24 Temmuz 2025 tarihli ve 32965 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 7555 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 635 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ("Değişiklik Kanunu") ile, 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun'da ("Kanun") bir takım değişiklikler yapılmış, kambiyo rejiminin işleyişine ilişkin yetki, izin ve yaptırım mekanizmaları yeniden düzenlenmiştir. Bu kapsamda getirilen yeni hükümler ile kambiyo işlemlerinin denetimi güçlendirilmiş, yetkisiz faaliyetlerin önüne geçilmesi hedeflenmiş ve bazı idari yaptırımlar daha ağır hale getirilmiştir.
Değişiklik Kanunu çerçevesinde getirilen başlıca yenilikler aşağıda ele alınmaktadır:
- Cumhurbaşkanı'na Tanınan Yeni Yetkiler
Yapılan değişikliklerle birlikte, kambiyo işlemleri, kıymetli maden ve taş alım-satımı ile ticari senetlerin ihracı ve ithali gibi işlemlerin düzenlenmesi ve denetlenmesine ilişkin karar alma yetkisi Cumhurbaşkanı'na verilmiştir.
- Yetkisiz Faaliyetlere Karşı Artırılan İdari Yaptırımlar
Kanun değişikliğiyle birlikte yetkisiz gerçekleştirilen faaliyetlerde uygulanacak yaptırımlar önemli ölçüde ağırlaştırılmıştır. Örneğin, kambiyo, nakit, esham ve tahvilat alım satımı ile kıymetli madenler ve kıymetli taşların izinsiz giriş veya çıkışı gibi durumlarda, fiil, suç ya da kabahat teşkil etmese dahi, eşya ve kıymetlerin rayiç bedelinin yarısı ile iki katı arasında değişen idari para cezaları öngörülmektedir.
Aynı fiilin beş yıl içerisinde tekrar edilmesi halinde cezanın üst sınırdan, bazı durumlarda ise iki katı olarak uygulanması öngörülmüş; yetkisiz faaliyetin bir işyerinde yürütüldüğünün tespiti halinde ise işyerinin faaliyeti süresiz olarak durdurulabileceği hükme bağlanmıştır. Bu hükümler, kambiyo ve değerli kıymet işlemleri alanında lisanssız faaliyetlerin önüne geçilmesini ve kayıt dışı yapılarla mücadeleyi amaçlamaktadır.
- Faaliyet İzni Alma Zorunluluğu
Ticari amaçla döviz alım-satımı, Borsa İstanbul kıymetli maden piyasasına üyelik, kıymetli maden rafinaj faaliyetleri ve Kimberley Süreci Sertifika Sistemi kapsamındaki işlemler gibi belirli alanlarda faaliyet göstermek isteyen kişi ve kuruluşlar için Hazine ve Maliye Bakanlığı'ndan izin alma zorunluluğu getirilmiştir. İzin başvuruları sırasında faaliyet bölgesine göre şube açma ya da pay devri gibi işlemler için ayrıca ücret tarifeleri uygulanacaktır. Belirli durumlarda bu ücretlerden muafiyet sağlanırken, Cumhurbaşkanı bu tarifeleri yüzde elliye kadar azaltma veya iki katına kadar artırma yetkisine sahiptir.
- Mevzuat Uyumsuzluklarına İlişkin Diğer Cezai Düzenlemeler
Kanun kapsamında, izin veya yetki belgesi alınması zorunlu olan faaliyetlerin izinsiz gerçekleştirilmesi halinde 50.000 TL ile 250.000 TL arasında idari para cezası uygulanacak; ilgili işyerindeki tüm faaliyetler bir aydan altı aya kadar, fiilin tekrarı halinde ise süresiz olarak durdurulabilecektir. Bu durumun ilan veya reklam faaliyetlerinden açıkça anlaşılması halinde, işyerinin faaliyeti doğrudan kalıcı olarak durdurulacaktır. Uygulama valilikler aracılığıyla yürütülecek ve Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın talebi üzerine gerçekleştirilecektir.
- Sonuç
Değişiklik Kanunu ile döviz, kıymetli maden ve taş işlemleri gibi ekonomik olarak stratejik önem taşıyan alanlarda yetkisiz faaliyetlerin önüne geçilmesi ve faaliyetlerin izinli yapılmasının teşvik edilmesiyle, daha şeffaf ve denetlenebilir bir ekonomik yapı tesis edilmesi amaçlanmaktadır.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
