επιχειρηματολογία, ότι το εν λόγω άρθρο αφορά ή σχετίζεται ή μπορεί να εφαρμοστεί για το Συμβούλιο του ΠΔΣ είναι κατά την άποψή μας άκρως λανθασμένη.
   
   Το εν λόγω άρθρο που παραθέσαμε στη σημείωση 1, αναφέρεται στους ανεξάρτητους επαγγελματίες νομικούς τους οποίους η εποπτική αρχή τους, όποια και να είναι αυτή, παραπέμπει στο αρμόδιο πειθαρχικό σώμα τους μετά την επιβολή «διοικητικού προστίμου», σε περίπτωση παράβασης του Νόμου 188(Ι)/2007.
   
   Η Απόφαση, ξεκάθαρα θεωρεί ότι το Συμβούλιο του ΠΔΣ εποπτεύει τους ανεξάρτητους επαγγελματίες νομικούς, οι οποίοι προβλέπονται στο εν λόγω άρθρο και τους οποίους μπορεί να παραπέμψει στο Πειθαρχικό Συμβούλιο των Δικηγόρων μετά την επιβολή «διοικητικού προστίμου» για να δικαστούν και πειθαρχικά για το ίδιο αδίκημα!
   
   Το επιχείρημα ολοκληρώνεται με το ότι αν το Συμβούλιο του ΠΔΣ του Νόμου 188(Ι)/2007 ήταν το ίδιο σώμα με το Συμβούλιο του ΠΔΣ που προβλέπεται στο Κεφ. 2 δεν θα υπήρχε η πρόνοια αυτή γιατί τέτοια πρόνοια υπάρχει στο Κεφ. 2, άρθρο 17(3)(γ) για παραπομπή σε πειθαρχικά διαβήματα από το Συμβούλιο του ΠΔΣ με βάση το Κεφ. 2.
   
   Όπως φαίνεται από το σκεπτικό της απόφασης, το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο αγνόησε ή δεν έλαβε υπόψη ότι μέχρι το 2013 το Συμβούλιο του ΠΔΣ ήταν όντως η εποπτική αρχή των ανεξάρτητων επαγγελματιών νομικών του άρθρου 59(6)(β), αλλά με τροποποίηση του Νόμου 188(Ι)/2007 που έλαβε χώρα το 2013, με το Νόμο, αρ. 101(Ι)/2013 ημερ. 09/09/2013, το Συμβούλιο του ΠΔΣ έπαυσε να είναι η εποπτική αρχή των ούτω καλούμενων ανεξάρτητων επαγγελματιών νομικών και δεν τους εποπτεύει ούτε μπορεί να παραπέμπει οιανδήποτε υπόθεση σε σχέση με αυτούς στο Πειθαρχικό Συμβούλιο των Δικηγόρων του Κεφ. 2 γιατί δεν είναι εποπτευόμενοι του με βάση το άρθρο 59(1)(ε)² . Και το πιο σημαντικό, οι ανεξάρτητοι επαγγελματίες νομικοί, όποιοι και να είναι αυτοί, δεν εμπίπτουν στην έννοια των αδειούχοι Δικηγόρων με βάση το Κεφ. 2.
   
   Δηλαδή το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο προβαίνει στην όλη επιχειρηματολογία του προφανώς αγνοώντας την ύπαρξη των τροποποιητικών νόμων που τερμάτισαν τη σχέση του Συμβουλίου του ΠΔΣ με τους ανεξάρτητους επαγγελματίες νομικούς, όποιοι και αν είναι αυτοί, και για αυτό δεν προβαίνει σε οιονδήποτε σχολιασμό ή αναφορά για αυτούς τους νόμους.
   
   Την παραπομπή σε πειθαρχικό σώμα, με επιφύλαξη των όσων λέμε πιο κάτω, μπορεί να την κάνει η εποπτική αρχή των ανεξάρτητων επαγγελματιών νομικών που από το 2013, ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ! ΔΕΝ διορίστηκε άλλη εποπτική αρχή μετά τον τροποποιητικό νόμο του 2013. Ίδετε άρθρο 59(1) του Νόμου 188(Ι)/2007 όπου παρατίθενται όλες οι εποπτικές αρχές και όλοι οι εποπτευόμενοι. ΠΟΥΘΕΝΑ δεν υπάρχουν οι ανεξάρτητοι επαγγελματίες νομικοί ως εποπτευόμενοι ούτε προσδιορίζεται οιαδήποτε εποπτική αρχή για αυτούς.
   
