1. Eser Sözlesmesinin Genel Tanimi Nedir?

Eser Sözlesmesi, 6098 Sayili Türk Borçlar Kanununun 470. maddesi ve devaminda düzenlenmistir. Buna göre, "Eser sözlesmesi, yüklenicinin bir eser meydana getirmeyi, is sahibinin de bunun karsiliginda bir bedel ödemeyi üstlendigi sözlesmedir."

Eser sözlesmesi, karsilikli her iki tarafa borç yükleyen sözlesmelerden olup, is görme sözlesmesidir. Yüklenici bir eser meydana getirmeyi üstlenirken is sahibi de buna karsilik bir ücret ödemeyi taahhüt eder.

2. Eser Sözlesmesinde Yüklenicinin Borçlari Nelerdir?

a – Eseri Meydana Getirme ve Teslim Borcu Nedir?

Eser sözlesmesinde yüklenicinin eser meydana getirme ve teslim etme olarak iki asli yükümlülügü bulunmaktadir. Yüklenici kural olarak teslimi sözlesmede kararlastirilan zamanda teslim ile yükümlüdür. Sözlesmede teslim ile ilgili bir hüküm bulunmadiginda sözlesme konusu tasinir ise TBK md. 89'a göre ifa yeri belirlenecek, tasinmaz ise de tasinmazin bulundugu yer olacaktir.

b – Yüklenicinin Özen ve Sadakat Yükümlülügü Nedir?

TBK'nun 471/1 maddesinde, "Yüklenicini, üstlendigi edimleri is sahibinin hakli menfaatlerini gözeterek, sadakat ve özenle ifa etmek zorundadir." Yüklenicinin özen ve sadakat yükümlülügünün belirlenmesinde ise benzer alanlarda faaliyet gösteren basiretli bir yüklenicinin göstermesi gereken mesleki ve teknik kurallara uygun davranis esas alinacaktir.

Yüklenici özen yükümlülügüne göre, eseri meydana getirirken isin ehli olan bir yüklenici gibi dikkatle yapmalidir. Is sahibine zarar verecek davranislardan kaçinmali, iyi niyet kurallari geregince isi yerine getirmelidir.

Sadakat yükümlülügüne göre ise, yüklenici is sahibinin yararina olacak isleri yapmali, zararina olacak islerden kaçinmalidir. Isin zamaninda bitmesi tehlikeye düsmesi, is sahibinin sagladigi malzemelerin ayipli olmasi gibi durumlarda yüklenici bu durumu is sahibine hemen bildirmek zorundadir.

c – Yüklenicinin Isi Kendisi Yapma Yükümlülügü Nedir?

Türk Borçlar Kanunu'na göre kural olarak yüklenici edimi bizzat yerine getirmek ile yükümlüdür. Ancak yüklenici, meydana gelecek eseri dogrudan dogruya kendisi yapabilecegi gibi kendi yönetimi altinda da yaptirabilmektedir. Eserin meydana gelmesinde yüklenicinin kisisel özelliklerini önem tasimiyor ise isi baskasina da yaptirabilmektedir.

d – Yüklenicinin Malzeme Bakiminda Yükümlülügü Nedir?

Sözlesmede aksine anlasma olmadikça yüklenici, eserin meydana getirilmesi için kullanilacak olan araç ve gereçleri kendisi getirmekle yükümlüdür. Ayrica bunlarin temini de yine yüklenicinin yükümlülükleri arasinda yer almaktadir.

Yüklenici tarafindan malzemelerin saglanmasi halinde, bu malzemelerin ayipli olmasi durumunda issahibine karsi satici gibi sorumlu olacaktir.

Malzemelerin issahibi tarafindan saglanmasi halinde ise, yüklenici bu malzemeleri özenle kullanmali ve bu malzemelerden geriye kalani is sahibine teslim etmekle yükümlüdür. Is sahibi tarafindan saglanan malzemelerde ayip veya kusur olmasi halinde ise yüklenicinin bu durumu is sahibine hemen bildirmesi gerekmektedir. Bildirmedigi takdirde bundan dogacak sonuçlardan yüklenicinin sorumlulugu dogacaktir.

e – Yüklenicinin Ihbar Yükümlülügü Nedir?

