Türkiye'de araç alımı, araç sahibi olunması genellikle bir dizi vergi ve harçla ilişkilendirilir. Bu vergi ve harçlar, araç değeri, tipi, yaş ve motor hacmine bağlı olarak değişebilir. Bunlar arasında; KDV (Katma Değer Vergisi), MTV (Motorlu Taşıtlar Vergisi), ÖTV (Özel Tüketim Vergisi), noter masrafları ve trafik sigortası gibi unsurlar bulunur. Ancak, yabancıların Türkiye'ye getirdikleri araçları yla ilgili bazı avantajları vardır. Yabancılar, araçlarını kendi ülkelerinden geçici olarak ithal edip Türkiye'de tescil ettirerek (YTGGK) vergi muafiyetinden yararlanabilir. Türkiye'den araç alımı ile ithal araç arasında prosedür açısından bir farklılık yoktur.

MA – MZ Plaka

Y.T.G.G.K. kapsamında geçici olarak ithal edilen taşıtlar ile yabancıların Türkiye'den satın aldıkları taşıtlara İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü'nce bu harf serisini taşıyan plakalar verilmektedir. MA-MZ plaka araçlar aynı zamanda "misafir plakalı araç" veya "taxfree car" olarak da bilinmektedir.

Çeşitli nedenlerle ülkemizde bulunan yabancı kişiler ile yabancı şirket adına araç tescilleri nde de ülkemiz vatandaşları için istenen belgeler istenmekte olup; yabancı kişinin kimlik numarasının bulunması zorunludur. Bu araçlar MA'dan MZ'ye kadar ikili harf, üçlü rakam grubu plakalara tescil edilmekte olup; bu araçları araç sahibinin eş ve çocukları haricinde bir başkasının kullanması mümkün olmamaktadır. Araç yabancı şirket adına tescilli ise şirketin yetkilendireceği üç (3) kişi tarafından kullanılabilmesi mümkündür.1

YTGGK (Mavi Karne)

Yabancı Taşıtlar Geçici Giriş Karnesi (Y.T.G.G.K.), 27.10.1999 tarihli 4458 Sayılı Gümrük Kanunu'nun 130 ve 131. maddelerinden yararlanmak suretiyle Gümrük Kanunu'na istinaden çıkarılmış, 07.10.2009 Tarihli ve 27369 Resmî Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren Gümrük Yönetmeliği'nin 376/j maddesinde tanımlanan, yabancıların ikamet yerlerinde adlarına kayıtlı özel kullanımlarına mahsus taşıtlarını ülkemizde kullanabilmelerini sağlayan, Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu tarafından düzenlenen teminat hükmünde belgedir.2

Y.T.G.G.K. çalışma, öğrenim ve emeklilik maksatlı olarak ülkemizde ikamet eden yabancı ların, yurt dışında kendi adlarına tescilli taşıtlarını, Gümrük Vergisi, KDV ve ÖTV'den muaf olarak Türkiye'de bulundurmalarını sağlayan bir kefalet belgesidir. Fakat, bu statüdeki taşıtlar için her yıl Ocak ve Temmuz ayları içinde Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) ödenmelidir.3

Turing, belge düzenlediği taşıtın kurallara uymaması halinde çıkarılacak vergilere devlet hazinesine karşı kefil olmaktadır. Sistemin işlerliğinin sağlanabilmesi için, karne düzenlenen taşıtın vergilerinin bir kısmı, depozito mahiyetinde Turing'e bırakılmaktadır.

YTGGK Hakkından Yararlanamayan Yabancılar

  • 1 ve 2. sınıf Dışişleri Bakanlığı kimlik kartına sahip, elçilik ve konsolosluk çalışanları.
  • Çift uyruklu kişiler (Türk vatandaşlığı bulunan), Türkiye'den emekli olmuş kişiler, Emekli Mavi Kartlılar.
  • Türkiye dışında yerleşik olmayan kişiler(en az 185 gün).

İstenen Belgeler

Çalışan Yabancılar

  • Pasaport ve sürücü belgesi (fotokopileriyle beraber).
  • İlgili bakanlıktan alınmış çalışma izni fotokopisi.
  • Çalışma izninden muaf olan yabancılar için SGK'dan (Sosyal Güvenlik Kurumu) Türkiye'de çalıştıklarına dair resmî belge.
  • Taşıtın kendine ait olduğunu gösteren taşıt ruhsatı, satış varsa, ilgili konsolosluktan satış sözleşmesi (satıcıya ait ruhsat fotokopisi ile birlikte).
  • Çalıştığı iş yerinden kuruma hitaben görevini ve süresini belirten yazı (şirket imza sirküleri fotokopisi ile beraber).
  • İlgili Gümrük Müdürlüğü'nden alınmış "Araç Tespit Tesellüm Tutanağı".
  • Taşıtın, marka, tipi, motor hacmi, model yılı ve hangi ülke menşeli olduğuna göre nakit veya kurum örneğine uygun vadesiz banka teminat mektubu.
  • Taşıt sahibi tarafından doldurulup imzalanacak başvuru formu.