   Επιπρόσθετα στο ερμηνευτικό άρθρο 2 του Νόμου 188(Ι)/2007 δεν υπάρχει η ερμηνεία του ποιοι είναι οι ανεξάρτητοι επαγγελματίες Νομικοί. Και τούτο διότι με το Νόμο αρ. 13(Ι)/2018 ημερ. 03/04/2018 ο ερμηνευτικός όρος που υπήρχε στο άρθρο 2 του Νόμου 188(Ι)/2007, «Άλλες δραστηριότητες» που συμπεριελάμβανε την ερμηνεία των ανεξάρτητων επαγγελματιών νομικών, διαγράφηκε.
   
   Δηλαδή, από το 2013 το Συμβούλιο του ΠΔΣ δεν εποπτεύει τους ανεξάρτητους επαγγελματίες νομικούς, αλλά μόνο τους Δικηγόρους, δικηγορικές εταιρείες και θυγατρικές αυτών, ως ο όρος αυτός ερμηνεύεται στο Κεφ. 2, και επιπρόσθετα ΔΕΝ υπάρχει τέτοια κατηγορία εποπτευομένων και δεν εποπτεύονται από καμιά εποπτική αρχή με βάση το άρθρο 59(1) του Νόμου 188(Ι)/2007.
   
   Η Βουλή, εκ παραδρομής πιστεύουμε, δεν διέγραψε το άρθρο αυτό ως έκαμε με την εννοιολογική ερμηνεία του το 2018!
   
   Δηλαδή, το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο έκτισε το σκεπτικό της Απόφασής του πάνω στο άρθρο 59(6)(β) το οποίο έπαυσε να έχει σχέση με το Συμβούλιο του ΠΔΣ από το 2013 και στην ουσία κατέστη ανενεργό και άνευ σημασίας αφού δεν τους εποπτεύει καμιά εποπτική αρχή και δεν υπάρχει ερμηνευτικός κανόνας ποιοι είναι αυτοί.
   
   Το άρθρο είναι ανενεργό και προπαντός ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥΣ και το ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ του ΠΔΣ ως εποπτική αρχή.
   
   Το όλο σκεπτικό του Δικαστηρίου επί του συγκεκριμένου θέματος και η σχετική με αυτό επιχειρηματολογία παραμένει κατά την άποψή μας ατεκμηρίωτη και μετέωρη.

To view the full article click here.

Footnotes

1. (β) ανεξάρτητος επαγγελματίας νομικός ή ελεγκτής ή εξωτερικός λογιστής ο οποίος παραλείπει να συμμορφωθεί με τις διατάξεις του άρθρου αυτού και τις οδηγίες που εκδίδονται από αρμόδια Εποπτική Αρχή βάσει του εδαφίου (4) του παρόντος άρθρου, παραπέμπεται από την αρμόδια Εποπτική Αρχή στο αρμόδιο Πειθαρχικό όργανο που αποφασίζει ανάλογα.

2. (ε) το Συμβούλιο του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, για τις επαγγελματικές δραστηριότητες - (i) δικηγόρου και/ή εταιρείας δικηγόρων κατά την έννοια που δίδεται στους όρους αυτούς από τις διατάξεις του περί Δικηγόρων Νόμου∙ (ii) ομόρρυθμης εταιρείας ή ετερόρρυθμης εταιρείας της οποίας οι ομόρρυθμοι εταίροι είναι δικηγόροι ή εταιρείες δικηγόρων, καθώς και οποιασδήποτε σχετικής θυγατρικής εταιρείας τέτοιων εταιρειών:

Νοείται ότι οι εν λόγω δραστηριότητες περιλαμβάνουν τις υπηρεσίες εμπιστευμάτων και υπηρεσιών προς τρίτα μέρη που καθορίζονται στον παρόντα Νόμο·

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.