Turkey: Banka Kartları Ve Kredi Kartları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Taslağı Yayımlandı

A. GİRİŞ

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ("BDDK"), 28 Ekim 2022 tarihinde Banka Kartları ve Kredi Kartları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Taslağını ("Taslak Değişiklik") yayımladı. Taslak Değişiklik ile Banka Kartları ve Kredi Kartları Hakkında Yönetmelikte ("Yönetmelik") detayları aşağıda özetlenecek bazı değişiklikler yapılması öngörülmektedir.

Bu kapsamda, Taslak Değişiklik ile Türkiye'de faaliyet izni bulunmayan kartlı sistem kuruluşlarının kart şemalarının Türkiye'de kullandırılacak banka veya kredi kartlarında tek başına yer alabilmesi mümkün görülmeyip, bu kuruluşların kart şemalarının söz konusu kartlarda tanımlanabilmesi ancak Türkiye'de faaliyet izni almış bir kartlı sistem kuruluşunun kart şemasının da anılan kartlarda tanımlı olması kaydıyla mümkün kılınmıştır. Bu çerçevede, kart çıkaran kuruluşlar ile üye işyeri anlaşması yapan kuruluşlara aşağıda başlıklar halinde açıklanacak çeşitli yükümlülükler getirilmiştir.

Yurt içindeki müşterilere kullandırılacak banka ya da kredi kartları bakımından merkezi yurt dışında bulunup Türkiye'de temsilcilik ya şube açmak suretiyle faaliyette bulunanlar da dahil olmak üzere Türkiye'de faaliyet izni almamış kartlı sistem kuruluşlarını ve yurt dışında yerleşik işyerlerinin Türkiye'de yerleşik kişilere yönelik faaliyetlerini de yakından ilgilendiren bahse konu yükümlülükler aşağıda kısaca özetlenmektedir.

B. ART ŞEMASI

Taslak Değişiklikle anılan mevzuatta daha önce düzenlenmemiş olan "kart şeması" kavramı Yönetmelik kapsamına dâhil edilmiş, bu doğrultuda Yönetmelik'in 4. maddesine aşağıdaki hüküm eklenerek,"Kart Şeması", "bir kartlı sistem kuruluşunun işleyişini destekleyen altyapı ve ödeme sisteminden bağımsız olarak, bu işleyişin yürütülmesinden sorumlu yönetim ve karar organları ile organizasyon yapısı da dahil olmak üzere, kartlı ödeme işlemlerinin gerçekleştirilmesini sağlayan kurallar, uygulamalar, rehberler ve standartlar bütünü" olarak tanımlanmıştır.

C. KART ÇIKARAN KURULUŞLARA YÖNELİK GETİRİLEN YENİ YÜKÜMLÜLÜKLER

1) İki veya daha fazla kartlı sistem kuruluşunun kart şeması kullanımına ilişkin Avrupa Birliği'nin 2015/751 sayılı Tüzüğü ve uluslararası uygulamalar dikkate alınarak, kart çıkaran kuruluşların müşterilerine yurt içinde kullandıracakları kartları, Türkiye'de faaliyet izni bulunmayan bir kartlı sistem kuruluşunun kart şemasına tek başına tanımlı olarak çıkaramayacakları düzenlenmiştir. Bu doğrultuda, Türkiye'de faaliyet izni bulunmayan kartlı sistem kuruluşlarının kart şemalarının yurt içinde kullanılacak bir kartta tanımlı olması ancak; bahse konu kartlarda Türkiye'de faaliyet izni almış bir kartlı sistem kuruluşunun kart şemasının da tanımlı olması halinde mümkün kılınmıştır. Ayrıca Taslak Değişiklik ile Yönetmeliğin 21 inci maddesine hüküm eklenmek suretiyle banka veya kredi kartının yurt içinde kullanılması ile kast edilen hususun ne olduğu da açıklığa kavuşturularak; Türkiye'de üye işyeri anlaşması yapan kuruluş olarak faaliyet izni bulunan bir kuruluşun POS'unda kullanımının, kartın yurt içinde kullanılması olarak kabul edileceği düzenlenmiştir.

