Turkey: Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda Yapılan Değişiklikler

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'da yapılması beklenen önemli değişiklikler öngören 7392 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun İle Kat Mülkiyeti Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ("Kanun"), 01.04.2022 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yasalaşmıştır. Kanun ile, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'da önemli değişiklikler yapılmak ile beraber özellikle yaptırım olarak daha önce düzenlenmemiş birçok farklı yeni hüküm de getirilmiştir. 

Değişiklik ile; ön ödemeli konut satış sözleşmeleri, mesafeli satış sözleşmeleri, aracı hizmet sağlayıcıları, ticari reklamlar, yenilenerek tekrar satışa sunulmuş ürünler ve satış sonrası hizmet kapsamındaki yetkili servis ve özel servisler hakkında önemli değişiklikler yapılmıştır.  Söz konusu değişiklikler 01.10.2022 tarihinden itibaren yürürlüğe gireceklerdir. Tarafımızca belirtilen kapsamda değişen hükümleri aşağıda özetlemek gerekirse;

1. Aracı Hizmet Sağlayıcıları

E-ticaret sektöründe yaşanan gelişmeler dikkate alınarak tüketicilerin taraf olduğu mesafeli satış sözleşmelerinde aracı hizmet sağlayıcılara bir takım sorumluluklar getirilmektedir. Aracı hizmet sağlayıcıları;

1. tüketicilerin, sistem aracılığıyla kurulan mesafeli sözleşmelerden doğan hak ve yükümlülüklerin kullanım süresi boyunca bildirim ve taleplerini iletebilecekleri ve bunları takip edebilecekleri kesintisiz bir sistemi kurmaktan,
2. satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen tüketiciye ön bilgilendirmenin yapılmasından, teyidinden ve ispatından,
3. veri girişinin satıcı veya sağlayıcı tarafından yapıldığı durumlar hariç olmak üzere,  ön bilgilendirmede bulunması zorunlu hususlardaki eksikliklerden,
4. tüketicilerin satıcı veya sağlayıcılar ile yaptıkları işlemlere ilişkin kayıtların tutulmasından ve istenilmesi hâlinde bu bilgilerin ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile tüketicilere verilmesinden,
5. satıcı veya sağlayıcı ile yaptıkları aracılık hizmetine ilişkin sözleşmeye aykırı uygulamalarıyla satıcı ve sağlayıcıların yükümlülüklerine aykırı davranmasına sebep oldukları işlemlerden,
6. satıcı veya sağlayıcı adına bedel tahsil etmesi halinde, mal veya hizmetin tüketiciye teslim veya ifası sonrası bedelin satıcıya veya sağlayıcıya aktarıldığı durumlar ve tüketiciye ayıplı mal ve hizmetlerle ilgili olarak tanınan seçimlik hakların kullanıldığı haller hariç olmak üzere, teslim veya ifa ile cayma hakkına ilişkin yükümlülüklerden satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen,
7. satıcı veya sağlayıcı onayı olmaksızın düzenledikleri kampanyalı, promosyonlu veya indirimli satışlarda, sözleşmenin hiç ya da gereği gibi ifa edilmemesinden,
8. ön bilgilendirmede yer alan hususlar ile reklamlarında yer alan bilgilerin uyumlu olması ve ispatından,

sorumlu olacaktır.

2. Mesafeli Satış Sözleşmeleri

Mesafeli satış sözleşmelerine konu olan mal satışlarında satıcı veya sağlayıcının, siparişinin kendisine ulaştığı andan itibaren malı teslim etme süresinin otuz günü geçememesi hükmüne istisna getirilerek, işbu süre tüketicinin isteği veya kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan mallara ilişkin sözleşmelerde artık uygulama alanı bulmayacaktır.

3. Yenilenmiş Ürünler

Özellikle elektronik sektöründe yenilenmiş ürünlerin tekrar ekonomiye kazandırılması hedeflendiği için bu alanda kanun koyucu tarafından birtakım yeni düzenlemeler öngörülmüştür. Kanun'da daha önce tanımı yapılmamış olan yenilenmiş ürünler; "donanım, yazılım veya fiziki özelliklerinde iyileştirme yapılarak tekrar satışa sunulan kullanılmış mallar" olarak tanımlanarak işbu ürünlerin satışı hakkında yeni birtakım düzenlemeler getirilmiştir.

