i. Özet
Türkiye'de "Parmesan Peyniri" olarak bilinen "Parmigiano Reggiano" nun uzun yıllardır menşe adı olarak coğrafi işaret tescili ile Türkiye dahil çeşitli ülkelerde korunduğu bilinmektedir. Bu peynirin üretimini üstlenen ve bunun belli kriterlere göre yapılmasını, dünya üzerinde de bu kriterleri karşılayan parmesan peynirlerinin tüketilmesini amaçlayan ve yaklaşık 3.500 süt üreticisinin üyesi olduğu Parmigiano Reggiano Cheese Consorzio ("Consorzio"), ürününün yöresel tadını ve üretimini korumak için atılabilecek her adımı atmaktadır. Dünyanın her yerinde sadece "Parmigiano Reggiano" ibaresini taşıyan ürünleri değil aynı zamanda İtalyancadan çeviri olan "Parmesan/Parmigiano" ibaresini ve bu ibarenin versiyonlarını taşıyan ürünleri de coğrafi işaret statüsü altında korumaya çalışmaktadır. Consorzio bu korumayı sağlamak ve sıkça tüketilen bu İtalyan lezzetinin bozulmasını engellemek amacıyla birçok ülkede hukuki savaş vermektedir. Consorzio, genel olarak Kıta Avrupası'nın bakış açısını benimseyerek, coğrafi işaret tescilinin icra edilebilmesi için, illa tüketicilerin kafasının karışmasının veya yanıltılmasının gerekmediğini, karıştırılma ihtimalinin muhtemel olmadığı ancak tescilli bir coğrafi işareti çağrıştırabilecek veya akla getirebilecek terimlerin veya görüntülerin kullanımı söz konusu olduğunda da bu kullanımların yasaklanması gerektiğini savunmaktadır.
Bu yazıda da, en son gelişmelerden biri olan Avusturalya Markalar Ofisi'nin "Kraft Parmesan Cheese" (Kraft Parmesan Peyniri) kullanımına ilişkin verdiği karardan yola çıkarak, zamanda geriye doğru, Ekvator ve Avrupa Birliği Adalet Divanı ("ABAD") tarafından geçmişte verilen kararlar incelenecek ve bu özel peynir türünün coğrafi işaret tescilinin koruma kapsamı üzerindeki farklı bakış açıları ele alınacaktır. Çeşitli ülke ve bölgelerden kararlara bakıldığında Anglo-Sakson ve Kıta Avrupası hukuk düzenleri arasında ticari ve hukuki koruma noktaları açısından anlayış farkları olduğu anlaşılmaktadır.
Peki sizce peynir ürünlerinde kullanılan salt "Parmesan"/"Parmigiano" ibaresi akıllarda İtalya'nın Parma ve Reggio bölgesinde üretilen ve coğrafi işaret tescillerine konu o ünlü peynir lezzetini hatırlatıyor mu, yoksa yalnızca katı bir peynir olarak jenerik bir ürünü mü anımsatıyor? Peynir ve benzeri ürünlerde salt "Parmesan"/"Parmigiano" ibaresinin kullanılması ürüne dair tüketici nezdinde karıştırılma ihtimali yaratmıyor dahi olsa, sırf "Parmigiano Reggiano" menşe adının çağrıştırılması söz konusuysa, bu durumda da bahsi geçen kullanım biçimleri Consorzio tarafından engellenebilmeli mi? Anglo-Sakson ve Kıta Avrupası hukuk düzenlerinde bu sorulara farklı perspektiflerden cevap verildiği görülmektedir.
