Sermaye Piyasasi Kurulu ("Kurul") tarafindan 26 Ocak 2022 tarihli ve 31713 sayili Resmi Gazete'de I-31/B.1 sayili Sermaye Piyasasi Araçlarinin Teminatli Ihracina Iliskin Usul ve Esaslar Hakkinda Teblig ("Teblig") yayimlanarak yürürlüge girmistir. Teblig ile teminatli sermaye piyasasi araci ihracina iliskin usul ve esaslar düzenlenmistir.

YÖNETICI ÖZETI

Teblig kapsaminda getirilen temel yenilikler asagidaki sekilde özetlenebilecektir.

  1. Teblig, 6362 sayili Sermaye Piyasasi Kanunu madde 31/B ile teminat yöneticisine iliskin getirilen düzenlemelere iliskin usul ve esaslari düzenlemektedir.
  2. VII-128.8 sayili Borçlanma Araçlari Tebligi'nde tanimlanan tahviller, paya dönüstürülebilir tahviller, degistirilebilir tahviller, finansman bonolari gibi borçlanma araçlari, bu araçlardan dogan yükümlülüklerin vadesinde yerine getirilmesini teminen Teblig kapsaminda belirlenen varliklar ile teminat altina alinabilecektir.
  3. Teblig kapsaminda teminat olarak tesis edilebilecegi belirtilen varliklarin mülkiyetinin teminat yöneticisine devri veya bunlar üzerinde teminat Yöneticisi lehine sinirli ayni hak tesis edilmesi yöntemi benimsenmistir. Teminat yöneticisi özü itibariyla yatirimcilarin borçlanma araçlarindan kaynaklanan alacaklarinin teminati olarak, ilgili varliklari kendi malvarligina almakta veya bunlar üzerinde sinirli ayni hak tesis etmektedir.
  4. Malvarligi devri veya ayni hak tesisine iliskin esaslar ile teminat yöneticisi'nin diger görevleri Ihraççi ile teminat yöneticisi arasinda bir teminat yönetim sözlesmesi kapsaminda belirlenecektir. Yönetim sözlesmesinde; teminata konu varliklar, ihraç edilen araçtan dogan ödeme yükümlülügünün ne sekilde yetirine getirilecegi gibi hususlar düzenlenecektir.
  5. Teminat yöneticisinin, kamuya olanlar dahil borçlari sebebiyle alacaklilarin teminat yöneticisinin malvarliklarina karsi haciz, takip ve benzerleri islemler yapmalari olasidir. Teblig, bu risklerin teminat yöneticisi uhdesinde bulunan yatirimcilarin alacaklarini korumak için, teminat tesis edilen varliklarin etkilememesini saglamak adina, bu varliklarin teminat yöneticisi varligindan ayri olarak izlenecegi, haczedilemeyegi, rehnedilemeyecegi, ihtiyati tedbir ve/veya hacize konu olamayacagi ve iflas masasina dahil edilmeyecegi düzenlemelerini getirmistir.
  6. Ihraççinin temerrüdü halinde teminat yöneticisine mehil verilmesine ya da ihbarda bulunulmasina gerek olmaksizin teminat yöneticisinin teminata konu varliklari paraya çevirerek bedellierini yatirimcilar arasinda paylastirma yetkisi taninmistir.

TEBLIG ILE GETIRILEN YENILIKLER

Teblig'de yer alan önemli yeniliklere iliskin hükümlere dair bilgiye asagida yer verilmistir.

A. Sermaye Piyasasi Araçlarinin Teminatli Ihracina Genel Bakis

Teblig'de tanimlanan sermaye piyasasi araçlari ihraççi tarafindan teminat altina alinabilecegi gibi, Kurul tarafindan da ihraççinin türü veya finansal durumu, ihraç tutari ve/veya ihraci planlanan sermaye piyasasi araci türüne göre sermaye piyasasi araçlarinin teminat altina alinmasi zorunlu tutulabilecektir.

Sermaye piyasasi aracininin teminatli ihraç edilebilmesi için Kurul'dan bu amaçla bir ihraç tavani alinmasi gereklidir.

Teblig kapsaminda teminatli ihraç için, ihraççinin ilgili sermaye piyasasi araçlarindan dogan yükümlülüklerinin yerine getirilmesini temin etmek üzere, teminata konu edilecek varliklarin mülkiyeti teminat yöneticisine devredilecek ya da bu varliklar üzerinde teminat yöneticisi lehine sinirli ayni hak tesis edilecektir.

Teminata konu olacak varliklarin mülkiyeti teminat yöneticisine devredilmeden ya da bunlar üzerinde sinirli ayni hak tesisine iliskin islemler tamamlanmadan, teminatli sermaye piyasasi aracinin satisina baslanamayacaktir. Islemlerin en geç satisa baslanmadan 1 is günü önce tamamlanmis olmasi gereklidir.

