Türkiye, son yıllarda yabancı yatırımcılar için cazip bir iş kurma alanı sunmaktadır. Coğrafi konumu, geniş tüketici pazarı ve ekonomik büyüme potansiyeli nedeniyle birçok yabancı şirket için ideal bir yatırım yeri haline gelmiştir. Bununla beraber Türkiye'de yabancı yatırımcıya yapılan devlet desteği her geçen gün artmaktadır. Bu durum göz önüne alındığında yabancı yatırımcıların Türkiye'de şirket kurmasının birçok avantajının olduğu açıktır. Bu hususta yabancı yatırımcıların Türkiye'de bir şirket kurmak için izlemeleri gereken süreç ve vergilendirme konuları hakkında bilgi sahibi olmak, yatırım kararlarının daha doğru bir şekilde verilmesine yardımcı olacaktır.

Yabancılar, 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımcılar Kanunu uyarınca Türkiye'de şirket kurabilmektedir. 4875 sayılı Kanun yabancı yatırımcıların, yerel yatırımcılar ile aynı hak ve yükümlülüklere sahip olmasına olanak sağlamaktadır. Yine bu kanuna göre yabancı yatırımcılar, Türk Ticaret Kanununda belirtilen tüm şirket türlerini ve Türk Borçlar Kanununda yer alan adi şirket türlerini kurabilirler. Bu hususta yabancıların Türkiye'de kurulabilecekleri şirket türleri aşağıdaki gibidir;

  • Şahıs Şirketleri: Kollektif şirket, Komandit Şirket, Adi Şirket ve Kooperatif Şirket
  • Sermaye Şirketleri: Anonim Şirket, Limited Şirket, Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirket

Yabancılar şirket kuruluşu ve ticari faaliyetler bakımından 4875 sayılı yasa ile beraber 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu hükümlerine tabidir. Bunun haricinde 4875 sayılı Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelik düzenlemesi de mevcuttur. Son olarak 4817 sayılı 'Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun'unun yine yabancı yatırımcılar tabi olduğu hükümlere sahiptir.

Yabancı yatırımcılar aynı zamanda Türkiye'de şube veya temsilcilik de açabilirler. Türkiye'de şirket açmak, bir şirketin tamamen yeni bir işletme olarak kurulması anlamına gelir iken bir şube veya temsilcilik açmak ise yabancı bir şirketin Türkiye'de iş yapmasına olanak sağlamaktadır. Ancak işbu makalede yabancıların şirket kuruluşuna odaklanılacaktır.

Yabancıların Türkiye'de şirket kurması için belirli adımların atılması ve işlemlerin takip edilmesi gerekmektedir. Şirket kurma süreci, hukuki kişiliğin türüne ve şirket türüne göre değişiklik göstermektedir. Aşağıda genel hatları ile yabancıların şirket kurma sürecine ve vergilendirmelerine değinilecektir.

A) YABANCI GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLERİN SERMAYE ŞİRKETİ KURMA AŞAMALARI

1. Ön Hazırlık Aşaması: Resmi başvuru işlemlerinden önce ön hazırlık yapılması son derece önemlidir. Bu ön hazırlık sürecinde öncelikle ilgili yabancının hangi şirket türünü kurmasının en uygun olacağının belirlenmesi gerekir. Bu husus belirlendikten sonra, şirketin kuruluşu için bir iş planı hazırlanmalıdır. Bu iş planı, şirketin faaliyetlerinin niteliğini, hedeflerini ve planlarını içermelidir. Bu kapsamda nasıl bir hukuki süreç izlemesi gerektiği, şirket kuruluşunun nasıl yapılacağı, şirketin unvanı, faaliyet konusunun kapsamı, merkezi, müdür/temsilcinin kim olacağı, sermaye ve paylar, kuruluşu yapılacak olan şirketin ortaklık yapısı gibi önemli hususlar belirlenmeli ve planlanmalıdır.

Bazı şirketlerin kuruluşu ve ana sözleşmelerinin belirlenmesi öncesinde bakanlıktan ön onay almaları gerekmektedir. Bu şirketler genellikle özel sektörde faaliyet gösteren ve belli bir sektöre veya faaliyet alanına özgü olan şirketler olup kuruluştan önce bu husus bakımından kontrolün yapılması önemlidir.