ii. Türkiye ve dünyada coğrafi işaret koruması hakkında genel bilgiler
Bir ürün, bir yörede uzun bir zaman boyunca geleneksel kurallarına uygun olarak üretilmiş ise o yöre ile özdeşleşmiş bir hal alacak ve geleneksel bir ürün haline gelecektir. Gelenekselleşmiş, bir yörenin ve bir bölgedeki toplumun kültürel ögeleriyle iç içe geçmiş bir ürünün başkaları tarafından onun üretim şekline uymayan bir şekilde pazarlanmasını engellemek için coğrafi işaret kurumu önem arz etmektedir. Coğrafi işaret, aynı zamanda bulunduğu bölgenin veya üretim tarzının kendine has bir gelenek oluşturduğu bir ürünün gelecek nesillere değişmeden aktarılmasını sağlayacak bir hukuki korumadır. Bir ürüne coğrafi işaret tescili atfedilmesi ile, ürünün doğası ve geleneklerine uygun olarak üretilmesi konusunda bir koruma sağlanacaktır.
Türkiye'de de coğrafi işaretler Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından belirli kriterler altında menşe adı veya mahreç işareti gibi korumalarla tescil edilebilmektedir. Menşe adı, tüm esas özelliklerini belirli bir bölgeye özgü unsurlardan alan ve üretimi tamamen bu bölgede gerçekleşen ürünlerdir. Mahreç işareti ise coğrafi sınırları belirlenmiş bir bölgeden kaynaklanan ve üretim süreçlerinden en az bir tanesi bu belirli bölgede yapılan ürünlerdir. Türk mevzuatında ismi geçen bir de geleneksel ürün adı bulunmaktadır. Menşe adı veya mahreç işareti kapsamına girmeyen ilgili piyasada bir ürünü tarif etmek için geleneksel olarak en az otuz yıl süreyle kullanıldığı kanıtlanan adlar, bazı şartları sağlaması hâlinde geleneksel ürün adı olarak tanımlanır.
Bu noktada Avrupa Birliği'nde ("AB") coğrafi işaret korumasına atfedilen önem ve buna yönelik çalışmalar da dikkate alınmalıdır. AB'de üç tür coğrafi işaret korunması bulunmaktadır: Coğrafi İşaret (PGI), Menşe Adı (PDO) ve Garantili Geleneksel Uzmanlık Alanları (TSG). PDO koruması 1992 yılında oluşturulmuştur ve temel amacı, yerel üreticilerin tanınmış know-how'ını ve ilgili bölgenin bileşenlerini kullanarak belirli bir coğrafi bölgede üretilen, işlenen ve geliştirilen ürünleri belirlemektir. PDO korumasından yararlanan ibareler, Avrupa Komisyonu'nun Tarım ve Kırsal Kalkınma Genel Müdürlüğü tarafından tutulan "Menşe Adları ve Coğrafi İşaretler Sicili" veya kısaca "AB Kalite Sicili"ne kaydedilmektedir. Başvurular, yayınlar, tesciller ve her türlü değişiklik DOOR (Menşe ve Tescil Veri Tabanı) veri tabanına kaydedilmektedir ve bu verilere herkes tarafından çevrimiçi olarak erişilebilmektedir.
Tescilli ürünlerin korunması, AB üyesi ve AB üyesi olmayan ülkeler arasındaki ikili anlaşmalar (bilateral agreements) yoluyla uluslararası alanda kademeli olarak genişletilmektedir. Bunun amacı, yöresel gıdaların itibarını korumak, kırsal ve tarımsal faaliyetleri teşvik etmek, üreticilerin otantik ürünleri için yüksek fiyat elde etmelerine yardımcı olmak ve daha düşük kalitede veya farklı lezzette olabilen orijinal olmayan ürünlerin haksız rekabetini ve tüketicilerin yanıltılmasını ortadan kaldırmaktır. AB dışında üretilen ve satılan ürünlerde bu ibareler için otomatik bir koruma yoktur. Bu ikili anlaşmalar örneğin AB ile Avustralya (şarap, 1994), Kanada (şarap ve alkollü içkiler, 2003), Şili (şarap ve alkollü içkiler, 2002), Kolombiya (kahve, 2007) Meksika (alkollü içkiler, 1997) ve Güney Afrika (şarap ve alkollü içkiler, 2002) arasında mevcuttur.