2) Kart üzerinde bir kart şeması markasına yer verilmesi durumunda kartın tanımlı olduğu tüm kart şeması markalarına da yer verme zorunluluğu getirilmiştir. Öte yandan, kart çıkaran kuruluşlar, kart başvurusu esnasında;

• Müşteriye kartın hangi kartlı sistem kuruluşunun kart şeması ile çıkarılacağına ilişkin tercih hakkı sunarak, bu tercihe uymak ve müşteriyi kartın yurt içi ve yurt dışı kullanımları dâhil olmak üzere kart şeması seçeneklerinin işlevleri, güvenlik özellikleri, maliyetleri ve müşteri hakları hakkında açık ve objektif olarak bilgilendirmek,
• Bahse konu tercih hakkının uygulanmasında, müşterileri birden fazla kart şeması markasını aynı anda tercih etmeye zorlamamak ve kart tahsisinden önce müşterinin birden fazla kart şemasını aynı anda kullanmayı tercih etmesi halinde müşteriye kartına öncelikli olarak hangi şemanın uygulanacağını belirleme imkânı sağlamak; müşterinin öncelikli kart şemasının değiştirilmesini talep etmesi durumunda ise bu talebi en geç on beş gün içerisinde yerine getirmek

ile yükümlü kılınmıştır.

3) Yurt dışında yerleşik işyerlerince Türkiye'de yerleşik kişilere yönelik faaliyette bulunulması halinde, bahse konu işyerlerine tahsis edilmiş POS'lardan gelecek işlem onayı isteklerine kart çıkaran kuruluşlarca onay verilebilmesi, bu isteklerin yalnızca Türkiye'de üye işyeri anlaşması yapan kuruluş olarak faaliyet izni bulunan bir kuruluşun POS'undan gelmesi şartına bağlanmıştır.

Taslak Değişiklik'in bu hali ile yürürlüğe girmesi durumunda kart çıkaran kuruluşların uymakla yükümlü olacağı yeni düzenlemeler yukarıdaki gibi olmakla birlikte, söz konusu değişikliklerin yürürlüğe gireceği tarihten önce kart çıkaran kuruluşlarca çıkarılan kartlar bakımından bir geçiş hükmü öngörülerek; mezkur değişikliklerin yürürlüğe gireceği tarih öncesinde kart çıkaran kuruluşların çıkardıkları kartların yukarıda birinci ve ikinci maddelerde sayılan yükümlülük ve sınırlamalardan muaf tutulacağı, buna karşın söz konusu değişikliklerin yürürlüğe girmesi akabinde bahse konu kartların yenilenmesi durumunda ise bu muafiyetin sona ereceği, bu halde yenilenen kartların da anılan yükümlülük ve sınırlamalara tabi olacağı düzenlenmektedir.

Dolayısıyla Taslak Değişiklik'in yürürlüğe gireceği tarihten önce kart çıkaran kuruluşlarca çıkarılan kartların mezkur değişikliklerin yürürlüğe girmesi akabinde yenilenmesi durumunda, Türkiye'de faaliyet izni bulunan bir kartlı sistem kuruluşunun kart şemasına da yer verilmeksizin, tek başına Türkiye'de faaliyet izni bulunmayan bir kartlı sistem kuruluşunun kart şemasına tanımlı olarak çıkarılması mümkün olmayacak ve kart şeması markasına yer verilirken dikkate edilmesi gereken hususlar ile müşterilere öncelikli kart şemalarını tercih hakkı sunulması gibi yukarıda bir ve iki numaralı maddelerde özetlenen diğer tüm yükümlülüklere de kart çıkaran kuruluşlarca uyulması gerekecektir.

Başta kart çıkaran kuruluşlara getirilen yükümlülükler olmak üzere Taslak Değişiklik bir bütün halinde değerlendirildiğinde, yürürlüğe girmesi akabinde Türkiye'de kullandırılacak banka veya kredi kartları bakımından Türkiye'de faaliyet izni almamış kartlı sistem kuruluşlarının; söz konusu kartlarda kendi kart şemalarının faaliyet izni almadıkları müddetçe tek başına yer almasının mümkün olmadığını ve ayrıca müşterinin öncelikli kart şemasını belirleyebilme ve değiştirme hakkı bulunduğu hususlarını gözeterek ya kendi kart şemalarının Türkiye'de faaliyet izni bulunan bir kartlı sistem kuruluşunun kart şeması ile birlikte anılan kartlarda yer alması yönünde bir tercihte bulunması ya da bunun yerine Türkiye'de kartlı sistem kuruluşu olarak faaliyet izni alması gerekecek gibi duruyor. Bu açıdan bakıldığında Taslak Değişiklik'in Türkiye'de kartlı sistem kuruluşu olarak faaliyet izni alınmasını teşvik ettiği söylenebilecektir.

