ÖZET
Artan küreleşmenin bir sonucu olarak gerçek ve tüzel kişi vergi mükellefleri yerleşik oldukları ülkeler dışında da yatırım yapmaya başlamışlardır. Yurtdışı bankalarda tutulan ve varlığından haberdar olunmadığı için vergilendirilemeyen gelirler, ülkeler için vergi kaybı anlamına gelmektedir. Vergi kaybını önlemek adına ülkelerin vergi idarelerinin bilgi değişiminde bulunarak iş birliği yapmaları önem arz etmektedir. Bu makalede, ülkelerin finansal kuruluşlar aracılığıyla birbirleriyle finansal bilgilerini paylaşmasına dayalı olan CRS (Ortak Raporlama Standardı) incelenecek olup Türkiye'nin neden belirli ülkelere CRS kapsamında raporlama yapmadığı irdelenecek ve Türkiye'nin tüm ülkelere CRS kapsamında raporlama yapmaması durumunda karşılaşacağı olası yaptırımlar ve ticari sonuçlar incelenecektir.
Anahtar Kelimeler: Common Reporting Standard, Ortak Raporlama Standardı, CRS, Automatic Exchange of Information, Otomatik Bilgi Değişimi, OECD, ABD, Türkiye.
GİRİŞ
Artan küreleşmenin bir sonucu olarak gerçek ve tüzel kişi vergi mükellefleri yerleşik oldukları ülkeler dışında da yatırım yapmaya başlamışlardır. Yurtdışı bankalarda tutulan ve varlığından haberdar olunmadığı için vergilendirilemeyen gelirler, ülkeler için vergi kaybı anlamına gelmektedir. Vergi kaybını önlemek adına ülkelerin vergi idarelerinin bilgi değişiminde bulunarak iş birliği yapmaları önem arz etmektedir.
1. ORTAK RAPORLAMA STANDARDI VE OTOMATİK BİLGİ DEĞİŞİMİNİN TARİHSEL GELİŞİM SÜRECİ
Vergi mükelleflerinin yerleşik olunan ülke dışında sahip oldukları finansal varlıklara ilişkin bilgi edinip, vergi kayıplarının önlenmesi amacıyla ilk adımı atan ülke ABD olmuştur 2010 yılında ABD Maliye Bakanlığı tarafından yürürlüğe konulan Yabancı Hesapların Vergi Uyum Yasası (Foreign Accounts Tax Compliance Act - FATCA) ile ABD dışında mukim finansal kuruluşlara, ABD'de vergi mükellefi olan müşterilerinin varlıklarını Amerikan Gelir İdaresi'ne bildirme yükümlülüğü getirilmiştir.1
OECD, vergi alanında ülkeler arası karşılıklı idari yardımlaşmayı gerçekleştirmek için ilk adımı 1988 yılında Avrupa Konseyi ile ortaklaşa hazırladığı Vergi Konularında Karşılıklı İdari Yardımlaşma Sözleşmesi ile atmıştır. Söz konusu Sözleşme ile bilgi değişimi yoluyla (otomatik bilgi değişimi de dahil olmak üzere) vergi kaçakçılığı ve vergiden kaçınmanın önüne geçilmesi amaçlanmıştır.2 2010 yılında sözleşme, bir protokol ile değiştirilmiş olup Türkiye ilgili protokolü 2011 yılında imzalamıştır ve protokol 1 Temmuz 2018 itibarıyla yürürlüğe girmiştir.3
Özellikle 2009 yılından itibaren, OECD, AB ve Vergi Amaçlı Şeffaflık ve Bilgi Değişimi Küresel Forumu tarafından yürütülen çalışmalar ile vergide şeffaflığı arttırma ve talebe dayalı bilgi değişimi konularında ilerleme kaydedilmiştir. 19 Nisan 2013 tarihinde G20 Maliye Bakanları ve Merkez Bankası başkanları otomatik bilgi değişiminin yeni standart olduğunu onaylamış, ardından Fransa, Almanya, İtalya, İspanya ve İngiltere vergide bilgi değişimini arttırıcı bir uluslararası model anlaşma taslağı oluşturma, uluslararası vergide uyumluluğu geliştirme ve ABD'nin uyguladığı Yabancı Hesapların Vergi Uyum Yasası'nı kendi aralarında ve ABD ile uygulama niyetlerini bildirmişlerdir. 6 Eylül 2013 tarihinde G20 liderleri, OECD'nin 2014 yılı itibarıyla geçerli tek küresel standart olarak getirmeyi amaçladığı otomatik bilgi değişimi çalışmasına tam destek verdiklerini bildirmişlerdir. Şubat 2014 tarihinde G20 Maliye Bakanları ve Merkez Bankası başkanları Ortak Raporlama Standardı'nı onaylanmıştır.4
Türkiye'nin Ortak Raporlama Standardini (CRS) Uygulama Süreci
Footnotes
1 "Ortak Raporlama Standartları (CRS)" , Vergide Gündem, Ateş Konca, Berk Taşkın, Aralık 2017, https://www.vergidegundem.com/tr_TR/makale?categoryName=Vergide&publicationNumber=12&publicationYear=2017&publicationId=4729812
2 "Vergi Konularında Karşılıklı İdari Yardımlaşmaya İlişkin Protokol", OECD, Eylül 2020, http://www.oecd.org/ctp/exchange-of-tax-information/convention-on-mutual-administrative-assistance-in-tax-matters.htm
3 "Vergi Alanında Uluslararası Otomatik Bilgi Değişimi ve Türkiye", VergiAlgı, Bülent Taş, 23 Eylül 2019, https://vergialgi.net/ vergi-alaninda-uluslararasi-otomatik-bilgi-degisimi-ve-turkiye
4 " Finansal Hesap Bilgilerinin Vergi Konularında Karşılıklı Olarak Otomatik Değişim Standardı", OECD, 2017, https:// read.oecd-ilibrary.org/taxation/standard-for-automatic-exchange-of-financial-account-information-in-tax-matters-second-edition_9789264267992-en#page1
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.