Turkey: Türk Sermaye Piyasasındaki Son Gelişmeler – Haziran 2022

Türkiye'deki Sermaye Piyasası Ekibiniz olarak İstanbul Finans Merkezi kuruluşunu, Türk Lirası kredi kullanımına getirilen döviz varlığı sınırlamalarını, Haziran 2022'de onaylanan ihraçları ve Sermaye Piyasası Kurulu'nun mevzuat değişikliklerini sizin için özetledik.

Borsa İstanbul nezdinde Emtia Pazarı kuruldu

Hazine ve Maliye Bakanlığı resmi hesabından yayınlanan basın açıklamasında yer alan adımlar kapsamında Borsa İstanbul nezdinde bir Emtia Pazarı (“Pazar”) kuruldu. İlgili çalışmaların tamamlanmasının akabinde kurulan bu Pazar'da altın sertifikası ihracı da yapılabilecek.

Bu doğrultuda, yurt içinde gerçekleştirilen halka arzlarda yurtdışından fon teminini özendirmek ve şirketlerin yurt dışında sermaye piyasası aracı ihracı yoluyla fon temin etmelerini teşvik etmek amacıyla, ilgili ihraçlarda Sermaye Piyasası Kurulu (“Kurul”) tarafından tahsil edilen ücretlerde Kurulca belirlenen indirim oranları uygulanacak.

Payların ilk halka arzında kullanılacak olan finansal tabloların izahnameye ek olarak verilebilmesi için kararlaştırılan süre uzatıldı

Kurul, halka açık olmayan ortaklıkların paylarının ilk defa halka arz edilmesinde izahnameye ek olarak verilebilecek finansalların süresinin 2022 yılı için 30 Haziran 2022 tarihine uzatılmasına karar verdi. Buna göre izahnamede yer verilecek ve özel bağımsız denetimden geçirilecek finansal tablolara ilişkin olarak 31 Mart 2022 tarihli üç aylık ara dönem finansal tabloların izahnameye ek olarak verilerek satışa başlanması için nihai süre için 30 Haziran 2022 tarihi oldu.

Payların ilk halka arzında nakit ve kredili işleme konu taleplerin uygulanmasına dair ilke kararı yayımlandı

Kurul, ortaklıkların ilk arzında nakit ve kredili işleme konu yatırımcı taleplerinin aracı kurumlar tarafından nasıl uygulanacağına dair bir ilke kararı alarak, bu konulara ilişkin açıklamalarda bulundu.

Kurul tarafından sürdürülebilirlik ilkeleri uyum çerçevesi kapsamında yapılacak açıklamalarda kullanılacak Sürdürülebilirlik Raporu şablonu yayınlandı

Kurumsal Yönetim Tebliği uyarınca payları Borsa'nın Ana Pazar, Yıldız Pazar ve Alt Pazarı'nda işlem gören ortaklıklar tarafından sürdürülebilirlik ilkeleri uyum çerçevesi kapsamında yapılacak açıklamaların Kamuyu Aydınlatma Platformu üzerinden Kurul tarafından yayınlanan Sürdürülebilirlik Raporu şablonu kullanılarak yapılmasına karar verildi. İlgili şablon 2022 yılına ilişkin raporlamadan itibaren kullanılacak.

Bu kapsamda, sürdürülebilirlik ilkelerine uyum durumunun Sürdürülebilirlik Raporu şablonu kullanılarak, yıllık olarak finansal raporların bildirim süresi içinde ve her halükarda genel kurul toplantı tarihinden en az 3 hafta önce raporlanması gerekecek.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu kararı ile Türk Lirası kredi kullanımına döviz varlığı sınırı getirildi

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'nun 24 Haziran 2022 tarihli ve 10250 sayılı Kararı ile Türk Lirası kredi kullanımına döviz varlığı sınırı getirildi.

Aşağıdaki şartların üçünü birden kapsayan Şirketlere TL cinsinden yeni bir nakdi ticari kredi kullandırılmamasına ve Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan muhasebe ve finansal raporlama standartları çerçevesinde konsolide finansal tablo hazırlama yükümlülüğü bulunan Şirketler için bu değerlendirmenin konsolide bilançolar üzerinden yapılmasına karar verildi:

• 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve ilgili düzenlemeler uyarınca bağımsız denetime tabi bir şirket (Şirket) olması,
• Şirketin yabancı para nakdi varlıklarının (altın dahil, efektif döviz ile bankalardaki yabancı para mevduatın) TL karşılığının 15 milyon TL'nin üzerinde olması,
• Şirketin yabancı para nakdi varlıkların TL karşılığının; aktif toplamından veya son 1 yıllık net satış hasılatından büyük olanının yüzde 10'unu aşması.

