1. Normal ihale usulünde zorunlu olmasına rağmen T.C. Kimlik Numarası'nın belirtilmemesi halinde, tekliflerin değerlendirilmesi nasıl olmalıdır? Eksik bilgi tamamlatma mümkün müdür?

Kamu İhale Genel Tebliği'nin "Tüzel kişilerin teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler" başlıklı 10/A maddesinde "İhaleye katılabilmek için başvuru veya teklif dosyasında sunulması gereken, tüzel kişi aday ve isteklilerin teklif vermeye yetkili olduğu hususunda son durumu gösterir belgelere ilişkin mevzuatta geçen "tüzel kişi ortakları" ifadesinden, bu ortakların ilgisine göre ad, soyadı/ticaret unvanı, T.C. kimlik numarası/vergi kimlik numarası ile ortaklık oranları (halka arz edilen hisseler hariç); "tüzel kişilerin yönetimindeki görevliler" ifadesinden ise, teklif veya başvuru mektubu ya da sözleşmeyi imzalayanlar da dahil olmak üzere tüzel kişilikteki yönetim, temsil ve ilzama yetkili kişiler anlaşılır" düzenlemesi mevcuttur. İşbu düzenlemeye göre ihaleye teklif sunacak olan tüzel kişi ortaklarından teklif vermeye yetkili olan şirket temsilcisine ait T.C. kimlik numarasının isteklinin başvuru veya teklifi ile sunulması gerekmektedir.

4734 Sayılı Kamu İhale Kanunun "Tekliflerin Değerlendirilmesi" başlıklı 37'nci maddesinin 2'nci fıkrasında; "Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36'ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir..." hükmü ile belgelerde teklifin esasını değiştirmeyecek nitelikte olan bilgi eksikliğinin bulunması durumunda idare tarafından bu eksikliklerin tamamlanması için belli bir süre verileceği, verilen süre içinde eksik bilgilerin tamamlanmaması durumunda isteklilerin değerlendirme dışı bırakılıp geçici teminatların gelir kaydedileceği vurgulanmıştır.

Kamu İhale Genel Tebliği'nin "İdarelerce belgelerdeki eksik bilgilerin tamamlatılması" başlıklı 16.6'ncı maddesinde "İhale dokümanında başvuru veya teklif zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan eklerinden herhangi birinin, aday veya isteklilerce sunulmaması halinde, bu eksik belgeler ve ekleri idarelerce tamamlatılmayacaktır. Ancak,

a) Geçici teminat ve teklif mektuplarının Kanunen taşıması zorunlu hususlar hariç olmak üzere, sunulan belgelerde ihale sonucu açısından teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmayan bilgi eksikliklerinin bulunması halinde, bu tür bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler,

b) Aday ve isteklilerce sunulan ve başka kurum, kuruluş ve kişilerce düzenlenen belgelerde, belgenin taşıması zorunlu asli unsurlar dışında, belgenin içeriğine ilişkin tereddüt yaratacak nitelikte olan ve belgeyi düzenleyen kurum, kuruluş veya kişilerden kaynaklanan bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler, idarelerce tamamlatılacaktır.

Bu çerçevede, bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler, idarece ilgili kurum veya kuruluştan re 'sen istenebilir. Söz konusu belgelerin aday veya istekliler tarafından tamamlatılmasının istenilmesi halinde ise bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgelerin niteliği dikkate alınarak idarelerce aday veya isteklilere iki iş gününden az olmamak üzere makul bir tamamlama süresi verilecektir" şeklinde bulunan düzenleme ile de ihale sonucu açısından teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmayan bilgi eksikliklerinin idarece tamamlatılacağı belirtilmiştir.

Mevzuat düzenlemeleri dikkate alındığında ihaleye katılabilmek için ihaleye teklif vermeye yetkili olan şirket temsilcisine ait T.C. kimlik numarasının, başvuru veya teklif dosyasında belirtilmesi gerekmektedir. Danıştay kararları doğrultusunda T.C. kimlik numarasının belirtilmemesi teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmayıp sonradan tamamlanabilir bir eksikliktir.