O halde, geleneksel üretim tarzı ile kendisine isim edinmiş bir ürünün sadece belli bir kesite ait olmasındansa tüm dünyanın bu geleneği tanıması ve tatması fikri de coğrafi işaret korumasını bir hayli önemli kılmaktadır. Örneğin, "Gaziantep Baklavası", "Malatya Kayısısı" ve en yeni olarak "Antakya Künefesi" gibi coğrafi işaretler Avrupa Birliğinde de tescillidir. Bu coğrafi işaretlerin bulundukları yörelerden başlayarak Türkiye ve Avrupa'ya ün salmaları sonucunda artık "Gaziantep Baklavası" veya "Malatya Kayısısı" denilince akıllara bu yörelerdeki tat ve koku gelecektir. Consorzio da benzer bir amaçla "Parmigiano Reggiano" ve "Parmesan Peyniri" ibareleri için dünyanın dört bir yanında coğrafi işaret tescilleri almakta ve bu tescillerinden kaynaklı haklarını aktif bir şekilde icra etmeye çalışmaktadır.
iii. "Parmigiano Reggiano" üzerindeki coğrafi işaret koruması
"Parmigiano Reggiano" İtalya'nın Parma ve Reggio bölgesinde geleneksel bir tarzda üretilen ve tüm dünya tarafından bilinen, coğrafi işaret korumasına tabi bir peynir türüdür. "Parmigiano Reggiano" denilince akla gelen tekerlek peynir de aslında bu ürünün yöresel üretim tarzının akıllarda bıraktığı izlenimdir. "Parmigiano Reggiano" peynirinin her bir tekerleği, yaşlandırılmak üzere depoya yerleştirilir. Yaşlandırma sürecinin başlarında, peynir hala yumuşak ve kremsi haldeyken bazı katı kriterler uygulanarak nihai ürün üretilmektedir. Bu peynir, yalnızca üç üründen (süt, tuz ve peynir mayası) oluşmakta ve doğal bakteriler ile kıvamını almaktadır. Bu peynir için sütü üreten inekler ise spesifik bir diyet ile beslenmektedir. Bugün Consorzio, 100.000 tekerlek peynirin kazein kabuğuna (tekerlek peynirin dış yüzeyi) dijital etiketler yerleştirerek bu ürünü korumak için teknolojik bir yaklaşım da benimsemektedir. Bu hamlenin izlenebilirlik, envanter takibi ve kontrolü için faydalı olacağı düşünülmektedir. Ayrıca bu hamlenin ürünlere yönelik kimlik doğrulama ve kalite güvencesi sağlamanın yanı sıra ürünleri serileştirme ve tüketici güvenliğini iyileştirme amacıyla gerçekleştirildiği belirtilmektedir.
Bu kapsamda Consorzio, "Parmigiano Reggiano" ibaresini bir menşe adı olarak PDO-IT-02202 başvuru numarası ile Avrupa Komisyonu nezdinde tescil ettirmiştir. Consorzio bunu takiben Türkiye dahil dünyanın çeşitli ülkelerinde de "Parmigiano Reggiano" ibaresini menşe ad olarak tescil ettirmeye devam etmiştir. Türkiye'de 2011 yılında başvurusu yapılan "Parmigiano Reggiano (Parmesan Peyniri)" 2017 yılında C2011/002 tescil numarası ile menşe adı olarak Consorzio adına tescil edilmiştir.