Yüklenici, isi meydana getirirken, is sahibinin araç ve gereçleri ile eserin meydana gelecegi yerin ayipli oldugunu anlamasi durumunda bunu derhal is sahibine bildirmekle yükümlüdür. Bildirmedigi takdirde dogacak sonuçlardan sorumlu olacaktir.

f – Yüklenicinin Ise Zamaninda Baslama Yükümlülügü Nedir?

Yüklenici sözlesmede belirtilen teslim tarihinde isi teslim etme ve ise zamaninda baslama yükümlülügü altindadir. TBK md. 473'e göre yüklenicinin is zamaninda baslamamasi veya sözlesme hükümlerine aykiri olarak isi geciktirmesi halinde, yüklenicinin isi zamaninda bitiremeyecegi açikça anlasilirsa, issahibi teslim için belirlenen günü beklemeksizin sözlesmeden dönebilir.

Ayrica yine yüklenicinin kusuru ve sözlesmeye aykirilik ile isi zamaninda bitiremeyeceginin anlasilmasi halinde, issahibi bunu önlemek için yükleniciye uygun bir süre vererek ayibin veya aykiriligin giderilmesini, aksi takdirde hasar ve masrafi kendisine ait olmak üzere onarim ve ise devamin üçüncü bir kisiye teslim edilecegi konusunda ihtarda bulunabilir.

3. Eser Sözlesmesinde Yüklenicinin Ayiptan Sorumlulugu Nedir?

TBK md. 474'e göre; is sahibi, eserin teslim edilmesinden sonra islerin olagan akisina uygun sekilde imkan bulur bulmaz eseri gözden geçirmeli ve ayiplari varsa uygun sürede yükleniciye bildirmekte yükümlüdür. Eserde açik ayip olmasi halinde, is sahibi makul sürede yükleniciye bildirmedigi takdirde issahibi eseri kabul etmis sayilacaktir.

Ancak usulüne uygun olarak gözden geçirme ile fark edilemeyecek sekilde bir ayibin bulunmasi halinde ise gizli ayiptan söz edilir. Bu durumda TBK md. 477'ye göre, eserdeki ayip sonradan ortaya çikarsa, issahibi gecikmeksizin durumu yükleniciye bildirmekle yükümlüdür.

a – Is Sahibinin Seçimlik Haklari Nelerdir?

Eserde ayip olmasi halinde yüklenicinin sorumlu oldugu hallerde TBK md. 475' e göre issahibinin seçimlik haklari söyledir:

  • Eser, issahibinin kullanamayacagi veya hakkaniyet geregi kabule zorlanamayacagi ölçüde ayipli yada sözlesme hükümlerine aykiri ise sözlesmeden dönme,
  • Eseri alikoyup ayip oraninda bedelden indirim isteme,
  • Asiri bir masraf gerektirmedigi hallerde, bütün masraflari yükleniciye ait olmak üzere, eserin ücretsiz onarilmasini isteme,

Haklarina sahiptir. Issahibi iyiniyet kurallarina uygun olarak bu seçimlik haklardan birini kullanabilir. Ancak eser, issahibinin tasinmazinda yapilmis ise, sökülüp kaldirilmasi asiri zarar doguracaksa issahibi sözlesmeden dönme hakkini kullanamaz (TBK md. 475/3).

4. Eser Sözlesmesinde Issahibinin Borçlari Nelerdir?

Eser sözlesmesinde, is sahibinin bedel ödeme borcu bulunmaktadir. Bu bedel ödeme borcu, eserin teslim ani ile muaccel olur.

Ücret miktari sözlesme ile belirlenmemisse, eserin degeri ve yüklenicinin gideri dikkate alinarak bedel belirlenecektir. Bedelin götürü bedel olarak belirlenmesi durumunda ise, yüklenici eseri o bedel ile meydana getirmekle yükümlüdür. Götürü bedel olmasi halinde yüklenici tarafindan fazla emek ve masraf yapilmis olsa dahi bedelin artirilmasi istenemez.

