21 Eylül 2022 tarihli 31960 sayılı Resmî Gazete'de yeni Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliği ("Yönetmelik") yayımlandı. Yönetmelik ile tüketici hakem heyetine başvuru için parasal sınır, başvuru yolları, karar süresi, tüketici hakem heyeti kararlarına karşı itirazda yetkili mahkeme gibi hususlarda birtakım değişiklikler getirilerek 27.11.2014 tarihli ve 29188 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliği ("Mülga Yönetmelik") yürürlükten kaldırıldı.

Bu bilgi notumuzda Yönetmelik ile tüketici mevzuatına getirilen önemli değişiklikler özet şeklinde paylaşılmaktadır. Yönetmelik'in tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.

I. Tüketici Hakem Heyeti Başvuru Sınırı Yeniden Düzenlendi

Mülga Yönetmelik'in 6'ncı maddesi uyarınca tüketici hakem heyetleri, 2022 yılı itibarıyla 15.430 Türk Lirası'nın altında bulunan uyuşmazlıklarda görevli iken yargısal iş yükünün azaltılması amacıyla artık 30.000 Türk Lirasının altındaki uyuşmazlıklarda tüketici hakem heyetlerine başvuru zorunlu kılınmıştır. Tüketici hakem heyetine yapılacak başvurularda, başvuru tarihindeki parasal sınır dikkate alınacaktır.

Yeni düzenleme ile 30.000 Türk Lirası ve üzerindeki uyuşmazlıklar için tüketici hakem heyetlerine başvuru yapılamaz. Ancak başvurunun tek bir uyuşmazlıkla ilgili olması ve uyuşmazlık konusunun 30.000 TL ve üzerinde olması halinde, parasal sınırı aşan kısımdan feragat edilerek tüketici hakem heyetine başvuru yapılabilir. Parasal sınırı aşan kısım için ise tekrar tüketici hakem heyetine başvuru yapılamaz.

Yönetmelik ile söz konusu parasal sınırın her takvim yılı başından itibaren geçerli olmak üzere, Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 298'inci maddesi uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılacağı da hüküm altına alınmıştır.

Yönetmelik'in 11'inci maddesinin üçüncü fıkrasında uyuşmazlık değerinin döviz cinsinden olması durumunda, söz konusu değerin başvuru tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının belirlediği efektif döviz satış kuru esas alınarak Türk Lirasına çevrileceği düzenlenmiştir.

II. Tüketicilerin Başvuru Yolları Kolaylaştırıldı

İl tüketici hakem heyetlerinin il sınırları içinde, ilçe tüketici hakem heyetlerinin ise ilçe sınırları içinde yetkilerine devam etmelerinin yanı sıra Mülga Yönetmelik'te düzenlenen il veya ilçe tüketici hakem heyetlerinden hangisine başvuru yapılabileceğini belirleyen parasal sınır ayrımı yeni Yönetmelik ile ortadan kaldırılmış ve tüketicilerin tercihlerine bağlı olarak başvuru yapabilecekleri yetki çevreleri genişletilmiştir.

Yönetmelik, tüketicinin yerleşim yeri veya tüketici işleminin yapıldığı yerde tüketici hakem heyetinin bulunmaması halinde, tüketicilerin yetkili tüketici hakem heyetine iletilmek üzere kaymakamlıklara başvuru yapabilmesine imkan sağlamıştır.

III. Başvuruda Eksiklik ya da Tutarsızlık Olması Halinde Başvuru Sahibine 7 Gün Süre Verileceği Düzenlendi

Yönetmelik'in 11'nci maddesinin üçüncü fıkrasında sayılan başvuruda bulunması gereken zorunlu bilgilerde eksiklik ya da tutarsızlık bulunması durumunda, tüketici hakem heyeti başkanı tarafından başvuru sahibine yazılı olarak yedi gün süre verilmek suretiyle başvuru sahibinden ek bilgi veya belge talep edilebileceği düzenlenmiştir. Böylece kanun koyucu, tüketici hakem heyetlerine yapılan başvurularda eksiklik ya da tutarsızlık bulunması halinde başvurular hakkında ret kararı verilmeden önce başvuru sahiplerine eksiklerin tamamlanması için yedi gün süre vererek tüketicilerin mağdur edilmemesini amaçlamıştır. İşbu hüküm 1 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girecektir.