iv. "Parmigiano Reggiano" coğrafi işaretinden kaynaklı çeşitli ihtilaflar
"Parmigiano Reggiano" peynirinin coğrafi işaret yolculuğu da bu noktada başlamaktadır. Consorzio, sıkı bir koruma stratejisiyle dünyada "Parmigiano Reggiano " ibaresinin menşe ad kriterlerine uygun kullanımını kontrol etmek istemekte ve bunun için de her yerde aksiyon almaya çalışmaktadır. Özellikle son yaşanan gelişmeler kapsamında Consorzio'nun sadece "Parmigiano Reggiano" ibaresini değil aynı zamanda "Parmesan"/"Parmigiano" ve benzeri ibareleri de bu coğrafi işaret koruması altına almak istediği anlaşılmaktadır. Burada odak noktamız "Parmigiano Reggiano" menşe adının koruma kapsamının "Parmesan/Parmigiano" ve benzeri ibarelere uzatılıp uzatılamayacağı olacaktır. Öyle ki; Consorzio aslında uzun zamandır hem "Parmigiano Reggiano" hem de bu ibarenin "Parmesan"/"Parmigiano" gibi varyasyonlarının kullanımına el atmakta ve coğrafi işaret korumasının sadece AB değil, tüm dünyada en geniş haliyle uygulanmasını istemektedir. Ancak ticari hayattaki düzenin her ülkede birbirinden farklı olması ilgili bölgede coğrafi işaret korumasına atanan önemi belirlemekte ve hem Consorzio için hem "Parmigiano Reggiano" ve bu ibarenin "Parmesan"/"Parmigiano" gibi varyasyonlarını kullanmak isteyen diğer şirketler için yeknesak bir uygulama yaratılmasını zorlu hale getirmektedir.
Yakın zamanda yayınlanan 13 Eylül 2022 tarihli Avusturalya Markalar Ofisi kararına konu ihtilafta Consorzio, gıda devi Kraft Foods Group Brands LLC'nin ("Kraft") Avustralya'daki süpermarket raflarında bulunan kurutulmuş toz peynir kutularının "Kraft Parmesan Cheese" (Kraft Parmesan Peyniri) ibaresini içermesinin ve bu ibarenin marka olarak tescil edilmeye çalışılmasının tüketicilerin kafasında karıştırılma ihtimali yaratacağı gerekçesiyle harekete geçmiştir. Avustralya Markalar Ofisi, Kraft'ın toz peynir ürünleriyle ilgili olarak "Kraft Parmesan Cheese" (Kraft Parmesan Peyniri) kelimesini kullanmasını coğrafi işaret ihlali olarak değerlendirmemiştir. Avusturalya Markalar Ofisi, "Parmesan" kelimesinin Avustralya'da bir tür peynir veya aromayı ifade etmek için kullanıldığını ve bu ifadenin tüketicilerin zihninde her zaman "Parmigiano Reggiano" olarak tanımlanan prosedürlere uygun olarak yapılan peynirleri çağrıştırmadığını ifade etmiştir.
Consorzio, Avusturalya Markalar Ofisi'nin ilk kararına karşı sunduğu itirazda, "Kraft Parmesan Cheese" (Kraft Parmesan Peyniri) marka başvurusunda yer alan "Parmesan" kelimesinin "Parmigiano Reggiano"nun İngilizce çevirisi olduğunu ifade etmiş ve Avustralyalı tüketicilerin bu ibareyi taşıyan ürünün İtalya'da sıkı koşullar altında üretilmesini bekleyeceklerini açıklamıştır. Consorzio gerçek "Parmigiano Reggiano" peynirinin İtalya'nın belirli bir bölgesinde, belli bir kaliteyi koruyacak şekilde ve sıkı kurallar çerçevesinde üretildiğini söylemiş ve Kraft'ın gerçek "Parmigiano Reggiano" üretmediğini, ancak "Kraft Parmesan Peyniri" şeklindeki marka başvurusu yapılmasının ve bu ibarenin Kraft'ın ürünleri üzerinde kullanılmasının "Parmigiano Reggiano" peynirini çağrıştırdığını belirtmiştir. Consorzio "Parmigiano Reggiano" peynirinin tarihçesinin orta çağa kadar uzandığını ve ismin korunmasına yönelik ilk adımların 1920'lerde atıldığını belirttiği belgeleri delil olarak sunmuştur ve bu korumanın kapsamının sadece coğrafi işaretin adıyla birebir aynı "Parmigiano Reggiano" kullanımlarını değil "Parmesan"/"Parmigiano" vb. ibareleri de kapsaması gerektiğini savunmuştur.