Ç. YURT DIŞINDA YERLEŞİK İŞYERLERİNCE TÜRKİYE'DE YERLEŞİK KİŞİLERE YÖNELİK FAALİYETTE BULUNULMASI DURUMU

Yukarıda da belirtildiği üzere; Yönetmelik'in "Kart çıkarma ve buna ilişkin yükümlülükler" başlıklı 21 inci maddesine eklenmesi planlanan yeni hükümleri uyarınca yurt dışında yerleşik işyerleri tarafından Türkiye'de yerleşik kişilere yönelik faaliyette bulunulması halinde, kart çıkaran kuruluşlarca yurt dışında yerleşik bu işyerlerine tahsis edilmiş POS'lardan gelen işlem onayı isteklerine, söz konusu isteklerin yalnızca Türkiye'de üye işyeri anlaşması yapan kuruluş olarak faaliyet izni bulunan bir kuruluşun POS'u üzerinden gelmesi şartıyla onay verilebileceği düzenlenmektedir. Ayrıca Taslak Değişiklik'te "yurtdışında yerleşik işyerleri tarafından Türkiye'de yerleşik kişilere yönelik faaliyette bulunma" olarak sayılacak haller de belirtilmiştir. Buna göre, bahse konu işyerlerince Türkiye'de işyeri açılması, Türkçe internet sitesi oluşturulması, sunulan mal ve hizmetlere ilişkin olarak doğrudan ve/veya Türkiye'de yerleşik olanlar aracılığıyla tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinde bulunulması durumlarından herhangi birinin varlığı halinde, faaliyetlerin Türkiye'de yerleşik kişilere yönelik olduğu kabul edilecek olup, Taslak Değişiklik ile ayrıca, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'na bahse konu faaliyetlerin Türkiye'de yerleşik kişilere yönelik olduğunun tespitine ilişkin ilave kriterler ile söz konusu hükmün uygulanmasına ilişkin usul ve esas belirleme yetkisi de tanınmaktadır.

D. ÜYE İŞYERİ ANLAŞMASI YAPAN KURUŞLARA GETİRİLEN YÜKÜMLÜLÜKLER

Taslak Değişiklik'in bu hali ile yürürlüğe girmesi halinde üye işyeri anlaşması yapan kuruluşlar; üye işyerlerine kullandıracakları POS'lar üzerinde Türkiye'de faaliyet izni almış tüm kartlı sistem kuruluşlarının kart şemalarının tanımlı olmasını sağlamak, kabul edilen kart üzerinde birden fazla kartlı sistem kuruluşunun kart şemasının tanımlı olması ve bu kart şemalarının hepsinin POS üzerinde de tanımlı olması halinde, kart hamili aksini belirtmediği sürece otomatik olarak tercih ettiği öncelikli kart şemasını kullandırmak, buna karşılık kart hamilinin farklı bir kart şeması kullanmayı tercih etmesi durumunda bu tercihine uygun olarak kart üzerinde tanımlı diğer kart şemalarını kullandırmakla yükümlü olacaktır.

E. SONUÇ

Yukarıda detayları izah edilen ve yayımlandığı tarihten itibaren 3 ay sonra yürürlüğe gireceği düzenlenen BDDK'nın Taslak Değişiklik hükümleri ile kartlı sistem kuruluşlarının faaliyet izni alımı teşvik edilerek, Türkiye'de faaliyet izni almak suretiyle faaliyet gösteren/gösterecek kartlı sistem kuruluşlarının yaygınlaştırılması ve bu suretle hizmet çeşitliliğinin sağlanması ile kartlı ödemeler ekosisteminin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Taslak Değişiklik ile ilgili görüşler duzenleme@bddk.org.tr adresine e-posta ile iletilebilecektir.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.