5. Eser Sözlesmesi Nasil Sona Erer?

  • Taraflarin karsilikli sözlesmenin sona ermesi konusunda anlasmalari ile,
  • Baslangiçta yaklasik olarak belirlenen bedelin, issahibinin kusuru olmaksizin asiri ölçüde asilacagi anlasilirsa issahibi, eser henüz tamamlanmadan veya tamamlandiktan sonra sözlesmeden dönebilir.
  • Is sahibi, eserin tamamlanmasindan önce yapilmis olan kismin karsiligini ödemek ve yüklenicinin zararini gidermek kosuluyla sözlesmeyi feshedebilir.
  • Eser beklenmedik bir olay sonucu yok olursa issahibi, eseri teslim almada temerrüde düsmedikçe yüklenici, yaptigi isin ücretini ve giderlerinin ödenmesini isteyemez. Bu durumda malzemeye gelen hasar onu saglayana ait olacaktir.
  • Yüklenicinin kisisel özelliklerinin göz önünde tutularak yapilan eser sözlesmesinde, yüklenicinin ölümü veya kusuru olmaksizin eseri tamamlama yetenegini kaybetmesi halinde sözlesme kendiliginden sona erer. Bu durumda issahibi, eseri tamamlanan kisimdan yararlanabilecek ise onu kabul ederek karsiligini vermekle yükümlüdür.

6. Eser Sözlesmesinden Kaynaklanan Alacak Davasi Ne Zaman Açilir?

Eser sözlesmesinden kaynaklanan alacak davalarinda, sözlesmenin yüklenici tarafça ayipli veya kusurlu meydana getirilmesi halinde;

  • Tasinmaz yapilarda 5 yil içinde,
  • Tasinir yapilarda ise 2 yil içinde açilmalidir.

7. Eser Sözlesmesi Ile Ilgili Yargitay Kararlari

Kural olarak eser sözlesmesi, zorunlu sekil kosuluna bagli degildir. Sözlesmenin kurulmasi için yazili sekil sarti yok ise de; davali tarafindan sözlesme iliskisi inkâr edildigi takdirde, talep miktari da dikkate alinarak, yazili delille ispata iliskin kurallarin gözetilmesi gerekir. 6100 Sayili HMK 200. maddeye göre, bir hakkin dogumu, düsürülmesi, devri, degistirilmesi, yenilenmesi, ertelenmesi, ikrari ve itfasi amaciyla yapilan hukuki islemlerin, yapildiklari zamanki miktar veya degerleri ikibin besyüz Türk lirasini geçtigi takdirde senetle ispat olunmasi gerekir. Bu hukuki islemlerin miktar veya degeri ödeme veya borçtan kurtarma gibi bir nedenle ikibin besyüz Türk lirasindan asagi düsse bile senetsiz ispat olunamaz. Yazili sözlesme olmasa da sözlesmenin varligini ortaya koyan, yazili delil niteliginde olmayan ancak kesin delil niteligindeki ikrar, yemin delilleri ile de sözlesme iliskisi ispatlanabilir. Tüm bu delillerle de sözlesme iliskisi ispatlanmis degilse HMK 200. maddedeki düzenleme hatirlatilarak karsi tarafin açik muvafakati halinde tanik dinlenebilir. Açik muvafakat olmazsa tanikla sözlesme iliskisi ispatlanamaz. Bunun da istisnasi olan HMK 202. maddeye göre senetle ispat zorunlulugu bulunan hallerde delil baslangici bulunursa tanik dinlenebilir. Somut olayda davali tarafindan dosya kapsamindaki istikrarli beyanlar ile taraflar arasinda sözlesme iliskisi kurulmadigi iddia edilmis olup, ayrica tanik dinlenilmesine de muvafakat etmediginden davaci tarafindan sözlesme iliskisi kuruldugunun kesin deliller ile ispatlanmasi zorunludur. Davaci tarafindan delil listesinde yemin deliline basvurulmus olup mahkeme, yemin teklif etmek hakki bulundugunu istek sahibine hatirlatmakla yükümlüdür, yemin teklifi hakki kullandirilmadan karar verilemez. Mahkemece yapilmasi gereken is; davaci tarafindan açikça yemin deliline dayanildigindan mahkemece kanitlanamayan hususlar hakkinda davacinin davaliya yemin yöneltme hakki hatirlatilarak sonucuna uygun bir karar verilmesinden ibaret olmasi gerekirken davali tarafça kabul edilmeyen fatura ve tanik beyani ile davanin kabulüne karar verilmesi dogru olmamis, hükmün bozulmasi uygun bulunmustur. SONUÇ: Yukarida açiklanan nedenlerle davalinin temyiz itirazlarinin kabulüyle hükmün temyiz eden davali lehine BOZULMASINA.." (YARGITAY 15. HUKUK DAIRESI E. 2019/3906 K. 2020/1771 T. 23.6.2020)1