2. Şirket Esas Sözleşmesinin ve Şirket Kuruluşu için Gereken Diğer Belgelerin Hazırlanması: Ön hazırlık aşamasından sonra şirketin kuruluşu için gerekli belgeler hazırlanmalıdır. Hazırlanması gereken bu belgelerden en önemlisi de şirket esas sözleşmesidir. Bu nedenle şirket esas sözleşmesinin şirketin göstereceği faaliyete ve hedefine uygun hazırlanması son derece önemlidir. Bununla beraber nedenle şirket esas sözleşmesi ile şirketin ilerideki muhtemel durumlarının da gözetilmesi gerekmektedir.

Şirket esas sözleşmesinin yanında şirket sözleşmesi, şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki Ticaret Sicil Müdürlüğüne kaydolmak için gerekli belgeler (makalenin devamında detaylı olarak bu belgelere değinilecektir) ve yatırımcıların kimlik belgeleri gibi belgeler gerekmektedir. Bu hususta yurtdışından istenecek evrak listesinin de hazırlanması gerekmektedir. Kurulacak olan şirketin ortağı gerçek ise sadece pasaport tercümesinin noter onaylı sureti ve vergi numarası yapılacak tüm kuruluş işlemleri için yeterli iken şirketin tüzel kişi ortağı olması durumunda yurtdışından istenmesi gereken evrak sayısı fazla olacaktır. Bu belgelerden Türkiye'den alınmış olanlar, direkt olarak başvuru dosyasına eklenir; Türkiye dışından alınmış olanların ise, ilgili ülkeden apostil şerhi ve Türkiye'den noter onayı alması veya düzenlendikleri Türk konsolosluğundan onay alması gerekmektedir. Yabancı dildeki belgeler de yetkili tercümanlar tarafından Türkçeye çevrilir.

3. Sermayenin Belirli Bir Kısmının Rekabet Kurumu Banka Hesabına Yatırılması: Yabancıların şirket kuruluşu işlemlerinde Rekabet Kurumu'nun hesabına para yatırılması da gerekmektedir. Şirket toplam sermayesinin %0.04 kadarlık kısmını Ticaret Sicil Müdürlüğü veznesinden ödeyerek Rekabet Kurumu hesabına yatırmak zorundadır.

4. Kuruluş Sermayesinin En Az %25'lik Kısmının Banka Hesabına Yatırılması ve Belgelendirilmesi: Şirket esas sözleşmesinde taahhüt edilen sermayenin en az %25'lik kısmı tescil sürecinde, kalan kısım ise şirketin tescilinden sonraki 2 yıl içerisinde ödenmelidir. Bu kuralın istisnası limited şirketlerdir. Yabancıların limited şirket kurmasında başlangıçta sermayenin banka hesabına yatırılmış olması aranmaz. Limited şirkette tescili takip eden 2 yıl içerisinde kuruluş sermayesinin ödenmesi yeterli ve gereklidir.

5. Şirketin Potansiyel Vergi Numarası Alınması: Potansiyel vergi numarası, şirketin Türk Vatandaşı olmayan ortakları ve Türk vatandaşı olmayan yönetim kurulu üyeleri için gereklidir. Bu hususta yabancının interaktif vergi dairesi üzerinden kişisel bilgilerini girmesi, yabancı vergi numarası alması için yeterlidir.

Potansiyel vergi numarası almak için interaktif vergi dairesi üzerinden yabancı gerçek kişinin ikametgâh adresini yazması istenir. Bu noktada, ikametgâh için şirket kuruluş aşamasındayken kişinin çalışma izni ya da ikamet izni olması şartı getirilmiştir. Anonim şirketlerin Türkiye'de ikamet etmeyen yönetim kurulu üyelerine, Limited şirketlerin şirket yetkilisi olmayan diğer yabancı ortaklarına, çalışma izni alma zorunluluğu kaldırılmıştır. Ancak bunun dışındaki yabancı şirket ortakları çalışma izni almak zorundadır.