Buna karşın, Kraft, "Parmesan"ın sadece İtalya'da değil, Avustralya ve diğer çeşitli ülkelerde de üretilen bir tür sert peynir için kullanılan genel bir terim olduğunu savunmuştur. Kraft, "Kraft Parmesan Cheese" (Kraft Parmesan Peyniri) adı altında ürettiği ve pazarladığı peynirleri 1945'ten beri ABD'de ve 1966'dan beri de Avustralya'da sattığını belirtmiştir. Kraft ürünün etiketinde "ithal malzemelerden Avustralya'da paketlendiği" dışında nerede üretildiğinin belirtilmediğini açıklamıştır. Avusturalya Markalar Ofisi, Avustralyalı peynir tüketicilerinin Kraft'ın ürününü İtalya'da üretilen "Parmigiano Reggiano" ile karıştırma ihtimalinin çok düşük olduğunu açıklamıştır. Avusturalya Markalar Ofisi'nin ret kararı üzerine de Consorzio, Federal Mahkeme'de Avustralya Markalar Ofisi'nin kararını bozmak için temyiz başvurusunda bulunmuştur. Dosya henüz inceleme aşamasındadır.
Consorzio'nun Avusturalya'daki bu sert adımları, bu konuda harekete geçtiği tek yer değildir. Avusturalya'daki gibi Ekvator'da da Kraft, "Kraft Parmesan Cheese" (Kraft Parmesan Peyniri) ibaresi üzerinde marka tescili almak istemiş ancak bu sefer başarılı olamamıştır. Ekvator'daki yetkili ofis (Ecuadorian Intellectual Property Office (SENADI)), 15 Şubat 2022 tarihli kararında Consorzio'nun itiraz talebini aldıktan sonra, Kraft'ın başvuru yaptığı "Kraft Permasan Cheese" (Kraft Parmesan Peyniri) ibaresinin "korunan menşe adı ile önemli benzerlikler göstermesi ve yalnızca üretildiği coğrafi çevreye borçlu olduğu itibar, kalite ve diğer özelliklerinden haksız bir şekilde yararlanması nedeniyle" bir markada yer almasının yanıltıcı olacağı gerekçesiyle başvurusu yapılan ibarenin marka olarak tescil edilemeyeceğine karar vermiştir. Bu karar, Amerika kıtası açısından önem arz etmektedir. Keza bu karar dünyanın bu tarafında da coğrafi işaret korumasının şirketlerin ticari kâr amacı güden hareketlerine kıyasla daha büyük önem teşkil edebileceğinin bir göstergesidir.
Karar, menşe adı ve ilgili coğrafi alan arasındaki bağlantının temel önemini bir kez daha teyit etmektedir. Ekvator Marka Ofisi'nin kararı, birçok uluslararası şirket ve ticaret birliğinin aslında istemeyeceği bir karardır. Bu karar ile "Parmesan"/"Parmigiano" ibaresinin jenerik bir isim olarak algılanmadığı, "Parmigiano Reggiano" ibaresine atanan menşe adı koruması kapsamında değerlendirilmesi gereken bir ibare olduğu ortaya konmuştur. Bu gibi kararların yaygınlaşması sadece "Parmigiano Reggiano" menşe adının değil, tüm coğrafi işaretlerin koruma kapsamlarının genişletilmesi sonucunu doğurabilecektir.