  "Davaci, davasinda davalinin konutunun komple iç dekorasyon isini yaptiklarini, bu isten kaynakli toplam 53.100,00 TL fatura alacaginin davali tarafindan ödenmedigini, yaptiklari icra takibine de itiraz edildigini belirterek itirazin iptâline karar verilmesini istemis, davali savunmasinda davaciya hiçbir sekilde borcu olmadigini, aralarinda akdî iliski bulunmadigini belirterek davanin reddini istemistir. Mahkemece yapilan islerin davaci tarafindan yapildigi, mahkemece dinlenen tanik beyanlari ve mahallinde bizzat yapilan gösterme ile kabul edildigi gerekçesi ile davalinin itirazinin 52.022,00 TL üzerinden iptâli takibin devamina, asil alacak 51.571,00 TL ye takip tarihinden itibaren yasil faiz uygulanmasina, fazlaya dair istemin reddine ve sartlari olusmadigindan icra inkâr tazminati talebinin reddine karar verilmistir.Davaci dava dilekçesinde davali ile aralarinda akdî iliski bulundugunu iddia etmis ise de, davali akdî iliskiyi inkâr etmis davaci buna dair yazili bir belge sunamamistir. Kuruldugu iddia edilen temel hukuksal iliski TBK'nin 470. maddesinde tanimlanan eser sözlesmesidir. Kural olarak, eser sözlesmesi, zorunlu sekil kosuluna bagli degildir. Ancak, sözlü yapilan sözlesme inkâr edildigi takdirde, sözlesmenin yapildigi zamanki miktar veya degeri HMK'nin 200. maddesindeki miktardan fazla ise akdî iliskinin anilan yasa hükmü geregince davaci tarafindan yazili delille kanitlanmasi zorunludur. Akdî iliskinin tanik delili ile kanitlanabilmesi için ya davaci tarafindan "yazili delil baslangicina" dayanilmis olmasi veya davalinin tanik dinlenmesine açikça onay vermis olmasi gerekir. Somut olayda dava degeri dikkate alindiginda tanik dinlenilmesini mümkün kilan diger yasal sebepler bulunmadigi gibi davali tarafça açikça muvafakat edilmediginden tanik dinlenemeyecegi gibi dinlenmis olsa dahi beyanina itibar edilmesi mümkün degildir. Davaci iddiasini ve inkâr edilen akdî iliskiyi yasal delillerle kanitlayamamistir. Ancak dava dilekçesinin deliller bölümünde açikça yemin deliline dayanmistir. Bu durumda davaciya akdi iliskinin varligiyla ilgili davaliya yemin yöneltme hakkinin varligi hatirlatilarak sonucuna göre karar verilmesi gerekir. Mahkemece bu husus üzerinde durulmaksizin davanin yazili miktarda kismen kabulü dogru olmamis bozulmasi gerekmistir. SONUÇ : Yukarida 1. bentte açiklanan sebeplerle davacinin tüm temyiz itirazlarinin reddine, 2. bent uyarinca temyiz itirazlarinin kabulüyle hükmün davali yararina BOZULMASINA.." (YARGITAY 15. HUKUK DAIRESI E. 2016/6206 K. 2018/1483 T. 11.4.2018)2

