20.12.2022 tarihinde Anayasa Mahkemesi'nin ("AYM") Resmi Gazete'de yayinlanan karari ile 2018/6161 basvuru numarali Ümit Eyüpoglu basvurusu sonuçlandirilmistir.
AYM nezdinde basvurucunun kullandigi telefon hattiyla ilgili bilgilerin verilmesine yönelik talebinin reddedilmesi nedeniyle kisisel verilerin korunmasini isteme hakki ile baglantili olarak etkili basvuru hakkinin ihlal edildigi iddiasi incelenmistir. Söz konusu olayda, basvurucu kullandigi telefon hattina ait internet verilerinin, log kayitlarinin, telefonunun IMEI bilgilerinin, Hot Spot kullandigi tarih bilgisinin ve internet kullandigi sirada baska abonelerle ortak IP aldigi tarihlerdeki log kayitlarina iliskin veri bilgisinin kendisi ile paylasilmasini ilgili sirketten talep etmistir. Ancak, sirket bu bilgilerin sadece mahkeme isterse paylasilabilecegini belirterek basvurucunun talebini reddedilmistir.
Basvurucunun açmis oldugu dava sonucunda, yerel mahkeme talep edilen hususlarin bir hak ya da hukuki iliskiden ziyade maddi verilere iliskin oldugu vurgulamis, Bölge Adliye Mahkemesi ise talep edilen verilerin mevzuat uyarinca paylasilmakla yükümlü olunan bilgiler disinda kaldigini belirterek basvurucunun istinaf talebini reddetmistir.
Anayasa Mahkemesi tarafindan, somut olayda basvurucunun adina kayitli telefon hattina ait internet verilerinin, log kayitlarinin, telefonun IMEI bilgilerinin, Hot Spot kullandigi tarihe iliskin bilgilerin belirli bir gerçek kisi hakkindaki bilgi niteliginde oldugu, bu bilgilere erismenin, düzeltilmesini veya silinmesini talep etmenin ve amaçlari dogrultusunda kullanilip kullanilmadigini ögrenmenin özel hayata saygi hakki kapsaminda, kisisel verilerin korunmasini isteme hakki yönünden incelenmesi gerektigi ifade edilmistir.
Yapmis oldugu degerlendirme kapsaminda Avrupa Insan Haklari Mahkemesi ve AYM içtihatlarina da atifta bulunan AYM, asagida belirtilen hususlarin altini çizmistir:
· Özel hayata saygi hakki kapsaminda korunan hukuksal çikarlardan biri de mahremiyet hakkidir. Mahremiyet hakki, bireyin kendisiyle ilgili bilgileri kontrol edebilme hukuksal çikarini da kapsamaktadir. Bireyin kendisine iliskin herhangi bir bilginin rizasi olmaksizin açiklanmamasi, yayilmamasi, bu bilgilere baskalari tarafindan ulasilamamasi ve rizasi olmaksizin kullanilamamasi, yani bu bilgilerin mahrem kalmasi konusunda bireyin menfaati bulunmaktadir.
· Anayasanin 20. maddesi ile herkesin kendisiyle ilgili kisisel verilerin korunmasini isteme hakkina sahiptir ve bu hak kisinin kendisiyle ilgili kisisel veriler hakkinda bilgilendirilmeyi de kapsamaktadir.
· Kisisel veri -belirli veya kimligi belirlenebilir bir gerçek kisiye ait olmak sartiyla- bir kisiye iliskin bütün bilgileri ifade etmektedir. Adi ve dogum tarihi gibi sadece kimligini ortaya koyan bilgileri degil motorlu tasit plakasi, öz geçmisi, fotografi, IP adresi, alisveris aliskanliklari, hobileri, etkilesimde bulundugu kisiler gibi kisiyi dogrudan veya dolayli olarak belirlenebilir kilan tüm veriler kisisel veri kapsamindadir.
· Kisisel verilerin korunmasini isteme hakki yönünden inceleme yapilabilmesi için anilan hak kapsaminda korunmasi gerekli bir kisisel verinin olup olmadigi belirlenmelidir. Kisisel veri bulunup bulunmadigi davanin ve basvurunun kendine özgü kosullari dikkate alinarak otonom olarak tespit edilmelidir.
· Somut olayda, basvurucunun adina kayitli telefon hattina ait internet verilerinin, log kayitlarinin, telefonunun IMEI bilgilerinin, Hot Spot (açik Wi-fi noktasi) kullandigi tarihe iliskin bilgilerin belirli bir gerçek kisi hakkindaki bilgi kapsaminda oldugu anlasilmakla bu bilgilere erismenin, bunlarin düzeltilmesini veya silinmesini talep etmenin ve amaçlari dogrultusunda kullanilip kullanilmadigini ögrenmenin özel hayata saygi hakki kapsaminda, kisisel verilerin korunmasini isteme hakki yönünden incelemesi gerekmektedir.
· Kisilerin kendisiyle ilgili kisisel veriler hakkinda bilgilendirilme ve bu verilere erisim hakki, veri islemenin seffafligi veya açikligi ilkesinin bir uzantisidir. Kisilerin kendisi hakkinda hangi verilerin kim tarafindan ne zaman ve hangi nedenlerle islendiginin bilmesi bu verileri düzeltme, sildirme, engelleme gibi haklarini kullanmasini da mümkün kilmakta ve söz konusu anayasal güvencelerin hayata geçirilmesini saglamaya yönelik tamamlayici bir özellik tasimaktadir.
· Demokratik bir toplumda kisisel verilerin islenmesi süreci seffaf bir sekilde gerçeklestirilmeli, bunun bir geregi olarak veri sahiplerine kisisel verilerine erisim imkâni taninmali ve bu imkânin kolayca kullanilmasi için gerekli tedbirler alinmalidir.
Açiklanan bu hususlar kapsaminda; derece mahkemelerinin, dar yorumla söz konusu talepleri bir hak ya da hukuki iliskiden ziyade maddi verilere iliskin bulmasi ve tüketici mahkemesi nezdinde güncel bir yararin bulunmadigindan menfaat sarti yoklugu nedeniyle davanin esasina girmeyerek reddetmesi, basvurucunun kisisel verilerine erisimini engelledigi degerlendirilmesinde bulunulmustur. Bunun sonucunda da özel hayata saygi hakki kapsaminda kisisel verilerin korunmasini isteme hakki ile baglantili etkili basvuru hakkinin ihlal edildigine karar verilmistir.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