Avusturalya ve Ekvator'dan Avrupa kıtasına geçecek olursak, Ekvator'daki bakış açısının aslında AB'nin bakış açısından kaynaklandığı görülecektir. "Parmigiano Reggiano" peynir türünün AB üyesi İtalya kökenli olması karşısında, bu tutum elbette hiç şaşırtıcı değildir. 2008 yılında ABAD, AB'de "Parmesan/Parmigiano" adı altında sadece menşe adı olan "Parmigiano Reggiano" menşe adı kriterlerini sağlayan özellikteki peynirlerin satılabileceğine karar vermiştir (Case C-132/05 Commission of the European Communities v Federal Republic of Germany). Avrupa'da dönüm noktası niteliğindeki bu davada, AB'nin yürütme organı olan Avrupa Komisyonu, Consorzio'nun şikayeti üzerine Almanya'ya karşı işlem başlatmıştır. Dava kapsamında, Alman hükümetinin, "Parmigiano Reggiano" menşe adının spesifikasyonuna uymayan peynirler üzerinde "Parmesan"/"Parmigiano" ibaresini kullanan üreticilere karşı harekete geçmek zorunda olduğu halde harekete geçmediği iddia edilmiştir. Alman hükümeti, "Parmesan"/"Parmigiano"nun Alman tüketiciler nezdinde sadece rendelenebilen sert peynirlere atıfta bulunan bir kelime olarak algılandığını ve bu nedenle "Parmesan"/"Parmigiano"nun coğrafi işaret olarak kullanımı kısıtlanamayacak genel bir terim olduğunu savunmuştur. ABAD, karşılaştırılan terimler arasında hem görsel hem de fonetik benzerlik ve kavramsal yakınlık açısından üçlü bir test yapılmasına karar vermiştir. Almanya'nın aleyhine karar vererek, "Parmesan/ Parmigiano" ve "Parmigiano Reggiano" terimlerinin arasında sadece fonetik ve görsel olarak benzerlik olmadığına, aynı zamanda kavramsal olarak da yakın olduklarına ve birbirlerini çağrıştırdıklarına hükmetmiştir. ABAD'a göre "(...) bu yakınlık ve fonetik ve görsel benzerlikler (...) tüketicinin, rendelenmiş veya rendelenmesi amaçlanan ve "Parmesan" adını taşıyan sert bir peynirle karşılaştığında aklına coğrafi işaret olan "Parmigiano Reggiano" tarafından korunan peyniri getirecektir. Bu koşullarda, "Parmesan" adının kullanımı (...) "Parmigiano Reggiano" coğrafi işaretinin bir çağrışımı olarak kabul edilmelidir. Dolayısıyla, "Parmesan" adının "Parmigiano Reggiano" coğrafi işaretinin bir tercümesi olup olmadığı sorusunun mevcut davanın değerlendirilmesi açısından bir önemi bulunmamaktadır." ABAD'ın bu kararı, Consorzio'nun AB'ye üye ülke topraklarında "Parmigiano Reggiano" veya "Parmesan,/ Parmigiano" kelimesini taşıyan bir peynir ürünü üzerinde denetim hakkı olduğunu doğrulamıştır. Ayrıca "Parmesan "ın AB bölgesinde jenerik bir terim olarak algılanmadığını da teyit etmiştir.
v. Sonuç
"Parmesan"/"Parmigiano" ibaresinin veya bu ibareleri içeren işaretlerin peynir içerikli ürünlerde marka olarak tescil edilmesi veya kullanılması tartışmasının iki boyutu bulunmaktadır. Kıta Avrupası'nda coğrafi işaret kapsamının en yüksek seviyede olması gerektiği yönünde bir yaklaşım varken, Anglo-Sakson ülkelerinde bu ibarenin kullanımına daha liberal bakılmaktadır. Öyle ki, Amerika Birleşik Devletleri'nde yayınlanan çoğu inceleme yazısında da "Parmigiano Reggiano" ibaresi üzerindeki coğrafi işaret tescilinin korumasının "Parmesan"/"Parmigiano" gibi terimlerin kullanılmasını engelleyecek şekilde genişletilmesi durumuna sert eleştiriler yapıldığı görülmektedir. Amerika Birleşik Devletleri'nde bu bakış açısının ticari hayattaki özgürlüğe engel teşkil ettiği görüşünün hakim olduğu anlaşılmaktadır. Öte yandan AB'de tam tersi bir bakış açısıyla, bir ürünün yöresel üretim tarzına ve bu yöresel üretimi yapmaya hak kazanmış üreticilerin ticari haklarına verilen önem, ticari hayattaki rekabetten daha önemli görülmektedir.