B. Teminata Konu Varliklar

Teblig'in "Teminata Konu Varliklar" maddesi ile teminata konu varliklarin neler olabilecegi ve teminata konu varliklarin sahip olmasi gereken nitelikler belirlenmistir. Asagida sayilan varliklar Teblig kapsaminda teminata konu olabilecek olup; Kurul söz konusu varliklarin hangi oranda teminat olarak kabul edilecegini belirlemeye ve teminata konu variklarin bu kapsamda yeniden degerlemesini talep etmeye yetkildir.

  1. Nakit (Türk Lirasi/konvertibl döviz),
  2. Varliga veya Ipotege Dayali Menkul Kiymetler Tebligi madde 15/1'de sayilan varliklar,
  3. Hazine ve Maliye Bakanligi tarafindan ihraç edilen döviz cinsinden tahviller, Devlet iç borçlanma senetleri, Hazine ve Maliye Bakanligi Varlik Kiralama Anonim Sirketi tarafindan ihraç edilen kira sertifikalari.
  4. Borsa Istanbul A.S. Yildiz Pazarda islem gören paylar,
  5. Bankalar tarafindan ihraç edilmis özkaynak hesaplamasina dahil edilecek niteliktekiler hariç borçlanma araçlari,
  6. Herhangi bir kisitlama içermeksizin ilk talepte derhal ödeme taahhüdünü içeren banka teminat mektuplari,
  7. Yatirim fonu katilma paylari,
  8. Borsada islem gören standart kiymetli madenler,
  9. Ipotege dayali menkul kiymetler ve varliga dayali menkul kiymetler,
  10. Niteligine uygun olmasi durumunda sigortalanmasi sartiyla Ticari Islemlerde Tasinir Rehni Kanunu'nun madde 5/1'in (a), (e), (f), (g), (g), (h) ve (l) bentlerinde yer alan varliklar,
  11. Sigortalanmasi sartiyla, 4721 sayili Kanunun 704 üncü maddesinde belirtilen tasinmaz mallar,
  12. Isburada sayilan teminat olarak kabul edilebilecek varliklar üzerinde tesis edilebilecek sinirli ayni haklar.

Yukarida sayilan varliklarin mülkiyet devri veya üzerinde sinirli ayni hak tesis edilecegi tarih itibariyle:

  1. teminata konu varliklarin Türkiye Cumhuriyeti sinirlari içinde olmasi, teminata konu varligin alacak olmasi halinde ise söz konusu alacagin borçlusunun Türkiye'de yerlesik kisilerden olmasi, ve
  2. Varliklarin üzerinde devri veya sinirli ayni hak tesisini kisitlayici yükümlülüklerin bulunmamasi gereklidir.

Teminata konu varliklara ait dönemsel gelirler de aksi teminat yönetim sözlesmesinde kararlastirilmadigi müddetçe teminata konu varlik degerine eklenecektir.

Teminat yöneticisinin, kamuya olanlar dahil borçlari sebebiyle alacaklilarin teminat yöneticisinin malvarliklarina karsi haciz takip ve benzerleri islemler yapmalari olasidir. Teblig, bu risklerin teminat yöneticisi uhdesinde bulunan ve yatirimcilarin alacaklarini korumak için teminat tesis edilen varliklarin etkilememesi saglamak adina, bu varliklarin teminat yöneticisinin malvarligindan ayri olmasi ve ayri izlenecegini düzenlemistir. Bu kapsamda teminata konu varliklar, teminat yöneticisinin borçlari nedeniyle kamu alacaklari için olsa dahi haczedilemez, rehnedilemez, iflas masasina dahil edilemez ve üzerlerine ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz konulamaz.

Teminata konu varliklarin zilyetligi ihraççida veya teminat yöneticisinde kalabilecegi gibi bir üçüncü kisiye de birakilmasi mümkündür. Zilyetligin hangi tarafta kalacagi ve bu varliklarin nasil isletilecegi/kullanilacagi da teminat yönetim sözlesmesi ile düzenlenecektir.

Teminata konu varliklarda mahkeme karari geregi teminat yöneticisinin mülkiyetinden çikmasi veya yok olmasi gibi hallerde, ayni degerde yeni varlik/ve veya haklarin 3 is günü içinde eklenmesi zorunludur.

C. Teminat Yönetim Sözlesmesi

Teblig'in "Teminat Yönetim Sözlesmesi" baslikli üçüncü bölümü kapsaminda yer alan sekizinci maddesi uyarinca ihraççi ile teminat yöneticisi arasinda Teblig ile belirlenen asgari unsurlari içeren yazili bir teminat yönetim sözlesmesi akdedilmesi öngörülmüstür.

Bu sözlesme ile temel olarak, ihraççi, teminatlarin saglanmasi için gerekli devir ve hak tesisi islemlerini gerçeklestirmeyi, teminat yöneticisi de bu varliklarin iadresini ve gerektiginde paraya çevirerek yatirimcilara olan yükümlülüklerin yerine getirilmesini saglamayi taahhüt etmektedir.

