NFT'ler, yapay zeka uygulamaları ve metaverse evreninin gelişmesi ile birçok gerçek ve tüzel kişinin markalarının kapsamına sanal mal ve hizmetleri de dahil etmeye başladığı görülmektedir. Sanal mal ve hizmetlerin fiziksel mal ve hizmetler ile benzer olup olmadığı ve bu mal ve hizmetlerin Nice Sınıflandırılmasında hangi sınıf altında yer alacağı konuları ise dünya genelinde pek çok tartışmaya konu olmuş ve aşağıdaki gelişmeler yaşanmıştır.
Türk Patent ve Marka Kurumu ("TÜRKPATENT") Markalar Dairesi Başkanlığı tarafından 31.03.2023 tarihinde verilen ve kesinleşen bir kararda, Amerika Birleşik Devletleri menşeli müvekkil şirketin önceki tarihli markasına dayanarak yaptığımız itiraz üzerine, sanal ve çevrimiçi mal ve hizmetlerin, fiziksel mal ve hizmetler ile benzerliği tespit edilmiş ve marka başvurusunun 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu'nun ("SMK") 6/1 maddesi uyarınca reddine karar verilmiştir.
Söz konusu itiraza konu marka başvurusu, diğerlerinin yanı sıra, 25. sınıftaki giysiler ile 35. sınıfta giysilerin satışına yönelik perakendecilik hizmetleri üzerinde tescil edilmek üzere yapılmıştır.
İtiraz sahibinin markasına ayniyet derecesinde benzer olan ve giysiler ve giysilerin perakende satışı üzerinde tescil edilmek istenen marka başvurusuna, itiraz sahibinin diğerlerinin yanı sıra, 09. sınıftaki "Sanal ortamlarda ve sanal dünyalarda kullanım için moda alanında indirilebilir sanal ürünler; giysiler, mücevherler, saatler, çantalar...", 35. sınıftaki "Sanal ürünleri yani giysiler, mücevherler, saatler, çantalar.. gözlükler ve diğer perakende satış ürünlerini içeren perakende satış mağazası ve çevrimiçi perakende satış mağazası hizmetleri" ve 41. sınıftaki "Çevrimiçi, indirilemeyen sanal giysiler, mücevherler, saatler, çantalar... ve diğer perakende satış ürünleri sağlayan eğlence hizmetleri."'ni kapsayan önceki tarihli markasına dayanılarak itiraz edilmiştir.
İtirazın incelenmesi sonucunda Markalar Dairesi Başkanlığı tarafından markaların benzer olduğu ve itiraz sahibinin markası kapsamında yer alan sanal ve çevrimiçi mal ve hizmetlerin, itiraza konu marka kapsamındaki fiziksel mal ve hizmetler ile benzer oldukları tespit edilmiş ve marka başvurusunun SMK'nın 6/1 maddesi uyarınca reddine karar verilmiştir.
Benzer şekilde, Amerika Birleşik Devletleri Marka ve Patent Ofisi ("USPTO") tarafından, 30 Ağustos 2022 tarihinde üçüncü bir kişi tarafından yapılan ve diğerlerinin yanında 09. sınıfta "İndirilebilir sanal ürünler, yani çevrimiçi sanal dünyalarda kullanılmak üzere ayak giysileri, giysiler, baş giysileri ... ve takılar içeren bilgisayar programları" ve 35. sınıfta "Çevrimiçi sanal dünyalarda kullanılmak üzere ayak giysileri, giysiler, baş giysileri ... ve takılar gibi sanal ürünler içeren perakende satış hizmetleri" içeren "Gucci" ibareli marka başvurusu, yapılan ilk inceleme sonucunda reddedilmiştir. USTPO'nun bu kararında, sanal mal ve hizmetler ile fiziksel mal ve hizmetlerin yakından ilişkili olması nedeniyle, ilgili marka başvurusu altında sunulan mal ve hizmetler ile karşılaşan tüketicilerin bunların aynı kaynak tarafından üretildiği sonucuna varabileceği tespit edilmiştir.1 Dolayısıyla, TÜRKPATENT tarafından verilen karar, USTPO'nun yaklaşımı ile aynı doğrultuda olup marka ofisleri tarafından sanal ve fiziksel mal ve hizmetlerin benzer/ilişkili olduğunun benimsediği görülmektedir.
Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi (EUIPO) tarafından 13 Eylül 2022 tarihinde düzenlenen "Metaverse'de markalar ve tasarımlar: yasal yönler/EUIPO uygulaması" isimli webinarda ise "Sanal malların kilit noktasının gerçek dünya mallarının temel kavramlarını öykünmek olduğu ve gerçek dünya malları için kullanılan tüketici algısı kriterlerinin sanal mallara da uygulanabileceği" değerlendirilmiştir.2
Dünya çapındaki tüm bu gelişmelere paralel olarak ise, WIPO tarafından yayımlanan ve 01 Ocak 2024 tarihi itibariyle yürürlüğe giren Nice Sınıflandırma listesinin 12. baskısında bazı mal ve hizmetlerin altına sanal mal ve hizmetlerin ve NFT'lerin de eklendiği görülmektedir.3 Örneğin, 09. sınıf altına "NTF'ler tarafından doğrulanan indirilebilir dijital müzik dosyaları, NFT'ler tarafından doğrulanan indirilebilir dijital görüntü dosyaları, sanal ortamlar için indirilebilir uygulama yazılımları", 25. sınıf altına "NFT'ler tarafından doğrulanmış giysiler"¸ 41. sınıf altına "Sanal ortamlarda eğlence amaçlı sunulan simülasyonlu seyahat hizmetleri, sanal ortamlarda sağlanan eğlence hizmetleri." eklenmiştir.
Tüm bu gelişmeler ışığında, dünya çapında ve ülkemizde marka ofisleri tarafından sanal ve fiziksel mal ve hizmetlerin benzer/ilişkili olduğunun benimsediği ve süregelen yıllarda sanal mal ve hizmetlerin de Nice Sınıflandırılmasında detaylı olarak yerini alacağı görülmektedir.
Footnotes
1. https://tsdr.uspto.gov/documentviewer?caseId=sn97112038&docId=NFIN20220830103820#docIndex=2&page=1
2. https://euipo.europa.eu/knowledge/course/view.php?id=4763
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