Vergi dairesi potansiyel vergi numarası verirken bir takım belgeler istenir. Bu belgeler aşağıdaki gibidir;

  • Tescil Talep Dilekçesi
  • Ana Sözleşme: Sözleşmenin aslının sunulması gerekmektedir.
  • Kira Sözleşmesi: Kira yeri olarak şirketin kayıtlı adresinin gösterilmesi gerekmektedir.
  • Şirket adına vergi dairesine başvuruda bulunma yetkisi veren bir vekâletname: Sürecin vekil ile takip edilecek olması durumunda gerekmektedir.

6. MERSİS Numarasının Tesis Ettirilmesi: Şirket kuruluş işlemlerine başlamadan önce gerçek ve tüzel kişiler ile yabancı tüzel kişi temsilcilerini mutlaka MERSİS Sistemine kayıt ettirmeli ve MERSİS numaralarını tesis ettirmek gerekmektedir. Ön hazırlık aşaması gerçekleştirildiği takdirde, alınan vergi numarası ve yapılan pasaport kaydı ile MERSİS üzerinden bir sistem kaydı talebi oluşturulacaktır. Tüm bunların ardından tescil işlemi başlamaktadır.

7. Tescil İşlemleri İçin Ticaret Sicil Müdürlüğüne Başvuru: Şirketin kuruluşu için gereken tüm belgelerin hazırlanmasının ardından, şirketin kuruluşu için Ticaret Sicil Müdürlüğüne başvurulur. Tescil başvurusu için Ticaret Sicil Müdürlüğü'ne sunulması gereken belgeler aşağıdaki gibidir;

