ÖZET
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu kapsamında, kargo taşıma şirketlerinin eşyayı alıcısına herhangi bir ziyaa yahut hasara uğramadan ve zamanında teslim etmekle yükümlü olduğu düzenlenmiştir. Bununla birlikte, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve ikincil mevzuat kapsamında da satıcıların satışa sundukları ürünlerin tüketicilere teslimine kadar meydana gelebilecek tüm hasar veya kayıplardan sorumlu olduğuna yer verilmiştir. Bu bağlamda, tüketicilerin taşımadan kaynaklı hasar iddialarında, hasarın meydana geldiği anın tespiti, hasarı ihbar yükümlülüğü ve dolayısıyla hasardan kimin sorumlu olduğu noktalarının aydınlatılması önemlidir.
İşbu çalışmamızda, Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin yakın tarihli bir kararı incelenerek taraflardan birinin tüketici olduğu eşya taşıması esnasında taşınan eşyanın zarar gördüğü iddialarına yönelik ispat külfetinin kimin üzerinde olacağı noktasında bir çerçeve çizilmiştir. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi tarafından verilen kararda, ihtirazı kayıtsız teslim alınan bir ürünün zarar gördüğü aşamanın ispatı noktasında taşıyıcı lehine bir karine benimsenmiş ve tüketicilere, hasarın taşıma sırasında meydana geldiğini yeterli delillerle ispat etme yönünde bir sorumluluk yüklenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Tüketici, Ayıp, Kargo, Hasar Tespit Tutanağı, İhtirazı Kayıt.
GİRİŞ
Firmalar tarafından satışa sunulan ürünlerin tüketicilere ulaştırılmasında kargo taşıma şirketlerinin büyük rolü bulunmaktadır. Bu kapsamda, tüketicilerin mağazada görerek satın aldığı ancak bireysel olarak taşıma imkânı olmadığı ürünlerin yanı sıra elektronik ticaretin gelişmesiyle hayatımıza giren “mesafeli sözleşmeler”e konu ürünlerin teslimi de kargo taşıma şirketleri vasıtasıyla gerçekleşmektedir.
Tüketicilerin kendilerine teslim edilen ürünlerin taşıma sırasında hasara uğradığı, kaybolduğu veya geç teslim edildiği iddialarıyla, satıcı yahut doğrudan kargo şirketlerine karşı başvurduğu uygulamada sıkça görülmektedir. Bilhassa, ürünün taşıma sırasında hasara uğradığı iddia edildiğinde, bu iddianın ispat yükünün kime ait olduğu ve hangi delillerle ispatlanması gerektiği hususlarının tespiti, ayıplı maldan doğan sorumluluğun belirlenebilmesi için önem arz etmektedir. Bu noktada, Yargıtay'ın yakın bir zamanda vermiş olduğu ve taşımadan kaynaklı hasar iddialarında, tüketici ile kargo şirketleri arasındaki ispat yükü ilişkisini değerlendirdiği kararı incelemeye değerdir. Biz de bu çalışmamızda; Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin 07.03.2019 tarih ve E.2021/4712, K.2022/331 sayılı kararı ile tüketicinin korunmasını ilke edinen mevzuat hükümleri ışığında, tüketici, satıcı ve kargo şirketleri arasındaki ilişkiyi, mevcut yasal karineleri ve tarafların hak kaybına uğramaması için ürün teslimi sırasında nelere dikkat edilmesi gerektiği hususlarını ele alacağız.
- YARGITAY 11. HUKUK DAİRESİ'NİN 17.01.2022 TARİH VE E.2021/4712, K.2022/331 SAYILI KARARININ İNCELENMESİ
1.1. Kararın Künyesi
Çalışmamızda, Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin 17.01.2022 tarih ve E.2021/4712, K.2022/331 ayılı kararını inceleyeceğiz. Söz konusu karara, resmi.gazete.gov.tr sitesi üzerinde erişim sağlanabilir. Karara son erişim tarihi ise 16.06.2022'dir.
1.2. Karara Konu Uyuşmazlığın Özeti
İlgili Yargıtay kararına konu uyuşmazlık, 6012 sayılı Türk Ticaret Kanunu (“TTK”) ve sair mevzuat uyarınca düzenlenen taşıma ilişkisinden kaynaklanmaktadır. Taraflardan birinin tüketici olduğu taşıma ilişkisinde, ilk olarak davalı tüketici kargo şirketine karşı hakem heyetine başvurmuş ve satın aldığı kahve makinasının hasarlı teslim edildiğini iddia etmiştir. Bunun üzerine, Tüketici Hakem Heyeti tarafından başvuru kabul edilerek kahve makinesinin bedelinin tüketiciye iade edilmesine karar verilmiştir. Davacı kargo şirketiiase tüketicinin teslim edilen ürün kolisini herhangi bir ihtirazı kayıt koymadan teslim alması sebebiyle, kusurunun bulunmadığı iddiasıyla hakem heyeti kararının iptali talepli olarak tüketici mahkemesinde dava açmıştır. Davalı tüketici tarafından hakem heyeti kararına konu ürünün taşıma sırasında kırıldığı iddia edilerek ürünün kırık teslim edildiğine yönelik fotoğraf ve tanık beyanlarına dayanılmıştır. İlk derece mahkemesince; davacı taşıyıcının yolcu ve eşyanın güvenlik içerisinde taşınmasından sorumlu olduğu, davacı şirketin üzerine düşen edimi yerine getirmediği, taşıma sırasında ürünün kırıldığı ve davalının kusurunun bulunmadığı gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiştir.
1.3. Yargıtay'ın Değerlendirmesi
İlk derece mahkemesi kararı aleyhine, Adalet Bakanlığı tarafından Yargıtay nezdinde kanun yararına bozma yoluna başvurulmuştur. Yargıtay kararında özetle, TTK'nın 889. maddesine uygun şekilde hasar ihbarında bulunulmadığı takdirde, ürünün sözleşmeye uygun olarak teslim edildiği yönünde taşıyıcı lehine karine oluştuğu ve bu nedenle aksini ispat külfetinin alıcı olan tüketiciye düştüğü değerlendirilmiştir. Yerel Mahkemece her ne kadar davalı tüketici tarafından dosyaya sunulan fotoğraflarda taşıma sözleşmesine konu eşyanın kırılmış olduğu görülse ve bundan bahisle davacı kargo şirketinin üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmediği gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmişse de Yargıtay tarafından, davalı tüketicinin sunduğu delillerin bu karinenin aksini ispata yeterli olup olmadığı değerlendirilmeksizin doğrudan taşıyıcının sorumlu olduğuna yönelik kurulan ilk derece mahkemesi hükmünün kanun yararına bozulmasına karar verilmiştir.
Yargitay Karariişiğinda Kargo Taşimasindan Kaynakli Hasar İddialarinda Tüketicilerin İspat Yükü
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
