Eylül 2025 – Ağustos ayında Rekabet Kurulu ("Kurul"), çimento, gıda, tersanecilik ve dijital piyasalar gibi çeşitli sektörlerde başlattığı soruşturmalarla, önceki aylarda sergilediği aktif tutumu sürdürdü. Bu soruşturmaların yanı sıra, yayımlanan gerekçeli kararlarda da rekabetin korunmasına yönelik güçlü bir yaklaşım sergiledi. Kurul, özellikle iş gücü piyasasında rekabeti kısıtlayıcı anlaşmalara dair önemli gerekçeli kararlar yayımlarken; yeniden satış fiyatının tespiti, yerinde incelemenin engellenmesi gibi konularda da katı tutumunu sürdürdüğü görülüyor. Bu gelişmeler, Kurul'un rekabeti koruma konusundaki kararlılığını ve sektörel denetimlerdeki etkinliğini bir kez daha gözler önüne seriyor. KST Rekabet Gündemi'nin bu ayki sayısında, Ağustos ayındaki önemli gelişmeleri derledik.
Kurul Kararlarından Öne Çıkanlar
1. Kurul'dan Rekabet Karşıtı İşe Alım Kısıtlamalarına Müdahale
Kurul iş gücü piyasasındaki rekabet karşıtı uygulamalara yönelik son dönemde aldığı kararlarla özellikle çalışan ayartmama (no-poach) yükümlülüklerine odaklandığını ortaya koydu. Yazılım1 ve denizcilik2 sektörlerinde yürütülen soruşturmalar sonucunda verilen kararlar, Kurul'un iş gücü piyasalarına ilişkin yaklaşımına dair önemli ipuçları sunuyor.
İlk olarak yazılım sektöründeki iş gücü piyasasına yönelik kararda Kurul, 13 teşebbüsün çalışan hareketliliğini kısıtlayan "centilmenlik anlaşmaları"na taraf olduğunu tespit ederek idari para cezası uyguladı. Bu teşebbüslerden beşi ise uzlaşma yoluna gitti.3Kararda dikkat çeken nokta, Kurul'un önceki dönemde iş gücü piyasasına yönelik verdiği emsal nitelikteki kararı4 ile paralel şekilde, dikey ilişki içindeki taraflar arasında yer alan çalışan ayartmama anlaşmalarının "yan sınırlama" kriterlerini karşılamaması sebebiyle kartel olarak nitelendirilmesi oldu. Kararda yer alan karşı oy yazısında ise, bu tür anlaşmaların üretim seviyesinin farklı basamaklarında faaliyet gösteren teşebbüsler arasında yapılmış olması sebebiyle "diğer ihlaller" olarak değerlendirilmesi gerektiği belirtildi. Para cezalarının hesaplanmasında Kurul, önceki kararında olduğu gibi cezaların toplam ciro üzerinden değil, çalışan maliyetlerinin ciro içindeki oranı üzerinden belirlendiği görülüyor.
Denizcilik sektörüne yönelik olarak yayımlanan iş gücü kararında ise, denizcilik sektöründe faaliyet gösteren dört teşebbüsün çalışan ayartmama anlaşması yaptığı iddiası incelendi. Bu teşebbüslerden denizcilik faaliyeti yürüten ikisi bakımından soruşturma uzlaşma yolu ile sonuçlandı.5Kalan iki teşebbüs ise denizcilik sektöründe faaliyet gösteren teşebbüslere insan kaynakları hizmeti sunmakta olup bu teşebbüslerin ihlalde rolünün, hizmet verdikleri teşebbüslerin yönlendirmeleri dışına çıkmadığı gerekçesiyle herhangi bir ihlal tespiti yapılmadı. Ancak bu teşebbüslere insan kaynakları hizmeti sunarken ihlal oluşturabilecek eylemlerden kaçınmaları gerektiği yönünde görüş bildirildi.
2. Sinema Gösteriminde Rekabetçi Endişelere Taahhütlü Çözüm
Kurul, sinema filmi gösterim hizmetleri pazarında faaliyet gösteren Mars'ın hâkim durumunu kötüye kullandığı iddiasıyla başlattığı soruşturmayı taahhütle sonlandırdı.6Türkiye'de sinema sektöründe önde gelen Mars ve aynı ekonomik bütünlük altında film dağıtımı gerçekleştiren CJ ENM hakkında yürütülen soruşturma sonucunda, Mars bünyesindeki CGV Mars tarafından dağıtımı yapılan filmler için vizyon programı oluşturulurken, dağıtımcı lehine yapılan uygulamaların önüne geçilmesi amaçlandı.