  • Dilekçe: Şirket yönetim kurulu veya temsile yetkili üyeler tarafından imzalanmalıdır. Dilekçe vekâleten imzalanmış ise vekâletin aslı veya onaylı sureti eklenmelidir. Bunun dışında dilekçede söz konusu şirketin bağlı olacağı vergi dairesi belirtilmeli ve dilekçe ekinde evrak dökümü içermelidir.
  • Yabancı ortağın olması durumunda Kuruluş Bildirim Formu: Bir nüsha olarak sunulması gereklidir.
  • Yabancı uyruklu gerçek kişi ortakların tercüme edilmiş noter onaylı pasaport suretleri
  • Yabancı uyruklu gerçek kişi ortakların vergi dairesinden alınacak vergi numarası veya yabancılara mahsus kimlik numaralarını gösteren belge
  • Yabancı uyruklu gerçek kişi ortakların Türkiye'de ikamet etmesi durumunda noter onaylı ikamet tezkeresi
  • Pay bedellerinin kanunda veya ana sözleşmede belirtilen en az tutarın ödendiğine ilişkin açılan banka hesabına para yatıran şirket ortaklarının adı, soyadı unvanı ile her ortağın yatırdığı tutarların ve toplam yatırılan tutarın gösterileceği banka mektubu: Şirket sermayesinin tamamının yahut bir kısmının nakden taahhüt edilmesi halinde, nakden taahhüt edilen payların itibari değerinin en az ¼'ünün tescilden önce, kalan kısmının ise şirketin tescilini izleyen yirmi dört ay içinde ödenmesi gerekmektedir.
  • Oda kayıt beyannamesi: Yetkililerce imzalanmalıdır ve ortakların fotoğrafları bulunmalıdır.
  • Şirkete konulan ayni sermaye ile kuruluş sırasında devralınacak işletmeler ve eşyaların değerinin tespitine ilişkin mahkemece atanan bilirkişi tarafından hazırlanmış değerlemeye ilişkin bilirkişi raporu ile mahkemenin bilirkişi atama yazısının aslı veya onaylı suretleri
  • Konulan ayni sermaye üzerinde herhangi bir sınırlamanın olmadığına dair ilgili sicilden alınacak yazı aslı
  • Ayni sermaye olarak konulan taşınmazın, fikri mülkiyet haklarının kayıtlı bulundukları sicillere şerh verildiğini gösteren belge aslı
  • Ayın ve işletmelerin devir alınmasına ilişkin olanlar da dâhil olmak üzere, kurulmakta olan şirket ile kurucular ve diğer kişilerle yapılan ve kuruluşla ilgili olan sözleşmeler
  • Kuruluşu Bakanlık veya diğer resmi kurumların iznine veya uygun görüşüne tabi olan şirketler için bu izin veya uygun görüş yazı aslı
  • Pay sahibi olmayan yönetim kurulu üyelerinin görevi kabul ettiklerine ilişkin; imzaları noter onaylı belge: Bu belgede yerleşim yeri, uyruğu, T.C. vatandaşı ise kimlik numarası, yabancı uyruklu ise vergi numarası veya yabancılara mahsus kimlik numarası belirtilmeli, yabancı uyruklu ise ekinde onaylı pasaport sureti ve ikameti Türkiye'de olan yabancı uyruklu için noter onaylı ikamet tezkeresi eklenmelidir.
  • Tüzel kişinin yönetim kuruluna seçilmesi halinde, tüzel kişi ile birlikte ve tüzel kişi adına, kendisi tarafından belirlenen gerçek kişinin adı-soyadı, adresi, uyruğu ve T.C. Kimlik numarası: yabancı uyruklularda vergi numarası veya yabancılara mahsus kimlik numarası) içerecek şekilde alınmış tüzel kişi yönetim kurulu üyesinin yetkili organ kararının noter, onaylı örneği ile tüzel kişi adına yabancı uyruklu bir gerçek kişi belirlenmesi ve bu yabancı uyruklu gerçek kişinin de Türkiye'de ikamet ediyor olması halinde, ikamet tezkeresi ve Türkçe tercümeli noter tasdikli pasaport sureti
  • Yönetim kurulu üyesinin ortaklar dışından atanan yabancı uyruklu tüzel kişi olması halinde tüzel kişinin güncel sicil kayıtlarını içeren belge: Bu belgenin, şirketin tabi bulunduğu ülkedeki noterler tarafından ve o ülkedeki Türk Konsolosluğu veya Türkiye'deki Dışişleri Bakanlığı tarafından ya da Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi hükümlerine göre onaylanmış ve bunların noterden onaylı Türkçe çevirilerinin de yaptırılmış olması gerekir. Yabancı uyruklu tüzel ortak / tüzel yetkili var ise esas mukavelede vergi numarası belirtilmelidir.
  • Reşit olmayan şirket ortağının anne ve babasının ya da anne/babadan herhangi birisinin şirkete ortak olması halinde reşit olmayan ortak için mahkemeden alınmış kayyum atama kararı
  • Gümrük müşavirliği şirketlerinde ortakların ve dışarıdan atanan gümrük işlemlerinde yetkili müdürlerin noter tasdikli gümrük müşavirliği izin belgesi ibraz edilmelidir.
  • Kurulacak şirketin kurucuları arasında belediyeler ve diğer mahalli idareler ile bunların kurdukları birliklerin bulunması halinde bu kuruluşların iştirakine izin veren Bakanlar Kurulu Kararının bir örneği

8. Şirket İle İlgili Bazı Yasal Defterlerin Tasdik Ettirilmesi: Türkiye'de ticaret şirketleri bir takım defterleri tutmak zorundadır. Bu defterlerin tasdik edilmesi, kuruluş işlemleri sırasında Ticaret Sicil Müdürlüğü çalışanları tarafından gerçekleştirilir. Tasdik ettirilmesi gereken yasal defterler aşağıdaki gibidir;

  • Yevmiye Defteri: Ticari işlemlerin belgelere dayanarak kronolojik sıra ile madde madde kaydedildiği defterdir.
  • Defter-i Kebir: Yevmiye defterlerine kaydedilmiş işlemleri buradan alarak sistemli şekilde hesaplara dağıtan defterdir.
  • Muhasebe Envanteri: Tespit ve değerlemenin ardından neticelerin muhasebe kayıtları ile karşılaştırılması ve hesapların gerçek durumu ifade eder duruma getirilmesidir.
  • Hisse Defteri: Şirketin sermayesinin paylara ne şekilde bölündüğünü ve ayrıntısını gösteren defterdir.
  • Yönetim Toplantısı Tutanak Defteri: Yönetim kurulu toplantılarına ilişkin işlemlerin ve kararların tutulduğu şirket defterdir.
  • Genel Kurul Toplantı Tutanak Defteri: Genel kurul toplantılarına ilişkin işlemlerin ve kararları tutulduğu şirket defteridir.