Bu ürünlerin tüketiciye teslim tarihinden itibaren asgari bir yıl garanti verilmesi zorunlu tutulmuştur. Bununla birlikte Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelikle belirlenecek malların ancak, Ticaret Bakanlığınca yetkilendirilen merkezlerde yenilenmesi şartı ile yenilenmiş ürün olarak satılabileceği belirtilmiştir. Söz konusu yenileme merkezlerinin Ticaret Bakanlığından yetki belgesi alması zorunlu olduğu gibi yenileme işlemi yapılacak kullanılmış cep telefonu gibi ürünlerin Merkezi Cihaz Kayıt Sistemine kayıtlı olduğuna ilişkin doğrulama yapılması gerektiğinde, işbu doğrulama Bakanlık, yenileme merkezi ve yetkili alıcı tarafından Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu kayıtlarından yapılabilecektir.

4. Satış Sonrası Hizmetler:

Kanun ile getirilen değişiklik ile tüketicilerin, firmaların doğru ve güncel yetkili servis istasyonu bilgilerine ulaşabilmeleri, herhangi bir aldatıcı uygulama nedeniyle mağdur olmamaları amacıyla, yetkili servis istasyonlarına ilişkin bilgilerin güncel olarak Ticaret Bakanlığınca oluşturulan sisteme kaydedilmesi zorunlu hale gelmiştir. Herhangi bir üretici veya ithalatçıya bağlı olmaksızın faaliyette bulunan servis istasyonlarının, her türlü mecrada ve faaliyetlerinde kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde "özel servis" ibaresini kullanması zorunlu tutulmuştur. Garanti süresi bittikten sonra Ticaret Bakanlığınca belirlenen kullanım ömrü süresince mala ilişkin satış sonrası hizmetin üretici veya ithalatçı tarafından sağlanmaması halinde tüketici zararın tazminini talep edebilecektir. Satış sonrası hizmet sunulması zorunlu olan mallar, oluşturulması gereken asgari yetkili servis istasyonu sayıları, azami tamir süreleri, servis istasyonlarının sorumlulukları ile diğer uygulama usul ve esasları Satış Sonrası Hizmetler Yönetmeliği ile belirlenecektir.

5. Ticari Reklamlar

Ticari Reklamlar, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 61.maddesinde düzenlenmiştir. Kanun ile getirilen değişiklik kapsamında, 61. Madde hükmüne aykırılık halinde, Reklam Kurulu'nun yetkileri oldukça genişletilmiştir. Şöyle ki, Reklam Kurulu'na daha önce tanınan idari para ceza verme yetkisi yanında, internet ortamında gerçekleşen ve Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna aykırı bir ticari reklamda erişimin engellenmesi yetkisi tanınmıştır. Eğer erişimin engellemesi yetkisi Reklam Kurulu tarafından uygulanamadığı takdirde, bu kararın uygulanması için 5651 sayılı Kanun gereğince Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderilebileceği ve bu şekilde uygulanabileceği de Kanun ile düzenlenmiştir. Açıkçası bu husus Reklam Kurulu kararlarının da özellikle internet reklamlarında sıkı bir denetim getireceği konusunu gündeme getirmektedir.

6. Tüketici Hakem Heyetleri

Tüketici Hakem Heyetlerinin kapsamı genişletilmiş, tüketici uyuşmazlıklarının çözümünde yeni usul kuralları getirilmiş ve başvuru üst limiti 30.000 TL olarak belirlenmiştir. Tüketici hakem heyetlerinde görülen uyuşmazlıklarda tebliği gereken evraklar için elektronik tebligat yolu sağlanmıştır.

7. Yaptırımlar

Kanun ile getirilen yeni yaptırımları özetlemek gerekirse tabloya göre;

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.