(i) Pazaryerlerinin, satıcı/sağlayıcıların tüketicilere karşı yükümlülükleri (ii) Reklam Kurulu'nun yetkileri (iii) Talep edilen bilgi ve belgeleri vermemenin cezası konularında önemli değişiklikler yapıldı
1 Nisan 2022 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan 7392 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Kat Mülkiyeti Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda ("Kanun") birçok önemli konuda değişiklik yapılmıştır.
Bu değişikliklerden bazılarına aşağıda yer veriyoruz:
1. Pazaryerleri ile ilgili değişiklikler
1.1. Pazaryerlerinin "mal satışı" ve "hizmet sağlanması" konusunda tüketicilere karşı yükümlülükleri açıkça düzenlendi.
Bilindiği gibi E-Ticaret Kanununda aracı hizmet sağlayıcılar, “uzaktan iletişim araçlarını kullanmak veya kullandırmak suretiyle satıcı veya sağlayıcı adına mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık edenler“ olarak tanımlanmakta ve “pazaryerleri” de bu tanıma girmektedir.
Kanunun değişiklikten önceki halinde, pazaryerleri yönünden yalnızca “kayıt tutma ve talep edilmesi halinde bu bilgileri ilgililere verme” ile yükümlülüğü öngörülmüştü. Bunun yanında; pazaryerlerinin, satıcı veya sağlayıcılar ile yaptıkları sözleşmeye aykırı fiillerinden sorumlu olduğuna dair de genel bir ifade yer almaktaydı.
Yapılan düzenleme ile bu sorumluluğun kapsamı detaylı olarak düzenlendi ve pazaryerlerine yeni sorumluluklar getirildi. Esasında bu sorumlulukların bir kısmı, ikincil mevzuatın yorumundan çıkartılmakta ve benzer şekilde Yargıtay kararlarında da belirtilmekteydi. Fakat kanun değişikliği ile birlikte, söz konusu kapsam çok net bir hale gelmiş oldu. Buna göre pazaryerleri:
- Tüketiciye ön bilgilendirmenin yapılmasından, teyidinden ve ispatından satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen,
- Veri girişinin satıcı veya sağlayıcı tarafından yapıldığı durumlar hariç olmak üzere, Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği ile belirlenen ön bilgilendirmede bulunması zorunlu hususlardaki eksikliklerden,
- Mesafeli sözleşmelere ilişkin olarak tüketicilerin satıcı veya sağlayıcılar ile yaptıkları işlemlere ilişkin kayıtların tutulmasından ve istenilmesi hâlinde bu bilgilerin ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile tüketicilere verilmesinden,
- Satıcı veya sağlayıcı ile yaptıkları aracılık hizmetine ilişkin sözleşmeye aykırı uygulamaları nedeniyle satıcı ve sağlayıcıların Kanunun mesafeli sözleşmeleri düzenleyen 48. maddesine aykırı davranmasına sebep oldukları her bir işlemden,
- Satıcı veya sağlayıcı adına bedel tahsil etmesi hâlinde, mal veya hizmetin tüketiciye teslim veya ifası sonrası bedelin satıcıya veya sağlayıcıya aktarıldığı durumlar ile malın/hizmetin ayıplı olmasından doğan hakların (örneğin, bedel indirimi veya ayıpsız misli ile değiştirme) kullanımı hariç olmak üzere teslim veya ifa ile cayma hakkına ilişkin yükümlülüklerden satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen,
- Satıcı veya sağlayıcının onayı olmaksızın düzenledikleri kampanyalı, promosyonlu veya indirimli satışlarda, sözleşmenin hiç ya da gereği gibi ifa edilmemesinden,
- Ön bilgilendirmede yer alan hususlar ile reklamlarında yer alan bilgilerin uyumlu olmasından ve ispatından sorumludur.
Bu yükümlülüklere aykırı hareket edilmesi halinde, aykırılığı tespit edilen her bir işlem veya sözleşme için, 200 TL idari para cezası getirilmiştir.
1.2. Pazaryerlerine, tüketicilerin talep ve bildirimlerini satıcı/sağlayıcılara iletilebileceği/takip edilebileceği bir sistem kurma yükümlülüğü getirildi.