Öğrenim gören Yabancılar

  • İkamet tezkeresi (mavi kart sahiplerinden istenmez).
  • Öğrenim gördüğü yerden, Kuruma hitaben öğrenci belgesi.
  • Pasaport, sürücü belgesi (fotokopileriyle beraber).
  • Taşıtın kendine ait olduğunu gösteren taşıt ruhsatı satış varsa, ilgili konsolosluktan satış sözleşmesi (satıcıya ait ruhsat fotokopisi ile birlikte).
  • İlgili Gümrük Müdürlüğü'nden alınmış "Araç Tespit Tesellüm Tutanağı".
  • Taşıtın, marka, tipi, motor hacmi, model yılı ve hangi ülke menşeli olduğuna göre nakit veya kurum örneğine uygun, vadesiz banka teminat mektubu.
  • Taşıt sahibi tarafından doldurulup imzalanacak başvuru formu.

Emekli Olmuş Yabancılar

  • İkamet tezkeresi.
  • Ülke sosyal güvenlik kuruluşlarınca verilen, emekli olduğunu gösteren belge (büyükelçilik veya konsoloslukça onaylı Türkçe tercümeli).
  • Pasaport, sürücü belgesi (fotokopileriyle beraber).
  • Taşıtın kendine ait olduğunu gösteren taşıt ruhsatı, satış varsa, ilgili konsolosluktan satış sözleşmesi (satıcıya ait ruhsat fotokopisi ile birlikte).
  • İlgili Gümrük Müdürlüğü'nden alınmış "Araç Tespit Tesellüm Tutanağı".
  • Taşıtın, marka, tipi, motor hacmi, model yılı ve hangi ülke menşeli olduğuna göre nakit veya kurum örneğine uygun, vadesiz banka teminat mektubu.
  • Taşıt sahibi tarafından doldurulup imzalanacak başvuru formu.4

Dikkat Edilecek Hususlar

  • Bu statüde sadece bir (1) otomobil veya bir (1) motosiklet getirebilirsiniz. Bununla birlikte, aynı statüde bir (1) karavan veya bir (1) römork getirme hakkınız da bulunmaktadır.5
  • Mavi Kart sahipleri diğer belgeleri eksiksiz ibraz etmek şartıyla Y.T.G.G.K. ile taşıtbulundurabilirler.
  • T.G.G.K. teminatı banka teminat mektubu veya nakit (Türk Lirası, Amerikan Doları ya da Avrupa Para Birimi) olarak kabul edilmektedir. Döviz teminatlar Türk Lirasındaki değer kaybından etkilenmediğinden %30 indirimli olarak kabul edilir. Teminat mektupları Türkiye'de şubesi bulunan bütün bankalardan, kurum mektup örnek metnine bağlı kalınarak verilebilir (örnek dışı metinler kesinlikle kabul edilmemektedir).
  • YTGGK 1 veya 2 yıl olarak, karne süresi, ikamet tezkeresi ve çalışma izni sürelerini aşmayacak şekilde düzenlenir.
  • YTGGK süresi bitmeden önce, süre uzatımı için Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu'na müracaat edilmesi, para cezası gibi yaptırımlarla karşılaşılmaması açısından önemlidir.
  • Alınan işlem, sonradan vazgeçilmesi veya gümrükte işlem yaptırılmaması sebebiyle iptal edilemez.
  • Uluslararası dillerde yazılmayan taşıt ruhsatlarının, konsolosluk ya da noter onaylı çevirisi istenir.
  • Kurumdan alınan YTGGK ile önce gümrüğe, daha sonra bağlı bulunduğu ilin trafik şube müdürlüğüne gidilmelidir.
  • Yatırılmış olan teminatın iadesi için, taşıtın kesin yurtdışı edilmesi, ilgili trafik şubesi ve gümrükten dosyası kapatıldıktan sonra, YTGGK cildinin Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu'na iade edilmesi gerekir.

Süre Uzatımı

Gerekli Belgeler

  • Turing'e hitaben antetli kâğıda yazı:
    • Çalışanlar için işverenlerince imzalanmış ve görev belirten içerikte.
    • İş sahipleri için, yetki belgeleri ile birlikte kendilerince imzalanmış.
  • Çalışanlardan Çalışma İzni Kartı:
    • Mavi Kart sahibi çalışanlardan SGK'dan (Sosyal Güvenlik Kurumu) resmî belge.
    • Öğrencilerin, okullarından "Öğrenci Belgesi" ve ikamet tezkeresi ya da (Mavi Kart).
    • Emeklilerin, emeklilik belgesi (diplomatik temsilcilik onaylı) ve ikamet tezkeresi.
  • YTGGK'da taşıtın ilk giriş gümrüğünü ve tarihini gösteren sayfanın fotokopisi.

