"Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıların Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Tebliğ (III-35/B.1)" ile "Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıların Çalışma Usul ve Esasları ile Sermaye Yeterliliği Hakkında Tebliğ (III-35/B.2)", 13.03.2025 tarihinde 32850 sayılı Resmi Gazetede yayınlandı. Bu tebliğlerle kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kuruluş, faaliyet, yönetim ve denetim süreçlerine ilişkin dikkat çeken düzenlemeler getirildi.
İlgili Tebliğlerle birlikte yapılan değişiklikler;
1. Kripto Borsaları İçin Asgari Sermaye Tutarı
Yeni tebliğler kapsamında; SPK, kripto borsalarının ve saklama hizmeti sunan kuruluşların mali yapısını güçlendirmek amacıyla asgari sermaye tutarını arttırmıştır.
- Kripto borsaları için en az 150.000.000 TL
- Saklama kuruluşları için en az 500.000.000 TL
Bu düzenleme, finansal yapısı zayıf platformların piyasadan çekilmesine veya büyük firmalarla birleşmesine neden olabilir. Küçük borsalar için önemli bir engel teşkil ederken, büyük ve kurumsal şirketlere avantaj sunabileceği değerlendirilmektedir.
2. Müşteri Varlıklarının %95'inin Yetkilendirilmiş Saklama Kuruluşlarında Tutulacak
Geçmiş dönemde borsalar, müşteri fonlarını kendi sistemlerinde tutarak farklı finansal işlemlerde kullanabiliyordu. Yeni düzenleme ile:
- Müşteri varlıklarının en az %95'i yetkilendirilmiş bir saklama kuruluşunda tutulacak.
- Borsalar kendi kasalarında en fazla %5 oranında müşteri varlığı bulundurabilecek.
Bu düzenleme, borsaların müşteri fonlarını kötüye kullanmasını engellemeyi amaçlamaktadır. Bu noktada, yetkilendirilmiş saklama kuruluşlarının denetime ilişkin düzenlemeler de önem arz edecek olup bu kuruluşların hangi denetim mekanizmasına tabi olacağı, düzenlemenin etkisini belirleyen temel unsurlardan biri olacaktır.
3. Kripto Borsaları KAP'a Tabi Olacak
Şeffaflık ve yatırımcıları bilgilendirme sistemini güçlendirmek adına:
- Kripto borsalarına, Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP) üzerinden düzenli bildirim yapma,
- Faaliyet raporları, finansal tablolar ve listeleme prosedürlerinin kamuya açıklanması,
- Borsaların yayımladığı bilgilerde değişiklik olduğunda, 2 iş günü içinde güncelleme yapılması zorunluluğu getirildi.
Bu değişikliklerin, piyasada güven ve şeffaflık sağladığı değerlendirilirken, borsalara ek olarak operasyonel sorumluluk yükleyebileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
4. Yönetici Atamalarında SPK Onayı Zorunluluğu
Borsa yöneticilerinin finansal ve teknik yeterliliklerini sağlamak amacıyla:
- Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcılarının en az 7 yıl finans, bilgi işlem veya teknoloji alanında kıdemi olması gerekecek.
- SPK, yönetici atamalarında onay verme yetkisine sahip olacak.
Bu düzenleme ile yöneticilerin daha tecrübeli ve piyasaya hakim olması amaçlanmış olup piyasa üzerindeki denetim de bir o kadar artış gösterecektir. Öte yandan, bu düzenleme piyasanın daha sağlıklı ve dinamik yönetilmesi amacına yönelik ciddi bir adımdır.
5. Bağımsız Denetim Zorunluluğu
Borsaların finansal şeffaflığını ve güvenirliliğini artırmak için:
- Borsalara her yıl bağımsız denetimden geçme,
- Denetim kapsamında iç kontrol, finansal süreçler ve bilgi sistemlerinin detaylı olarak incelenmesi zorunluluğu getirilmiştir.
Ülkemizde kripto piyasası, sıkı düzenlemelerle daha şeffaf ve güçlü bir yapıya geçmektedir. Yeni düzenlemeler yatırımcı güvenliğini artırırken, aynı zamanda platformlara da ciddi sorumluluklar yüklemektedir.
6. Müşteriler ile Çerçeve Sözleşme Yapma Zorunluluğu
Düzenleme, borsa-müşteri ilişkisini daha şeffaf hale getirerek tarafların hak ve yükümlülüklerini daha net belirlemeyi hedeflemektedir.
- Platformlara, müşterileriyle çerçeve sözleşme imzalama,
- Çerçeve sözleşmelerin, müşteri varlıklarını saklaması, risk bildirimleri ve işlem şartlarını içermesi,
- Bu sözleşmelerin elektronik ortamda değiştirilebilmesi için müşterinin önceden onay vermesi,
- Elektronik değişikliklerin, nitelikli elektronik imza veya güvenli giriş yöntemleriyle onaylanması zorunluluğu getirilmiştir.
7. Hissedar Değişiklikleri İçin SPK Onayı
Yeni düzenleme ile; kripto borsalarında %10, %20, %33 ve %50'yi aşan hisse değişiklikleri SPK onayına tabi olacak ve tüm hissedar değişiklikleri ise SPK'ya bildirilecek. Düzenleme, birleşme ve hisse devralmalarını sıkı denetim altına alarak ani piyasa değişimlerini dengede tutmayı amaçlarken, yatırımcı ilgisini azaltıp birleşme süreçlerini yavaşlatabilir.
8. SONUÇ
Tüm bu bilgiler doğrultusunda; ülkemizde kripto piyasası, sıkı düzenlemelerle daha şeffaf ve güçlü bir yapıya geçmektedir. Yeni düzenlemeler yatırımcı güvenliğini arttırırken, aynı zamanda platformlara da ciddi sorumluluklar yüklemektedir. Bu düzenlemeler, borsadaki finansal manipülasyonları azaltarak büyük borsaları daha da güçlendirse de küçük ve orta düzeydeki platformları zorlayabilecektir.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