Yeni düzenlemeyle, Mars'ın dağıtımını üstlendiği filmlerin vizyonlardaki ilk hafta koltuk kapasitesi, azami %20 ile sınırlandırıldı. Filmlerin vizyonda kalıp kalmayacağı, filmin bir önceki hafta sonunda ulaştığı ortalama izleyici sayısı, seans başına doluluk oranı ve ilk hafta sonu izlenme rakamlarını ve toplam hafta sonu seyirci sayısındaki düşüş oranını içeren dört farklı kriterle belirlenecek ve bu kriterlerden en az ikisini sağlayan filmler, dağıtıcısından bağımsız olarak kriterleri sağladığı tüm Mars lokasyonlarında vizyonda kalmaya devam edecek. Bunun yanı sıra, Mars'ın yüksek seyirci potansiyeli taşıyan lokasyonlarında üçüncü taraf dağıtıcılar tarafından sunulan filmlerin bulunurluğunu garanti altına alan taahhütler ve Mars'ın kendi dağıtım şirketi olan CGV Mars'ın vizyon programı oluşturma sürecinde yer almasını engelleyen taahhütler sunuldu.
CJ ENM tarafından da Mars ile olan ilişkisinin bağımsız tutulması ve üçüncü taraflarla eşit ticari ilişkilerin sürdürülmesi taahhüt edildi.
3. Canon'a Yeniden Satış Fiyatının Tespiti Cezası
Profesyonel görüntüleme ürünleri ile tüketici elektroniği ürünleri tedariki alanında faaliyet gösteren Canon'un, yeniden satış fiyatını tespit ettiği iddiasıyla yürütülen soruşturma sonuçlandı.7Kurul Canon'un yeniden satıcılarına belirlenen fiyat seviyesinin altındaki satış fiyatlarını yükseltmeleri amacıyla müdahalede bulunduğunu, satış fiyatlarını yükseltmeye yönelik müdahalesinin yanı sıra, elektromarketlerin fiyatlarını sıkı bir şekilde takip ederek bu fiyatlar üzerinde etkide bulunduğunu ve yeniden satıcılara destek ödemelerinde kesintiler yaparak fiyatları disipline etmeye çalıştığını tespit etti. Bu davranışlar sonucunda Canon'a 38.3 milyon TL idari para cezası uygulandı.
4. Oto Galeri Sektöründe Fiyat Tespiti Karteli
Honda S2000 model araçların ikinci el satış fiyatlarını birlikte belirledikleri iddiasıyla oto galeri olarak faaliyet gösteren Canatar Auto, Özgen Gallery ve ERY Motors hakkında yürütülen soruşturma sonuçlandı.8Soruşturma kapsamında, Özgen Gallery ve Canatar Auto, fiyat tespiti iddialarını kabul ederek uzlaşma yoluna gidip süreci sonlandırırken, ERY Motors hakkında olağan soruşturma süreci izlendi.
Soruşturma süreci sonucunda Kurul, Özgen Gallery ve Canatar Auto'nun birlikte fiyat tespiti eylemlerini kartel olarak nitelendirirken ERY Motors hakkında, fiyatların kartele taraf diğer iki teşebbüsten farklılaştığı, ERY Motors'un fiyat tespiti konuşmalarının yer aldığı WhatsApp grubunda bulunmasına rağmen konuya dahil olmadığı gerekçesiyle ihlal tespitinde bulunmadı.
5. Yerinde İncelemenin Engellenmesi Kurul'un Gündeminde Yerini Koruyor
Kurul, Ağustos ayında yerinde inceleme sırasında WhatsApp yazışmalarının silinmesi nedeniyle idari para cezası uyguladığı dört gerekçeli karar yayımladı.9Bu kararlar arasında laboratuvar ve işletme testleri alanında faaliyet gösteren Kuzey Test hakkında verilen karar dikkat çekiyor. Karara konu yerinde inceleme esnasında silme işleminden şüphelenen heyete teşebbüs yetkilisinin mesajları sildiğini ikrar etmesi üzerine Kurul'un, herhangi bir log kaydı incelemesine gerek kalmaksızın yerinde incelemenin engellendiği sonucuna ulaşarak idari para cezası uygulanmasına karar verdiği görülüyor.
Soruşturma ve Sözlü Savunma Duyuruları
Soruşturma Duyuruları:
- Google Ödeme Sistemleri Mercek Altında10 Kurul, Google'ın Play Store'da uygulama dağıtmak isteyen geliştiricileri kendi ödeme sistemi olan Google Play Billing'i kullanmaya zorlamak ve alternatif ödeme kanalları hakkında kullanıcı bilgilendirmelerini engellemek suretiyle hâkim durumunu kötüye kullandığı iddiasıyla soruşturma başlatmıştır.