Uyarı: Gecikmeli yapılacak süre uzatımı müracaatların için, karne süresinin bitim tarihinden önce, mazeret belirten içerikte ıslak imzalı dilekçe ve kanıt niteliğindeki müracaat belgesi verilmesi gerekmektedir.

Dikkat Edilecek Hususlar

Belirli bir süredeki görevi yerine getirmek veya öğrenimde bulunmak için gelenler ile Türkiye'de geçici olarak oturma iznini haiz yabancılar tarafından geçici olarak ithal edilen taşıtların Türkiye'de kalma süreleri, taşıt sahiplerinin Türkiye'ye girişlerindeki geçicilik statülerinin devam ettiğinin belgelendirilmesi koşuluyla uzatılmaktadır.

Taşıta ilişkin süre uzatım işleminin Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu kanalıyla yapılması gerekmektedir. Süre uzatım talepleri taşıtın Türkiye'de kalma süresi dolmadan önce yapılmalıdır.

  • Süre uzatım talebinde bulunan şahıs, talep tarihi ile Yabancı Taşıtlar Geçici Giriş Karnesi'ndeki geçerlilik süresinin bitim tarihi arasındaki süre içerisinde, Türkiye'ye geliş amacına yönelik şartlarının devam ettiğini çalışma izni, öğrenim belgesi, ikamet tezkeresi ile ispatlamak zorundadır.
  • Süre uzatımına esas çalışma izni, öğrenim belgesi ve ikamet tezkeresi gibi belgelerin sürelerinin uzatılması bakımından ilgili bu belgelerin sürelerinin bitim tarihinden 1 (bir) ay içerisinde müracaatta bulunulması ve bu kuruluşlar tarafından da belgelerdeki sürelerin uzatılması gerekmektedir.

Çalışma izni, öğrenim belgesi, ikamet tezkeresi gibi belgelerin sürelerinin ilgili kuruluşlarca uzatılmaması halinde, bu hususun ilgiliye bildirildiği tarihten, diğer hallerde de karne geçerlilik süresinin bitim tarihinden itibaren en geç 1 (bir) ay içerisinde taşıtın kati olarak yurtdışı edilmesi gerekmektedir.

Mazeretsiz 3 (üç) aylık gecikme süresinin aşılması halinde 4458 Sayılı Gümrük Kanunu'nun 238. madde hükümleri uygulanmaktadır.

4458 Sayılı Gümrük Kanunu'nun söz konusu maddesine göre Geçici İthalat Rejimine ilişkin hükümlerin ihlali halinde, eşyaya ilişkin gümrük vergilerinin iki katı para cezası alınmaktadır. Yüksel meblağlara ulaşan söz konusu para cezası ile karşı karşıya kalınmaması için yukarıda belirtilen yükümlülüklere riayet edilmesi gerekmektedir.6 7

Yurt Dışından Getirilen Araçların Yabancıdan Yabancıya Satışı

Y.T.G.G.K.'ne kayden ithal edilen taşıtların yine aynı şekilde taşıt getirme hakkı bulunan bir başkasına devir işleminin yapılabilmesi, kişilerin asıl yerleşim yerinin bulunduğu ülkede ya da o ülke toprağı sayılan elçilik veya konsolosluklarda mülkiyet devrinin yapıldığının belgelendirilmesi ve taşıtın gümrük idaresi denetimine alınması hâlinde mümkündür.8

Kaynakça & Referanslar

1 "Trafik Tescil Hizmetleri": https://www.egm.gov.tr/trafik-tescil-hizmetleri-hakkinda-bilgi-almak-istiyorum

2 "Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu": https://www.turing.org.tr/ytggk-mavi-karne/

3 "Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu": https://www.turing.org.tr/belgeler-ile-ilgili-sikca-sorulan-sorular/

4 "Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu": https://www.turing.org.tr/ytggk-mavi-karne/

5 "Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu": https://www.turing.org.tr/belgeler-ile-ilgili-sikca-sorulan-sorular/

6 "Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Süre Uzatımı": https://www.turing.org.tr/wp-content/uploads/2021/12/20220101-Web-e-Sure-Uzatimi-Hakkinda-Turkce.pdf

7 "Yolcu Beraberi Taşıtlar": https://ticaret.gov.tr/gumruk-islemleri/sikca-sorulan-sorular/bireysel/yolcu-beraberi-tasitlar

8 "Yabancı Plakalı Kara Taşıtları İçin Yolcu Defteri": https://www.mfa.gov.tr/data/KONSOLOSLUK/yolcu-rehberi.pdf

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.