IV. Derdest Bir Başvuru veya Kesin Hüküm Olması Halinde Başvurunun Reddedileceği Hüküm Altına Alındı

Yönetmelik ile konusu, sebebi ve tarafları aynı olan uyuşmazlık ile ilgili olarak birden çok tüketici hakem heyetine veya aynı tüketici hakem heyetine birden fazla başvuruda bulunulması halinde tüketici hakem heyetinin resen ya da taraflardan birinin itirazı üzerine derdestliği her zaman dikkate alacağı kararlaştırılmıştır. Yönetmelik'in 20'nci maddesinin sekizinci fıkrası uyarınca tüketici hakem heyetinin derdestlik, kesinleşen karar veya kesin hükmün varlığı durumunda başvurunun reddine karar verecektir.

V. Karar Süresinde Değişikliğe Gidildi

Mülga Yönetmelik'te tüketici hakem heyetine yapılan başvuruların, başvuru tarih ve sırasına göre en geç altı ay içinde görüşülüp karara bağlanacağı düzenlenmiştir. Bu hüküm yeni Yönetmelik'te de aynen yer almış ancak yapılan başvurunun niteliği dikkate alınarak, karar süresine ilave süre altı aydan üç aya düşürülmüş, mağduriyetlerin daha hızlı çözümlenmesi adına tüketici hakem heyetlerinin karar alma süresi kısaltılmıştır.

Özetle, Yönetmelik'te başvurunun niteliği göz önünde bulundurularak yapılan başvuruların en geç 9 ay içerisinde karara bağlanacağı belirtilmiştir.

VI. Kararın Tamamlanması Usulü Getirildi

Mağduriyetlerin en aza indirilmesi ve en hızlı şekilde çözüme ulaşılması amacıyla Yönetmelik ile taraflardan her biri, nihaî kararın tebliğinden itibaren on beş gün içinde, ilk başvurusunda talep edilen ancak tüketici hakem heyetince karara bağlanmayan hususlarda, kararın tamamlanmasını isteyebileceğine ilişkin düzenleme getirilmiştir. Bu kapsamda, kararın tamamlanmasına ilişkin hususlar tüketici hakem heyetince öncelikle gündeme alınarak sonuçlandırılacaktır. Yönetmelik'in 26'ncı maddesinde düzenlenen bu yeni usul 1 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girecektir.

VII. Tüketici Hakem Heyeti Kararlarına İtirazda Birden Fazla Mahkeme Yetkili Kılındı

Mülga Yönetmelik'te taraflar, tüketici hakem heyetlerinin kararlarına karşı sadece tüketici hakem heyetinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesine itiraz edebilirken Yönetmelik ile artık taraflar tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesine de itiraz edebilecektir.

VIII. NTüketici Hakem Heyetlerine Bilerek Bilgi veya Belge Sunmayanların Yargılama Giderlerine Katlanması Öngörüldü

Yapılan değişiklikle, satıcı ve sağlayıcılar tarafından mevcut olduğu halde tüketici hakem heyetine sunulmayan bilgi veya belgenin itiraz aşamasında tüketici mahkemesine sunulması nedeniyle kararın iptali halinde tüketici aleyhine yargılama giderine ve vekâlet ücretine hükmedilemeyeceği düzenlenerek tüketicilerin mağdur edilmemesi amaçlanmıştır.

IX. Yürürlük

Yönetmelik'in "Kararın tamamlanması" başlıklı 26'ncı madde ile 11'inci maddenin beşinci fıkrasında yer alan başvuruda eksiklik ya da tutarsızlık halinde başvurucuya 7 günlük süre verilmesi hükümleri 1 Ocak 2023'te, Yönetmelik'in diğer hükümleri ise 1 Ekim 2022 tarihinde yürürlüğe girecektir.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.