Söz konusu Karar kapsamına gerçek kişiler ile gerçek kişi Şirket ortakları girmemektedir.

Bu kararın istisnası:

• Krediye başvurulan tarihten itibaren 3 aylık dönem içinde yabancı para net pozisyon açığının bulunduğunu bağımsız denetim kuruluşunca onaylanmış şekilde tespit ettirerek bankaya sunmaları halinde; yalnızca başvuru tarihini izleyen 3 aylık dönemdeki pozisyon açığı ile sınırlı olmak kaydıyla bu Şirketlerin de TL cinsinden nakdi ticari kredi kullanabilmeleri mümkün.
• Bu istisnadan yararlanacak Şirketler için bakılacak kriter, yabancı para pozisyon açığının bulunması yani önümüzdeki herhangi bir 3 aylık dönemde yapancı para borçlarının (yükümlülüklerinin) yabancı para varlıklarından fazla olması durumu. Böyle bir durum söz konusu ise, yabancı para yükümlüklerin yabancı para varlıklarından fazla olduğu tutar kadar bu Şirketlere de TL cinsinden nakdi ticari kredi kullandırılabilecek.

YP nakdi varlıklarının TL karşılığı 15 milyon TL'yi aşmayan Şirketler Karar kapsamındaki kredi sınırlamasına dahil olmayacak Ancak, bu Şirketlerin kredi başvuru tarihi itibarıyla:

• Mevcut YP nakdi varlıkları ile en güncel finansal tablolarına göre aktif toplamını ve son 1 yıllık net satış hasılatını bağımsız denetim kuruluşuna tespit ettirmeleri,
• Kullanacakları kredinin vadesi boyunca yabancı para nakdi varlıklarının TL karşılığının 15 milyon TL'yi aşmayacağını ya da aşsa bile aktif toplamından ya da son 1 yıllık net satış hasılatından büyük olanının yüzde onunu geçmeyeceğini beyan ve taahhüt etmeleri,
• Söz konusu beyan ve taahhüdün banka tarafından kontrolünün sağlanmasını teminen Şirketlerin her ayın ilk 10 iş günü içinde bir önceki ay sonu bilançosuna göre yabancı para nakdi varlıklarının, aktif toplamının ve bir önceki ay sonu itibarıyla son 12 aylık net satış hasılatının güncel değerini bankaya iletmeleri gerekmekte.

İstanbul Finans Merkezi Kuruldu

28 Haziran 2022 tarihli Resmi Gazete'de 7412 sayılı İstanbul Finans Merkezi Kanunu (“Kanun”) yayımlanmasıyla İstanbul Finans Merkezi (“İFM”) kuruldu. Kanun, İstanbul'da bir finans merkezi alanı yaratıp finansal faaliyetleri bu alana taşımak ve bu alanda finansal faaliyetleri geliştirerek, istihdamı artırmayı amaçlamakta.

 İFM'nin Yönetimi ve İşletilmesi

İFM'nin işletilmesi, kiralanması ve her türlü yönetim faaliyetleri 20 yıl  boyunca Türkiye Varlık Fonu tarafından bir anonim şirket olarak kurulacak  ve özel hukuk hükümlerine tabi olacak bir yönetici şirket tarafından yerine getirilecek.

 İFM'de hangi faaliyetler yapılabilecek?

İFM'de finansal faaliyetler gerçekleştirilebilecek. Finansal faaliyetler Kanun'da bankacılık, emeklilik ve bireysel emeklilik, sigortacılık, finansal kiralama, faktöring, tasarruf finansmanı, ödeme hizmetleri, elektronik para hizmetler, sermaye piyasaları mevzuatında yer alan hizmetler olarak tanımlanıyor. 

Finansal Hizmet İhracatı

İFM'de katılımcı belgesi ile faaliyet gösteren katılımcıların yurtdışında yerleşik kişilere sağladıkları finansal hizmetler, hizmetten nihai olarak yurtdışında yararlanılması kaydıyla finansal hizmet ihracatı olarak nitelendiriliyor. Ancak türev işlemler, varlık alım-satım işlemleri ve yurt içinde yerleşik kişilerin tasarruflarını yurtdışına çıkaran faaliyetleri, hizmetleri ve işlemleri hizmet ihracatı olarak değerlendirilmeyecek.