Teminat yönetim sözlesmesi, sermaye piyasasi araçlarinin itfasi ya da teminatlarin paraya çevrilerek yatirimcilara ödeme yapilmasi ile sona erer.

Ilaveten teminat yöneticisinin teminata konu varliklari Teblig ve teminat yönetim sözlesmesinde öngörülen sekilde idare etmediginin fark edilmesi halinde ihraççi tarafindan yapilacak bildirim akabinde 5 is günü içinde uygunlugun saglanmasi gereklidir. Aksi halde ihraççi tarafindan 5 günlük sürenin sonundan itibaren 3 is günü içinde sözlesme feshedilir.

D. Temerrüt ve Temerrüdün Sonuçlari

Teblig'in "Temerrüt ve Temerrüdün Sonuçlari" baslikli dokuzuncu maddesi uyarinca, sermaye piyasasi aracinin anapara, faiz ve benzeri ödemelerinin izahnamede veya ihraç belgesinde öngörülen sürede yerine getirilmemesi temerrüt sayilir.

Teminat yönetim sözlesmesi kapsaminda teminattan alacagin karsilanmasinin söz konusu olacagi diger durumlar da belirlenebilecek olup, bu durumlar da temerrütle ayni sonucu doguracaktir.

Temerrüt halinde teminat yöneticisinin teminata konu varliklari paraya çevirmesinin hizli sekilde yapilmasini teminen, teminatlara basvuru için genel prensiplerden daha farkli bir yapi benimsendigi görülmektedir. Söyle ki, temerrüt halinde; herhangi bir ihbar veya ihtarda bulunma, süre verme, adli veya idari merciden izin ya da onay alma, teminatin açik arttirma ya da baska bir yol ile nakde çevrilmesi gibi herhangi bir ön sarti yerine getirme yükümlülügü olmaksizin, teminat yöneticisi teminata konu varliklari satip bedellerini yatirimcilar arasinda paylastirabilir.

Teminata konu varliklarin, ihraççinin ödeme yükümlülüklerini karsilayacak kadarlik kismi paraya çevrilecektir. Teminata konu varliklarin paraya çevrilmesiyle elde edilen tutarin, yatirimcilarin tamaminin alacaklarini karsilamaya yetmemesi halinde ise teminat yöneticisi tarafindan yatirimcilara oransal olarak ödeme yapilacagi düzenlenmistir.

E. Teminat Raporu

Teminat yöneticisi asagida yer alan hallerde Teblig'de örnegine yer verilen ve ihraç bilgisi, temerrüt durumu ve teminata konu varliklara iliskin özet bilgileri içeren teminat raporunu 10 is günü içinde hazirlamakla yükümlüdür:

  1. Ilgili sermaye piyasasi araçlarinin ihracini takip eden alti aylik dönemler itibariyla,
  2. Temerrüt veya temerrütle ayni sonucu doguran diger hallerin ortaya çikmasi durumunda,
  3. Teminata konu varligin paraya çevrilmesi islemi sonuçlandiginda,
  4. Kurul tarafindan istenecek diger hallerde.

F. Teminat Yöneticisine Iliskin Esaslar

Teminat yöneticileri, Kurul tarafindan onaylanarak ilan edilen ve genel saklama yetkisine sahip yatirim kuruluslaridir.

Teminat yöneticisi, teminata konu edilen varliklarin, teminattan alacagin karsilanmasi söz konusu oldugunda paraya çevrilmesine, teminata konu varliklarin satis tutarinin yatirimcilar arasinda paylastirilmasina, sermaye piyasasi aracinin itfa edilmesi halinde teminata konu varliklarin teminat verene iade edilmesine, mülkiyet devri ve ayni hak hak tesisi veya kaldirilmasi için (ilgili siciller nezdinde yapilacak islemler de dahil) gerekli islemleri ve yatirimcilarin hak ve menfaatlerinin korunmasi da dahil diger her türlü is ve islemlerin yerine getirilmesine yetkili ve görevlidir.

Teminat yöneticisi ile ihraççi arasindaki iliskiye iliskin de sinirlamalar getirilmistir. Buna göre teminat yöneticisi ihraççi ile iliskili taraf olamayacagi gibi, teminat yöneticisi veya yönetim kontrolüne sahip pay sahibi veya yönetim kurulu üyeleri ile genel müdürü, ihraççi lehine (veya tam tersi) teminat veremeyecektir.

G. Kamunun Aydinlatilmasi

Teminat yöneticisi, teminat sözlesmesinde degisiklik yapilmasi, temerrüt halinin ortaya çikmasi gibi Teblig'de öngörülen hallerde kamuya açiklama yapmak ile yükümlü kilinmistir.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.