  Asil ve birlesen dava, eser sözlesmesinin ifasi sirasinda meydana gelen is kazasi nedeniyle, rücuen tazminat istemine iliskin açilmis bir alacak davasidir. Davaci tarafça, 30/12/2004 tarihinde meydana gelen is kazasinda yaralanan ... tarafindan açilan ... 2. Is Mahkemesi'nin 21/05/2012 tarih , 2005/158 E. 2012/215 K. sayili karari ile 80.000,00 TL maddi tazminatin kaza tarihinden itibaren isleyecek yasal faizi ile birlikte müvekkili sirketten tahsiline hak kazandigini, açilan maddi ve manevi tazminat davalari sebebiyle ... 6. Icra Müdürlügünün 2012/1514 E. sayili dosyasina 170.060,00 TL tutarinda ödeme yapildigi, 170.060,00 TL' nin ödeme tarihi olan 16/07/2012 tarihinden itibaren isleyecek reeskont faizi ile birlikte davalilardan tahsilini talep etmis, davalilardan ... Beton hakkinda açmis oldugu birlesen davasinda, dava disi ...'in ... 2. Is Mahkemesi'nin 2015/317 E. açmis oldugu tazminat davasi sonucunda, ... 9. Icra Müdürlügünün 2015/21839 E. Takip dosyasina 272.204,TL ödenerek kapatildigini, is kazasi neticesinde açilan tazminat davasinda temyiz edilen ... 2. Is Mahkemesi'nin 2005/158 E. 2012/218 K. sayili karari ile müvekkili sirketin % 25 kusurlu bulunurken davalilardan ... Hafriyat' in ise % 75 oraninda kusurlu bulundugunu, Selçuk Aslliye Ceza Mahkemesi'nin 2004/70 E. sayili dosyasinda müvekkili sirketin kusursuz oldugunun belirtildigini, müvekkili sirketin beton dökme isi için davalilardan ... Beton A.S ile anlastigini, ... Beton A.S' nin beton dökme isini diger davali ... Hafriyat Nakliyat Ticaret A.S.ne yaptirdigini, bu gerekçe nedeniyle de olayda kusursuz oldugunu ileri sürerek, asil davada 170.060,00 TL nin ödeme tarihi olan 16/07/2012 tarihinden itibaren isleyecek reeskont faizi ile birlikte davalilirdan sorumluluklari oraninda müstereken ve müteselsilen olmak üzere rucuen tahsilini, birlesen davasinda 193.477,00 TL' nin 22/04/2016 tarihinden itibaren reeskont faizi ile, 10.750,00 TL' nin 06/05/2016 tarihinden itibaren reeskont faizi ile davali ... Beton San. Tic. A.S.ne rücuen tahsilini talep etmis.

Mahkemece, is mahkemesinin kesinlesen kararinda belirlenen kusur oranlarinin baglayici oldugu gerekçesiyle, rapordaki oranlara göre, davaci sirketin kazanin meydana gelmesindeki % 25 kusuru çikarildiktan sonra, davalilarin % 75 kusuruna göre asil dava dosyasinin kismen kabulüyle 127.545,00-TL nin davalilardan rücuen tahsiline, birlesen davaninda kabulüyle 204.228,00-TL nin davali ...Çimento Sanayii Türk A.S. (... Beton Sanayi ve Ticaret A.S.)dan rücuen tahsiline dair verilen karar, davali ... Beton (...Çimento ) tarafindan istinaf edilmis, ... Bölge Adliye Mahkemesince davalinin istinaf talebi esastan reddedilmistir. Bu karara karsi, davali ... Beton (...Çimento ) tarafindan temyiz talep edilmistir.