- Akçansa ve Kavçim'e Rekabet Soruşturması11: Kurul, çimento sektöründe faaliyet gösteren Akçansa'nın bölge/müşteri kısıtlamaları ve yeniden satış fiyatı uygulamaları, Kavçim'in ise fiyat tespiti ve bayi karteline katılımı iddialarıyla soruşturma başlattı. Bunun yanı sıra soruşturmaya fiyat tespiti, işçi ücretlerinin tespiti ve bölge/müşteri paylaşımına ilişkin bir anlaşma içinde oldukları iddialarıyla Kavçim bayileri Acar, Cesurlar ve Doyaroğlu'nu da dahil etti.
- Ayca Süt'ün Dikey Uygulamaları Mercek Altında12: Kurul, yerel süt üreticisi Ayca Süt'ün alıcılarının yeniden satış fiyatlarını belirlediği, bayilerine bölge ve müşteri sınırlaması getirdiği ve belirsiz süreli rekabet etmeme yükümlülüğü getirdiği iddialarıyla soruşturma başlattı.
- Tersanecilik Sektöründe İş Gücü Uygulamalarına Rekabet İncelemesi13: Kurul, tersanecilik sektöründe faaliyet gösteren 33 teşebbüs, iki teşebbüs birliği ve bir danışmanlık şirketi hakkında iş gücü piyasasında rekabete hassas bilgi değişimi, çalışan ücretlerinin birlikte belirlenmesi, çalışan ayartmama anlaşmalarına taraf olunması ve bu tür anlaşmaların kurulmasına ve sürdürülmesine yönelik kolaylaştırıcı eylemlerde bulunulması iddialarıyla soruşturma başlattı.
Sözlü Savunma Duyuruları:
- İlaç Sektörü İş Gücü Soruşturması: Çoğunluğu ilaç sektöründe faaliyet gösteren teşebbüsler hakkında iş gücü piyasasına yönelik rekabeti kısıtlayıcı eylemlerde bulundukları iddiasıyla yürütülen soruşturmanın sözlü savunma toplantısı, 2 Eylül 2025 tarihinde gerçekleştirildi.
- Beyaz Et Sektörü Soruşturması: Beyaz et sektöründe faaliyet gösteren teşebbüsler hakkında rekabete duyarlı bilgi değişimi iddiasına yönelik soruşturmanın sözlü savuma toplantısı 9-10 Eylül 2025 tarihlerinde gerçekleştirilecek.
- Adidas Yeniden Satış Fiyatının Tespiti Soruşturması: Adidas'ın yeniden satıl fiyatının tespiti yoluyla rekabeti ihlal edip etmediği iddiasına yönelik olarak mahkeme kararı üzerine başlatılan soruşturmanın sözlü savunma toplantısı 16 Eylül 2025 tarihinde gerçekleştirilecek.
Türkiye'deki rekabet hukuku gelişmelerini aktarmaya devam edeceğimiz bir sonraki KST Rekabet Gündemi sayımız için takipte kalın!
Footnotes
1 Yazılım Sektörü İş Gücü (27.02.2024, 24-10/170-66).2 Denizcilik Sektörü İş Gücü (12.05.2022, 22-21/353-151).
3 Testinium (13.04.2023, 23-18/326-111), Borusan Lojistik (30.03.2023, 23-16/287-100), İzibiz (09.02.2023, 23-07/116-36), Kafein (19.01.2023, 23-05/59-19), RDC (12.01.2023, 23-03/34-14).
4 İş Gücü – I (26.07.2023, 23-34/649-218).
5 Fatih Römorkörcülük (19.01.2022, 22-04/56-25), Atlantik Gemi (13.01.2022, 22-03/37-17).
6 Mars – CJ ENM (14.08.2025, 25-31/745-443).
7 Canon (12.06.2024, 24-26/640-265).
8 ERY Motors (21.03.2024, 24-14/305-121), Canatar Auto (18.01.2024, 24-05/77-30), Özgen Gallery (24-05/76-29).
9 Pirelli (28.05.2025, 25-21/497-332), Kuzey Test (18.04.2025, 25-15/350-165), Pro Yem (30.04.2025, 25-17/408-189), Panagro (30.04.2025, 25-17/407-188).
10 Google Play Billing (07.08.2024, 25-29/680-M).
11 Akçansa-Kavçim (12.06.2025, 25-22/526-M), Kavçim Bayileri (14.08.2025, 25-31/722-M).
12 Ayca Süt (07.08.2025, 25-29/687-M).
13 Tersanecilik Sektörü (14.08.2025, 25-31/714-M).
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