9. Vergi Dairesinden Şirket Kuruluş Bildirisinin Talep Edilmesi: Şirketin kuruluşu için gereken tüm belgelerin temin edilmesi ve sicil aşamasının Ticaret Sicil Müdürlüğünde tamamlanmasının ardından Müdürlük, ilgili vergi dairesine ve Sosyal Güvenlik Kurumuna şirketin kurulduğuna ilişkin bilgi verir. Bu bilgi verme işleminin ardından kısa bir süre sonra vergi dairesine gidilerek vergi levhası alınmalıdır. Bunun üzerine vergi dairesince görevlendirilen vergi memuru, tespit tutanağı hazırlamak için şirket merkezine gelir. Bahsettiğimiz tespit tutanağında şirketin en az iki yetkilisinin imzası bulunmalıdır. Şirketin tescilinin ardından 10 gün içerisinde gene Ticaret Sicil Müdürlüğü, Ticaret Sicil Gazetesinde şirketin kuruluşunu ilan eder.

10. İmza sirküleri Düzenlenmesi: Şirketin tescil edildiği tarihte Ticaret Sicil Müdürlüğü tarafından yetkilendirilmiş personel huzurunda şirketin imza yetkilileri imza sirküleri düzenlemek durumundadır. İmza sirküleri, şirket temsilcilerinin imza atma yetkisi olduğuna dair kendilerine ait imza örneklerinin bulunduğu belgeye denir.

11. Şirketle İlgili Bazı Dokümanların e-TUYS Sistemine Aktarılması: Bu yabancı yatırımcıların Türkiye'deki faaliyetleri hakkında oluşturulmuş bir veri tabanıdır. Bu sisteme online olarak; doğrudan yabancı yatırımlar için faaliyet bilgi formu, doğrudan yabancı yatırımlar için sermaye bilgi formu ve doğrudan yabancı yatırımlar için hisse devri bilgi formu şeklinde 3 belge doldurularak yüklenir.

12. Şirket Türüne ve Faaliyet amacına göre diğer yapılması gerekenler: Şirket türü veya faaliyet alanına göre şirketler, bazı hukuki yükümlülüklere sahiptir. Bu nedenle yabancılar için şirket açılacakken buna da dikkat edilerek yapılmamış bir hukuki prosedür bırakılmamalıdır. Bunların yanında elbette ticari işleyiş ve temsilin düzgün bir şekilde sürebilmesi için KVKK uyumu gibi başka hukuki işlemlerin de yapılması önemlidir.

B) YABANCI GERÇEK KİŞİLERİN ŞAHIS ŞİRKETİ KURULUŞ AŞAMALARI:

4817 sayılı Yabancıların Çalışma izinleri hakkındaki Kanunun 7. Maddesi uyarınca yabancı gerçek kişilerin çalışma izni olmadan şahıs şirketi kurması mümkün değildir. Bu madde uyarınca ikamet izni olması yabancı gerçek kişilerin şahıs şirketi kurması için yeterli değildir. Bu sebeple ancak 5 yıllık ikamet tezkeresi ile çalışma iznine başvurulması durumunda yabancı gerçek kişiler şahıs şirketi kurabilmektedir.

Yabancı gerçek kişinin çalışma izni alabilmesi için yabancının, ulusal ekonomiye sağlayacağı katkı ve icra edeceği faaliyet için yeterli miktarda gelire sahip olduğunu kanıtlayan belgeler ve diğer belgeleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına iletilmesi gerekmektedir. Çalışma izini verilmesi uygun bulunan yabancıya, bağımsız çalışabileceğine ilişkin "Bağımsız Çalışma İzni Müracaat Belgesi" verilir. Bu belge ile 3 ay içerisinde Bakanlığa başvuru yapıldıktan sonra yabancıya serbest çalışma izni verilmiş olur.