Nitekim Danıştay 13. Dairesi'nin 2019/1240 E. 2019/1883 K. sayılı kararında; "ihale dokümanında başvuru veya teklif zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan eklerinden herhangi birinin, aday veya isteklilerce sunulmaması hâlinde, bu eksik belgelerin ve eklerinin idarelerce tamamlatılmaması esas olmakla birlikte, sunulan belgelerde ihale sonucu açısından teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmayan bilgi eksikliklerinin bulunması hâlinde bu eksikliklerin idarelerce tamamlatılması gerekmektedir. Bu durumda, davacı şirketin ortaklarından...'in T.C. kimlik numarasının teklif dosyasında yer almamasının, ihale sonucu açısından teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmayan bir bilgi eksikliği olduğu anlaşıldığından, ihaleyi yapan idarece bu eksikliğin tamamlatılması yoluna gidilmesi gerekirken davacı şirketin teklifinin doğrudan değerlendirme dışı bırakılmasında ve bu hususa ilişkin yapılan itirazen şikâyet başvurusunun reddedilmesinde hukuka uygunluk görülmemiştir." şeklinde hüküm kurulmuştur.

Sonuç olarak; İlgili mevzuat hükümleri ve Danıştay kararları doğrultusunda, ihaleye teklif vermeye yetkili olan şirket temsilcilerinin T.C. kimlik numaralarının belirtilmemesi sebebiyle tekliflerin değerlendirme dışı bırakılamayacağı, eksikliğin tamamlatılması yoluna gidileceği görülmektedir.

2. E-ihale usulünde zorunlu olmasına rağmen T.C. Kimlik Numarası'nın yer almaması ve teyidinin yapılamaması halinde tekliflerin değerlendirilmesi nasıl olmalıdır? Eksik bilgi tamamlatma mümkün müdür?

Elektronik ihalede ihaleye teklif vermeye yetkili olan şirket temsilcisinin T.C. kimlik numarası yeterlilik bilgileri tablosu doldurularak belirtilmekte ve EKAP ile kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfasından teyidi yapılarak süreç ilerlemektedir. Peki ihaleye katılan iş ortaklığının yeterlilik bilgileri tablosunda T.C. kimlik numarasının temin ve teyidinin yapılamaması durumunda ihaleye katılan şirketin teklifinin akıbeti ne olacaktır? Şöyle ki;

Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği'nin "e-tekliflerin değerlendirilmesi" başlıklı 24'üncü maddesinde; "...

(3) İhale dokümanında belirtilen katılım belgeleri ve yeterlik kriterleri ile ilgili değerlendirme, e-teklif kapsamında yüklü olan belgelerin ve EKAP üzerinden ilgili kurum ve kuruluşların sistemlerinden sorgulama suretiyle elde edilen bilgilerin değerlendirilmesi suretiyle yapılır.

(4) Yeterlik kriterlerinin istekliler tarafından karşılanıp karşılanmadığına ilişkin değerlendirme ihale dokümanında yer alan hükümler çerçevesinde yapılır. Yeterlik kriterlerini karşılamayan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılır ve bu husus gerekçesi de açıkça belirtilmek suretiyle EKAP'na kaydedilir." hükmü,

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin "Elektronik ihale" başlıklı 58/A maddesi, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ve Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin "Elektronik ihale" başlıklı 60/A maddesinde; "...İhale dokümanında belirtilen geçici teminat mektubu, katılım belgeleri ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin değerlendirme, istekliler tarafından beyan edilen bilgi ve belgelerden; EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanarak temin veya teyit edilebilenler için, sorgulama sonucunda elde edilen bilgiler; belirtilen yöntemle temin veya teyit edilemeyenler için ise yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgiler esas alınarak yapılır. Bu değerlendirme sonucunda ihalede öngörülen şartları sağlamadığı anlaşılan teklifler değerlendirme dışı bırakılır..." hükmü yer almaktadır.

