Soru
Unlu mamuller üretiminde faaliyet gösteren şirketimizin ekmek üretim ünitesini diğer unlu ürünler üretim ünitesinden ayırmak üzere kısmi bölünme yapmak istiyoruz. Bu kapsamda, her iki üretim işletmesinin de üzerinde kurulu olduğu ve tapu kayıtlarında tek bağımsız bölüm olarak görülen gayrimenkulü işletmeler bazında nasıl ayırabiliriz? Gayrimenkulün bir kısmının bölünmeye konu edilebilmesi mümkün müdür?
Kurumlar Vergisi Kanununun "Devir, bölünme ve hisse değişimi" başlıklı 19. maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendinde; "Kısmi bölünme: Tam mükellef bir sermaye şirketinin veya sermaye şirketi niteliğindeki bir yabancı kurumun Türkiye'deki iş yeri veya daimi temsilcisinin bilânçosunda yer alan taşınmazlar ile en az iki tam yıl süreyle elde tutulan iştirak hisseleri ya da sahip oldukları üretim veya hizmet işletmelerinin bir veya birkaçını kayıtlı değerleri üzerinden ayni sermaye olarak mevcut veya yeni kurulacak tam mükellef bir sermaye şirketine devretmesi, bu Kanunun uygulanmasında kısmi bölünme hükmündedir. Ancak, üretim veya hizmet işletmelerinin devrinde, işletme bütünlüğü korunacak şekilde faaliyetin devamı için gerekli aktif ve pasif kalemlerin tümünün devredilmesi zorunludur. Kısmî bölünmede devredilen varlıklara karşılık edinilen devralan şirket hisseleri, devreden şirkette kalabileceği gibi doğrudan bu şirketin ortaklarına da verilebilir. Taşınmaz ve iştirak hisselerinin bu bent kapsamında devrinde, devralan şirketin hisselerinin devreden şirketin ortaklarına verilmesi halinde, devredilen taşınmaz ve iştirak hisselerine ilişkin borçların da devri zorunludur." hükümleri yer almaktadır. Aynı Kanunun "Devir, bölünme ve hisse değişimi hallerinde vergilendirme" başlıklı 20. maddesinin üçüncü fıkrasında ise; "Bu Kanunun 19 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (b) ve (c) bentlerinde belirtilen işlemlerden doğan kârlar hesaplanmaz ve vergilendirilmez..." hükmüne yer verilmiştir. Buna göre, üretim veya hizmet işletmelerinin işletme bütünlüğü korunacak şekilde faaliyetin devamı için gerekli aktif ve pasif kalemlerin tümünün kayıtlı değerleri üzerinden ayni sermaye olarak mevcut veya yeni kurulacak tam mükellef bir sermaye şirketine devredilmesi durumunda, bu devir işlemlerinden doğan kârlar hesaplanmayacak ve vergilendirilmeyecektir.
Diğer yandan 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği'nin "19.2.2.1.2. Üretim ve hizmet işletmelerine bağlı taşınmazların durumu" başlıklı bölümünde, "Üretim ve hizmet işletmeleri ile fiziki veya teknik bütünlük arz eden ve bu işletmelerden ayrılması mümkün olmayan binalar, arsa ve araziler de bu işletmelere dahil taşınmazlar olarak kabul edilecektir. Ancak, bir fabrika binasının içinde iki ayrı üretim işletmesi bulunması halinde üretim işletmelerinden birinin devri fabrika binasının da bölünüp devredilmesini gerektirmeyecektir." açıklamasına yer verilmiştir.
Bu itibarla, ekmek üretim işletmenizi kısmi bölünme işlemine konu etmeniz halinde, bu işletmenin üzerinde kurulu olduğu gayrimenkulün (binanın) ekmek üretim işletmesine ilişkin bölümünün ayrılması ve devredilmesi gerekmemektedir. Ekmek üretim işletmesinin faaliyetini sürdürmesi için gerekli aktif ve pasif kalemlerin tümünün kayıtlı değerleri üzerinden kısmi bölünmeye konu edilmesi, vergisiz bölünme için yeterli olacaktır. Kaldı ki gayrimenkulün tamamının değil de bağımsız bölüm olarak ayrılması mümkün olmayan belli bir kısmının, bölünmeye konu edilecek olan üretim işletmesi bağlı olmasa dahi, Kurumlar Vergisi Kanununun 19. maddesi çerçevesinde kısmi bölünmeye konu edilmesi mümkün değildir . Diğer bir ifadeyle, kısmi bölünme işleminin vergisiz şekilde gerçekleştirilmesi için üretim veya hizmet işletmesine bağlı olsun ya da olmasın aktife kayıtlı gayrimenkulün bütün olarak devredilmesi gereklidir.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