Yabancı gerçek kişilerin Türkiye'de şahıs şirketi kurarken izlemesi gereken adımlar genel olarak yabancı gerçek ve tüzel kişilerin Türkiye'de sermaye şirketi kurarken izlemesi gereken adımlara benzerdir. Bu hususta yabancı gerçek kişilerin Türkiye'de şahıs şirketi kurarken izlemesi gereken adımları aşağıdaki gibi özetlemek mümkündür;

İlk olarak, yabancı gerçek kişiler, Türkiye'de şahıs şirketi kurmak istediklerinde, Türk Ticaret Kanunu uyarınca Türkiye'de bir ikametgâh adresi belirlemelidirler. Bu adreste, Ticaret Sicil Müdürlüğü tarafından şirketin kayıt edilmesi gerekmektedir.

İkinci adım olarak, yabancı gerçek kişiler, Türkiye'deki Ticaret Sicil Müdürlüğüne başvurmalıdır. Başvuru, şirketin kuruluş amacı, şirketin ünvanı ve şirketin yönetim şekli gibi ayrıntıları içermelidir. Başvurunun yanı sıra, yabancı gerçek kişilerin Türkiye'deki ikametgâh adreslerini de belgelemeleri gerekmektedir.

Üçüncü adım olarak, yabancı gerçek kişiler, şirketin sermayesi hakkında bir beyanname vermelidir. Türk Ticaret Kanunu, şahıs şirketleri için minimum sermaye gerekliliklerini belirlemiştir. Bu beyanname, şirketin sermayesinin kaynağını açıklamalı ve beyan edilen sermayenin ödenmesi gerektiğini belirtmelidir.

Dördüncü adım olarak, yabancı gerçek kişilerin, Ticaret Sicil Müdürlüğü tarafından sağlanan belgeleri imzalamaları gerekmektedir. Bu belgeler arasında, şirket sözleşmesi, ortakların kimlik belgeleri ve beyan edilen sermayenin ödendiğine dair belgeler yer almaktadır.

Son olarak, yabancı gerçek kişilerin, şirketin Ticaret Sicili 'ne kaydedilmesi için gerekli ücretleri ödemeleri gerekmektedir. Bu ücretler, şirketin sermayesi, kayıt tarihleri ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir.

YABANCI YATIRIMCILARIN TÜRKİYE'DE VERGİLENDİRİLMELERİ

Yabancı yatırımcıların Türkiye'de faaliyet gösteren şirketleri, Türkiye'de vergilendirilmektedir. Türkiye'de vergi sistemi, gelir vergisi, kurumlar vergisi, katma değer vergisi (KDV) ve diğer bazı vergileri içermektedir. Bu hususta yabancı yatırımcıların Türkiye'de faaliyet gösteren şirketleri ise Türkiye'de kurumlar vergisi ödemek zorundadır. Kurumlar vergisi oranı, şirketin gelirine ve faaliyet gösterdiği sektöre göre değişebilir.

Türkiye'de bulunan şirketler, yıllık beyanname sunmak ve gelirlerini beyan etmek de zorundadır.

Ayrıca, şirketler, çalışanları için sosyal güvenlik primleri ödemek zorundadır. Çalışanların maaşları üzerinden hesaplanan sosyal güvenlik primleri, Türkiye'de faaliyet gösteren tüm şirketler için zorunludur.

Türkiye, bazı ülkelerle çifte vergilendirme önleme anlaşmaları (CVÖA) imzalamıştır. Bu anlaşmalar, yabancı yatırımcıların kendi ülkelerinde vergilendirilmelerini önlemek için tasarlanmıştır. CVÖA'lar, yabancı yatırımcıların Türkiye'de vergilendirilmesiyle ilgili çifte vergilendirme sorunlarını çözmek için önemlidir.

SONUÇ

İşbu makalede yabancıların Türkiye'de şirket kuruluş süreci ve şirket kurma şartları genel olarak açıklanmıştır. Açıklandığı üzere Türk hukukunda yabancı yatırımcılara güvence sağlayan pek çok ticari ve hukuki düzenleme bulunmaktadır. Fakat bu güvencelerden yararlanabilmek için şirketin hukuki altyapısının doğru oluşturulması son derece önemlidir. Yabancı yatırımcılar Türk Ticaret Kanunu ve Türk vergi kanunlarına uygun olarak hareket ederek, Türkiye'de başarılı bir şekilde iş yapabilir ve birçok avantaj ve haktan yararlanabilirler.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.