İşbu hükümde istekliler tarafından beyan edilen bilgilerin EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanarak temin/teyit edileceği ve bu şekilde temin/teyit edilememesi durumunda yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgiler esas alınarak teyit edilebileceği düzenlenmiştir. Yapılan değerlendirme sonucunda ihalede öngörülen şartları sağlamadığı anlaşılan tekliflerin değerlendirme dışı bırakılacağı düzenlenmiştir.

Bununla birlikte ortaklar tarafından beyan edilen bilgilere elektronik ortamda ulaşılamıyorsa, yeterlik tablosunda yer alan "Diğer belgeler kullanılarak tevsik ediliyorsa bu belgelerin tarih ve sayısı ile düzenleyen gerçek/tüzel kişi" bölümünün doldurulması durumunda beyan edilen bilgilerin teyidi sağlanabilecektir.

  • İhaleye teklif vermeye yetkili olan şirket ortağının T.C. Kimlik Numarası'nın yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilmemesi veya teyidinin yapılamaması durumunda ihaleye katılan şirketin teklifi değerlendirme dışı bırakılacak mıdır?

E-İhale kapsamında çıkarılan düzenlemeler dikkate alındığında yeterlik bilgisi tablosunda beyan edilen bilgilerin temini ve teyidinin yapılamaması teklifin değerlendirme dışı bırakılma sebebidir. Bu kapsamda yeterlilik tablosunda teyidi sağlanamayan ve beyan edilmeyen T.C. kimlik numarası sebebiyle, idarelerce tekliflerin değerlendirme dışı bırakıldığı ve Kamu İhale Kurumunca da elektronik ihale düzenlemelerine dayanılarak itirazların reddine karar verildiği görülmektedir.

Ancak 4734 sayılı Kanun'un 37'nci maddesinin 2'nci fıkrasına göre; teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla beyan edilen belgelerde bilgi eksikliği olması durumunda idarelerce var olan eksikliğin giderilebilmesi için süre verilmesi gerekmektedir. Bu durumda T.C. kimlik numarasının teklifin esasını etkileyecek nitelikte olmadığı göz önüne alındığında, elektronik ihale usulünde de eksikliğin giderilmesi için süre verilmeksizin teklifin değerlendirme dışı bırakılması Kanun hükmüne aykırılık teşkil etmektedir.

Zira e-İhale kapsamında gerçekleştirilen ihaleye ilişkin yeni yayımlanan Kamu İhale Kurulu'nun 13.05.2020 tarihli 2020/MK-101 sayılı kararında;

"Ankara 5. İdare Mahkemesinin 06.04.2020 tarihli E:2020/518, K:2020/647 sayılı kararında "..ihale dokümanında başvuru veya teklif zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan eklerinden herhangi birinin, aday veya isteklilerce sunulmaması halinde, bu eksik belgelerin ve eklerinin idarelerce tamamlatılmaması esas olmakla birlikte, sunulan belgelerde ihale sonucu açısından teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmayan bilgi eksikliklerinin bulunması halinde bu eksikliklerin idarelerce tamamlatılması gerektiği açıktır. Bu durumda, davacı şirketin ortağı Hatice Kübra Özdemir'e ait T.C. kimlik numarasının sunulan Ticaret Sicil Gazetesinde yer almamasının, ihale sonucu açısından teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmayan bir bilgi eksikliği olduğu sonucuna varılmakla bu eksikliğin tamamlatılması yoluna gidilmesi gerekirken davacı şirketin teklifinin doğrudan değerlendirme dışı bırakılmasına yönelik dava konusu Kamu İhale Kurulu kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır." şeklindeki gerekçe ile dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir." denilerek dava konusu işlem iptal edilmiştir.

Sonuç olarak, Normal ihale usulünde olduğu gibi e-ihale usulünde de ihaleye teklif vermeye yetkili olan şirket ortağının T.C. kimlik numarasının belirtilmemesi, temini veya teyidinin yapılamaması durumunda, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 37. Maddesi gereğince bilgilerin tamamlatılması için süre verilmesi gerekmekte olup, süre verilmeksizin tekliflerin değerlendirme dışı bırakılması Kanuna aykırılık teşkil edecektir.

Originally published July 1, 2020.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.