... Ilçesi'nde bulunan ... Lisesi insasi isi Milli Egitim Bakanligi tarafindan yüklenici sifatiyla davaci ... Insaat Taahhüt Ticaret ve Sanayi Limited Sirketine ihale edilmis, davaci, okul insaatinin beton temini de, diger bir deyisle beton taseronlugunun ... Beton San. Tic. A.S. ye vermis, ... Beton San. Tic. A.S.'nin de hazir betonun insaata tasinmasi ve burada bosaltilmasi isini, ... Hafriyat Nakliyat A.S.'ne verdigi, olay günü ... Beton A.S.'ne ait olup , diger davali alt taseron ... Hafriyat Nakliyat A.S.'de pompa operatörü olarak çalisan ...idaresindeki seyyar beton pompasi ile insaatin zemin katina hazir betonun dökülmesi sirasinda seyyar beton pompasinin denge ayaklarindan birinin kirilmasi ile pompanin yan yatmasi ve bom kolunun o sirada merdiven filizlerinin altindaki boslugu kapatan dava disi M.'in üstüne düsmesi sonucu agir sekilde yaralanmistir. Davaci yüklenici, davali ... Beton A.S. taseron, ... Harfiyat alt taserondur. Davaci yüklenicinin dayandigi hukuksal iliski, niteligine göre bir hizmet akdî iliskisi olmayip, eser sözlesmesi iliskisidir. Mülga 818 Sayili Borçlar Kanunu'nun 355 ilâ 371 arasi maddelerinde (TBK 470-486) düzenlenen eser sözlesmesi hükümlerine göre, zararlandirici olayin gerçeklesmesine etkili olan yüklenici ve taseronlarin kusurunun tespitinde, is güvenligi mevzuatindan da yararlanilmasi olanakli ise de, sadece bu mevzuata göre yüklenicinin ve taseronlarin kusuru belirlenemez. Eser sözlesmelerinde yüklenici yaptigi isin uzmani olup, eser denilen sonucun gerçeklesmesini taahhüt eder. Is sahibinden talimat almaz, ona karsi bagimsizdir. Yaninda isçi çalistiriyorsa isçisine karsi da isveren durumundadir. Dolayisiyla eser sözlesmelerinde yüklenici isçi sagligi ve is güvenligi mevzuatina göre is yerinde tüm tedbirleri almak ve bu konuda denetimi saglamak yükümlügü altindadir. Isin uzmani sayilan yüklenici Borçlar Kanunu'nun 357. maddesi uyarinca yükümlendigi isin ifasi sirasinda gerekli özen ve dikkati göstermekle görevli olup yüklenici ve is sahibinin kusuru isçi sagligi ve is güvenligi mevzuatina göre çözümlenemez. Dolayisiyla taraflarin olayin meydana gelmesinde kusuru bulunup bulunmadigi veya kusur oranlari is hukuku mevzuati hükümlerine göre degil, eser sözlesmesi hükümleri dogrultusunda saptanmalidir. Mahkemece is mahkemesinin kusur raporu hükme esas alinmis ise de; eser sözlesmesi ilkeleri gözetilmeden sadece isçi sagligi ve is güvenligi mevzuati ilkeleri dogrultusunda, olaya etkili kusur durumu ve oranlari dikkate alinarak, yazili sekilde hüküm kurulmasi dogru olmamistir. O halde mahkemece yapilmasi gereken is, yanlar arasindaki iliski eser sözlesmesi iliskisi olduguna göre yeniden olusturulacak eser sözlesmeleri konusunda uzman bir bilirkisinin de bulunacagi bilirkisi kurulundan eser sözlesmesi hükümlerine göre taraflara yüklenen kusur orani konusunda gerekçeli ve denetime elverisli rapor alinip,degerlendirilerek ve bulunacak kusurun hesaplanan maddi zarara uygulanarak sonucuna uygun karar verilmesinden ibaret olmalidir. Açiklanan nedenlerle kararin asil ve birlesen davada davali ...Çimento Sanayii Türk A.S. (... Beton Sanayi ve Ticaret A.S.) yararina bozulmasi uygun görülmüstür. SONUÇ : Yukarida açiklanan nedenlerle ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin karari ile bu karara karsi yapilan istinaf basvurusunun reddine iliskin ... Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesinin karari usul ve yasaya aykiri görüldügünden BOZULMASINA, pesin alinan harcin istek halinde temyiz eden davali ...Çimento Sanayii Türk A.S.'ne (... Beton Sanayi ve Ticaret A.S.) iadesine, HMK'nun 373/1. maddesi geregince ... Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesinin reddine iliskin kararinin kaldirilarak, dosyanin karari veren ilk derece mahkemesine, kararin bir örneginin de ... Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 26.05.2021 gününde oybirligiyle karar verildi. (YARGITAY 15. HUKUK DAIRESI E.2020/2577, K:2021/2243, T:26.05.2021)3

Footnotes

1 https://legal.com.tr/blog/genel/eser-sozlesmelerinde-sozlesme-iliskisinin-ispati-eserin-teslimi-ve-teslimin-tanik-dahil-her-turlu-delille-ispat-edilebilecegi/

2 https://legal.com.tr/blog/genel/eser-sozlesmelerinde-sozlesme-iliskisinin-ispati-eserin-teslimi-ve-teslimin-tanik-dahil-her-turlu-delille-ispat-edilebilecegi/

3 https://kazanci.com.tr/

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.