İFM'de faaliyet göstermek için ne gerekiyor?

İFM'de faaliyet göstermek için katılım belgesi adı atlında bir belge alınıyor. Katılımcılar gerçek ve tüzel kişiler, şubeleri, temsilcilik ofisleri, irtibat ofisleri, bölgesel yönetim merkezleri, adi ortaklıklar, ulusal varlık fonları olabilecek.

İfaaliyet gösteren katılımcıların faaliyetleri için gereken izin, ruhsat ve diğer onay süreçleri için tek durak büro adı altında bir birim kurulacak ve bu birim çeşitli bakanlıkların temsilcilerini içerecek ve katılımcılara başvuru süreçlerinde kolaylık sağlayacak.

İFM ne gibi avantajlar sağlıyor?

İFM şirketlere vergisel avantajların yanı sıra diğer işlemlerde de bazı serbestiler getiriyor. 

Vergisel avantajlar:  İFM'de gerçekleştirilen finansal hizmet ihracı niteliğindeki faaliyetler kapsamında elde edilen kazançların %75'i kurum kazancından indirilecek. %75'lik oran 2022-2031 arasındaki vergilendirme dönemi için %100 olarak uygulanacak. Böylelikle 2031'e kadar finansal hizmet ihracından elde edilen tüm kazanç vergi matrahından indirilebilecek. Bu istisna ancak finansal hizmet ihracatı kapsamında faaliyetler için geçerli olacak.

İFM'de gerçekleştirilen finansal hizmet ihracatı faaliyetlerine ilişin işlemlerinden alınan Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi ve diğer tüm harçlar istisna olacak.

İstihdam:  Kanun aynı zamanda İFM'de istihdam edilecek kişilere ödenen ücretler hakkında da bir avantaj sağlamakta. Buna göre İFM'de çalışan kişiler yurtdışında:

• En az 5 yıllık çalışma tecrübesine sahip ise, bu kişilere ödenen aylık brüt ücretin %60'ı
• En az 10 yıllık çalışma tecrübesine sahip ise, bu kişilere ödenen aylık brüt ücretin %80'i gelir vergisinden istisna edilebilecek.

Bu vergi istisnası İFM'de çalışmaya başlamadan önce son üç yıl içerisinde yurtdışında çalışmış olan kişiler için geçerli olacak. Ancak İFM'de çalışmadan önce son üç yıldır Türkiye'de çalışmış olanlar için şirket bu istisnadan yararlanamayacak. İFM'de yer alan taşınmazların, ofislerin kiralanmasına dair işlemler her türlü harçtan ve bu işlemlere ilişkin düzenlenen belgeler damga vergisinden istisna ediliyor.

Aynı zamanda katılımcıların İFM'de yer alan merkez ve şubelerinden finansal faaliyet harçları da Kanun'un yürürlük tarihinden itibaren 5 yıl boyunca alınmayacak. En az 3 ülkede aktif olarak faaliyet gösteren katılımcıların bölgesel hazine ve finansal yönetim merkezleri için de söz konusu harçlar alınmayacak.

Diğer avantajlar

İFM'de faaliyet gösteren katılımcıların kendi aralarında İFM'de yürüttükleri faaliyetler kapsamında düzenlenen her türlü muamele, anlaşma, muhabere, hesap ve defterleri Türkçe dilinde düzenleme mecburiyeti olmayacak. Ayrıca, katılımcıların yine birbirleriyle ve İFM'de yürüttükleri faaliyetleri kapsamında yapacakları işlemlerde tabi oldukları mevzuata aykırı olmaması kaydıyla sözleşmelerinde uygulanacak hukuk seçimi konusunda serbest olacaklar.

Taşınmazlara dair notlar

İFM'de bulunan taşınmazlar sadece işletme projesinde ve yönetim planında yer alan amaçlar doğrultusunda kullanılabilecek.  İşletme projesi ve yönetim planı İFM'nin yönetici şirketi tarafından tescil edilecek ve katılımcının katılım belgesi iptal edilirse, İFM'de faaliyet etmek için akdettikleri kira sözleşmesi de kendiliğinden sona erecek. 

SERMAYE PİYASASI KURULU TARAFINDAN İZİN VERİLEN İHRAÇLAR – HAZİRAN 2022

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.