Dünyanın farklı noktalarında "Parmesan/Parmigiano" ibaresinin yarattığı tartışmayı ele aldıktan sonra, Consorzio'nun Türkiye'deki hareketlerine de bakmak gerekmektedir. Türk Patent ve Marka Kurumu'nun marka siciline bakıldığında "Parmesan" ibareli 13 adet marka kaydı bulunduğu görülmektedir. Bu başvurulardan altı tanesi geçersiz durumdadır. Bunlar Consorzio'nun Türkiye'de C2011/002 numaralı coğrafi işaret tescili nedeniyle re'sen veya itiraz üzerine geçersiz kılınmıştır. Consorzio'nun "Parmesan/ Parmigiano" ve "Parmigiano Reggiano" ibarelerinin ürünler üzerindeki kullanımına ve tescillerine verdiği öneme ve buna yönelik aldığı aksiyonlara bakıldığında, dünya üzerinde olduğu gibi Türkiye'de de Consorzio'nun aktif olduğu görülmektedir. Henüz Türk mahkemeleri nezdinde "Parmesan" ibaresinin marka olarak tescil edilmeye çalışılmasının engellenmesine veya ürünler üzerinde kullanılmasının engellenmesine dair kesinleşmiş bir dava bulunmamaktadır. Bu konuda, Türk mahkemelerinin, "Parmigiano Reggiano (Parmesan Peyniri)" coğrafi işaret tescili kapsamını ne derece geniş değerlendireceği, Anglo-Sakson mu, Kıta Avrupası yaklaşımını mı tercih edeceği merakla beklenmektedir.
Kanımızca "Parmesan" veya "Parmigiano" terimleri gerçekten de "Parmigiano Reggiano" menşe adını çağrıştırmaktadır. "Parmigiano Reggiano" menşe adına atfedilen korumanın "Parmesan" veya "Parmigiano" terimlerine uzatılmadığı ülkelerde ortalama bir tüketici Parma ve Reggio menşeli gibi görünen ancak gerçekte Parma veya Reggio ile hiçbir ilgisi olmayan bir peynir ürününü, bu ürünün ilgili menşe adının özelliklerini barındırdığı algısı ile satın almaya yönelebilir. Keza, Ekvator Marka Ofisi'nin kararında da "Talep edilen markanın aldatıcı olabileceği ve piyasada bilinçli bir karar veremeyecek olan tüketicileri etkileyebileceği açıktır." ifadeleri yer almaktadır. Gerçekten de burada önemli olan bir üçüncü kişi ürününde menşe adının tescil edildiği ismin aynısının kullanılıp kullanılmadığının tespiti değildir. Burada önemli olan, bu adın varyasyonunun tüketici kesiminde yarattığı algının tespiti olmalıdır. Eğer ilgili tüketici, kullanılan terim ile tescilli bir coğrafi işareti anımsıyor ve söz konusu ürünün bu özellikleri barındırdığını düşünüyor ve ürünün menşe hakkında yanılıyorsa ya da üretici bu menşe adından haksız yarar sağlıyorsa, bu durumda coğrafi işaretin ihlal edildiğine kanaat getirilmelidir.
Yararlanılan Kaynaklar:
https://www.wto.org/english/docs_e/legal_e/27-trips_04b_e.htm#3
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