Pazaryerlerine, tüketicilerin Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği ile belirlenen hususlara (örneğin, cayma hakkının kullanılması) ilişkin talep ve bildirimlerini iletebilmelerine ve takip edebilmelerine elverişli bir sistemi kurma ve bu sistemi kesintisiz olarak açık tutma yükümlülüğü getirilmiştir.
Bu yükümlülüğün, sistem aracılığıyla kurulan mesafeli sözleşmelerden doğan hak ve yükümlülüklerin kullanım süresi boyunca yerine getiriliyor olması gerekmektedir.
Bu yükümlülüğe aykırı hareket edilmesi halinde, yükümlülüğe aykırı hareket edenler hakkında 1.000.000 TL idari para cezası uygulanması öngörülmüştür.
2. Satıcı/sağlayıcıların tüketicilere karşı sorumluluklarına ilişkin değişiklikler
2.1. Kişiye özel mallarda siparişin azami teslim süresi kaldırıldı.
Bilindiği gibi internet üzerinden mal satışlarında, sipariş tarihinden itibaren en fazla 30 (otuz) gün içinde malın teslim edilmesi gereklidir.
Bu değişiklikle “tüketicinin isteği ve kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan mallara ilişkin sözleşmeler”, söz konusu 30 (otuz) günlük azami süreye tabi olmayacaktır.
3. Reklam Kuruluna erişim engelleme kararı verme yetkisi verildi.
Bilindiği gibi Reklam Kurulu, reklamlarla ilgili düzenlemelere aykırı hareket eden reklam verenler, reklam ajansları ve mecra kuruluşları hakkında (i) durdurma, (ii) aynı yöntemle düzeltme, (iii) idari para cezası ve (iv) gerekli görülen hallerde de 3 aya kadar tedbiren durdurma kararları verilebilmektedir.
Yapılan değişiklikle birlikte, Reklam Kurulunun bu yetkilerinin yanı sıra Reklam Kuruluna, aykırılığın internet ortamında gerçekleştirilmiş olması halinde, ihlalin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak (URL vb. şeklinde) erişimin engellenmesine karar verme yetkisi de verildi.
4. Yetkili ve görevli kişilerce talep edilen bilgi ve belgelerin temin edilmemesine ilişkin cezalar arttırıldı.
Kanunun kapsamına giren hususlarda yetkili ve görevli kişi ve kuruluşlara her türlü bilgi ve belgenin doğru olarak gösterilmesi veya istenmesi halinde belgelerin aslının veya onaylı kopyalarının verilmesi zorunluluğu düzenlenmiş ve bu yükümlülüğe aykırı hareket edenler hakkında idari para cezası öngörülmüştü.
İlgili düzenleme gereğince bilgi ve belge verme yükümlülüğüne aykırı hareket edenler ile yetkililerin yerinde inceleme yapmasını engelleyenler yönünden 7 (yedi) günlük ihtara rağmen bu yükümlülüğü yerine getirmemekte ısrar ederlerse 25.000 TL'den az olmamak üzere aykırılığın tespitinden bir önceki mali yıl sonunda oluşan yıllık gayrisafi gelirlerinin %1'i oranında idari para cezası verileceği; aykırı fiilin bir yıl içerisinde tekrar edilmesi halinde idari para cezasının iki misli olarak uygulanacağı düzenlenmişti.
Yapılan değişiklikle birlikte 25.000 TL olan asgari miktar, 80.000 TL'ye arttırıldı. Ayrıca para cezasına esas olacak gayrisafi gelir yönünden düzenleme detaylandırıldı. Buna göre; bir önceki mali yıl gayrisafi gelirinin oluşmaması hâlinde, oluşan en son tarihli gayrisafi geliri dikkate alınacak. Gayrisafi gelirin bildirilmediği veya yanlış bildirildiği durumlarda 3.000.000 TL idari para cezası uygulanacak. Devre tatil satışlarında ise ihtara rağmen aykırılığın devamı hâlinde 3.000.000 TL idari para cezası uygulanacak. Aykırı fiilin 1 (bir) yıl içerisinde tekrar etmesi halinde idari para cezasının iki misli olarak uygulanacağına dair düzenleme de korundu.
5. Yürürlük tarihi
Bu değişiklikler, 1 Ekim 2022 tarihinde yürürlüğe girecektir.
İlgili düzenlemeye şu linkten ulaşabilirsiniz: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/04/20220401-17.htm
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.